Nhịp tim nhanh: phân tích triệu chứng

2023-02-12 05:48 PM

Triệu chứng nhịp tim nhanh gồm khó chịu ở ngực, khó thở, mệt mỏi, choáng váng, tiền ngất, ngất và đánh trống ngực, cần tìm kiếm trong tiền sử bệnh lý.

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Nhịp tim nhanh được định nghĩa là tình trạng nhịp tim lớn hơn 100 nhịp/phút trong ba nhịp trở lên. Nó có thể được phân loại thành hai loại chính, thất hoặc trên thất, với loại thứ nhất được phân loại thành nhịp nhanh phức hợp rộng hoặc nhịp tim nhanh phức hợp hẹp.

Khi đánh giá bệnh nhân nhịp tim nhanh, người ta cần phát hiện ra nguyên nhân của nhịp tim nhanh và sau đó xác định rối loạn nhịp tim cụ thể.

Các triệu chứng của nhịp tim nhanh bao gồm khó chịu ở ngực, khó thở, mệt mỏi, choáng váng, tiền ngất, ngất và đánh trống ngực. Các vấn đề cần tìm kiếm trong tiền sử bệnh lý có thể bao gồm nhồi máu cơ tim, phì đại tâm thất, suy tim, bệnh van tim hoặc bất thường bẩm sinh.

Sử dụng caffein, sử dụng rượu, căng thẳng và suy giáp cũng có thể dẫn đến nhịp tim nhanh.

Đánh giá đặc điểm

Xác định xem bệnh nhân có ổn định về mặt huyết động hay không và liệu họ có triệu chứng (đau hoặc bất tỉnh) hay không có triệu chứng (tỉnh táo và không đau).

Nghe tim, nghe tiếng thổi, tiếng cọ hoặc tiếng phi nước đại. Tìm dấu hiệu tĩnh mạch cổ nổi và phù chi dưới, điều này cho thấy có suy tim. Nghe các trường phổi để tìm tiếng nổ. Kiểm tra tuyến giáp phì đại.

Điện tâm đồ (ECG). Điện tâm đồ 12 chuyển đạo và xác định tốc độ, nhịp điệu và thời gian QRS trên dải nhịp điệu (thường là chuyển đạo II).

Xét nghiệm. Tìm kiếm hạ magie máu, hạ kali máu, thiếu máu, cường giáp, giảm oxy máu, thuốc bất hợp pháp, peptid natriuretic loại β và ngộ độc digitalis.

Nhịp nhanh phức bộ hẹp (QRS < 120 ms)

Nhịp nhanh xoang. Có nhiều nguyên nhân gây nhịp nhanh xoang ở người lớn: bệnh lý (thiếu máu, nhiễm độc giáp, giảm oxy máu, hạ huyết áp, giảm thể tích tuần hoàn) hoặc sinh lý (thiếu máu, sốt). Các phức hợp sóng P và QRS bình thường được thấy trên ECG. Trị liệu bao gồm điều trị nguyên nhân cơ bản.

Rung nhĩ. Rung nhĩ là một nhịp điệu bất thường không đều với tần số thất thay đổi và không có sóng P rõ rệt trên điện tâm đồ. Nếu có sự dẫn truyền bất thường từ tâm nhĩ đến tâm thất hoặc block nhánh trước đó, có thể khó phân biệt rung nhĩ với cuồng nhĩ vì nó thường thay đổi giữa rung và cuồng nhĩ.

Cuồng nhĩ. Trong cuồng nhĩ, theo dõi tim cho thấy dạng sóng P cổ điển “răng cưa” với tốc độ từ 180 đến 350 nhịp/phút. Tâm thất có tần số chậm hơn, thể hiện bằng block 2:1 hoặc 4:1 với tần số thất tương ứng từ 150 đến 75 nhịp/phút. Cuồng nhĩ có liên quan đến nguy cơ thuyên tắc huyết khối tâm nhĩ.

Nhịp nhanh kịch phát trên thất (SVT). SVT kịch phát là một nhịp thường được gây ra bởi sự vào lại của xung nhĩ tại nút nhĩ thất (AV). Hình thái học của nhịp cho thấy sự khởi phát đột ngột với phức hợp QRS đều đặn và tốc độ khử cực từ 140 đến 250. Hội chứng Wolff-Parkinson-White xảy ra khi có sự dẫn truyền thuận chiều qua đường phụ, tạo ra sóng delta (dốc lên trước phức bộ QRS) và khoảng PR ngắn lại.

Nhịp nhanh nhĩ đa ổ (MAT). MAT là rối loạn nhịp tim có thể xảy ra trong trường hợp suy tim hoặc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính. MAT tồn tại khi có ba hình thái sóng P khác nhau không liên quan đến nhau.

Nhịp nhanh phức bộ rộng (QRS >120 ms)

Nhịp nhanh thất (VT). Có thể có nhiều khó khăn trong việc phân biệt SVT với dẫn truyền lệch hướng với VT. Nếu có bất kỳ nghi ngờ nào về nguồn gốc của nhịp tim nhanh phức bộ rộng, bệnh nhân nên được điều trị như thể nhịp là VT. Những manh mối điện tâm đồ (EKG) này có thể giúp phân biệt giữa SVT và VT. (1). Nếu không thể xác định được phức hợp RS trong bất kỳ chuyển đạo trước tim nào, thì đó là VT. (2). Nếu một phức hợp RS được xác định, thì khoảng thời gian RS (sóng R bắt đầu đến điểm thấp nhất của sóng S) lớn hơn 100 ms gợi ý mạnh mẽ về VT. (3). Nếu khoảng RS nhỏ hơn 100 ms, thì có nguồn gốc từ tâm thất hoặc trên thất của nhịp tim nhanh và phải đánh giá phân ly AV. Tuy nhiên, nếu có phân ly AV thì đó là VT. (4). Nếu khoảng RS < 100 ms và không có sự phân ly AV có thể chứng minh được, thì hãy tìm sự phù hợp của các phức hợp QRS trước tim (tất cả các chuyển đạo V1–V6 đều có dạng âm tính tương tự), điều này cũng cho thấy VT.

Xoắn đỉnh (TdP). Một dạng VT đa hình với các biên độ khác nhau của phức hợp QRS. Đặc biệt thấy ở những bệnh nhân có khoảng QT kéo dài. Có thể xuất hiện ở bệnh nhân hạ kali máu và hạ magie máu. Các loại thuốc như erythromycin, phenothiazin, haloperidol hoặc methadone có thể gây ra TdP.

Rung thất (VF). VF là rối loạn nhịp tim đe dọa tính mạng do khử cực tâm thất bất thường ngăn chặn sự co bóp thống nhất của cơ tim. Trên điện tâm đồ, VF được đặc trưng bởi sự xuất hiện hỗn loạn không đều mà không có dạng sóng QRS rời rạc.

Bài viết cùng chuyên mục

Thiếu máu trong bệnh mạn tính

Tình trạng giảm erythropoietin ít khi là nguyên nhân quan trọng gây sản xuất hồng cầu dưới mức từ trong suy thận, khi đó erythropoietin giảm là một quy luật.

Thở khò khè: phân tích triệu chứng

Nguyên nhân gây thở khò khè phổ biến nhất ở mọi lứa tuổi là bệnh hen, và cần cố gắng loại trừ các nguyên nhân gây thở khò khè khác, đặc biệt là ở trẻ sơ sinh.

Cổ trướng: phân tích triệu chứng

Cổ trướng là do giãn động mạch ngoại vi ở bệnh nhân xơ gan, tăng áp tĩnh mạch cửa gây ra tăng áp lực xoang, gây ra sự giãn động mạch nội tạng và ngoại biên qua trung gian oxit nitric.

Sốt phát ban: phân tích triệu chứng

Tiếp cận chẩn đoán phân biệt là phân biệt giữa các thực thể khác nhau gây sốt và bệnh tật bằng các loại phát ban mà chúng thường gây ra.

Tăng Creatinin: phân tích triệu chứng

Creatinine tăng cao là do suy thận và có thể được chia thành ba nhóm, trước thận, bệnh thận nội tại và sau thận. Chúng cũng có thể được chia thành các nguyên nhân cấp tính (vài ngày đến vài tuần) và mãn tính.

Đau thắt ngực: các bước đánh giá thêm nếu nghi ngờ

Mức độ đau thắt ngực không dựa trên mức đau mà dựa trên tần số triệu chứng, giới hạn khả năng gắng sức hoạt động chức năng. Bởi vì những thông tin này sẽ hướng dẫn điều trị và theo dõi đáp ứng, đánh giá triệu chứng chính xác.

Đa hồng cầu: phân tích triệu chứng

Nguyên nhân phổ biến nhất của bệnh đa hồng cầu có liên quan đến tình trạng thiếu oxy, nên cần thực hiện đánh giá kỹ lưỡng tình trạng hô hấp.

Nôn ra máu: đánh giá tình trạng lâm sàng

Mọi bệnh nhân nôn ra máu có các dấu hiệu của shock hoặc có bằng chứng bệnh nhân vẫn đang chảy máu, nên tiến hành nội soi cấp cứu sau khi đã hồi sức đầy đủ cho bệnh nhân.

Đau ngực cấp: đặc điểm đau ngực do tim và các nguyên nhân khác

Mục đích chủ yếu là để nhận diện hội chứng vành cấp và những nguyên nhân đe dọa mạng sống khác như bóc tách động mạch chủ và thuyên tắc phổi. Phân tích ECG, xquang ngực và marker sinh học như troponin, D-dimer đóng vai trò quan trọng.

Đánh trống ngực hồi hộp

Mặc dù bệnh nhân mô tả bằng vô số cách, hướng dẫn bệnh nhân mô tả cẩn thận về đánh trống ngực của họ có thể chỉ ra một cơ chế và thu hẹp chẩn đoán phân biệt.

Mệt mỏi: đánh giá bệnh cảnh lâm sàng

Một số bệnh nhân, khó để phân biệt giữa mệt mỏi và khó thở; nếu có một bệnh sử rõ ràng hoặc bằng chứng của giảm khả năng gắng sức. Cân nhắc tiếp cận tương tự đối với khó thở gắng sức mạn tính.

Sưng bìu: phân tích đặc điểm triệu chứng lâm sàng

Cân nhắc cận lâm sàng thám xét ban đầu với siêu âm bìu nếu bệnh cảnh lâm sàng gợi ý chẩn đoán thay thế như viêm tinh hoàn mào tinh, ví dụ dịch mủ niệu đạo, đau khu trú ở mào tinh, tuổi trên 30.

Đau bụng cấp: triệu chứng kèm các dấu hiệu cảnh báo

Xét nghiệm bổ sung thường được yêu cầu ở bệnh nhân > 45 tuổi có triệu chứng mới khởi phát, sụt cân, suy sụp hoặc xét nghiệm sàng lọc bất thường.

Khàn tiếng: phân tích triệu chứng

Hầu hết các trường hợp khàn tiếng đều tự cải thiện, cần phải xem xét các nguyên nhân bệnh lý quan trọng, đặc biệt là trong những trường hợp kéo dài hơn một vài tuần.

Tim to: phân tích triệu chứng

Tim to là do quá tải áp lực và phì đại cơ của một hoặc nhiều buồng tim, quá tải thể tích với sự giãn nở của các buồng tim hoặc bệnh cơ tim.

Chóng mặt choáng váng: phân tích đặc điểm khởi phát

Bệnh nhân choáng váng liên tục qua vài tuần hoặc choáng váng không cải thiện nếu đang tiếp tục điều trị thì không chắc bệnh nhân có chóng mặt thật sự. Do đó cần hướng đến bác sỹ tai mũi họng để đánh giá thêm.

Khối u ở vú: phân tích triệu chứng

Đánh giá khối u ở vú nên bắt đầu bằng việc hỏi bệnh sử đầy đủ và khám thực thể. Điều quan trọng là phải xác định nguy cơ mắc bệnh ung thư vú của bệnh nhân.

Viêm mũi: phân tích triệu chứng

Viêm mũi dị ứng là kết quả của tình trạng viêm niêm mạc do dị ứng, viêm mũi không dị ứng không phụ thuộc vào immunoglobulin E (IgE) hoặc quá trình viêm chủ yếu.

Bệnh nhân hen phế quản cấp: những đánh giá bổ sung khi thăm khám

Đặc điểm cần quan tâm, ví dụ hen gần tử vong trước đó, kém dung nạp điều trị. Nếu như những đặc điểm nặng vẫn tiếp tục, theo dõi ở môi trường chăm sóc tích cực với đánh giá lặp lại với các chỉ số SpO2, PEFR.

Chứng rậm lông: phân tích triệu chứng

Rậm lông có thể báo hiệu một rối loạn bệnh lý và cũng có tác động tiêu cực đến lòng tự trọng của bệnh nhân, vì vậy việc nhận biết nguyên nhân và đánh giá tình trạng này là rất quan trọng.

Phát ban dát sẩn: phân tích triệu chứng

Khi phát ban dát sẩn có liên quan đến sốt, nên nghi ngờ nguyên nhân nhiễm trùng. Nếu không có sốt, phản ứng dị ứng thường là nguyên nhân.

Tiêu chảy tái phát (mãn tính): phân tích đặc điểm lâm sàng

Tiến hành khám xét đại trực tràng để loại trừ ung thư/bệnh lý ruột viêm nếu bệnh nhân bị tiêu chảy kéo dài kèm theo với bất kỳ dấu hiệu: chảy máu khi thăm khám trực tràng, khối sờ thấy vùng bụng/trực tràng, sụt cân, thiếu máu thiếu sắt.

Lú lẫn mê sảng do hạ natri máu: các bước đánh giá lâm sàng

Giảm nhanh Na+ huyết tương có thể dẫn đến phù não đe dọa tính mạng và yêu cầu phải điều chỉnh nhanh chóng. Ngược lại giảm từ từ Na+ cho phép các neuron thần kinh điều chỉnh thích nghi áp lực thẩm thấu.

Yếu chi một bên: đánh giá đặc điểm khởi phát lâm sàng

Trong tất cả các trường hợp, tham khảo lời khuyên của các chuyên gia thần kinh và tìm hiểu thêm bằng cách tiến hành chọc dịch não tủy ± MRI nếu CT không tìm ra nguyên nhân.

Đái máu với những điều thiết yếu

Khi không có triệu chứng nào khác, đái máu đại thể có thể có thể chỉ điểm nhiều hơn về khối u, nhưng cũng cần phân biệt với sỏi, các bệnh lý thận tiểu cầu và bệnh thận đa nang.