- Trang chủ
- Thông tin
- Chẩn đoán và điều trị theo y học hiện đại
- Sốt không xác định được nguồn gốc (FUO)
Sốt không xác định được nguồn gốc (FUO)
Biên tập viên: Trần Tiến Phong
Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương
Nhận định chung
Hầu hết các bệnh sốt là do nhiễm trùng thông thường, ngắn ngủi, và tương đối dễ dàng để chẩn đoán. Trong những trường hợp nhất định, tuy nhiên, nguồn gốc của cơn sốt có thể vẫn còn mơ hồ ("không xác định được xuất xứ sốt," sốt không xác định được nguồn gốc) ngay cả sau khi xét nghiệm chẩn đoán kéo dài. Trong bệnh nhiễm trùng đường hô hấp trên, sốt thường kéo dài không quá 3 - 5 ngày, xa hơn nữa là đánh giá bổ sung cần được xem xét. Thuật ngữ "FUO" có truyền thống được dành cho các trường hợp không rõ nguyên nhân của sốt quá 38,3°C nhiều lần trong ít nhất 3 tuần ở bệnh nhân không giảm bạch cầu hoặc ức chế miễn dịch. Một số tác giả đã ủng hộ cho việc thay đổi định nghĩa sốt không xác định được nguồn gốc ở những bệnh nhân lớn tuổi yếu, nhiệt độ ở miệng hay tai 37,2°C (99°F) hoặc cao hơn dai dẳng, hoặc nhiệt độ trực tràng 37,5°C (99,5°F) hoặc lớn hơn dai dẳng.
Sau khi đánh giá rộng rãi, 25% những bệnh nhân được đánh giá là có nhiễm trùng lan chậm hoặc mãn tính, khoảng 25% các bệnh tự miễn, và khoảng 10% khối u ác tính; phần còn lại có các rối loạn khác hoặc không đạt tới được chẩn đoán. Với cải thiện hình ảnh và xét nghiệm vi sinh, các trường hợp ít do bệnh truyền nhiễm và nhiều hơn nữa đang được quy cho bệnh ung thư và bệnh tự miễn dịch (đặc biệt là ở người cao tuổi). Theo dõi bệnh nhân dài hạn được chẩn đoán ban đầu sốt không xác định được nguồn gốc cho thấy rằng 50% các triệu chứng trở thành không giá trị trong quá trình đánh giá. Trong phần còn lại, chẩn đoán xác định được thiết lập 20%, thường là trong vòng 2 tháng sau khi theo dõi, và 30% có sốt dai dẳng hoặc định kỳ hàng tháng hoặc thậm chí nhiều năm.
Các thuật toán tiêu chuẩn cho sốt không xác định được nguồn gốc rất khó để suy luận cho bệnh nhân. Tuy nhiên, kết quả của lịch sử, khám lâm sàng, xét nghiệm thường quy, và cấy máu cung cấp manh mối chẩn đoán quan trọng dẫn đến một chẩn đoán xác định trong hầu hết các trường hợp. X quang phổi, siêu âm bụng, chụp CT, thường lặp đi lặp lại sau khi các nghiên cứu trước đó cho chẩn đoán là hữu ích nhất. Hạt nhân phóng xạ bao gồm bạch cầu, gallium-67, và globulin miễn dịch của người đánh dấu phóng xạ; Tuy nhiên, các xét nghiệm này có vẻ hữu ích nhất trong những bệnh nhân có các dấu hiệu viêm hóa. Có rất ít hoặc không có giá trị để bắt nguồn từ hướng miễn dịch, vi sinh, huyết thanh, hoặc nghiên cứu nội tiết. Ở những bệnh nhân lớn tuổi, sinh thiết động mạch thái dương thỉnh thoảng sử dụng. Phương thức hình ảnh mới hơn có thể hữu ích trong những trường hợp khó khăn bao gồm hình ảnh chụp cắt lớp phát xạ Fluorodeoxyglucose-positron.
FUO thường liên quan với AIDS và nhiễm trùng liên quan đến HIV, mặc dù nhiễm HIV không có biến chứng không phải là một nguyên nhân của sốt kéo dài. Khi sốt không xác định được nguồn gốc được quan sát thấy ở những người nhiễm HIV, nó thường xảy ra trong giai đoạn cuối. Các nguyên nhân phổ biến nhất là nhiễm trùng phổ biến avium, P jiroveci viêm phổi, nhiễm cytomegalovirus, histoplasmosis phổ biến, và u lympho Mycobacterium.
Chẩn đoán phân biệt bệnh sốt tại các du khách quay trở lại là đa dạng, nhưng phổ biến nhất bao gồm nhiễm trùng nhiệt đới như sốt rét, kiết lỵ, viêm gan, và bệnh sốt xuất huyết. Một số lượng đáng kể các bệnh có sốt trong du khách không bao giờ được chẩn đoán.
Chẩn đoán phân biệt
Nguyên nhân của sốt không xác định được nguồn gốc ở những bệnh nhân lớn tuổi khác với ở những bệnh nhân trẻ hơn, và một chẩn đoán xác định có thể đạt được một tỷ lệ lớn hơn ở bệnh nhân cao tuổi (lên đến 70%). Mặc dù các phương pháp chẩn đoán nói chung và phân phối các nguyên nhân truyền nhiễm và không truyền nhiễm là khoảng tương tự giữa các nhóm tuổi, bệnh lao và bệnh viêm động mạch thái dương là nguyên nhân đặc biệt phổ biến hơn của sốt không xác định được nguồn gốc ở người già.
Điều trị
Hầu hết sốt dung nạp tốt. Khi nhiệt độ > 40 độ C, điều trị triệu chứng có thể được yêu cầu. Sốt trên 41°C có thể sẽ tăng thân nhiệt và do đó không qua trung gian cytokine, và quản lý khẩn cấp được chỉ định.
Các biện pháp hạ nhiệt
Cồn, bọt biển lạnh, túi nước đá, băng thụt nước, và phòng tắm đá sẽ làm giảm nhiệt độ cơ thể. Hữu ích hơn trong tăng thân nhiệt, khi bệnh nhân có sốt liên quan cytokine cố gắng thực hiện các phương pháp điều trị.
Thuốc hạ sốt
Điều trị hạ sốt là không cần thiết trừ những bệnh nhân có tình trạng huyết động biến đổi. Aspirin hoặc acetaminophen, 325 - 650 mg mỗi 4 giờ, có hiệu quả trong việc giảm sốt. Các thuốc này được sử dụng tốt nhất liên tục chứ không phải là cần thiết khi nhiệt độ cao.
Điều trị kháng sinh
Trong hầu hết các bệnh nhân có sốt, điều trị kháng sinh theo kinh nghiệm nên được hoãn lại để chờ đợi đánh giá sâu hơn. Tuy nhiên, điều trị kháng sinh theo kinh nghiệm đôi khi cần thiết. Kháng sinh phổ rộng được chỉ định cho những bệnh nhân có sốt và không ổn định về mặt lâm sàng, ngay cả trước khi nhiễm trùng có thể được ghi nhận. Chúng bao gồm những bệnh nhân có huyết động không ổn định, những người có giảm bạch cầu (bạch cầu trung tính < 500 / MCL), những người phẫu thuật hoặc do bệnh hồng cầu hình liềm hoặc ức chế miễn dịch (bao gồm corticosteroid đường toàn thân, azathioprine, cyclosporin, hoặc các thuốc ức chế miễn dịch khác) và những người bị nhiễm HIV. Đối với điều trị sốt trong thời gian giảm bạch cầu sau hóa trị, bệnh nhân ngoại trú điều trị kháng sinh tiêm như ceftriaxone có thể được cung cấp một cách hiệu quả và an toàn. Nếu nghi ngờ bị nhiễm nấm ở những bệnh nhân sốt kéo dài và giảm bạch cầu, fluconazole là một sự thay thế hiệu quả như nhau nhưng ít độc so với amphotericin B.
Tăng thân nhiệt ác tính
Nhiệt đột quỵ.
Đối với các biện pháp để kiểm soát nhiệt độ khi đó là > 41 ° C hoặc khi kết hợp với động kinh hoặc thay đổi trạng thái tâm thần khác.
Bài viết cùng chuyên mục
Tiết dịch núm vú ở phụ nữ không mang thai: phân tích triệu chứng
Nguyên nhân phổ biến gây tiết dịch núm vú sinh lý bao gồm căng thẳng, kích thích núm vú, cũng như chấn thương hoặc tổn thương ở ngực như herpes zoster, có thể làm tăng nồng độ prolactin tuần hoàn.
Chóng mặt: phân tích triệu chứng
Chóng mặt thực sự được đặc trưng bởi ảo giác chuyển động, cảm giác cơ thể hoặc môi trường đang chuyển động, bệnh nhân thấy xoay hoặc quay.
Phát ban toàn thân cấp: đánh giá các triệu chứng lâm sàng
Nhập viện cho bất kỳ các bệnh nhân có tình trạng đỏ da nhiều, đánh giá và cần tiến hành hội chẩn da liễu ngay. Điều trị sau đó dựa vào chấn đoán chính xác và được hướng dẫn bởi đánh giá của chuyên gia da liễu.
Đổ mồ hôi đêm: phân tích triệu chứng để chẩn đoán và điều trị
Đổ mồ hôi ban đêm có thể là một phản ứng tự chủ, đại diện cho một triệu chứng khá không đặc hiệu khiến bác sĩ lâm sàng phải tìm kiếm nguyên nhân cụ thể.
Điện tâm đồ trong bóc tách động mạch chủ
Điện tâm đồ có thể bình thường hoặc có những bất thường không đặc hiệu. nếu bóc tách đến lỗ động mạch vành có thể có thay đổi điện tâm đồ như nhồi máu cơ tim có ST chênh lên.
Chẩn đoán bệnh lý: những xác suất và nguy cơ
Chẩn đoán khi xác suất xuất hiện được cho là đủ cao, và loại trừ chẩn đoán khi xác suất đủ thấp. Mức độ chắc chắn đòi hỏi phải dựa vào các yếu tố như hậu quả của sự bỏ sót các chẩn đoán đặc biệt, tác dụng phụ của điều trị và các nguy cơ của test chuyên sâu.
Vàng da: phân tích triệu chứng
Bilirubin được hình thành chủ yếu thông qua sự phân hủy trao đổi chất của các vòng heme, chủ yếu là từ quá trình dị hóa của các tế bào hồng cầu.
Viêm miệng: phân tích triệu chứng
Viêm miệng đại diện cho một loại nhiễm trùng niêm mạc miệng, tình trạng viêm và các tổn thương miệng khác, có thể là bệnh ác tính nên các tổn thương dai dẳng.
Khám bệnh: những triệu chứng không thể tìm ra tổn thương thực thể
Những bệnh nhân với bệnh lý mạn tính thì có nhiều khả năng biểu hiện những khía cạnh về tâm lý trong tình trạng của họ (đặc biệt là trầm cảm), và nó có thể ảnh hưởng lên hình thái lâm sàng.
Khó nuốt miệng hầu: các nguyên nhân thường gặp
Tổn thương neuron vận động trên của dây thần kinh sọ IX-XII hai bên dẫn đến cơ lưỡi và hầu nhỏ, co rút và cử động chậm với giật cằm nhanh. Điều này có thể liên quan với rối loạn giọng nói và cảm xúc không ổn định.
Viêm họng: phân tích triệu chứng
Viêm họng bao gồm nhiều loại nguyên nhân, nhưng phổ biến nhất ở những người có khả năng miễn dịch bình thường là viêm họng nhiễm trùng cấp tính, chủ yếu là do virus.
Mất thăng bằng: choáng mặt mất vững
Nhiều yếu tố góp phần gây mất thăng bằng, đặc biệt ở người già, bao gồm yếu chi, bệnh lý thần kinh cảm giác, tổn thương cảm giác bản thể, bệnh khớp, bệnh lý tổn thương thị giác và mất tự tin.
Định hướng chẩn đoán trước một tình trạng sốt
Sốt thường xảy ra như một phần của đáp ứng pha cấp của do nhiễm trùng, nhiễm trùng gây ra đáp ứng viêm hệ thống có tỉ lệ tử vong đáng kể và cần phải được nhận diện và điều trị kịp thời.
Mệt mỏi: các biểu hiện phải phân biệt
Mệt mỏi hay thiếu năng lượng thường là lý do cho việc từ bỏ các hoạt động và đặt câu hỏi cẩn thận có thể cần thiết để phân biệt giữa giới hạn hoạt động thể lực và thiếu hứng thú, quyết tâm.
Phù chân: đánh giá dựa trên kết quả lâm sàng và cận lâm sàng
Cân nhắc huyết khối tĩnh mạch sâu ở bất kỳ bệnh nhân nào có phù chân cả hai bên, kể cả khi các yếu tố nguy cơ hoặc những triệu chứng/ dấu chứng khác không rõ ràng.
Bệnh hạch bạch huyết: phân tích triệu chứng
Các bệnh truyền nhiễm, tự miễn dịch, u hạt, ác tính hoặc phản ứng thuốc có thể gây ra hạch to toàn thân. Nguy cơ chung của bệnh ung thư ở những bệnh nhân bị bệnh hạch bạch huyết toàn thân là thấp.
Mệt mỏi: đánh giá bổ sung thiếu máu
Đánh giá lại các triệu chứng và công thức máu toàn bộ sau khi bổ sung sắt và điều trị nguyên nhân nền. Chuyển bệnh nhân với giảm thể tích trung bình của hồng cầu và dự trữ sắt bình thường đến chuyên gia huyết học để đánh giá cho chẩn đoán thay thế.
Tiểu khó: phân tích triệu chứng
Chẩn đoán phổ biến nhất cho bệnh nhân mắc chứng khó tiểu là nhiễm trùng đường tiết niệu, mặc dù là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra các triệu chứng khó tiểu, nhưng nhiều nguyên nhân khác cần được chẩn đoán chính xác.
Phân tích triệu chứng chán ăn để chẩn đoán và điều trị
Chán ăn là tình trạng chán ăn kéo dài, đây là một triệu chứng phổ biến của nhiều vấn đề y tế và cần được phân biệt với bệnh chán ăn tâm thần.
Dấu hiệu bệnh lý: các bước thăm khám và chỉ định xử trí
Nếu như có dấu hiệu suy hô hấp và tràn khí màng phổi áp lực, tiến hành chọc kim hút khí cấp cứu ngay. Nếu như ran rít khắp cả lan tỏa, kiểm tra dấu hiệu của shock phản vệ. Nếu có, xử trí theo mô tả; ngược lại tiến hành thở khí dung giãn phế quản.
Nguyên tắc chăm sóc rối loạn ở người già (lão khoa)
Dấu hiệu bệnh thường không điển hình ở bệnh nhân cao tuổi. Một rối loạn trong một hệ thống cơ quan có thể dẫn đến các triệu chứng trong bối cảnh đan xen, đặc biệt là bị ảnh hưởng bởi bệnh từ trước.
Đau bắp chân: phân tích triệu chứng
Thông tin thích hợp bao gồm vị trí chính xác của cơn đau, cũng như chất lượng, mức độ nghiêm trọng, thời gian kéo dài và các yếu tố làm trầm trọng thêm hoặc giảm nhẹ.
Thiểu niệu và vô niệu: phân tích triệu chứng
Thiểu niệu cấp tính nên được nhập viện do nguy cơ phát triển các biến chứng có thể gây tử vong như tăng kali máu, quá tải dịch, nhiễm toan chuyển hóa và viêm màng ngoài tim.
Cương cứng kéo dài: phân tích triệu chứng
Hai loại cương cứng kéo dài, dòng chảy thấp hoặc tắc tĩnh mạch và hoặc dòng chảy cao động mạch, đã được mô tả dựa trên vấn đề cơ bản.
Khó nuốt: đánh giá các triệu chứng lâm sàng
Nếu không có nguyên nhân nào được xác định trên nội soi tiêu hóa trên, hội chẩn với chuyên gia tiêu hóa để đánh giá bổ sung cho rối loạn vận động, như nuốt barium hoặc đo áp lực thực quản có thể cần thiết.
