Sốt không xác định được nguồn gốc (FUO)

2014-10-14 09:27 PM
Các thuật toán tiêu chuẩn cho sốt không xác định được nguồn gốc rất khó để suy luận cho bệnh nhân, Tuy nhiên, kết quả của lịch sử, khám lâm sàng, xét nghiệm thường quy

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Nhận định chung

Hầu hết các bệnh sốt là do nhiễm trùng thông thường, ngắn ngủi, và tương đối dễ dàng để chẩn đoán. Trong những trường hợp nhất định, tuy nhiên, nguồn gốc của cơn sốt có thể vẫn còn mơ hồ ("không xác định được xuất xứ sốt," sốt không xác định được nguồn gốc) ngay cả sau khi xét nghiệm chẩn đoán kéo dài. Trong bệnh nhiễm trùng đường hô hấp trên, sốt thường kéo dài không quá 3 - 5 ngày, xa hơn nữa là đánh giá bổ sung cần được xem xét. Thuật ngữ "FUO" có truyền thống được dành cho các trường hợp không rõ nguyên nhân của sốt quá 38,3°C nhiều lần trong ít nhất 3 tuần ở bệnh nhân không giảm bạch cầu hoặc ức chế miễn dịch. Một số tác giả đã ủng hộ cho việc thay đổi định nghĩa sốt không xác định được nguồn gốc ở những bệnh nhân lớn tuổi yếu, nhiệt độ ở miệng hay tai 37,2°C (99°F) hoặc cao hơn dai dẳng, hoặc nhiệt độ trực tràng 37,5°C (99,5°F) hoặc lớn hơn dai dẳng.

Sau khi đánh giá rộng rãi, 25% những bệnh nhân được đánh giá là có nhiễm trùng lan chậm hoặc mãn tính, khoảng 25% các bệnh tự miễn, và khoảng 10% khối u ác tính; phần còn lại có các rối loạn khác hoặc không đạt tới được chẩn đoán. Với cải thiện hình ảnh và xét nghiệm vi sinh, các trường hợp ít do bệnh truyền nhiễm và nhiều hơn nữa đang được quy cho bệnh ung thư và bệnh tự miễn dịch (đặc biệt là ở người cao tuổi). Theo dõi bệnh nhân dài hạn được chẩn đoán ban đầu sốt không xác định được nguồn gốc cho thấy rằng 50% các triệu chứng trở thành không giá trị trong quá trình đánh giá. Trong phần còn lại, chẩn đoán xác định được thiết lập 20%, thường là trong vòng 2 tháng sau khi theo dõi, và 30% có sốt dai dẳng hoặc định kỳ hàng tháng hoặc thậm chí nhiều năm.

Các thuật toán tiêu chuẩn cho sốt không xác định được nguồn gốc rất khó để suy luận cho bệnh nhân. Tuy nhiên, kết quả của lịch sử, khám lâm sàng, xét nghiệm thường quy, và cấy máu cung cấp manh mối chẩn đoán quan trọng dẫn đến một chẩn đoán xác định trong hầu hết các trường hợp. X quang phổi, siêu âm bụng, chụp CT, thường lặp đi lặp lại sau khi các nghiên cứu trước đó cho chẩn đoán là hữu ích nhất. Hạt nhân phóng xạ bao gồm bạch cầu, gallium-67, và globulin miễn dịch của người đánh dấu phóng xạ; Tuy nhiên, các xét nghiệm này có vẻ hữu ích nhất trong những bệnh nhân có các dấu hiệu viêm hóa. Có rất ít hoặc không có giá trị để bắt nguồn từ hướng miễn dịch, vi sinh, huyết thanh, hoặc nghiên cứu nội tiết. Ở những bệnh nhân lớn tuổi, sinh thiết động mạch thái dương thỉnh thoảng sử dụng. Phương thức hình ảnh mới hơn có thể hữu ích trong những trường hợp khó khăn bao gồm hình ảnh chụp cắt lớp phát xạ Fluorodeoxyglucose-positron.

FUO thường liên quan với AIDS và nhiễm trùng liên quan đến HIV, mặc dù nhiễm HIV không có biến chứng không phải là một nguyên nhân của sốt kéo dài. Khi sốt không xác định được nguồn gốc được quan sát thấy ở những người nhiễm HIV, nó thường xảy ra trong giai đoạn cuối. Các nguyên nhân phổ biến nhất là nhiễm trùng phổ biến avium, P jiroveci viêm phổi, nhiễm cytomegalovirus, histoplasmosis phổ biến, và u lympho Mycobacterium.

Chẩn đoán phân biệt bệnh sốt tại các du khách quay trở lại là đa dạng, nhưng phổ biến nhất bao gồm nhiễm trùng nhiệt đới như sốt rét, kiết lỵ, viêm gan, và bệnh sốt xuất huyết. Một số lượng đáng kể các bệnh có sốt trong du khách không bao giờ được chẩn đoán.

Chẩn đoán phân biệt

Nguyên nhân của sốt không xác định được nguồn gốc ở những bệnh nhân lớn tuổi khác với ở những bệnh nhân trẻ hơn, và một chẩn đoán xác định có thể đạt được một tỷ lệ lớn hơn ở bệnh nhân cao tuổi (lên đến 70%). Mặc dù các phương pháp chẩn đoán nói chung và phân phối các nguyên nhân truyền nhiễm và không truyền nhiễm là khoảng tương tự giữa các nhóm tuổi, bệnh lao và bệnh viêm động mạch thái dương là nguyên nhân đặc biệt phổ biến hơn của sốt không xác định được nguồn gốc ở người già.

Điều trị

Hầu hết sốt dung nạp tốt. Khi nhiệt độ > 40 độ C, điều trị triệu chứng có thể được yêu cầu. Sốt trên 41°C có thể sẽ tăng thân nhiệt và do đó không qua trung gian cytokine, và quản lý khẩn cấp được chỉ định.

Các biện pháp hạ nhiệt

Cồn, bọt biển lạnh, túi nước đá, băng thụt nước, và phòng tắm đá sẽ làm giảm nhiệt độ cơ thể. Hữu ích hơn trong tăng thân nhiệt, khi bệnh nhân có sốt liên quan cytokine cố gắng thực hiện các phương pháp điều trị.

Thuốc hạ sốt

Điều trị hạ sốt là không cần thiết trừ những bệnh nhân có tình trạng huyết động biến đổi. Aspirin hoặc acetaminophen, 325 - 650 mg mỗi 4 giờ, có hiệu quả trong việc giảm sốt. Các thuốc này được sử dụng tốt nhất liên tục chứ không phải là cần thiết khi nhiệt độ cao.

Điều trị kháng sinh

Trong hầu hết các bệnh nhân có sốt, điều trị kháng sinh theo kinh nghiệm nên được hoãn lại để chờ đợi đánh giá sâu hơn. Tuy nhiên, điều trị kháng sinh theo kinh nghiệm đôi khi cần thiết. Kháng sinh phổ rộng được chỉ định cho những bệnh nhân có sốt và không ổn định về mặt lâm sàng, ngay cả trước khi nhiễm trùng có thể được ghi nhận. Chúng bao gồm những bệnh nhân có huyết động không ổn định, những người có giảm bạch cầu (bạch cầu trung tính < 500 / MCL), những người phẫu thuật hoặc do bệnh hồng cầu hình liềm hoặc ức chế miễn dịch (bao gồm corticosteroid đường toàn thân, azathioprine, cyclosporin, hoặc các thuốc ức chế miễn dịch khác) và những người bị nhiễm HIV. Đối với điều trị sốt trong thời gian giảm bạch cầu sau hóa trị, bệnh nhân ngoại trú điều trị kháng sinh tiêm như ceftriaxone có thể được cung cấp một cách hiệu quả và an toàn. Nếu nghi ngờ bị nhiễm nấm ở những bệnh nhân sốt kéo dài và giảm bạch cầu, fluconazole là một sự thay thế hiệu quả như nhau nhưng ít độc so với amphotericin B.

Tăng thân nhiệt ác tính

Nhiệt đột quỵ.

Đối với các biện pháp để kiểm soát nhiệt độ khi đó là > 41 ° C hoặc khi kết hợp với động kinh hoặc thay đổi trạng thái tâm thần khác.

Bài viết cùng chuyên mục

Tiểu không tự chủ: phân tích triệu chứng

Tỷ lệ tiểu không tự chủ tăng theo tuổi và cao tới 34% ở nữ và 11% ở nam. Đó là nguyên nhân chính dẫn đến việc rút lui khỏi xã hội và mất khả năng sống độc lập.

Ngứa da: phân tích triệu chứng

Nhiều bệnh ngoài da có biểu hiện ngứa cục bộ hoặc toàn thân, bao gồm viêm da tiếp xúc, viêm da dạng herpes, viêm da dị ứng, bệnh móng chân, pemphigoid bọng nước, nấm mycosis và bệnh vẩy nến.

Sốt: mở rộng tầm soát nhiễm trùng ở từng nhóm bệnh nhân

Nếu sốt đi kèm tiêu chảy, cách ly bệnh nhân, chú ý tiền sử đi du lịch gần đây và tiến hành lấy mẫu phân xét nghiệm. Nhanh chóng hội chẩn với khoa vi sinh và truyền nhiễm nếu có nghi ngờ bệnh tả, ví dụ ở người làm việc ở khu vực có nguy cơ cao.

Đau ngực không điển hình: phân tích triệu chứng

Đau ngực không điển hình có thể bắt nguồn từ bất kỳ cơ quan nào trong lồng ngực, cũng như từ các nguồn ngoài lồng ngực, ví dụ viêm tuyến giáp hoặc rối loạn hoảng sợ.

Đi tiểu ra máu: các nguyên nhân thường gặp

Tiểu máu đại thể gợi ý nghĩ nhiều đến bệnh lý đường tiểu và luôn đòi hỏi phải đánh giá thêm. Tiểu máu vi thể thường tình cờ phát hiện ở bệnh nhân không có triệu chứng và thách thức nằm ở việc phân biệt các nguyên nhân lành tính với các bệnh lý nghiêm trọng.

Xét nghiệm Covid-19: hướng dẫn thu thập và xử lý bệnh phẩm

Đối với xét nghiệm chẩn đoán ban đầu với các trường hợp nhiễm SARS-CoV-2 hiện tại, khuyến nghị nên thu thập và xét nghiệm bệnh phẩm đường hô hấp trên.

Tiếp cận bệnh nhân, Tuân thủ điều trị

Phỏng vấn thu thập thông tin hỗ trợ chẩn đoán, hướng dẫn tuân thủ điều trị thuốc, hướng dẫn chế độ sinh hoạt của bệnh nhân và nguyên tắc đạo đức giữa bác sỹ và bệnh nhân

Phát ban toàn thân cấp: đánh giá các triệu chứng lâm sàng

Nhập viện cho bất kỳ các bệnh nhân có tình trạng đỏ da nhiều, đánh giá và cần tiến hành hội chẩn da liễu ngay. Điều trị sau đó dựa vào chấn đoán chính xác và được hướng dẫn bởi đánh giá của chuyên gia da liễu.

Phòng chống bệnh tim mạch

Phòng chống bệnh tim mạch! Yếu tố nguy cơ gồm: Rối loạn lipid máu, tăng huyết áp, hút thuốc lá...Giới tính, tiền sử gia đình mắc bệnh mạch vành sớm...

Hôn mê và rối loạn ý thức: đánh giá bằng thang điểm Glasgow

Những khuyết tật nhỏ như suy giảm trí nhớ, mất định hướng và sự hoạt động chậm của não, có thể không rõ ràng và khó nhận biết, đặc biệt nếu đồng tồn tại các vấn đề ngôn ngữ, nhìn và nói.

Nhìn đôi: phân tích triệu chứng

Nhìn đôi xảy ra khi cảnh trước mắt dưới dạng hai hình ảnh khác nhau, quá trình lập bản đồ bình thường không thể xảy ra và bộ não cảm nhận được hai hình ảnh chồng lên nhau.

Phân tích triệu chứng đau đầu để chẩn đoán và điều trị

Đau đầu thường được phân loại thành các loại nguyên phát và thứ phát với hệ thống phân loại quốc tế về rối loạn đau đầu, phiên bản thứ hai.

Đau bụng cấp: vàng da đáp ứng viêm và tính chất của đau quặn mật

Giả định nhiễm trùng đường mật ít nhất là lúc đầu, nếu bệnh nhân không khỏe với sốt cao ± rét run hoặc vàng da tắc mật; cho kháng sinh tĩnh mạch, và nếu siêu âm xác nhận giãn đường mật, chuyển phẫu thuật ngay lập tức để giảm áp lực đường mật.

Đau khớp: phân tích triệu chứng

Đau khớp có thể là biểu hiện của nhiều nguyên nhân, bao gồm chấn thương cơ học đối với khớp, bệnh thoái hóa khớp, viêm xương khớp, nhiễm trùng và viêm cục bộ hoặc toàn thân.

Vàng da: đánh giá cận lâm sàng theo bệnh cảnh lâm sàng

Cân nhắc huyết tán ở những bệnh nhân vàng da mà không có đặc điểm bệnh gan kèm theo và có các bằng chứng của tăng phá vỡ hồng cầu, bất thường về hình ảnh hồng cầu (mảnh vỡ hồng cầu), có thể có bằng chứng tăng sản xuất hồng cầu.

Các biểu hiện thường gặp trong bệnh nội tiết

Gen gây béo sản xuất ra leptin, một cytokin do các tế bào mỡ tiết ra nhằm đối phó với sự cất giữ chất mỡ. Khi béo lên, leptin sẽ tác động đến vùng dưới đồi

Mệt mỏi và Hội chứng mệt mỏi mãn tính

Acyclovir, globulin miễn dịch tiêm tĩnh mạch, nystatin, và liều thấp hydrocortisone, fludrocortisone không cải thiện triệu chứng

Đồng tử không đều: phân tích triệu chứng

Ở hầu hết các bệnh nhân, đồng tử không đều được phát hiện tình cờ; các triệu chứng là tương đối hiếm gặp, cần hỏi về các triệu chứng ở mắt như đau, đỏ, chảy nước mắt, sợ ánh sáng.

Đánh giá nhồi máu cơ tim không có ST chênh/ đau thắt ngực không ổn định

Phân tầng nguy cơ bệnh nhân bằng thang điểm TIMI hoặc các thang điểm khác. Cho dù bệnh nhân có biến chứng hay đau ngực tiếp diễn, nên theo dõi điện tâm đồ liên tục cho bệnh nhân nguy cơ trung bình.

Đau thắt lưng: phân tích bệnh cảnh lâm sàng

Thông qua tiền sử và thăm khám lâm sàng kèm theo chụp hình ảnh cột sống rất quan trọng để xác định xem bệnh nhân đau thắt lưng có bệnh học nghiêm trọng và/ hoặc có thể chữa trị được hay không.

Các xét nghiệm cơ bản: chỉ định khi thăm khám bệnh

Các xét nghiệm được khuyến cáo cho những bối cảnh lâm sàng khác được trình bày ở các bệnh tương ứng. Trong một số bệnh cũng cung cấp thêm những hướng dẫn chi tiết cách tiếp cận kết quả xét nghiệm.

Cương cứng kéo dài: phân tích triệu chứng

Hai loại cương cứng kéo dài, dòng chảy thấp hoặc tắc tĩnh mạch và hoặc dòng chảy cao động mạch, đã được mô tả dựa trên vấn đề cơ bản.

Phân tích triệu chứng mất ngủ để chẩn đoán và điều trị

Mất ngủ nguyên phát không phổ biến và là do rối loạn nội tại của chu kỳ ngủ thức, chứng mất ngủ thứ phát phổ biến hơn nhiều.

Shock: phân tích các đặc điểm triệu chứng lâm sàng

Một số bệnh nhân có thể duy trì huyết áp trong giới hạn bình thường mặc dù có rối loạn chức năng cơ quan, cân nhắc bệnh lý khu trú nếu chỉ có một cơ quan bị rối loạn, chẳng hạn thiểu niệu mà không có bằng chứng rõ ràng của rối loạn huyết động.

Lú lẫn mê sảng: đánh giá khi có tổn thương

Khi không chỉ định chụp hình ảnh não, có thể duy trì các biện pháp điều trị trong vài ngày. CT sọ não có thể được chỉ định để loại trừ xuất huyết dưới nhện và những bất thường cấu trúc khác nếu bệnh nhân thất bại điểu trị hoặc nặng hơn.