Giảm tiểu cầu: phân tích triệu chứng

2023-04-26 02:52 PM

Giảm tiểu cầu xảy ra thông qua một hoặc nhiều cơ chế sau: giảm sản xuất tiểu cầu bởi tủy xương, tăng phá hủy tiểu cầu, kẹt lách, hiệu ứng pha loãng và lỗi xét nghiệm.

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Giảm tiểu cầu được định nghĩa là sự giảm bệnh lý về số lượng tiểu cầu. Nó được xác định điển hình là phát hiện trong xét nghiệm về số lượng tiểu cầu dưới 150.000 tế bào/L, nhưng nó thường không được phát hiện trên lâm sàng cho đến khi số lượng tiểu cầu giảm xuống dưới 100.000/L. Xu hướng chảy máu có thể xảy ra, nhưng chảy máu tự phát thường không xảy ra cho đến khi số lượng tiểu cầu dưới 20.000 tế bào/L trừ khi xảy ra các tình trạng sẵn có khác sẽ khuyến khích nguy cơ chảy máu.

Đánh giá đặc điểm

Phải có được một lịch sử tỉ mỉ, đặc biệt tập trung vào những điều sau:

Nhiễm trùng gần đây.

Xem xét kỹ lưỡng tất cả các loại thuốc hiện đang dùng và ngày kê đơn.

Tiền sử kinh nguyệt và thai nghén.

Xuất hiện những dấu hiệu sau: chảy máu cam và chảy máu nướu răng, da đổi màu đỏ hoặc tím, bầm tím quá nhiều, tiểu ra máu và phân đen hoặc đại tiện ra máu.

Chế độ ăn uống, sử dụng rượu bia.

Tiền sử bệnh án cá nhân.

Tiền sử gia đình.

Kiểm tra thể chất kỹ lưỡng được đảm bảo với sự nhấn mạnh đặc biệt vào những điều sau đây:

Khám da tìm đốm xuất huyết, ban xuất huyết và bầm máu.

Khám bụng đánh giá lách to, gan to.

Khám thần kinh để xác định xem có xuất huyết hay không, mặc dù hiếm gặp.

Công thức máu toàn bộ với phết tế bào vi phân và ngoại vi.

Sinh thiết tủy xương có lợi ở bệnh nhân lách to và ở những người theo một liệu trình không đặc trưng.

Chẩn đoán hình ảnh hiếm khi được chỉ định.

Chẩn đoán phân biệt

Giảm sản xuất tiểu cầu của tủy xương

Nhiễm virus.

Hóa trị/xạ trị.

Bất thường tủy xương bẩm sinh.

Độc tính của rượu.

Thiếu vitamin B12 / folate.

Tăng hủy tiểu cầu

Ban xuất huyết giảm tiểu cầu vô căn (ITP). ITP là một bệnh giảm tiểu cầu tự miễn tương đối phổ biến xảy ra trong môi trường cấp tính và mãn tính với tỷ lệ mắc bệnh là 1 trên 10.000 người. ITP cấp tính chỉ gặp ở trẻ em 2-9 tuổi, với tỷ lệ mắc cao nhất ở trẻ 3-5 tuổi. Nó ảnh hưởng đến con trai và con gái như nhau. ITP cấp tính thường xảy ra sau một hội chứng virus cấp tính và có một quá trình tự giới hạn. Ngược lại, ITP mãn tính ảnh hưởng đến người lớn từ 20–50 tuổi, tỷ lệ nữ giới chiếm ưu thế là 3:1 và hiếm khi dẫn đến thuyên giảm tự phát.

Do thuốc. Giảm tiểu cầu do thuốc có thể được gây ra bởi rất nhiều loại thuốc. Thủ phạm thường gặp nhất, đặc biệt ở bệnh nhân nhập viện, là heparin. Mặc dù giảm tiểu cầu do thuốc cũng là một hội chứng qua trung gian kháng thể, nhưng nó chỉ thoáng qua, thường tự khỏi khi ngừng sử dụng thuốc.

Hủy diệt miễn dịch.

Đông máu rải rác nội mạch.

Ban xuất huyết giảm tiểu cầu/hội chứng urê huyết tán huyết.

Hội chứng kháng phospholipid.

Hội chứng tan máu, tăng men gan, hội chứng tiểu cầu thấp (HELLP).

Nhiễm virus.

Phá hủy tiểu cầu cơ học.

Chèn ép lách: có thể gặp trong xơ gan, xơ tủy, bệnh Gaucher.

Tác dụng pha loãng: thay thế lượng máu lớn có quá ít tiểu cầu.

Lỗi phòng xét nghiệm: bệnh phẩm đông, sai người bệnh, lỗi kỹ thuật/thiết bị.

Bài viết cùng chuyên mục

Phân tích triệu chứng chán ăn để chẩn đoán và điều trị

Chán ăn là tình trạng chán ăn kéo dài, đây là một triệu chứng phổ biến của nhiều vấn đề y tế và cần được phân biệt với bệnh chán ăn tâm thần.

Đi lại khó khăn: phân tích bệnh cảnh lâm sàng

Nếu các vấn đề di chuyển là hậu quả của chóng mặt, đầu tiên hãy lượng giá các triệu chứng hạ huyết áp tư thế, sau khi thay đổi từ nằm sang tư thế đứng, đi kèm với cảm giác xây xẩm mặt mày/tiền ngất.

Giảm vận động ở người cao tuổi

Tránh, hạn chế và ngưng các thiết bị xâm lấn, đường tĩnh mạch, ống thông tiểu) có thể làm tăng triển vọng bệnh nhân cao tuổi cho chuyển động sớm

Đau bụng kinh: phân tích triệu chứng

Đau bụng kinh có thể được định nghĩa là cơn đau quặn thắt tái phát trong hoặc ngay trước khi hành kinh. Đây là triệu chứng phụ khoa phổ biến nhất được ghi nhận bởi phụ nữ.

Khó thở cấp ở những bệnh nhân bị COPD: những đánh giá bổ sung

Nếu như khò khè là chủ yếu và không có đặc điểm của nhiễm trùng, chẩn đoán có khả năng là đợt cấp COPD không do nhiễm trùng. Tìm kiếm yếu tố khởi phát, ví dụ chẹn beta, không dung nạp với khí dung/bầu hít, yếu tố khởi phát từ môi trường.

Tiểu không tự chủ: phân tích triệu chứng

Tỷ lệ tiểu không tự chủ tăng theo tuổi và cao tới 34% ở nữ và 11% ở nam. Đó là nguyên nhân chính dẫn đến việc rút lui khỏi xã hội và mất khả năng sống độc lập.

Tăng huyết áp: phân tích triệu chứng

Không xác định được nguyên nhân được cho là mắc tăng huyết áp nguyên phát, có một cơ quan hoặc khiếm khuyết gen cho là tăng huyết áp thứ phát.

Co giật: phân tích triệu chứng

Nguyên nhân gây co giật bao gồm rối loạn chức năng hệ thống thần kinh trung ương nguyên phát cũng như rối loạn chuyển hóa hoặc bệnh hệ thống.

Chẩn đoán bệnh lý: chẩn đoán xác định và chẩn đoán phân biệt

Trong phần lớn các trường hợp, việc xây dựng chẩn đoán phân biệt là bước nền tảng để đi đến chẩn đoán xác định. Đây là một chuỗi các chẩn đoán thường được sắp xếp theo thứ tự khả năng tùy theo bệnh cảnh lâm sàng.

Đau cổ: phân tích triệu chứng

Các triệu chứng chính liên quan đến cổ là các triệu chứng ở rễ, chẳng hạn như dị cảm, mất cảm giác, yếu cơ, có thể cho thấy chèn ép rễ thần kinh.

Mất thị lực: phân tích triệu chứng

Mất thị lực có thể đột ngột hoặc dần dần, một mắt hoặc hai mắt, một phần hoặc toàn bộ và có thể là một triệu chứng đơn độc hoặc một phần của hội chứng phức tạp.

Phát ban toàn thân cấp: đánh giá các triệu chứng lâm sàng

Nhập viện cho bất kỳ các bệnh nhân có tình trạng đỏ da nhiều, đánh giá và cần tiến hành hội chẩn da liễu ngay. Điều trị sau đó dựa vào chấn đoán chính xác và được hướng dẫn bởi đánh giá của chuyên gia da liễu.

Khó nuốt thực quản (rối loạn vận động): các nguyên nhân thường gặp

Co thắt thực quản gây khó nuốt khởi phát chậm (thường là hàng năm), xuất hiện với thức ăn lỏng và rắn, và có thể bắt đầu không liên tục. Khó chịu sau xương ức và tiếng ọc ạch là thường thấy.

Đau bụng: phân tích triệu chứng

Nguyên nhân đau bụng có thể khá đa dạng do bệnh lý ngoài ổ bụng hoặc các nguồn trong ổ bụng, các phát hiện vật lý có thể thay đổi, tình trạng đe dọa đến tính mạng có thể phát triển.

Khám dinh dưỡng bệnh nhân cao tuổi

Các yếu tố được đưa vào danh sách kiểm tra yếu tố nguy cơ với từ viết tắt Determine, xác định một số dấu hiệu cảnh báo cho nguy cơ bị tình trạng dinh dưỡng kém.

Yếu chi một bên: đánh giá đặc điểm khởi phát lâm sàng

Trong tất cả các trường hợp, tham khảo lời khuyên của các chuyên gia thần kinh và tìm hiểu thêm bằng cách tiến hành chọc dịch não tủy ± MRI nếu CT không tìm ra nguyên nhân.

Tiểu khó: đi tiểu đau

Nghiên cứu thuần tập được thiết kế đã chỉ ra rằng một số phụ nữ có thể được chẩn đoán đáng tin cậy với viêm bàng quang không biến chứng mà không có kiểm tra thể chất.

Giảm bạch cầu trung tính: phân tích triệu chứng

Ba quá trình cơ bản dẫn đến giảm bạch cầu trung tính mắc phải bao gồm giảm sản xuất, tăng cường phá hủy ngoại vi và tổng hợp bạch cầu trung tính trong nội mạc mạch máu hoặc mô.

Đau ngực: phân tích triệu chứng

Nguyên nhân của đau ngực thường lành tính và không do tim, cách tiếp cận tiêu chuẩn là cần thiết, do bỏ sót một tình trạng đe dọa đến tính mạng.

Ho ra máu, chẩn đoán và điều trị

Các động mạch phế quản xuất phát từ động mạch chủ hoặc động mạch liên sườn và mang máu dưới áp lực của hệ thống vào đường hô hấp, mạch máu, rốn phổi, và màng phổi tạng

Sốt: tầm soát nhiễm trùng bằng cận lâm sàng

Sự phối hợp lâm sàng với phân tích cận lâm sàng có thể phát hiện được các nguyên nhân không nhiễm trùng của sốt. Các bước tầm soát đầy đủ có thể là không cần thiết ở tất cả bệnh nhân, đặc biệt là với những bệnh nhân đã có tiêu điểm nhiễm trùng rõ ràng.