Giảm tiểu cầu: phân tích triệu chứng

2023-04-26 02:52 PM

Giảm tiểu cầu xảy ra thông qua một hoặc nhiều cơ chế sau: giảm sản xuất tiểu cầu bởi tủy xương, tăng phá hủy tiểu cầu, kẹt lách, hiệu ứng pha loãng và lỗi xét nghiệm.

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Giảm tiểu cầu được định nghĩa là sự giảm bệnh lý về số lượng tiểu cầu. Nó được xác định điển hình là phát hiện trong xét nghiệm về số lượng tiểu cầu dưới 150.000 tế bào/L, nhưng nó thường không được phát hiện trên lâm sàng cho đến khi số lượng tiểu cầu giảm xuống dưới 100.000/L. Xu hướng chảy máu có thể xảy ra, nhưng chảy máu tự phát thường không xảy ra cho đến khi số lượng tiểu cầu dưới 20.000 tế bào/L trừ khi xảy ra các tình trạng sẵn có khác sẽ khuyến khích nguy cơ chảy máu.

Giảm tiểu cầu xảy ra thông qua một hoặc nhiều cơ chế sau: giảm sản xuất tiểu cầu bởi tủy xương, tăng phá hủy tiểu cầu, kẹt lách, hiệu ứng pha loãng và lỗi xét nghiệm.

Đánh giá đặc điểm

Phải có được một lịch sử tỉ mỉ, đặc biệt tập trung vào những điều sau:

Nhiễm trùng gần đây.

Xem xét kỹ lưỡng tất cả các loại thuốc hiện đang dùng và ngày kê đơn.

Tiền sử kinh nguyệt và thai nghén.

Xuất hiện những dấu hiệu sau: chảy máu cam và chảy máu nướu răng, da đổi màu đỏ hoặc tím, bầm tím quá nhiều, tiểu ra máu và phân đen hoặc đại tiện ra máu.

Chế độ ăn uống, sử dụng rượu bia.

Tiền sử bệnh án cá nhân.

Tiền sử gia đình.

Kiểm tra thể chất kỹ lưỡng được đảm bảo với sự nhấn mạnh đặc biệt vào những điều sau đây:

Khám da tìm đốm xuất huyết, ban xuất huyết và bầm máu.

Khám bụng đánh giá lách to, gan to.

Khám thần kinh để xác định xem có xuất huyết hay không, mặc dù hiếm gặp.

Công thức máu toàn bộ với phết tế bào vi phân và ngoại vi.

Sinh thiết tủy xương có lợi ở bệnh nhân lách to và ở những người theo một liệu trình không đặc trưng.

Chẩn đoán hình ảnh hiếm khi được chỉ định.

Chẩn đoán phân biệt

Giảm sản xuất tiểu cầu của tủy xương

Nhiễm virus.

Hóa trị/xạ trị.

Bất thường tủy xương bẩm sinh.

Độc tính của rượu.

Thiếu vitamin B12 / folate.

Tăng hủy tiểu cầu

Ban xuất huyết giảm tiểu cầu vô căn (ITP). ITP là một bệnh giảm tiểu cầu tự miễn tương đối phổ biến xảy ra trong môi trường cấp tính và mãn tính với tỷ lệ mắc bệnh là 1 trên 10.000 người. ITP cấp tính chỉ gặp ở trẻ em 2-9 tuổi, với tỷ lệ mắc cao nhất ở trẻ 3-5 tuổi. Nó ảnh hưởng đến con trai và con gái như nhau. ITP cấp tính thường xảy ra sau một hội chứng virus cấp tính và có một quá trình tự giới hạn. Ngược lại, ITP mãn tính ảnh hưởng đến người lớn từ 20–50 tuổi, tỷ lệ nữ giới chiếm ưu thế là 3:1 và hiếm khi dẫn đến thuyên giảm tự phát.

Do thuốc. Giảm tiểu cầu do thuốc có thể được gây ra bởi rất nhiều loại thuốc. Thủ phạm thường gặp nhất, đặc biệt ở bệnh nhân nhập viện, là heparin. Mặc dù giảm tiểu cầu do thuốc cũng là một hội chứng qua trung gian kháng thể, nhưng nó chỉ thoáng qua, thường tự khỏi khi ngừng sử dụng thuốc.

Hủy diệt miễn dịch.

Đông máu rải rác nội mạch.

Ban xuất huyết giảm tiểu cầu/hội chứng urê huyết tán huyết.

Hội chứng kháng phospholipid.

Hội chứng tan máu, tăng men gan, hội chứng tiểu cầu thấp (HELLP).

Nhiễm virus.

Phá hủy tiểu cầu cơ học.

Chèn ép lách: có thể gặp trong xơ gan, xơ tủy, bệnh Gaucher.

Tác dụng pha loãng: thay thế lượng máu lớn có quá ít tiểu cầu.

Lỗi phòng xét nghiệm: bệnh phẩm đông, sai người bệnh, lỗi kỹ thuật/thiết bị.

Bài viết cùng chuyên mục

Định hướng chẩn đoán đau bụng cấp

Nhiều nguyên nhân nghiêm trọng của đau bụng  cấp  hoặc  có  nguồn  gốc hoặc thúc đẩy bởi một qúa trình viêm trong ổ bụng.

Các nguyên nhân thần kinh của ngất

Các bệnh rễ và dây thần kinh khác có hạ huyết áp tư thế gồm hội chứng Guillain Barre, thoái hóa dạng bột tiên phát, bệnh dây thần kinh do porphyrin niệu cấp, và trong ung thư biểu mô.

Tiêu chảy tái phát (mãn tính): phân tích đặc điểm lâm sàng

Tiến hành khám xét đại trực tràng để loại trừ ung thư/bệnh lý ruột viêm nếu bệnh nhân bị tiêu chảy kéo dài kèm theo với bất kỳ dấu hiệu: chảy máu khi thăm khám trực tràng, khối sờ thấy vùng bụng/trực tràng, sụt cân, thiếu máu thiếu sắt.

Phòng chống bệnh tim mạch

Phòng chống bệnh tim mạch! Yếu tố nguy cơ gồm: Rối loạn lipid máu, tăng huyết áp, hút thuốc lá...Giới tính, tiền sử gia đình mắc bệnh mạch vành sớm...

Khiếm thính ở người cao tuổi

Khuếch đại nghe phù hợp có thể là một thách thức vì sự kỳ thị liên quan đến hỗ trợ nghe cũng như chi phí của các thiết bị như vậy

Viêm da dị ứng (Eczema)

Sần sùi, mảng màu đỏ thường là không dày và phân định ranh giới riêng biệt của bệnh vẩy nến ảnh hưởng đến khuôn mặt, cổ và thân trên

Rong kinh: phân tích triệu chứng

Rong kinh được định nghĩa là lượng máu kinh nguyệt bị mất nhiều hơn 80 ml, xảy ra đều đặn hoặc kéo dài ≥7 ngày. việc đánh giá lượng máu mất có tiện ích hạn chế.

Thiếu vitamin D: phân tích triệu chứng

Khi sự hấp thụ canxi ở ruột không cung cấp đủ canxi để duy trì mức canxi máu bình thường, Vit D sẽ ức chế các tế bào tạo xương và kích hoạt các tế bào hủy xương để huy động canxi từ xương.

Nhân tuyến giáp: phân tích triệu chứng

Tiếp xúc với bức xạ ion hóa hoặc xạ trị chùm tia bên ngoài (đặc biệt là trước 20 tuổi) làm tăng tỷ lệ mắc các nhân tuyến giáp lành tính và ác tính với tỷ lệ 2% mỗi năm và đạt đỉnh 15–20 năm sau khi tiếp xúc.

Đánh trống ngực: phân tích triệu chứng

Đánh trống ngực là một nhận thức bất thường khó chịu về nhịp tim. Chúng thường được mô tả là tim đập thình thịch.

Hạch to khu trú: phân tích triệu chứng

Hạch cổ 2 bên thường do viêm họng, ở cổ phía sau cơ ức đòn chũm là một phát hiện đáng ngại hơn và cần được đánh giá thêm. Sờ hạch thượng đòn bên trái dẫn lưu các vùng trong ổ bụng và bên phải dẫn lưu phổi, trung thất và thực quản.

Phân mỡ: phân tích đặc điểm

Phân mỡ được định nghĩa một cách định lượng là có hơn 7g chất béo trong phân trong khoảng thời gian 24 giờ trong khi bệnh nhân đang ăn kiêng không quá 100 g chất béo mỗi ngày.

Tiết dịch niệu đạo: phân tích triệu chứng

Tiết dịch niệu đạo có thể nhiều hoặc ít, trong, hơi vàng hoặc trắng, có mủ, mủ nhầy hoặc huyết thanh, nâu, xanh lá cây hoặc có máu, mủ chảy nước hoặc mủ đặc.

Đau bụng: phân tích triệu chứng

Nguyên nhân đau bụng có thể khá đa dạng do bệnh lý ngoài ổ bụng hoặc các nguồn trong ổ bụng, các phát hiện vật lý có thể thay đổi, tình trạng đe dọa đến tính mạng có thể phát triển.

Tập thể dục: phòng ngừa bệnh tật

Tập thể dục - Phòng ngừa bệnh tật! Tập thể dục thường xuyên có nguy cơ nhồi máu cơ tim, đột quỵ, tăng huyết áp, tăng lipid máu, bệnh tiểu đường loại 2, bệnh túi thừa và loãng xương thấp hơn...

Đau thắt lưng: phân tích triệu chứng

Nguyên nhân của cơn đau là không đặc hiệu ở phần lớn những người bị đau thắt lưng cấp tính; vấn đề nghiêm trọng là rất hiếm, thường tự giới hạn, nhưng chẩn đoán phải loại trừ các nguyên nhân hiếm gặp.

Buồn nôn và ói mửa: phân tích triệu chứng để chẩn đoán và điều trị

Buồn nôn là triệu chứng gặp phải trong nhiều rối loạn cũng gây nôn, nôn là một phản ứng nhằm bảo vệ khỏi việc nuốt phải các chất có hại hoặc độc hại.

Tăng huyết áp: phân tích triệu chứng

Không xác định được nguyên nhân được cho là mắc tăng huyết áp nguyên phát, có một cơ quan hoặc khiếm khuyết gen cho là tăng huyết áp thứ phát.

Khó nuốt: đánh giá các triệu chứng lâm sàng

Nếu không có nguyên nhân nào được xác định trên nội soi tiêu hóa trên, hội chẩn với chuyên gia tiêu hóa để đánh giá bổ sung cho rối loạn vận động, như nuốt barium hoặc đo áp lực thực quản có thể cần thiết.

Lập luận chẩn đoán từ nhiều dấu hiệu và triệu chứng không độc lập

Trong thực tế, nhiều dấu hiệu, triệu chứng và kết quả xét nghiệm thường không độc lập, bởi vì sự hiện diện của một phát hiện làm tăng xác suất xuất hiện của một phát hiện khác.

Tiêu chuẩn Duke cải tiến để chẩn đoán viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn

Cấy máu dương tính với các sinh vật gây viêm nội tâm mạc nhiễm trùng điển hình, từ 2 mẫu cấy máu riêng biệt hoặc 2 mẫu cấy dương tính từ các mẫu lấy cách nhau > 12 giờ, hoặc 3 hoặc phần lớn 4 lần cấy máu riêng biệt.

Chứng rậm lông: phân tích triệu chứng

Rậm lông có thể báo hiệu một rối loạn bệnh lý và cũng có tác động tiêu cực đến lòng tự trọng của bệnh nhân, vì vậy việc nhận biết nguyên nhân và đánh giá tình trạng này là rất quan trọng.

Mệt mỏi và Hội chứng mệt mỏi mãn tính

Acyclovir, globulin miễn dịch tiêm tĩnh mạch, nystatin, và liều thấp hydrocortisone, fludrocortisone không cải thiện triệu chứng

Chóng mặt: phân tích triệu chứng

Chóng mặt thực sự được đặc trưng bởi ảo giác chuyển động, cảm giác cơ thể hoặc môi trường đang chuyển động, bệnh nhân thấy xoay hoặc quay.

Lú lẫn mạn tính: đánh giá về tình trạng lâm sàng

Thực hiện CT sọ não ở mỗi bệnh nhân biểu hiện lú lẫn mãn tính. Nó có thể giúp phát hiện được các nguyên nhân hồi phục được như xuất huyết dưới nhện, hoặc não úng thủy áp lực bình thường hoặc gợi ý các yếu tố nguyên nhân gây bệnh như bệnh mạch máu.