Ngã và rối loạn dáng đi ở người cao tuổi

2014-10-23 07:46 PM
Những thay đổi này, người lớn tuổi dễ mắc ngã khi bị thách thức bởi một sự vi phạm bổ sung cho bất kỳ hệ thống này

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Ngã là nguyên nhân hàng đầu của chấn thương không tử vong ở người già, và các biến chứng của họ là nguyên nhân hàng đầu của tử vong do chấn thương ở những người trên 65 tuổi. Gãy cổ xương đùi là lý do phổ biến dẫn đến suy giảm chức năng, và tử vong. Hơn nữa, sợ ngã có thể dẫn đến hạn chế các hoạt động của một số người lớn tuổi. Khoảng một phần ba số người trên 65 tuổi ngã mỗi năm, và tăng tần số rõ rệt với tuổi tác.

Mỗi người lớn tuổi nên được hỏi về té ngã; nhiều người sẽ không tình nguyện nói về thông tin này. Đánh giá dáng đi kỹ lưỡng nên được thực hiện trong tất cả những người lớn tuổi. Dáng đi và cân bằng có thể dễ dàng đánh giá, trong đó bệnh nhân được yêu cầu đứng lên từ tư thế ngồi mà không cần sử dụng tay, đi bộ 10 feet, quay lại, đi bộ trở lại, và ngồi xuống. Những bệnh nhân thực hiện < 10 giây thường bình thường, bệnh nhân mất nhiều thời gian hơn 30 giây có xu hướng cần được hỗ trợ với nhiều nhiệm vụ di động, và những người ở giữa có xu hướng khác nhau liên quan đến dáng đi, sự cân bằng, và chức năng. Khả năng nhận ra mô hình phổ biến của rối loạn dáng đi là một kỹ năng lâm sàng rất hữu ích để phát triển.

Nguyên nhân của ngã

Cân bằng và đi lại yêu cầu phức tạp giữa nhận thức, thần kinh cơ, và chức năng tim mạch. Với tuổi tác, cơ chế cân bằng có thể bị xâm phạm và ảnh hưởng tư thế tăng. Những thay đổi này, người lớn tuổi dễ mắc ngã khi bị thách thức bởi một sự vi phạm bổ sung cho bất kỳ hệ thống này.

Ngã có thể là biểu hiện lâm sàng của một vấn đề huyền bí, chẳng hạn như viêm phổi hoặc nhồi máu cơ tim, nhưng nhiều hơn nữa thường rơi vào là do sự tương tác giữa bệnh nhân bị suy giảm và một yếu tố rủi ro môi trường. Ngã ở người lớn tuổi ít khi do một nguyên nhân duy nhất, và can thiệp hiệu quả đòi hỏi phải đánh giá toàn diện thâm hụt nội tại của bệnh nhân (thường là các bệnh và các loại thuốc), các hoạt động tham gia vào tại thời điểm ngã, và những trở ngại về môi trường.

Thâm hụt nội tại là những ảnh hưởng đầu vào cảm giác, phán xét, điều chỉnh huyết áp, thời gian phản ứng, cân bằng và dáng đi. Chóng mặt có thể liên quan chặt chẽ với thâm hụt liên quan đến té ngã và bất thường về dáng đi. Trong khi nó không thể cô lập một "nguyên nhân" hay "bệnh" cho ngã, dáng đi bất thường, hay chóng mặt, thường có thể xác định và cải thiện một số điều kiện cơ bản và góp phần cải thiện chức năng tổng thể của bệnh nhân.

Đối với hầu hết các điều kiện lão khoa, việc sử dụng thuốc là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất, có ý nghĩa, và có thể đảo ngược tình trạng té ngã. Một phân tích cho thấy thuốc an thần / thuốc ngủ, thuốc chống trầm cảm, và các benzodiazepin là những loại thuốc có khả năng có liên quan nhất. Việc sử dụng nhiều loại thuốc cùng một lúc cũng đã được liên kết với nguy cơ tăng. Đóng góp thường bị bỏ qua nhưng có thể điều trị hạ huyết áp tư thế khác bao gồm (kể cả sau khi ăn, đỉnh 30 - 60 phút sau bữa ăn), mất ngủ, và vấn đề tiết niệu cấp bách.

Các biến chứng của ngã

Gãy xương phổ biến nhất do ngã là cổ tay, cổ xương đùi và xương sống. Có tỷ lệ tử vong cao (khoảng 20% trong 1 năm) ở phụ nữ cao tuổi bị gãy cổ xương đùi, đặc biệt là nếu đã suy nhược trước khi thời gian gãy xương.

Sợ ngã xuống một lần nữa là một yếu tố phổ biến, nghiêm trọng, nhưng có thể điều trị để người cao tuổi tự tin và độc lập. Giới thiệu đến một bác sĩ chuyên khoa vật lý đào tạo về dáng đi với các thiết bị đặc biệt thường là tất cả những gì được yêu cầu.

Tụ máu dưới màng cứng mãn tính là một biến chứng dễ dàng bỏ qua, khi ngã phải được xem xét trong bất kỳ bệnh nhân lớn tuổi có các triệu chứng hoặc dấu hiệu thần kinh mới. Nhức đầu hoặc lịch sử chấn thương có thể vắng mặt cả hai.

Những bệnh nhân không thể đi lại được do bị ngã có nguy cơ mất nước, mất cân bằng điện giải, lở loét áp lực, tiêu cơ vân, và giảm thân nhiệt.

Phòng chống và quản lý

Nguy cơ ngã và hậu quả chấn thương, khuyết tật có thể giảm được. Nhấn mạnh được đặt vào việc xử lý tất cả các điều kiện y tế góp phần (ví dụ, phù ngoại biên, mê sảng), giảm thiểu các mối nguy hiểm môi trường và giảm số lượng các loại thuốc, đặc biệt là những thuốc điều trị orthostasis và Parkinson (ví dụ, beta blockers, nitrat, thuốc chống loạn thần). Sức mạnh cũng rất quan trọng, sự cân bằng, và đào tạo dáng đi cũng như sàng lọc và điều trị loãng xương, nếu có. Té ngã và gãy xương có thể được ngăn ngừa bằng cách sử dụng vitamin D ở liều 800 đơn vị quốc tế mỗi ngày hoặc điều trị đến một mức độ huyết thanh mục tiêu 25-hydroxyvitamin D là 60 nmol / L hoặc cao hơn.

Thiết bị trợ giúp, như gậy đi bộ, có ích cho nhiều người lớn tuổi nhưng thường được sử dụng không chính xác. Chiều cao của người đi bộ và gậy nói chung nên mức độ cổ tay. Vật lý trị liệu là vô giá trong việc đánh giá sự cần thiết cho một thiết bị trợ giúp, lựa chọn thiết bị tốt nhất, và đào tạo bệnh nhân trong sử dụng chính xác.

Điều trị bệnh nhân bị té ngã lặp đi lặp lại cũng bao gồm đào tạo về kỹ thuật cho sau khi giảm phát sinh. Tiện ích lâm sàng của thiết kế giải phẫu bảo vệ hông bên ngoài trong việc làm giảm gãy xương hiện nay không chắc chắn.

Bài viết cùng chuyên mục

Định hướng chẩn đoán đau bụng cấp

Nhiều nguyên nhân nghiêm trọng của đau bụng  cấp  hoặc  có  nguồn  gốc hoặc thúc đẩy bởi một qúa trình viêm trong ổ bụng.

Đau đầu: đánh giá bệnh cảnh lâm sàng

Loại trừ xuất huyết dưới nhện ở bất kỳ bệnh nhân nào có đau đầu dữ dội lần đầu tiên hay là đau đầu nặng nhất họ từng trải qua mà đạt đỉnh trong 5 phút từ lúc khới phát và dai dẳng hơn 1 giờ.

Phòng chống lạm dụng rượu và ma túy bất hợp pháp

Phòng chống lạm dụng rượu và ma túy bất hợp pháp! Tỷ lệ lạm dụng có vẻ cao hơn ở nam giới, người da trắng, thanh niên chưa lập gia đình và cá nhân...

Tiểu đêm: phân tích triệu chứng

. Sinh lý bệnh cơ bản có thể phụ thuộc vào một số vấn đề hoàn toàn là cơ học và đối với những vấn đề khác có thể liên quan đến các cơ chế nội tiết tố thần kinh phức tạp.

Tiêu chảy tái phát (mãn tính): phân tích đặc điểm lâm sàng

Tiến hành khám xét đại trực tràng để loại trừ ung thư/bệnh lý ruột viêm nếu bệnh nhân bị tiêu chảy kéo dài kèm theo với bất kỳ dấu hiệu: chảy máu khi thăm khám trực tràng, khối sờ thấy vùng bụng/trực tràng, sụt cân, thiếu máu thiếu sắt.

Lách to: phân tích triệu chứng

Nhiều nguyên nhân gây lách to có thể được nhóm thành các loại sau: giải phẫu, huyết học, nhiễm trùng, miễn dịch, ung thư, thâm nhiễm và xung huyết.

Đánh giá chức năng nhận thức: lú lẫn mê sảng và mất trí

Cần chắc chắn rằng sự suy giảm nhận thức rõ ràng không do các vấn đề giao tiếp hoặc một rối loạn riêng biệt về hiểu, khó tìm từ diễn đạt (mất ngôn ngữ diễn đạt), trí nhớ (hội chứng quên), hành vi và khí sắc.

Tiếp cận chẩn đoán bệnh nhân bị bệnh nặng

Việc tiếp cận hầu hết, nếu không phải tất cả, bệnh nhân trong tình huống cấp tính, trước tiên phải xác định không bị ngừng tim phổi và không có xáo trộn lớn các dấu hiệu sinh tồn.

Thiếu máu: phân tích triệu chứng

Thiếu máu chỉ là một triệu chứng của bệnh chứ không phải bản thân bệnh. Bất cứ khi nào thiếu máu được tìm thấy, nguyên nhân phải được tìm kiếm.

Sốt: các nguyên nhân thường gặp gây sốt

Sốt thường xảy ra như một phần của đáp ứng pha cấp do nhiễm trùng. Nhiễm trùng gây ra một đáp ứng viêm hệ thống có tỉ lệ tử vong đáng kể và cần phải được nhận diện và điều trị kịp thời. Nguyên nhân khác có thể gây ra sốt là bệnh ác tính, bệnh lý mô liên kết.

Thăm khám tình trạng bệnh nhân kèm theo các dấu hiệu cấp cứu

Trong thăm khám tình trạng kèm theo các dấu hiệu cấp cứu, ghi lại tiền sử từ bệnh nhân, người thân của bệnh nhân, nhân viên khoa cấp cứu hoặc những người xung quanh.

Phòng chống bệnh tim mạch

Phòng chống bệnh tim mạch! Yếu tố nguy cơ gồm: Rối loạn lipid máu, tăng huyết áp, hút thuốc lá...Giới tính, tiền sử gia đình mắc bệnh mạch vành sớm...

Đau thắt ngực từng cơn: đánh giá triệu chứng đau ngực

Nhiều bệnh nhân không thể chẩn đoán chắc chắn. Đánh giá lại những bệnh nhân mà xét nghiệm không đi đến kết luận đau thắt ngực hoặc nguy cơ cao bệnh mạch vành nếu triệu chứng dai dẳng.

Tiết dịch núm vú ở phụ nữ không mang thai: phân tích triệu chứng

Nguyên nhân phổ biến gây tiết dịch núm vú sinh lý bao gồm căng thẳng, kích thích núm vú, cũng như chấn thương hoặc tổn thương ở ngực như herpes zoster, có thể làm tăng nồng độ prolactin tuần hoàn.

Phân tích triệu chứng mệt mỏi để chẩn đoán và điều trị

Mệt mỏi có thể là do vấn đề y tế, bệnh tâm thần hoặc các yếu tố lối sống, trong một số trường hợp, nguyên nhân không bao giờ được xác định.

Tăng huyết áp: phân tích triệu chứng

Không xác định được nguyên nhân được cho là mắc tăng huyết áp nguyên phát, có một cơ quan hoặc khiếm khuyết gen cho là tăng huyết áp thứ phát.

Triệu chứng và dấu hiệu bệnh tim

Các triệu chứng khó thở, đau ngực, hồi hộp, choáng và ngất, phù, các dấu hiệu tím, xanh tái, khó thở nhanh, ran hai đáy phổi, mạch đập vùng trước tim.

Rối loạn sắc tố: phân tích triệu chứng

Với một số rối loạn sắc tố, nguyên nhân có thể dễ dàng được xác định là do di truyền, do ánh nắng mặt trời, do thuốc, nhiễm trùng hoặc viêm. Trong một số trường hợp, nguyên nhân ít rõ ràng hơn.

Sưng bìu: phân tích các bệnh cảnh lâm sàng

Phần lớn các nguyên nhân gây sưng bìu đều lành tính, nhưng các khối u tế bào mầm có thể là nguyên nhân hàng đầu của bệnh lý ác tính gặp ở người trẻ.

Mất ý thức thoáng qua: ngất và co giật

Chẩn đoán mất ý thức thoáng qua thường dựa vào sự tái diễn, và sự phân tầng nguy cơ là điều thiết yếu để xác định những người cần phải nhập viện, và những người được lượng giá an toàn như bệnh nhân ngoại trú.

Khám dinh dưỡng bệnh nhân cao tuổi

Các yếu tố được đưa vào danh sách kiểm tra yếu tố nguy cơ với từ viết tắt Determine, xác định một số dấu hiệu cảnh báo cho nguy cơ bị tình trạng dinh dưỡng kém.

Hiệu giá kháng thể kháng nhân (ANA) cao: phân tích triệu chứng

Kháng thể kháng nhân (ANA) được tạo ra ở những bệnh nhân mắc bệnh mô liên kết tự miễn dịch chủ yếu thuộc nhóm immunoglobulin G và thường có mặt ở mức độ cao hơn.

Vàng da: đánh giá bệnh cảnh lâm sàng

Vàng da xảy ra khi có sự rối loạn vận chuyển bilirubin qua tế bào gan có thể tắc nghẽn của ống dẫn mật do viêm hoặc phù nề. Điển hình là sự tăng không tỉ lệ giữa ALT và AST liên quan với ALP và GGT.

Đau ngực từng cơn: những lưu ý lâm sàng trong chẩn đoán

Phải loại trừ thuyên tắc phổi ở bất kỳ bệnh nhân nào có đau kiểu màng phổi cấp tính và không có nguyên nhân nào khác rõ ràng. D-dimer âm tính cùng Wells score < 4 (đủ khả năng loại trừ chẩn đoán này).

Tiêm vắc xin Covid-19: các tác dụng phụ có thể xảy ra sau khi tiêm

Nói chuyện với bác sĩ về việc dùng thuốc không kê đơn, chẳng hạn như ibuprofen, acetaminophen, aspirin hoặc thuốc kháng histamine, nếu gặp bất kỳ cơn đau và khó chịu nào sau khi chủng ngừa.