- Trang chủ
- Thông tin
- Chẩn đoán và điều trị theo y học hiện đại
- Ho cấp tính, ho dai dẳng và mãn tính
Ho cấp tính, ho dai dẳng và mãn tính
Ở người lớn khỏe mạnh, chứng ho cấp tính hầu hết là do nhiễm trùng đường hô hấp do virus. Các tính năng khác của nhiễm trùng như sốt, nghẹt mũi, đau họng và giúp xác định chẩn đoán.
Biên tập viên: Trần Tiến Phong
Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương
Điểm thiết yếu trong chẩn đoán
Tuổi.
Thời gian ho.
Khó thở (lúc nghỉ ngơi hoặc gắng sức).
Lịch sử sử dụng thuốc lá.
Dấu hiệu quan trọng (nhịp tim, nhịp thở, nhiệt độ cơ thể).
Kiểm tra ngực.
Chụp X quang ngực khi ho không rõ nguyên nhân kéo dài hơn 3 - 6 tuần.
Nhận định chung
Ho ảnh hưởng xấu đến hoạt động cá nhân và công việc liên quan, phá vỡ giấc ngủ, và thường gây ra cảm giác khó chịu ở cổ họng và ngực. Hầu hết mọi người tìm kiếm chăm sóc y tế cho ho với mong muốn làm giảm triệu chứng cấp tính; vài lo lắng về căn bệnh nghiêm trọng. Chứng ho là kết quả của kích thích các thụ thể thần kinh hướng tâm cơ học hoặc hóa học trong cây phế quản. Hiệu quả ho phụ thuộc vào phản xạ hướng tâm-ly tâm còn nguyên vẹn, sức mạnh cơ hô hấp và cơ ngực, và sản xuất và giải phóng đởm bình thường.
Các triệu chứng
Phân biệt cấp tính (< 3 tuần), kéo dài (> 3 tuần) và mãn tính ( > 8 tuần), chứng ho là một bước hữu ích đầu tiên trong đánh giá. Ho sau nhiễm trùng kéo dài 3 - 8 tuần cũng đã được gọi là ho bán cấp để phân biệt thể lâm sàng này với ho cấp tính và mãn tính.
Ho cấp tính
Ở người lớn khỏe mạnh, chứng ho cấp tính hầu hết là do nhiễm trùng đường hô hấp do virus. Các tính năng khác của nhiễm trùng như sốt, nghẹt mũi, đau họng và giúp xác định chẩn đoán. Khó thở (lúc nghỉ ngơi hoặc gắng sức) có thể phản ánh một tình trạng nghiêm trọng hơn, và tiếp tục đánh giá nên bao gồm đánh giá về oxy (oxy xung hoặc đo khí máu động mạch), luồng không khí (lưu lượng đỉnh hoặc đo phế dung), và bệnh nhu mô phổi (chụp X quang ngực). Thời điểm và tính chất của ho đã không được tìm thấy là rất hữu ích trong việc thiết lập các nguyên nhân gây ra chứng ho cấp tính, mặc dù hen cần được xem xét ở người lớn bị ho về đêm, và ho dai dẳng có đờm làm tăng khả năng của bệnh nhân bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD). Nguyên nhân phổ biến của bệnh ho cấp tính nên được nghi ngờ ở những người có bệnh tim (suy tim sung huyết) hay sốt cỏ khô (viêm mũi dị ứng) và những người có yếu tố nguy cơ môi trường (như công nhân trang trại).
Ho dai dẳng và mãn tính
Ho do viêm đường hô hấp cấp tính tự giải quyết trong vòng 3 tuần ở phần lớn các bệnh nhân (trên 90%). Bệnh ho gà cần phải được xem xét ở thanh thiếu niên và người lớn được tiêm chủng trước đây như những đứa trẻ đã tiêm DTP có biểu hiện ho dai dẳng hoặc nặng kéo dài hơn 3 tuần.
Khi điều trị ức chế chuyển đổi enzyme angiotensin (ACE), nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính, và bất thường X quang ngực vắng mặt, phần lớn các trường hợp ho dai dẳng và mãn tính là do hoặc làm trầm trọng thêm bởi nhỏ giọt mũi sau, hen suyễn, hoặc trào ngược dạ dày (GERD) . Lịch sử của bệnh mũi hoặc nghẹt mũi, thở khò khè, hoặc ợ nóng nên được đánh giá và xử lý tiếp theo, mặc dù những điều kiện thường xuyên gây ho dai dẳng trong trường hợp không có triệu chứng điển hình.
Khó thở lúc nghỉ ngơi hoặc gắng sức không thường được báo cáo ở những bệnh nhân bị ho dai dẳng. Báo cáo của khó thở đòi hỏi phải đánh giá bằng chứng khác của bệnh phổi mãn, suy tim, hoặc thiếu máu.
Ung thư biểu mô phế quản được nghi ngờ khi ho kèm theo mất trọng lượng không giải thích được và sốt với mồ hôi ban đêm, đặc biệt là ở những người có hút thuốc lá hoặc nghề nghiệp tiếp xúc đáng kể. Ho dai dẳng và mãn tính kèm theo tiết chất nhầy quá mức làm tăng khả năng của COPD, đặc biệt là những người hút thuốc, hoặc giãn phế quản ở bệnh nhân có tiền sử tái phát hoặc viêm phổi phức tạp; X quang phổi là hữu ích trong chẩn đoán.
Kiểm tra
Kiểm tra có thể xét nghiệm trực tiếp sau đó chẩn đoán ho cấp tính và dai dẳng. Viêm phổi được nghi ngờ khi ho cấp tính kèm theo dấu hiệu quan trọng bất thường (nhịp tim nhanh, thở nhanh, sốt). Kết quả khám gợi ý (rales, giảm tiếng thở, fremitus, egophony) là yếu tố dự báo quan trọng của viêm phổi ở cộng đồng. Đờm mủ có liên quan đến nhiễm khuẩn ở bệnh nhân có bệnh phổi cấu trúc (ví dụ, COPD, xơ nang), nhưng nó là một yếu tố dự báo kém viêm phổi ở người lớn khỏe mạnh. Thở khò khè và ran ngáy là những phát hiện thường xuyên ở người lớn bị viêm phế quản cấp tính và không đại diện cho người lớn hen suyễn khởi phát trong hầu hết các trường hợp.
Kiểm tra sức khỏe của bệnh nhân bị ho dai dẳng nên tìm bằng chứng của viêm xoang mãn tính, góp phần vào hội chứng nhỏ giọt mũi sau hoặc hen suyễn. Dấu hiệu ngực và tim có thể giúp phân biệt COPD và suy tim.
Chẩn đoán
Ho cấp tính
Chụp X quang ngực cần được xem xét cho bất cứ người lớn bị ho cấp tính, người có dấu hiệu bất thường hoặc quan trọng trong đó việc kiểm tra ngực gợi ý viêm phổi. Ở những bệnh nhân khó thở, oxy qua xung và lưu lượng đỉnh cao giúp loại trừ thiếu oxy máu hoặc bệnh đường thở tắc nghẽn. Tuy nhiên, một giá trị xung oxy bình thường (ví dụ,> 93%) không loại trừ block phế nang động mạch lớn. Trong thời gian dịch cúm, các giá trị tích cực dự đoán chẩn đoán lâm sàng cúm tiếp cận 70%.
Ho dai dẳng và mãn tính
Chụp X quang ngực được chỉ định khi liên quan đến điều trị chất ức chế ACE và ho sau nhiễm trùng được loại trừ bởi lịch sử hoặc tiếp tục xét nghiệm chẩn đoán. Nếu nhiễm bệnh ho gà bị nghi ngờ, kiểm tra phải được thực hiện. Khi x quang ngực bình thường, nhỏ giọt mũi sau, hen suyễn, và GERD là những nguyên nhân có khả năng nhất. Sự hiện diện của các triệu chứng điển hình của những điều kiện chỉ đạo đánh giá thêm hoặc điều trị theo kinh nghiệm, mặc dù các triệu chứng điển hình thường vắng mặt. Tuy nhiên, theo kinh nghiệm điều trị với phác đồ điều trị tối đa sức mạnh cho nhỏ giọt mũi sau, hen suyễn, hoặc GERD trong 2 - 4 tuần là một trong những đề nghị cách tiếp cận từ sự hiện diện của nhỏ giọt mũi sau, hen suyễn, và GERD không có nghĩa chúng là những nguyên nhân gây ra bệnh ho . Phương pháp thay thế khác bao gồm những điều sau đây: thứ nhất, xác định bệnh nhân ho có đáp ứng corticosteroid bằng cách kiểm tra đờm gây ra đối với tăng bạch cầu ái toan tính (> 3%); thứ hai, đo lường mức tăng nitric oxide thở ra; hoặc thứ ba, bắt đầu thử nghiệm theo kinh nghiệm prednisolone, 30 mg mỗi ngày trong 2 tuần. Đo phế dung có thể giúp xác định tắc nghẽn đường thở lớn ở những bệnh nhân có ho dai dẳng và thở khò khè và những người không đáp ứng với điều trị hen suyễn. Khi thử nghiệm điều trị theo kinh nghiệm là không hữu ích, đánh giá bổ sung với soi tiêu hóa, chụp bari, CT xoang hoặc CT ngực độ phân giải cao có thể xác định nguyên nhân.
Chẩn đoán phân biệt
Ho cấp tính
Ho cấp tính có thể là một triệu chứng của nhiễm trùng cấp tính đường hô hấp, hen suyễn, viêm mũi dị ứng, suy tim, cũng như vô số các nguyên nhân ít phổ biến khác.
Ho dai dẳng và mãn tính
Nguyên nhân gây ho dai dẳng bao gồm phơi nhiễm môi trường (khói thuốc lá, ô nhiễm không khí), nhiễm khuẩn ho gà, hội chứng nhỏ giọt mũi sau (hoặc hội chứng ho đường hô hấp trên), hen suyễn (bao gồm ho, hen suyễn biến thể), GERD, COPD, giãn phế quản, viêm phế quản tăng bạch cầu eosin, bệnh lao hoặc khác nhiễm trùng mãn tính, bệnh phổi kẽ, và ung thư biểu mô phế quản. Ho dai dẳng cũng có thể là tâm lý.
Điều trị
Ho cấp tính
Điều trị ho cấp tính nên nhắm mục tiêu các nguyên nhân cơ bản của bệnh, các phản xạ ho, và bất kỳ yếu tố bổ sung làm trầm trọng thêm cơn ho. Khi cúm được chẩn đoán, điều trị với amantadine, rimantadine, oseltamivir, zanamivir bắt đầu trong vòng 30 - 48 giờ khi khởi phát bệnh. Trong nhiễm Chlamydia hoặc Mycoplasma, kháng sinh dòng đầu tiên bao gồm erythromycin, 250 mg uống bốn lần mỗi ngày trong 7 ngày, hoặc doxycycline, 100 mg uống hai lần mỗi ngày trong 7 ngày. Ở những bệnh nhân được chẩn đoán viêm phế quản cấp, hít 2-agonist làm giảm mức độ nghiêm trọng và thời gian ho ở một số bệnh nhân. Bằng chứng lợi ích hỗ trợ khiêm tốn của dextromethorphan, nhưng không codeine, trên ho mức độ nghiêm trọng ở người lớn bị ho do viêm đường hô hấp cấp tính. Điều trị nhỏ giọt mũi sau (với thuốc kháng histamin, thuốc thông mũi, hoặc corticosteroid mũi) hoặc GERD (với H2-blockers hoặc chất ức chế bơm proton), khi đi kèm với bệnh ho cấp tính, cũng có thể là hữu ích. Có bằng chứng tốt cho thấy vitamin C và echinacea không có hiệu quả trong việc làm giảm mức độ nghiêm trọng của bệnh ho cấp tính sau khi nó phát triển; Tuy nhiên, bằng chứng vitamin C hỗ trợ (ít nhất là 1g mỗi ngày) để phòng ngừa cảm lạnh ở những người bị căng thẳng về thể chất (ví dụ, sau marathon) hoặc suy dinh dưỡng là quan trọng.
Ho dai dẳng và mãn tính
Đánh giá và quản lý ho dai dẳng thường đòi hỏi nhiều lần và thử nghiệm điều trị, mà thường dẫn đến thất vọng, giận dữ và lo lắng. Khi nhiễm bệnh ho gà bị nghi ngờ hoặc đã xác định, điều trị bằng kháng sinh nhóm macrolid là thích hợp để giảm truyền của sinh vật. Khi nhiễm bệnh ho gà đã kéo dài hơn 7 - 10 ngày, điều trị kháng sinh không ảnh hưởng đến thời gian ho, có thể kéo dài đến 6 tháng. Không có bằng chứng để hướng dẫn điều trị bao lâu cho ho dai dẳng do nhỏ giọt mũi sau, hen suyễn, hoặc GERD.
Bài viết cùng chuyên mục
Ù tai: phân tích triệu chứng
Bản thân ù tai không phải là bệnh mà là triệu chứng của một số quá trình đang diễn ra khác, bệnh lý hoặc lành tính, nhiều giả thuyết đã được đề xuất về cơ chế bệnh sinh.
Mất thị lực: phân tích triệu chứng
Mất thị lực có thể đột ngột hoặc dần dần, một mắt hoặc hai mắt, một phần hoặc toàn bộ và có thể là một triệu chứng đơn độc hoặc một phần của hội chứng phức tạp.
Thăm khám tình trạng bệnh nhân kèm theo các dấu hiệu cấp cứu
Trong thăm khám tình trạng kèm theo các dấu hiệu cấp cứu, ghi lại tiền sử từ bệnh nhân, người thân của bệnh nhân, nhân viên khoa cấp cứu hoặc những người xung quanh.
Đái máu với những điều thiết yếu
Khi không có triệu chứng nào khác, đái máu đại thể có thể có thể chỉ điểm nhiều hơn về khối u, nhưng cũng cần phân biệt với sỏi, các bệnh lý thận tiểu cầu và bệnh thận đa nang.
Shock: phân tích các đặc điểm triệu chứng lâm sàng
Một số bệnh nhân có thể duy trì huyết áp trong giới hạn bình thường mặc dù có rối loạn chức năng cơ quan, cân nhắc bệnh lý khu trú nếu chỉ có một cơ quan bị rối loạn, chẳng hạn thiểu niệu mà không có bằng chứng rõ ràng của rối loạn huyết động.
Tím tái: phân tích triệu chứng
Tím tái xuất hiện khi nồng độ hemoglobin khử trong các mô da vượt quá 4 g/dL, tím tái được phân loại là trung ương hoặc ngoại vi dựa trên sự bất thường cơ bản.
Tiếp cận bệnh nhân bị bệnh thận
Bệnh thận có thể là cấp hoặc mãn, suy thận cấp thì chức năng thận xáu đi từng giờ hoặc từng ngày làm ứ đọng sản phẩm chuyển hóa nitơ trong máu.
Đau bụng mạn tính (từng giai đoạn): đặc điểm từng bệnh lý cụ thể
Đau bụng mạn tính là đau tồn tại trong hơn sáu tháng và xảy ra không có bằng chứng của một rối loạn về thể chất cụ thể. Nó cũng không liên quan đến các chức năng của cơ thể (chẳng hạn như kinh nguyệt, nhu động ruột hoặc ăn uống), thuốc hoặc độc tố.
Mất thính lực: phân tích triệu chứng
Mất thính lực có thể được chia thành ba loại nguyên nhân: mất thính lực dẫn truyền, mất thính lực thần kinh tiếp nhận và mất thính lực hỗn hợp.
Khối u trung thất: phân tích triệu chứng
Khi nghi ngờ hoặc phát hiện khối trung thất, kiến thức về ranh giới của các ngăn trung thất riêng lẻ và nội dung của chúng tạo điều kiện cho việc đưa ra chẩn đoán phân biệt.
Tốc độ máu lắng và Protein phản ứng C: phân tích triệu chứng
ESR và CRP hiện là các chỉ số được sử dụng rộng rãi nhất về phản ứng protein giai đoạn cấp tính được sử dụng để phát hiện các bệnh liên quan đến nhiễm trùng cấp tính và mãn tính, viêm nhiễm, chấn thương, phá hủy mô, nhồi máu và ung thư tiên tiến.
Viêm da dị ứng (Eczema)
Sần sùi, mảng màu đỏ thường là không dày và phân định ranh giới riêng biệt của bệnh vẩy nến ảnh hưởng đến khuôn mặt, cổ và thân trên
Tiểu khó: đi tiểu đau
Nghiên cứu thuần tập được thiết kế đã chỉ ra rằng một số phụ nữ có thể được chẩn đoán đáng tin cậy với viêm bàng quang không biến chứng mà không có kiểm tra thể chất.
Đau đầu: đánh giá triệu chứng lâm sàng biểu hiện màng não
Nhận diện bệnh nhân viêm màng não do vi khuẩn là ưu tiên hàng đầu cho phép điều trị kháng sinh nhanh chóng để cứu sống bệnh nhân. Bệnh nhân có thể thiếu các biểu hiện kinh điển nhưng hầu hết các trường hợp sẽ có ít nhất một biểu hiện.
Điện tâm đồ trong bóc tách động mạch chủ
Điện tâm đồ có thể bình thường hoặc có những bất thường không đặc hiệu. nếu bóc tách đến lỗ động mạch vành có thể có thay đổi điện tâm đồ như nhồi máu cơ tim có ST chênh lên.
Kiểm tra tính hợp lý trên lâm sàng
Khám lâm sàng hợp lý là một phần rộng lớn hơn được gọi là y học dựa trên bằng chứng, 'không nhấn mạnh trực giác, kinh nghiệm lâm sàng không hệ thống và cơ sở lý luận bệnh lý như đủ cơ sở để ra quyết định lâm sàng.
Chóng mặt choáng váng: triệu chứng nghiêm trọng tiền ngất
Xem xét các cơn váng đầu có xuất hiện trong khi bệnh nhân đang đứng và có yếu tố khởi phát rõ ràng không, ví dụ như xúc cảm mạnh, tiêm tĩnh mạch, đứng lâu và/hoặc kèm theo các triệu chứng phó giao cảm như nôn, vã mồ hôi, rối loạn thị giác.
Mê sảng: phân tích để chẩn đoán và điều trị
Cơ chế sinh học thần kinh của mê sảng chưa được hiểu rõ, nhưng một giả thuyết bao gồm mối quan hệ với hoạt động giảm acetycholine.
Mất ý thức thoáng qua: phân tích triệu chứng lâm sàng
Xem như là mất ý thức thoáng qua nếu nhân chứng xác định có một khoảng thời gian không có đáp ứng, bệnh nhân mô tả thức dậy hoặc tỉnh lại trên mặt đất, đặc biệt không có ký ức về việc té ngã gì trước đó, hoặc có tổn thương mặt.
Đau bụng kinh: phân tích triệu chứng
Đau bụng kinh có thể được định nghĩa là cơn đau quặn thắt tái phát trong hoặc ngay trước khi hành kinh. Đây là triệu chứng phụ khoa phổ biến nhất được ghi nhận bởi phụ nữ.
Triệu chứng và dấu hiệu bệnh tim
Các triệu chứng khó thở, đau ngực, hồi hộp, choáng và ngất, phù, các dấu hiệu tím, xanh tái, khó thở nhanh, ran hai đáy phổi, mạch đập vùng trước tim.
Khai thác tiền sử: hướng dẫn khám bệnh
Những thông tin chi tiết về tiền sử sử dụng thuốc thường được cung cấp tốt hơn bởi lưu trữ của bác sĩ gia đình và những ghi chú ca bệnh hơn là chỉ hỏi một cách đơn giản bệnh nhân, đặc biệt lưu tâm đến các kết quả xét nghiệm trước đây.
Vàng da: đánh giá cận lâm sàng theo bệnh cảnh lâm sàng
Cân nhắc huyết tán ở những bệnh nhân vàng da mà không có đặc điểm bệnh gan kèm theo và có các bằng chứng của tăng phá vỡ hồng cầu, bất thường về hình ảnh hồng cầu (mảnh vỡ hồng cầu), có thể có bằng chứng tăng sản xuất hồng cầu.
Khối u vú: đặc điểm ác tính và lành tính
Siêu âm là phương thức chấn đoán hình ảnh được lựa chọn cho phụ nữ dưới 35 tuổi do mô u có mật độ cao. Đánh giá bệnh học được thực hiện bằng chấn đoán tế bào học bằng chọc hút kim nhỏ hoặc sinh thiết lõi hoặc đôi khi là xẻ sinh thiết.
Phòng chống bệnh tim mạch
Phòng chống bệnh tim mạch! Yếu tố nguy cơ gồm: Rối loạn lipid máu, tăng huyết áp, hút thuốc lá...Giới tính, tiền sử gia đình mắc bệnh mạch vành sớm...
