Phân tích triệu chứng phù nề để chẩn đoán và điều trị

2022-12-02 11:57 AM

Phù là do sự bất thường trong trao đổi dịch ảnh hưởng đến huyết động mao mạch, trao đổi natri và nước ở thận, hoặc cả hai, phù nề là một triệu chứng phổ biến trong nhiều tình trạng bệnh lý khác nhau.

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Phù là do sự bất thường trong trao đổi dịch ảnh hưởng đến huyết động mao mạch, trao đổi natri và nước ở thận, hoặc cả hai.

Phù nề là một triệu chứng phổ biến trong nhiều tình trạng bệnh lý khác nhau.

Nguyên nhân

Thận duy trì sự cân bằng giữa thể tích dịch ngoại bào và thể tích máu động mạch hiệu quả bằng cách điều chỉnh bài tiết nước và natri

Duy trì thể tích huyết tương đủ để cung cấp oxy cho các mô là yếu tố quan trọng nhất khi chơi. Dịch sẽ di chuyển ra không gian ngoại bào khi áp lực thủy lực mao mạch tăng lên, áp lực keo huyết tương giảm, áp lực keo kẽ tăng hoặc tính thấm mao mạch tăng. Sự gia tăng chất lỏng ngoại bào (kẽ) gây phù nề.

Phù là một vấn đề thường gặp trong thực hành lâm sàng ở cả tình trạng cấp tính và mãn tính.

Phân tích dữ liệu

Phù nề được thấy trong nhiều tình trạng lâm sàng khác nhau và do đó cần có bệnh sử đầy đủ để chẩn đoán chính xác. Lịch sử dùng thuốc cũng rất quan trọng vì nhiều loại thuốc kê đơn thông thường có thể gây ra hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng phù nề. Bệnh sử nên bao gồm sự khởi đầu của các triệu chứng, cơn đau liên quan, chế độ ăn uống, mang thai, chấn thương vùng bị ảnh hưởng, chuyến du lịch gần đây và tiền sử công việc. Phù khởi phát cấp tính có thể là dấu hiệu của tắc nghẽn mạch bạch huyết hoặc tĩnh mạch cấp tính, có thể cần phải hành động khẩn cấp. Phù mãn tính có nhiều khả năng do bệnh tim, gan hoặc thận mãn tính gây ra. Phù niêm gây ra bởi suy giáp không được điều trị cũng có thể là một nguyên nhân của phù mãn tính tổng quát.

Việc xem xét các hệ thống phải được đánh giá kỹ lưỡng về phù nề để phân biệt nhiều nguyên nhân gây ra phù nề.

Cần chú ý đặc biệt đến các triệu chứng về tim, phổi, khớp, tứ chi và đường tiêu hóa (GI).

Việc kiểm tra thể chất nên tập trung vào vị trí và mức độ nghiêm trọng của vết sưng tấy, vết nứt trên da và các dấu hiệu giúp phân biệt nhiều nguyên nhân gây phù nề. Phù một bên hoặc không phụ thuộc nên được đánh giá khẩn cấp để tìm huyết khối tĩnh mạch sâu hoặc tắc nghẽn bạch huyết do khối u. Phù hai bên hoặc phụ thuộc thường liên quan nhất đến suy tim sung huyết và phù bụng là dấu hiệu của các bất thường về gan. Phù toàn thân ở cả chi trên và chi dưới và thân nên gây lo ngại về hội chứng thận hư hoặc các bất thường về thận khác. Phù phụ thuộc thường gặp ở thai kỳ bình thường, nhưng phù chi trên hoặc phù nặng ở thai kỳ có thể là dấu hiệu của tiền sản giật và cần được đánh giá kỹ lưỡng hơn.

Cận lâm sàng nên được hướng dẫn bởi lịch sử, xem xét các hệ thống và kiểm tra. Đánh giá có thể bao gồm bảng chuyển hóa, men gan, hormone kích thích tuyến giáp, siêu âm tim, siêu âm bụng, siêu âm mạch máu chi hoặc các xét nghiệm chẩn đoán khác.

Bệnh sử đầy đủ và khám thực thể kết hợp với xét nghiệm tập trung và đánh giá X quang là cần thiết để chẩn đoán chính xác chứng phù nề.

Bài viết cùng chuyên mục

Mất thị lực: phân tích triệu chứng

Mất thị lực có thể đột ngột hoặc dần dần, một mắt hoặc hai mắt, một phần hoặc toàn bộ và có thể là một triệu chứng đơn độc hoặc một phần của hội chứng phức tạp.

Đau bụng mạn tính (từng giai đoạn): đặc điểm từng bệnh lý cụ thể

Đau bụng mạn tính là đau tồn tại trong hơn sáu tháng và xảy ra không có bằng chứng của một rối loạn về thể chất cụ thể. Nó cũng không liên quan đến các chức năng của cơ thể (chẳng hạn như kinh nguyệt, nhu động ruột hoặc ăn uống), thuốc hoặc độc tố.

Yếu chi trong đột quỵ: đánh giá dấu hiệu lâm sàng và cận lâm sàng

Chụp hình ảnh thần kinh để phân biệt đột quỵ xuất huyết não với đột quỵ nhồi máu não và để loại trừ các bệnh lý không đột quỵ, ví dụ tổn thương choán chỗ.

Thăm khám bệnh nhân suy dinh dưỡng

Trên cơ sở bệnh sử và kết quả khám sức khỏe, bệnh nhân được xếp theo 3 loại là dinh dưỡng tốt, suy dinh dưỡng trung bình hoặc nghi ngờ và suy dinh dưỡng nặng.

Đau mắt đỏ: phân tích triệu chứng

Nguyên nhân chính của đau mắt đỏ là do nhiễm trùng hoặc chấn thương đối với các cấu trúc giải phẫu khác nhau của mắt, bệnh mô liên kết hoặc bệnh mắt nguyên phát cũng có thể biểu hiện bằng mắt đỏ.

Đau thượng vị: phân tích triệu chứng

Các triệu chứng phổ biến là đầy hơi và nhanh no, tuy nhiên, các triệu chứng chồng chéo khiến chẩn đoán trở nên khó khăn và nguyên nhân xác định không được thiết lập.

Shock: phân tích các bệnh cảnh lâm sàng

Nhiều biểu hiện có thể có biến chứng shock nhưng ở đây, shock được coi như là biểu hiện được phát hiện đầu tiên trong theo dõi thường ngày hoặc thăm khám có trọng tâm ở những bệnh nhân nặng hoặc không rõ ràng.

Mất ý thức thoáng qua: phân tích bệnh cảnh lâm sàng

Trước khi cho bệnh nhân xuất viện, thông báo về các quy định luật lái xe và khuyên họ tránh các hoạt động nơi mà mất ý thức thoáng qua có thể gây nguy hiểm như bơi, vận hành máy móc nặng, đi xe đạp.

Đau nhức đầu cấp tính

Bất kể nguyên nhân, đau đầu hiện đang cho là xảy ra như là kết quả của việc phát hành neuropeptides từ dây thần kinh sinh ba là trong các màng mềm và màng cứng mạch máu, dẫn đến viêm thần kinh.

Rối loạn sắc tố da (nốt ruồi, bớt, tàn nhang) lành tính

Tàn nhang và nốt ruồi son là các đốm nâu phẳng. Tàn nhang đầu tiên xuất hiện ở trẻ nhỏ, khi tiếp xúc với tia cực tím, và mờ dần với sự chấm dứt của ánh nắng mặt trời

Đau đầu: đánh giá triệu chứng lâm sàng biểu hiện màng não

Nhận diện bệnh nhân viêm màng não do vi khuẩn là ưu tiên hàng đầu cho phép điều trị kháng sinh nhanh chóng để cứu sống bệnh nhân. Bệnh nhân có thể thiếu các biểu hiện kinh điển nhưng hầu hết các trường hợp sẽ có ít nhất một biểu hiện.

Phân tích và quyết định trong chẩn đoán bệnh lý

Thông thường, cây quyết định được sử dụng để đại diện cho các lựa chọn thay thế khác nhau, với các xác suất được chỉ định cho các lựa chọn thay thế và tiện ích gắn liền với các kết quả có thể xảy ra.

Táo bón: phân tích triệu chứng

Những thay đổi về kết cấu của phân, chức năng nhu động hoặc đường kính trong của đại tràng, hoặc chức năng tống xuất của trực tràng và sàn chậu có thể dẫn đến táo bón.

Điện tâm đồ trong nhồi máu cơ tim có ST chênh lên

ST chênh lên ở các chuyển đạo V2-V5 có thể là dấu hiệu bình thường của tái cực sớm lành tính (‘high take-off’) và, nếu không có điện tâm đồ trước đó có thể gây ra chẩn đoán nhầm.

Đau bụng: phân tích triệu chứng

Nguyên nhân đau bụng có thể khá đa dạng do bệnh lý ngoài ổ bụng hoặc các nguồn trong ổ bụng, các phát hiện vật lý có thể thay đổi, tình trạng đe dọa đến tính mạng có thể phát triển.

Khàn tiếng: phân tích triệu chứng

Hầu hết các trường hợp khàn tiếng đều tự cải thiện, cần phải xem xét các nguyên nhân bệnh lý quan trọng, đặc biệt là trong những trường hợp kéo dài hơn một vài tuần.

Lú lẫn: mê sảng và mất trí

Chẩn đoán phân biệt mê sảng thường rộng và gặp trong bệnh nhân có não dễ bị tổn thương, bao gồm hầu hết các bệnh lý cơ thể cấp tính, sang chấn tinh thần hay các chấn thương do môi trường bên ngoài gây ra.

Ho ra máu: đánh giá các nguyên nhân thường gặp

Phù phổi có thể gây khạc đàm bọt hồng nhưng khó thở hầu như luôn là triệu chứng chủ yếu. Các nguyên nhân khác bao gồm tăng áp phổi, rối loạn đông máu, hít phải dị vật, chấn thương ngực, u hạt Wegener và hội chứng Goodpasture.

Chóng mặt: phân tích triệu chứng

Chóng mặt thực sự được đặc trưng bởi ảo giác chuyển động, cảm giác cơ thể hoặc môi trường đang chuyển động, bệnh nhân thấy xoay hoặc quay.

Mệt mỏi và Hội chứng mệt mỏi mãn tính

Acyclovir, globulin miễn dịch tiêm tĩnh mạch, nystatin, và liều thấp hydrocortisone, fludrocortisone không cải thiện triệu chứng

Ngã và rối loạn dáng đi ở người cao tuổi

Những thay đổi này, người lớn tuổi dễ mắc ngã khi bị thách thức bởi một sự vi phạm bổ sung cho bất kỳ hệ thống này

Chiến lược sử dụng thuốc giảm đau

Nếu cơn đau không thể kiểm soát mà không có tác dụng phụ khó chịu của thuốc, các bác sĩ nên xem xét sử dụng liều thấp hơn của nhiều loại thuốc, được thực hiện thường cho đau thần kinh

Đau bìu: phân tích triệu chứng

Hầu hết các nguyên nhân phổ biến của đau bìu là do các tình trạng lành tính như viêm mào tinh hoàn, giãn tĩnh mạch thừng tinh, tràn dịch tinh mạc, tinh trùng, viêm nút quanh động mạch và u nang mào tinh hoàn hoặc tinh hoàn.

Sốt: các nguyên nhân thường gặp gây sốt

Sốt thường xảy ra như một phần của đáp ứng pha cấp do nhiễm trùng. Nhiễm trùng gây ra một đáp ứng viêm hệ thống có tỉ lệ tử vong đáng kể và cần phải được nhận diện và điều trị kịp thời. Nguyên nhân khác có thể gây ra sốt là bệnh ác tính, bệnh lý mô liên kết.

Tiêu chuẩn Duke cải tiến để chẩn đoán viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn

Cấy máu dương tính với các sinh vật gây viêm nội tâm mạc nhiễm trùng điển hình, từ 2 mẫu cấy máu riêng biệt hoặc 2 mẫu cấy dương tính từ các mẫu lấy cách nhau > 12 giờ, hoặc 3 hoặc phần lớn 4 lần cấy máu riêng biệt.