Thăm khám chẩn đoán bệnh nhân nặng

2022-10-31 03:19 PM

Nếu hệ thống thần kinh trung ương hoạt động tốt, khả năng đáp ứng các câu hỏi một cách thích hợp, thì các chức năng quan trọng không chắc đã bị rối loạn đến mức cần phải can thiệp ngay lập tức. 

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Khảo sát để hồi sinh tim phổi

Bệnh nhân không tương tác rõ ràng với môi trường không chỉ đơn giản là đang ngủ. Mục đích đánh giá ban đầu là bệnh nhân có bị ngừng tim phổi hay không, cho đến khi nó được chứng minh nguyên nhân khác. Khi đến gần bệnh nhân, hãy quan sát kỹ, xác định nhịp thở hoặc cử động tự phát. Nếu những điều này không rõ ràng, hãy kích thích bệnh nhân bằng cách hỏi to bệnh nhân.

Khi gọi hỏi bệnh nhân không có phản ứng, hãy tạo cho đường thở mở bằng động tác nâng cằm / nghiêng đầu và nhìn, lắng nghe và cảm nhận (cảm nhận chuyển động của không khí áp vào má) để thở. Để mở đường thở của bệnh nhân bất tỉnh, hãy kéo thẳng đầu và nâng cằm bệnh nhân lên; Đặt một tay lên trán và tay kia đặt sau chẩm của bệnh nhân, đồng thời ngửa đầu ra sau. Động tác này di chuyển lưỡi ra khỏi phía sau cổ họng, cho phép không khí đi qua lưỡi và vào khí quản. Cần thận trọng với bất kỳ bệnh nhân nào nếu nghi ngờ có chấn thương cổ. Với bệnh nhân như vậy, cố gắng mở đường thở bằng cách nâng cằm mà không ngửa đầu ra sau; cầm lấy các răng dưới và kéo hàm về phía trước. Nếu cần, hãy nghiêng đầu về phía sau một chút. Nếu một bệnh nhân đang đeo răng giả, hãy tháo răng giả.

Nếu không có bằng chứng xác định thở tự phát, hãy hô hấp nhân tạo hai hơi bằng cách thông khí bằng miệng-miệng. Tiếp theo, gọi sự giúp đỡ bằng bất kỳ cách nào có thể mà không để gián đoạn cấp cứu bệnh nhân.

Xác định xem tim tự đập hay không bằng cách cảm nhận động mạch cảnh hoặc sờ trước tim ở trẻ sơ sinh để tìm xung động của tim. Nếu không có mạch, bắt đầu ép tim ngoài lồng ngực và xen kẽ với thở máy; nói cách khác, bắt đầu hô hấp nhân tạo.

Khảo sát đánh giá các chức năng quan trọng

Khi bác sỹ đã xác định bệnh nhân không cần hô hấp nhân tạo hoặc bệnh nhân đã phục hồi hoạt động tim phổi tự phát, hãy xác định xem các chức năng duy trì sự sống quan trọng có đầy đủ và ổn định hay không hoặc liệu có cần thiết phải tăng cường hoặc các biện pháp hỗ trợ khác hay không.

Tổng quan ban đầu về bệnh nhân, hai lần quan sát có thể tiết kiệm rất nhiều thời gian và giúp tránh những can thiệp không cần thiết hoặc không kịp thời. Đầu tiên, nếu hệ thống thần kinh trung ương của bệnh nhân đang hoạt động tốt, được biểu hiện bằng khả năng đáp ứng các câu hỏi một cách thích hợp, thì các chức năng quan trọng không chắc đã bị rối loạn đến mức cần phải can thiệp ngay lập tức. Thứ hai, nếu da của bệnh nhân ấm, khô và có màu sắc bình thường, thì có khả năng là đã đủ oxy và lưu lượng máu đến ngoại vi. Trong tình trạng sốc, lưu lượng máu ngoại vi bị ngưng trệ về trung tâm; do đó, da thay đổi là dấu hiệu ban đầu của sốc giảm thể tích hoặc tim (cung lượng tim thấp). Các dấu hiệu chẩn đoán quan trọng về da liên quan đến các bệnh lý tim phổi cấp tính là màu xám, lốm đốm hoặc xanh tím; nhiệt độ da lạnh; và da tiết mồ hôi rõ rệt. Dấu hiệu cuối cùng, là đổ mồ hôi quá nhiều, gây ra bởi sự hoạt hóa của hệ thần kinh giao cảm bởi bất kỳ mối đe dọa lớn nào đối với cân bằng nội môi.

Tại thời điểm này thăm khám, nếu bệnh nhân bị chấn thương đầu có thể xảy ra, hãy cố định đầu và cổ của bệnh nhân bằng cách sử dụng bảng, băng dính, băng gạc hoặc khăn tắm hoặc bằng cách chỉ định ai đó giữ đầu bất động. Khi việc đánh giá hoàn tất và các chẩn đoán hình ảnh được thực hiện, nếu cần, những hạn chế này đối với chuyển động có thể được loại bỏ. Tuy nhiên, một khi bệnh nhân đã bất động, việc loại bỏ các biện pháp này cần phải đưa ra quyết định cẩn thận.

Hai thứ tự ưu tiên tiếp theo là tìm kiếm và xử trí chảy máu động mạch và vết thương ngực hở. Loại thứ hai được gọi là dẫn lưu vết thương ở ngực vì chúng cho phép không khí đi vào khoang màng phổi, dẫn đến xẹp phổi bên dưới (tràn khí màng phổi). Chảy máu động mạch và vết thương ở ngực do chảy máu có thể gây tử vong trong thời gian ngắn và cả hai đều được điều trị bằng cách băng ép để chặn vết thương.

Tại thời điểm này thăm khám, bệnh nhân đã ổn định đến mức có thể nhận được các dấu hiệu sinh tồn. Những điều này bao gồm trạng thái tinh thần của bệnh nhân, tốc độ và kiểu hô hấp, mạch, huyết áp và, trong một số trường hợp, nhiệt độ cơ thể. Tình trạng tâm thần có thể được đánh giá theo hệ thống AVPU (theo truyền thống được phân loại là tỉnh táo, ngủ gà, lơ mơ hoặc hôn mê). Cách ghi nhớ AVPU cho mức độ ý thức như sau:

A: bệnh nhân tỉnh táo (patient is alert).

V: bệnh nhân đáp ứng với kích thích bằng lời nói (patient responds to a verbal stimulus).

P: bệnh nhân đáp ứng với kích thích gây đau (patient responds to a painful stimulus).

U: bệnh nhân không phản ứng (patient is unresponsive).

Ước tính huyết áp bằng độ nẩy của mạch và bằng cách đánh giá những mạch nào có thể sờ thấy được. Nếu sờ thấy mạch quay ở cổ tay, thì huyết áp tâm thu ít nhất là 80 mm Hg. Nếu không phát hiện được mạch quay và chỉ có thể cảm nhận được mạch đùi, thì huyết áp tâm thu là 60 đến 70 mm Hg. Nếu bất thường xẩy ra với dấu hiệu quan trọng, hãy điều trị dấu hiệu bất thường để đưa nó trở lại bình thường. Ví dụ, nếu bệnh nhân thở tự nhiên với tốc độ chỉ năm nhịp thở mỗi phút, hãy tăng cường và hỗ trợ nhịp thở của bệnh nhân để độ sâu và nhịp thở được bình thường. Điều này có thể được thực hiện bằng cách thở xen kẽ miệng-miệng, sử dụng mặt nạ, hoặc đặt nội khí quản và thở máy.

Bệnh nhân chấn thương cũng nên được kiểm tra tim phổi. Đang tìm cách điều trị hoặc loại trừ tràn khí màng phổi có chèn ép tim (tĩnh mạch cổ phồng, tiếng tim mờ, hạ huyết áp...).

Bài viết cùng chuyên mục

Điện tâm đồ trong nhồi máu cơ tim có ST chênh lên

ST chênh lên ở các chuyển đạo V2-V5 có thể là dấu hiệu bình thường của tái cực sớm lành tính (‘high take-off’) và, nếu không có điện tâm đồ trước đó có thể gây ra chẩn đoán nhầm.

Ho ra máu: đánh giá các nguyên nhân thường gặp

Phù phổi có thể gây khạc đàm bọt hồng nhưng khó thở hầu như luôn là triệu chứng chủ yếu. Các nguyên nhân khác bao gồm tăng áp phổi, rối loạn đông máu, hít phải dị vật, chấn thương ngực, u hạt Wegener và hội chứng Goodpasture.

Hôn mê và rối loạn ý thức: đánh giá chẩn đoán nguyên nhân

Giảm điểm glasgows thường phổ biến sau cơn co giật, nhưng nhớ rằng khởi phát cơn co giật có thể được làm dễ bởi nhiều nguyên nhân bao gồm hạ glucose máu, chấn thương đầu ± tụ máu nội sọ, hội chứng cai rượu, quá liều thuốc.

Phòng chống lạm dụng rượu và ma túy bất hợp pháp

Phòng chống lạm dụng rượu và ma túy bất hợp pháp! Tỷ lệ lạm dụng có vẻ cao hơn ở nam giới, người da trắng, thanh niên chưa lập gia đình và cá nhân...

Điểm mù thị giác: phân tích triệu chứng

Điểm mù thị giác có thể được phân loại theo vị trí của nó trong trường thị giác, điểm mù thị giác trung tâm và điểm mù thị giác ngoại vi.

Tiết dịch âm đạo (khí hư): phân tích triệu chứng

Tiết dịch âm đạo có thể là sinh lý hoặc bệnh lý. Khi giải phẫu bệnh, người ta báo cáo rằng 90% phụ nữ bị ảnh hưởng mắc bệnh viêm âm đạo do vi khuẩn, bệnh nấm candida âm hộ-âm đạo hoặc bệnh trichomonas.

Phân tích triệu chứng ngủ nhiều để chẩn đoán và điều trị

Ngủ nhiều quá mức nên được phân biệt với mệt mỏi tổng quát và mệt mỏi không đặc hiệu, vì bệnh nhân thường sử dụng các thuật ngữ thay thế cho nhau.

Đau thượng vị: phân tích triệu chứng

Các triệu chứng phổ biến là đầy hơi và nhanh no, tuy nhiên, các triệu chứng chồng chéo khiến chẩn đoán trở nên khó khăn và nguyên nhân xác định không được thiết lập.

Mất thăng bằng: choáng mặt mất vững

Nhiều yếu tố góp phần gây mất thăng bằng, đặc biệt ở người già, bao gồm yếu chi, bệnh lý thần kinh cảm giác, tổn thương cảm giác bản thể, bệnh khớp, bệnh lý tổn thương thị giác và mất tự tin.

Khó thở cấp tính: các nguyên nhân quan trọng

Khó thở cấp được định nghĩa khi khó thở mới khởi phát hoặc trở nặng đột ngột trong 2 tuần trở lại. Khi có giảm oxy máu nghiêm trọng, tăng CO2 máu, thở dốc hoặc giảm điểm glasgow thì có thể báo hiệu những bệnh lý gây nguy hiểm đến tính mạng.

Sốt: các nguyên nhân thường gặp gây sốt

Sốt thường xảy ra như một phần của đáp ứng pha cấp do nhiễm trùng. Nhiễm trùng gây ra một đáp ứng viêm hệ thống có tỉ lệ tử vong đáng kể và cần phải được nhận diện và điều trị kịp thời. Nguyên nhân khác có thể gây ra sốt là bệnh ác tính, bệnh lý mô liên kết.

Các biểu hiện thường gặp trong bệnh nội tiết

Gen gây béo sản xuất ra leptin, một cytokin do các tế bào mỡ tiết ra nhằm đối phó với sự cất giữ chất mỡ. Khi béo lên, leptin sẽ tác động đến vùng dưới đồi

Co giật: phân tích triệu chứng

Nguyên nhân gây co giật bao gồm rối loạn chức năng hệ thống thần kinh trung ương nguyên phát cũng như rối loạn chuyển hóa hoặc bệnh hệ thống.

Khám lão khoa: tiếp cận bệnh nhân già yếu suy kiệt

Thách thức trong việc đánh giá lão khoa cấp tính thường phức tạp do các quan niệm sai lầm mà quá trình luôn có sự khó chịu và mệt mỏi trong đó.

Viêm họng: phân tích triệu chứng

Viêm họng bao gồm nhiều loại nguyên nhân, nhưng phổ biến nhất ở những người có khả năng miễn dịch bình thường là viêm họng nhiễm trùng cấp tính, chủ yếu là do virus.

Đi tiểu ra máu: các nguyên nhân thường gặp

Tiểu máu đại thể gợi ý nghĩ nhiều đến bệnh lý đường tiểu và luôn đòi hỏi phải đánh giá thêm. Tiểu máu vi thể thường tình cờ phát hiện ở bệnh nhân không có triệu chứng và thách thức nằm ở việc phân biệt các nguyên nhân lành tính với các bệnh lý nghiêm trọng.

Xuất huyết tiêu hóa trên: phân tích triệu chứng

Chảy máu từ đường tiêu hóa trên thường xảy ra khi sự gián đoạn xảy ra giữa hàng rào bảo vệ mạch máu và môi trường khắc nghiệt của đường tiêu hóa.

Tương quan bệnh học lâm sàng về dinh dưỡng

Có vô số sự thiếu hụt vitamin và nguyên tố vi lượng, và việc mô tả chúng nằm ngoài phạm vi, tuy nhiên, có một số điều đáng xem xét.

U sắc tố (melanoma) ác tính

Trong khi bề mặt khối u ác tính lan truyền phần lớn là một bệnh của người da trắng, người thuộc các chủng tộc khác vẫn có nguy cơ này và các loại khác của các khối u ác tính.

Đau đầu: đánh giá các nguyên nhân thường gặp

Đau đầu là triệu chứng rất thường gặp và thường lành tính. Điều thách thức là phải nhận ra số ít bệnh nhân có bệnh lý nghiêm trọng hoặc cần điều trị đặc hiệu.

Phát ban dát sẩn: phân tích triệu chứng

Khi phát ban dát sẩn có liên quan đến sốt, nên nghi ngờ nguyên nhân nhiễm trùng. Nếu không có sốt, phản ứng dị ứng thường là nguyên nhân.

Đau ngực: phân tích triệu chứng

Nguyên nhân của đau ngực thường lành tính và không do tim, cách tiếp cận tiêu chuẩn là cần thiết, do bỏ sót một tình trạng đe dọa đến tính mạng.

Yếu chi: đánh giá triệu chứng trên bệnh cảnh lâm sàng

Yếu chi một bên có thể do nhiều nguyên nhân không đột quỵ gây ra và không nên vội vàng lờ đi các nguyên nhân này để có thể kiểm soát thích hợp.

Triệu chứng và dấu hiệu bệnh tim

Các triệu chứng khó thở, đau ngực, hồi hộp, choáng và ngất, phù, các dấu hiệu tím, xanh tái, khó thở nhanh, ran hai đáy phổi, mạch đập vùng trước tim.

Tiêu chảy: phân tích bệnh cảnh lâm sàng

Tiêu chảy cấp thường do nhiễm trùng gây ra, đôi khi có liên quan đến việc sử dụng thuốc hoặc bệnh cảnh ruột viêm. Tiêu chảy mạn tính/tái diễn có thể là biểu hiện của bệnh lý ruột viêm, ung thư đại trực tràng nhưng phân lớn do hội chứng ruột kích thích.