Trang chủ
Thông tin
Chẩn đoán và điều trị theo y học hiện đại
Phân tích triệu chứng chóng mặt để chẩn đoán và điều trị

Phân tích triệu chứng chóng mặt để chẩn đoán và điều trị

2022-12-02 10:58 AM

Triệu chứng chóng mặt có thể bao gồm ngất xỉu, choáng váng, lâng lâng hoặc đứng không vững, chóng mặt thực sự, cảm giác chuyển động bất thường hoặc quay cuồng.

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Chóng mặt là một thuật ngữ khá không chính xác thường được bệnh nhân sử dụng để mô tả bất kỳ triệu chứng chủ quan đặc biệt nào. Những triệu chứng này có thể bao gồm ngất xỉu, choáng váng, lâng lâng hoặc đứng không vững. Chóng mặt thực sự, cảm giác chuyển động bất thường hoặc quay cuồng, cũng bao gồm trong vấn đề chóng mặt của bệnh nhân. Chóng mặt thể hiện sự xáo trộn trong cảm giác chủ quan của bệnh nhân về không gian quan hệ.

Nguyên nhân

Nguyên nhân của chóng mặt là rất nhiều. Sẽ rất hữu ích cho nhà chẩn đoán khi nghĩ về các loại nguyên nhân chung khi tìm kiếm nguyên nhân.

Chóng mặt là triệu chứng của khoảng 7 triệu lượt khám lâm sàng tại Hoa Kỳ mỗi năm. Đây là một trong những lý do thường gặp nhất tại phòng khám thần kinh và tai mũi họng. Có rất nhiều lý do khiến tình trạng thường lành tính này được khám thường xuyên. Có thể khó loại trừ các nguyên nhân nghiêm trọng tiềm ẩn, bao gồm cả những nguyên nhân có nguồn gốc từ tim và thần kinh. Ngoài ra, thực tế là không có phương pháp điều trị cụ thể cho nhiều nguyên nhân gây chóng mặt dẫn đến sự thất vọng cho cả bệnh nhân và bác sĩ.

Phân tích dữ liệu

Điều cực kỳ quan trọng và có thể rất khó là khiến bệnh nhân mô tả chính xác ý nghĩa của họ khi mô tả về chóng mặt. Mô tả về các cơn, bối cảnh, độ dài, thời lượng và tần suất là rất quan trọng.

Bất kỳ yếu tố kết hợp nên được khám phá. Các triệu chứng đồng thời như buồn nôn, nhức đầu, hồi hộp hoặc ù tai có thể giúp bác sĩ lâm sàng tìm ra nguyên nhân. Bất kỳ loại thuốc mới hoặc thay đổi thuốc nên được hỏi.

Việc kiểm tra thể chất, mặc dù kỹ lưỡng, thường tập trung vào một hệ thống cụ thể dựa trên bệnh sử. Bản thân hiếm khi được chẩn đoán nhưng thường được xác nhận hơn.

1. Các dấu hiệu sinh tồn bao gồm huyết áp tư thế đứng bắt đầu khám.

2. Phải hoàn thành khám thần kinh.

3. Cần hoàn thành kiểm tra tim mạch bao gồm tiếng thổi tìm hoặc rối loạn nhịp tim và nghe động mạch cảnh.

4. Nội soi tai để đánh giá tình trạng nhiễm trùng và khám rung giật nhãn cầu bao gồm nhìn chằm chằm, thao tác Dix-Hallpike và lắc đầu là rất quan trọng.

5. Quan sát dáng đi để đánh giá chức năng tiểu não cũng là một phần của kiểm tra.

Rõ ràng là không có xét nghiệm hoặc nghiên cứu hình ảnh nào liên quan trực tiếp đến chóng mặt. Thay vào đó, các loại nghiên cứu này được quyết định bởi nguyên nhân mà bác sĩ lâm sàng cảm thấy có khả năng xảy ra nhất. Họ muốn xác nhận chẩn đoán hơn là thực sự đưa ra chẩn đoán.

1. Các xét nghiệm có thể bao gồm công thức máu toàn bộ, chất điện giải, nồng độ thuốc thích hợp và nồng độ hormon tuyến giáp.

2. Các nghiên cứu hình ảnh như chụp cộng hưởng từ có thể được chỉ định nếu lo ngại về khối u cao.

3. Kiểm tra thính giác cũng như các thao tác được thực hiện trên ghế nghiêng để kiểm tra chức năng của mê cung có thể có giá trị.

Dường như không có bất kỳ khuynh hướng di truyền nào đối với chứng chóng mặt.

Chẩn đoán phân biệt

Chẩn đoán phân biệt chóng mặt bao gồm tất cả các tình trạng đã được đề cập gây ra chóng mặt thực sự. Nó cũng bao gồm nhiều tình trạng khác khiến bệnh nhân cảm thấy bất thường theo một cách mơ hồ nào đó, khiến họ kêu chóng mặt. Các tình trạng tâm lý như lo lắng, trầm cảm, rối loạn hoảng sợ hoặc cơ thể hóa đều có thể khiến bệnh nhân phàn nàn về chóng mặt. Rối loạn nhịp tim, thiếu máu cục bộ hoặc bệnh van tim, thiếu máu vasovagal, hoặc hạ huyết áp tư thế là một số tình trạng dẫn đến giảm tưới máu não.

2. Những thay đổi thoái hóa ở người cao tuổi có thể ảnh hưởng đến bộ máy tiền đình, thị lực hoặc khả năng nhận thức, tất cả đều có thể được hiểu là chóng mặt.

Cuối cùng, bệnh thần kinh ngoại vi hoặc bệnh tiểu não cũng có thể bị nhầm lẫn với chóng mặt.

Các biểu hiện lâm sàng của chóng mặt cũng đa dạng như những thực thể có trong cả phần chẩn đoán nguyên nhân và chẩn đoán phân biệt. Thực tế là chóng mặt thường là triệu chứng của một số tình trạng khác hơn là chẩn đoán riêng biệt dẫn đến nhiều biểu hiện khác nhau mà các bác sĩ lâm sàng phải phân tích.

Bài viết cùng chuyên mục

Đau thắt lưng: phân tích bệnh cảnh lâm sàng

Cân nhắc đi lặc cách hồi thần kinh nếu đau thắt lưng kèm theo khó chịu ở cẳng chân và đùi hai bên ví dụ: cảm giác bỏng, đè ép, tê rần; tăng lên khi đi hoặc đứng và giảm nhanh khi ngồi, nằm xuống hoặc cúi người tới trước.

Sốt không xác định được nguồn gốc (FUO)

Các thuật toán tiêu chuẩn cho sốt không xác định được nguồn gốc rất khó để suy luận cho bệnh nhân, Tuy nhiên, kết quả của lịch sử, khám lâm sàng, xét nghiệm thường quy

Đau màng phổi: phân tích triệu chứng

Màng phổi thành là nguồn gốc chính của cơn đau do hô hấp, bề mặt trên của cơ hoành và ranh giới bên của trung thất, nó được chi phối bởi các dây thần kinh liên sườn.

Đau khớp: phân tích triệu chứng

Đau khớp có thể là biểu hiện của nhiều nguyên nhân, bao gồm chấn thương cơ học đối với khớp, bệnh thoái hóa khớp, viêm xương khớp, nhiễm trùng và viêm cục bộ hoặc toàn thân.

Thiếu vitamin D: phân tích triệu chứng

Khi sự hấp thụ canxi ở ruột không cung cấp đủ canxi để duy trì mức canxi máu bình thường, Vit D sẽ ức chế các tế bào tạo xương và kích hoạt các tế bào hủy xương để huy động canxi từ xương.

Quang tuyến vú bất thường: phân tích triệu chứng

Sàng lọc rộng rãi bằng chụp nhũ ảnh và những tiến bộ trong điều trị đã dẫn đến giảm tỷ lệ tử vong do ung thư vú.

Khó thở do bệnh phế quản phổi, tim, toàn thân hoặc nguyên nhân khác

Khởi phát nhanh, khó thở nghiêm trọng trong trường hợp không có triệu chứng lâm sàng khác cần nâng cao mối quan tâm đối với tràn khí màng phổi, thuyên tắc phổi

Hồng ban đa dạng: phân tích triệu chứng

Hồng ban đa dạng thường bao gồm các hội chứng hồng ban đa dạng nhỏ (EM), hồng ban đa dạng lớn (EMM), hội chứng Stevens-Johnson (SJS) và hoại tử biểu bì nhiễm độc (TEN).

Khó thở mạn tính: thang điểm khó thở và nguyên nhân thường gặp

Khó thở mạn tính được định nghĩa khi tình trạng khó thở kéo dài hơn 2 tuần. Sử dụng thang điểm khó thở MRC (hội đồng nghiên cứu y tế - Medical Research Council) để đánh giá độ nặng của khó thở.

Lú lẫn mê sảng do hạ natri máu: các bước đánh giá lâm sàng

Giảm nhanh Na+ huyết tương có thể dẫn đến phù não đe dọa tính mạng và yêu cầu phải điều chỉnh nhanh chóng. Ngược lại giảm từ từ Na+ cho phép các neuron thần kinh điều chỉnh thích nghi áp lực thẩm thấu.

Rụng tóc: đánh giá đặc điểm

Rụng tóc có thể được phân loại theo biểu hiện lâm sàng, nghĩa là, theo việc rụng tóc là cục bộ hay toàn thể, ngoài ra, việc phân loại có thể dựa trên bệnh lý của tình trạng gây rụng tóc.

Hôn mê và rối loạn ý thức: đánh giá chẩn đoán nguyên nhân

Giảm điểm glasgows thường phổ biến sau cơn co giật, nhưng nhớ rằng khởi phát cơn co giật có thể được làm dễ bởi nhiều nguyên nhân bao gồm hạ glucose máu, chấn thương đầu ± tụ máu nội sọ, hội chứng cai rượu, quá liều thuốc.

Chóng mặt choáng váng: triệu chứng nghiêm trọng tiền ngất

Xem xét các cơn váng đầu có xuất hiện trong khi bệnh nhân đang đứng và có yếu tố khởi phát rõ ràng không, ví dụ như xúc cảm mạnh, tiêm tĩnh mạch, đứng lâu và/hoặc kèm theo các triệu chứng phó giao cảm như nôn, vã mồ hôi, rối loạn thị giác.

Phân tích triệu chứng ngủ nhiều để chẩn đoán và điều trị

Ngủ nhiều quá mức nên được phân biệt với mệt mỏi tổng quát và mệt mỏi không đặc hiệu, vì bệnh nhân thường sử dụng các thuật ngữ thay thế cho nhau.

Giảm bạch cầu trung tính: phân tích triệu chứng

Ba quá trình cơ bản dẫn đến giảm bạch cầu trung tính mắc phải bao gồm giảm sản xuất, tăng cường phá hủy ngoại vi và tổng hợp bạch cầu trung tính trong nội mạc mạch máu hoặc mô.

Rối loạn thăng bằng: các nguyên nhân cảm giác mất thăng bằng

Sự cân bằng đòi hỏi tín hiệu vào từ nhiều bộ phận cảm thụ cảm giác (thị giác, tiền đình, xúc giác, cảm giác bản thể). Giảm chức năng nhi ều hơn một trong các bộ phận này, dù rất nhỏ cũng có thể gây mất thăng bằng.

Khám lâm sàng: hướng dẫn thực hành thăm khám

Cần nâng cao sự ấn tượng về chức năng tâm thần cao hơn trong quá trình hỏi bệnh. Nếu phát hiện những bất thường liên quan khi thăm khám lâm sàng thường quy, tiến hành đánh giá chi tiết các hệ thống có liên quan.

Định hướng chẩn đoán đau ngực từng cơn

Đau ngực từng cơn có thể là cơn đau thắt ngực do tim, cũng có thể do các rối loạn dạ dày thực quản, những rối loạn của cơ xương, cơn hen phế quản hoặc lo lắng.

Khó nuốt: đánh giá các triệu chứng lâm sàng

Nếu không có nguyên nhân nào được xác định trên nội soi tiêu hóa trên, hội chẩn với chuyên gia tiêu hóa để đánh giá bổ sung cho rối loạn vận động, như nuốt barium hoặc đo áp lực thực quản có thể cần thiết.

Chẩn đoán bệnh lý: những xác suất và nguy cơ

Chẩn đoán khi xác suất xuất hiện được cho là đủ cao, và loại trừ chẩn đoán khi xác suất đủ thấp. Mức độ chắc chắn đòi hỏi phải dựa vào các yếu tố như hậu quả của sự bỏ sót các chẩn đoán đặc biệt, tác dụng phụ của điều trị và các nguy cơ của test chuyên sâu.