Đổ mồ hôi đêm: phân tích triệu chứng để chẩn đoán và điều trị

2022-12-13 10:02 AM

Đổ mồ hôi ban đêm có thể là một phản ứng tự chủ, đại diện cho một triệu chứng khá không đặc hiệu khiến bác sĩ lâm sàng phải tìm kiếm nguyên nhân cụ thể.

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Đổ mồ hôi đêm là đổ mồ hôi đầm đìa đòi hỏi phải thay ga trải giường.

Nguyên nhân

Đổ mồ hôi ban đêm do sốt là một thực thể riêng biệt. Đổ mồ hôi ban đêm có thể là một phản ứng tự chủ đối với một số tình trạng thể chất hoặc cảm xúc, đại diện cho một triệu chứng khá không đặc hiệu khiến bác sĩ lâm sàng phải tìm kiếm nguyên nhân cụ thể.

Một nghiên cứu trên khoảng 800 bệnh nhân trong quá trình thực hành của một số bác sĩ chăm sóc ban đầu chỉ ra rằng khoảng 10% bị khó chịu ở một mức độ nào đó do đổ mồ hôi ban đêm; 70% bệnh nhân bị ảnh hưởng đã báo cáo một số rắc rối, 20% gặp rắc rối tương đối và 10% gặp rắc rối lớn.

Đánh giá đặc điểm

Việc mô tả đặc điểm của chứng đổ mồ hôi ban đêm bằng cách xác định thời điểm khởi phát, tần suất, các đợt cấp và thuyên giảm của các triệu chứng sẽ rất hữu ích. Bác sĩ lâm sàng phải khám phá kỹ lưỡng mọi nguy cơ tiếp xúc với các nguyên nhân truyền nhiễm gây đổ mồ hôi ban đêm. Lịch sử này phải bao gồm các câu hỏi về các hành vi khiến bệnh nhân có nguy cơ bị nhiễm trùng liên quan đến HIV, bệnh lây truyền qua đường tình dục, viêm gan và bệnh lao. Các cuộc thăm dò về phơi nhiễm du lịch và nghề nghiệp nên được thực hiện.

Những thay đổi trong phương thức điều trị do cả bác sĩ điều trị cũng như do bệnh nhân khởi xướng có thể là một yếu tố gây đổ mồ hôi ban đêm. Tất cả các loại thuốc hiện tại và gần đây đã ngừng sử dụng của bệnh nhân phải được xác định.

Việc xem xét kỹ lưỡng các hệ thống có thể chỉ ra cho bác sĩ lâm sàng một căn bệnh nguyên phát bao gồm đổ mồ hôi ban đêm như một triệu chứng. Các yếu tố tâm lý có thể gây đổ mồ hôi ban đêm ở những người khỏe mạnh.

Tiền sử ngáy hoặc các đợt ngưng thở có thể chỉ ra chứng ngưng thở khi ngủ đã được báo cáo là nguyên nhân phổ biến gây đổ mồ hôi ban đêm.

Thực tế là đổ mồ hôi ban đêm mà không có bất kỳ nguyên nhân có thể xác định nào khác tạo thành một tình trạng lành tính về thể chất khiến việc kiểm tra thể chất toàn diện phải được thực hiện nhằm xác định sự hiện diện của bất kỳ tình trạng đồng thời nào. Bệnh sử có thể hướng dẫn bác sĩ kiểm tra chi tiết hơn về một hệ thống cơ quan cụ thể; tuy nhiên, cần phải ghi nhớ kiến thức rằng nguyên nhân có thể do nhiều yếu tố và không được bỏ qua bất kỳ phần nào trong quá trình khám sức khỏe.

Việc lựa chọn các xét nghiệm được hướng dẫn bởi lịch sử. Đối với những bệnh nhân đã biết các tình trạng bệnh lý, nên tiến hành các xét nghiệm thích hợp để phát hiện các đợt cấp. Các xét nghiệm có thể bao gồm công thức máu toàn bộ để đánh giá tình trạng nhiễm trùng, tốc độ máu lắng, HbA1C và protein phản ứng C. Tiền sử phơi nhiễm có thể gợi ý xét nghiệm HIV, bảng điều trị viêm gan hoặc xét nghiệm để phát hiện bệnh lao.

Kiểm tra chức năng tuyến giáp ở những người được xác định là có nguy cơ cũng nên được thực hiện. Thử nghiệm đặc biệt có thể được yêu cầu ở những người bị phơi nhiễm liên quan đến du lịch.

Không có nguyên nhân gia đình nào được báo cáo về chứng đổ mồ hôi đêm nguyên phát.

Việc chẩn đoán đổ mồ hôi ban đêm phần lớn là do lịch sử.

Đổ mồ hôi ban đêm thường là biểu hiện của một căn bệnh tiềm ẩn. Như vậy, biểu hiện thường là một phần của phức hợp triệu chứng lớn hơn nhiều. Chẩn đoán tập trung vào việc phát hiện ra thực thể bệnh tiềm ẩn. Khi không có nguyên nhân rõ ràng, thận trọng chờ đợi sẽ hữu ích trong nỗ lực làm cho nguyên nhân trở nên rõ ràng hơn.

Bài viết cùng chuyên mục

Thăm khám chẩn đoán bệnh nhân nặng

Nếu hệ thống thần kinh trung ương hoạt động tốt, khả năng đáp ứng các câu hỏi một cách thích hợp, thì các chức năng quan trọng không chắc đã bị rối loạn đến mức cần phải can thiệp ngay lập tức. 

Lách to: phân tích triệu chứng

Nhiều nguyên nhân gây lách to có thể được nhóm thành các loại sau: giải phẫu, huyết học, nhiễm trùng, miễn dịch, ung thư, thâm nhiễm và xung huyết.

Rối loạn thăng bằng: các nguyên nhân cảm giác mất thăng bằng

Sự cân bằng đòi hỏi tín hiệu vào từ nhiều bộ phận cảm thụ cảm giác (thị giác, tiền đình, xúc giác, cảm giác bản thể). Giảm chức năng nhi ều hơn một trong các bộ phận này, dù rất nhỏ cũng có thể gây mất thăng bằng.

Phù toàn thân: đánh giá các nguyên nhân gây lên bệnh cảnh lâm sàng

Phù thường do nhiều yếu tố gây nên, do đó tìm kiếm những nguyên nhân khác kể cả khi bạn đã xác định được tác nhân có khả năng. Phù cả hai bên thường kèm với sự quá tải dịch toàn thân và ảnh hưởng của trọng lực.

Xét nghiệm Covid-19: hướng dẫn thu thập và xử lý bệnh phẩm

Đối với xét nghiệm chẩn đoán ban đầu với các trường hợp nhiễm SARS-CoV-2 hiện tại, khuyến nghị nên thu thập và xét nghiệm bệnh phẩm đường hô hấp trên.

Tim to: phân tích triệu chứng

Tim to là do quá tải áp lực và phì đại cơ của một hoặc nhiều buồng tim, quá tải thể tích với sự giãn nở của các buồng tim hoặc bệnh cơ tim.

Dấu hiệu bệnh lý: các bước thăm khám và chỉ định xử trí

Nếu như có dấu hiệu suy hô hấp và tràn khí màng phổi áp lực, tiến hành chọc kim hút khí cấp cứu ngay. Nếu như ran rít khắp cả lan tỏa, kiểm tra dấu hiệu của shock phản vệ. Nếu có, xử trí theo mô tả; ngược lại tiến hành thở khí dung giãn phế quản.

Hôn mê và rối loạn ý thức: đánh giá chẩn đoán nguyên nhân

Giảm điểm glasgows thường phổ biến sau cơn co giật, nhưng nhớ rằng khởi phát cơn co giật có thể được làm dễ bởi nhiều nguyên nhân bao gồm hạ glucose máu, chấn thương đầu ± tụ máu nội sọ, hội chứng cai rượu, quá liều thuốc.

Bệnh tiểu đường: phân tích triệu chứng

Phân loại lâm sàng của bệnh tiểu đường  là týp 1, týp 2, thai kỳ và các týp cụ thể khác thứ phát do nhiều nguyên nhân.

Khó nuốt thực quản (rối loạn vận động): các nguyên nhân thường gặp

Co thắt thực quản gây khó nuốt khởi phát chậm (thường là hàng năm), xuất hiện với thức ăn lỏng và rắn, và có thể bắt đầu không liên tục. Khó chịu sau xương ức và tiếng ọc ạch là thường thấy.

Khám lão khoa: điểm đặc biệt trong đánh giá người già yếu suy kiệt

Khi có thể, xem xét các yếu tố trong tiền sử bệnh nhân có tương tự với những thông tin của người chứng kiến, người chăm sóc, người thân, ghi chú của bệnh nhân hoặc các nhân viên y tế khác không.

Đau cổ: phân tích triệu chứng

Các triệu chứng chính liên quan đến cổ là các triệu chứng ở rễ, chẳng hạn như dị cảm, mất cảm giác, yếu cơ, có thể cho thấy chèn ép rễ thần kinh.

Đau nhiều cơ: phân tích triệu chứng

Một số tình trạng có thể dẫn đến đau đa cơ. Các nguyên nhân phổ biến nhất là đau đa cơ do thấp khớp và các tình trạng viêm. Trong nhiều trường hợp, nguyên nhân chính xác là không rõ.

Sưng bìu: phân tích các bệnh cảnh lâm sàng

Phần lớn các nguyên nhân gây sưng bìu đều lành tính, nhưng các khối u tế bào mầm có thể là nguyên nhân hàng đầu của bệnh lý ác tính gặp ở người trẻ.

Điều trị đau không dùng thuốc và diễn biến cuối đời

Nhiều bệnh nhân bị bệnh nan y chết trong tình trạng mê sảng, rối loạn ý thức và một sự thay đổi nhận thức mà phát triển trong một thời gian ngắn và được thể hiện bằng cách giải thích sai

Tăng huyết áp: phân tích triệu chứng

Không xác định được nguyên nhân được cho là mắc tăng huyết áp nguyên phát, có một cơ quan hoặc khiếm khuyết gen cho là tăng huyết áp thứ phát.

Hôn mê: phân tích để chẩn đoán và điều trị

Hôn mê là tình trạng bất tỉnh một khoảng thời gian kéo dài được phân biệt với giấc ngủ bởi không có khả năng đánh thức bệnh nhân.

Tiết dịch âm đạo (khí hư): phân tích triệu chứng

Tiết dịch âm đạo có thể là sinh lý hoặc bệnh lý. Khi giải phẫu bệnh, người ta báo cáo rằng 90% phụ nữ bị ảnh hưởng mắc bệnh viêm âm đạo do vi khuẩn, bệnh nấm candida âm hộ-âm đạo hoặc bệnh trichomonas.

Đau đầu: chọc dịch não tủy và phân tích dịch não tủy đánh giá

Viêm màng nào do vi khuẩn sớm có thể nhầm lẫn với viêm màng não do virus bởi tăng bạch cầu lympho là chủ yếu trong dịch não tủy. Nếu có bất kỳ khả năng nào của viêm màng não do vi khuẩn, điều trị kháng sinh trong lúc đợi xét nghiệm bổ sung.

Định hướng chẩn đoán đau ngực từng cơn

Đau ngực từng cơn có thể là cơn đau thắt ngực do tim, cũng có thể do các rối loạn dạ dày thực quản, những rối loạn của cơ xương, cơn hen phế quản hoặc lo lắng.

Lú lẫn mê sảng do hạ natri máu: các bước đánh giá lâm sàng

Giảm nhanh Na+ huyết tương có thể dẫn đến phù não đe dọa tính mạng và yêu cầu phải điều chỉnh nhanh chóng. Ngược lại giảm từ từ Na+ cho phép các neuron thần kinh điều chỉnh thích nghi áp lực thẩm thấu.

Đau đầu: đánh giá các nguyên nhân thường gặp

Đau đầu là triệu chứng rất thường gặp và thường lành tính. Điều thách thức là phải nhận ra số ít bệnh nhân có bệnh lý nghiêm trọng hoặc cần điều trị đặc hiệu.

Điện tâm đồ trong bóc tách động mạch chủ

Điện tâm đồ có thể bình thường hoặc có những bất thường không đặc hiệu. nếu bóc tách đến lỗ động mạch vành có thể có thay đổi điện tâm đồ như nhồi máu cơ tim có ST chênh lên.

Rối loạn sắc tố da (nốt ruồi, bớt, tàn nhang) lành tính

Tàn nhang và nốt ruồi son là các đốm nâu phẳng. Tàn nhang đầu tiên xuất hiện ở trẻ nhỏ, khi tiếp xúc với tia cực tím, và mờ dần với sự chấm dứt của ánh nắng mặt trời

Hạch to khu trú: phân tích triệu chứng

Hạch cổ 2 bên thường do viêm họng, ở cổ phía sau cơ ức đòn chũm là một phát hiện đáng ngại hơn và cần được đánh giá thêm. Sờ hạch thượng đòn bên trái dẫn lưu các vùng trong ổ bụng và bên phải dẫn lưu phổi, trung thất và thực quản.