Điều trị đau không dùng thuốc và diễn biến cuối đời

2015-01-09 12:07 AM
Nhiều bệnh nhân bị bệnh nan y chết trong tình trạng mê sảng, rối loạn ý thức và một sự thay đổi nhận thức mà phát triển trong một thời gian ngắn và được thể hiện bằng cách giải thích sai

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Phương pháp điều trị không dùng thuốc có giá trị trong điều trị đau. Áp nóng hoặc lạnh, massage và vật lý trị liệu có thể giúp ích cho bệnh đau cơ xương. Tương tự như vậy, phản hồi sinh học, châm cứu, nắn khớp xương, thiền định, âm nhạc trị liệu, liệu pháp nhận thức hành vi, hình ảnh hướng dẫn có thể giúp đỡ trong điều trị đau. Bởi vì tâm trạng và các vấn đề tâm lý đóng một vai trò quan trọng trong nhận thức của bệnh nhân và phản ứng với cơn đau, liệu pháp tâm lý, các nhóm hỗ trợ, cầu nguyện và tư vấn mục vụ cũng có thể giúp đỡ trong việc quản lý đau. Trầm cảm nặng, trong đó có thể được khởi phát bởi cơn đau mãn tính hoặc có thể thay đổi các phản ứng với cơn đau, nên được điều trị tích cực.

Bệnh nhân cần được nhập viện vì đợt cấp nặng của nỗi đau không đáp ứng ổn định với opioid uống trước đó.

Những bệnh nhân đau nặng đến mức họ không thể chăm sóc tại nhà nên phải nhập viện.

Tác dụng phụ của thuốc phiện không kiểm soát được bao gồm buồn nôn, ói mửa, và tâm trạng thay đổi, nên nhập viện.

Khó thở

Khó thở là trải nghiệm chủ quan và có thể được đặc trưng bởi bệnh như đau thắt ngực, suy hô hấp, hoặc cảm thấy nghẹt thở. Lên đến 50% bệnh nhân bị bệnh nan y có thể trải nghiệm khó thở nặng.

Điều trị khó thở thường đầu tiên hướng vào nguyên nhân. Vào cuối đời, khó thở thường được điều trị đặc hiệu với thuốc phiện. Ngay lập tức, dùng morphine đường uống hoặc tiêm tĩnh mạch xử lý có hiệu quả khó thở thường ở liều lượng thấp hơn sẽ là cần thiết để làm giảm các cơn đau vừa phải. Oxy bổ sung có thể có ích cho các bệnh nhân khó thở. Tuy nhiên, ống thông mũi và mặt nạ đôi khi không dung nạp tốt, và không khí trong lành từ một cửa sổ hoặc quạt có thể cung cấp cứu trợ. Sử dụng đúng kỹ thuật thư giãn như thiền không dược lý và hướng dẫn hình ảnh có thể có ích cho một số bệnh nhân. Các thuốc benzodiazepin có thể hữu ích cho những lo lắng liên quan đến khó thở nhưng không có vẻ hoạt động trực tiếp để giảm khó thở.

Buồn nôn và nôn

Buồn nôn và ói mửa và đau là triệu chứng phổ biến. Như với đau, sự quản lý buồn nôn có thể được tối ưu hóa nhờ dùng thuốc thường xuyên. Sự hiểu biết của bốn yếu tố chủ yếu đến trung tâm nôn có thể giúp điều trị trực tiếp.

Ói mửa liên kết với một opioid cụ thể có thể được thuyên giảm bằng cách thay thế với một liều equianalgesic của một opioid hoặc một công thức ổn định. Ngoài các thuốc chống nôn chất đối kháng thụ thể dopamine khác chặn vùng kích hoạt, haloperidol (0,5 - 2 mg uống mỗi 4 - 6 giờ) thường được sử dụng.

Nôn mửa có thể là do sự kích thích của dây thần kinh hướng tâm ngoại vi từ đường ruột. Cung cấp cho bệnh nhân một lượng nhỏ thức ăn duy nhất khi họ đang đói có thể ngăn ngừa buồn nôn và ói mửa. Hút dạ dày có thể nhanh chóng cứu trợ ngắn hạn khi ói mửa liên quan với táo bón, liệt dạ dày, với việc bổ sung các thuốc nhuận trường, thuốc prokinetic như metoclopramide (10 - 20 mg đường uống hoặc tiêm tĩnh mạch bốn lần một ngày), scopolamine (patch 1.5 mg mỗi 3 ngày), và corticosteroids liều cao như điều trị dứt khoát hơn. Buồn nôn thường đòi hỏi phải điều trị với nhiều hơn một thuốc; khi nó trơ với phương pháp điều trị khác hoặc do tăng áp lực nội sọ, nó có thể đáp ứng với corticoid liều cao (ví dụ, dexamethasone, 20 mg đường uống hoặc tiêm tĩnh mạch mỗi ngày chia làm nhiều lần).

Nôn do rối loạn của bộ máy tiền đình có thể được điều trị bằng kháng cholinergic và thuốc chống dị ứng (bao gồm diphenhydramine, 25 mg, uống hoặc tiêm tĩnh mạch mỗi 8 giờ, hoặc scopolamine 1,5 mg mỗi 3 ngày).

Benzodiazepines có thể có hiệu quả trong việc ngăn ngừa buồn nôn kết hợp với hóa trị liệu, nếu không chống chỉ định cho buồn nôn và ói mửa. Cuối cùng, nhiều bệnh nhân cần có cần sa y tế hoặc dronabinol (2,5 - 20 mg uống mỗi 4 - 6 giờ) hữu ích trong việc quản lý chứng buồn nôn và nôn mửa.

Táo bón

Với việc sử dụng thường xuyên của các opioid, chế độ ăn uống kém, và ít vận động, táo bón là một vấn đề phổ biến trong số những người hấp hối. Các bác sĩ phải tìm hiểu về bất kỳ khó khăn với phân cứng hoặc đi ngoài không thường xuyên. Táo bón là một nguyên nhân dễ dàng có thể ngăn ngừa và chữa trị các khó chịu, đau và buồn nôn và nôn mửa.

Táo bón có thể được ngăn chặn hoặc thuyên giảm nếu bệnh nhân có thể làm tăng hoạt động của họ và ăn chất xơ và chất lỏng. Cân nhắc đơn giản như sự riêng tư, thời gian đi vệ sinh không bị xáo trộn.

Đối với những bệnh nhân dùng thuốc phiện, dự đoán và ngăn ngừa táo bón là rất quan trọng. Một chế độ dự phòng bằng thuốc nhuận tràng kích thích (bisacodyl hoặc senna) nên được bắt đầu khi điều trị opioid được bắt đầu. Docusate làm mềm phân, thêm chút senna ở những bệnh nhân nhập viện, có một tác dụng xấu kéo dài có thể ngăn chặn sự thèm ăn, và do đó không còn được khuyến cáo như là một thuốc đầu tiên. Methylnaltrexone, một loại thuốc dưới da, là thuốc đối kháng thụ thể mu-peripherally và có sẵn cho opioid gây ra táo bón nghiêm trọng, không dịu bớt,.

Mê sảng và kích động

Nhiều bệnh nhân bị bệnh nan y chết trong tình trạng mê sảng, rối loạn ý thức và một sự thay đổi nhận thức mà phát triển trong một thời gian ngắn và được thể hiện bằng cách giải thích sai, ảo tưởng, ảo giác, rối loạn chu kỳ ngủ - thức, rối loạn tâm thần (ví dụ, thờ ơ, bồn chồn), và rối loạn tâm lý (ví dụ, sợ hãi, lo lắng).

Cẩn thận chú ý đến an toàn bệnh nhân và chiến lược không dùng thuốc để giúp đỡ các bệnh nhân vẫn theo định hướng có thể là đủ để ngăn chặn hoặc quản lý sảng nhẹ. Một số bệnh nhân có thể bị mê sảng "bối rối", và một quyết định của gia đình bệnh nhân và các bác sĩ lâm sàng không điều trị cơn mê sảng có thể được biện minh.

Thông thường hơn, tuy nhiên, mê sảng vào cuối của cuộc đời là đau khổ cho bệnh nhân và gia đình và cần phải điều trị. Mê sảng có thể cản trở khả năng của gia đình để cảm thấy an ủi cho bệnh nhân và có thể ngăn khả năng nhận ra và báo cáo các triệu chứng quan trọng.

Trong khi có rất nhiều nguyên nhân có thể đảo ngược mê sảng, xác định và sửa chữa các nguyên nhân cơ bản ở phần cuối của cuộc sống thường chỉ đơn giản là một câu hỏi của sự chú ý với sự lựa chọn và liều dùng của các thuốc hướng thần.

Khi nguyên nhân của mê sảng không thể được đủ xác định, xử lý, hoặc sửa chữa nhanh chóng, có thể điều trị triệu chứng mê sảng với thuốc an thần kinh, chẳng hạn như haloperidol (1 - 10 mg đường uống, tiêm dưới da, tiêm bắp, tiêm tĩnh mạch hai lần hoặc ba lần một ngày) hoặc risperidone (1 - 3 mg, uống hai lần một ngày). Những lợi ích của thuốc an thần trong điều trị kích động phải được cân nhắc cẩn thận chống lại tác hại tiềm năng, dựa trên dữ liệu cho thấy mối liên quan giữa thuốc chống loạn thần và tử vong tăng lên cho người lớn tuổi bị sa sút trí tuệ. Khi cơn mê sảng ứng với điều trị và vẫn không thể chịu đựng, an thần có thể được yêu cầu để cung cấp cứu trợ và có thể đạt được nhanh chóng với midazolam (0,5 - 5 mg / giờ dưới da hoặc tiêm tĩnh mạch) hoặc thuốc an thần.

Bài viết cùng chuyên mục

Yếu chi: đánh giá triệu chứng trên bệnh cảnh lâm sàng

Yếu chi một bên có thể do nhiều nguyên nhân không đột quỵ gây ra và không nên vội vàng lờ đi các nguyên nhân này để có thể kiểm soát thích hợp.

Hỏi bệnh và thăm khám bệnh nhân béo phì

Thừa cân hoặc béo phì làm tăng đáng kể nguy cơ mắc bệnh và tử vong do tăng huyết áp, đái tháo đường týp 2, rối loạn lipid máu, bệnh động mạch vành, đột quỵ, sỏi mật, viêm xương khớp, các vấn đề về hô hấp.

Tiết dịch âm đạo (khí hư): phân tích triệu chứng

Tiết dịch âm đạo có thể là sinh lý hoặc bệnh lý. Khi giải phẫu bệnh, người ta báo cáo rằng 90% phụ nữ bị ảnh hưởng mắc bệnh viêm âm đạo do vi khuẩn, bệnh nấm candida âm hộ-âm đạo hoặc bệnh trichomonas.

Cường giáp/Nhiễm độc giáp: phân tích triệu chứng

Trong cường giáp nặng, lo lắng, khả năng cảm xúc, suy nhược, không dung nạp nhiệt, giảm cân và tăng tiết mồ hôi là phổ biến.

Thực hành kiểm soát nhiễm trùng khi chăm sóc sức khỏe

Tất cả các nhân viên y tế cần tuân thủ thường xuyên các hướng dẫn này bất cứ khi nào có khả năng tiếp xúc với các vật liệu có khả năng lây nhiễm như máu hoặc các chất dịch cơ thể khác.

Khám lâm sàng tình trạng dinh dưỡng

Tình trạng dinh dưỡng của bệnh nhân dựa trên chiều cao và cân nặng được diễn giải bằng chỉ số khối cơ thể, là một chỉ số đáng tin cậy hơn về tình trạng béo phì so với các bảng chiều cao cân nặng.

Đi tiểu ra máu: đánh giá các triệu chứng lâm sàng

Tiểu máu vi thể đơn độc thường phổ biến và do bệnh lý lành tính như hội chứng màng đáy cầu thận mỏng. Cần đảm bảo rằng các nguyên nhân ở trên đã được loại trừ; làm cho bệnh nhân yên tâm rằng xét nghiệm thêm là không cần thiết.

Tiểu đêm: phân tích triệu chứng

. Sinh lý bệnh cơ bản có thể phụ thuộc vào một số vấn đề hoàn toàn là cơ học và đối với những vấn đề khác có thể liên quan đến các cơ chế nội tiết tố thần kinh phức tạp.

Nôn ra máu: đánh giá tình trạng lâm sàng

Mọi bệnh nhân nôn ra máu có các dấu hiệu của shock hoặc có bằng chứng bệnh nhân vẫn đang chảy máu, nên tiến hành nội soi cấp cứu sau khi đã hồi sức đầy đủ cho bệnh nhân.

Sưng khớp: đánh giá các triệu chứng và nguyên nhân

Ở bệnh nhân trẻ tuổi không có tiền sử chấn thương, đã loại trừ được viêm khớp nhiễm khuẩn, sự xuất hiện của bất cứ triệu chứng nào sau đây là dấu hiệu gợi ý cao của viêm khớp phản ứng.

Nguy cơ té ngã: cách thực hiện đánh giá dáng đi

Sự an toàn và vững chắc chung; bất thường dáng đi một bên (đột quỵ, tổn thương thần kinh ngoại biên, bệnh khớp, đau); bước đi ngắn, lê chân (bệnh Parkinson, bệnh lý mạch máu não lan tỏa); dáng đi bước cao.

Khám lâm sàng: hướng dẫn thực hành thăm khám

Cần nâng cao sự ấn tượng về chức năng tâm thần cao hơn trong quá trình hỏi bệnh. Nếu phát hiện những bất thường liên quan khi thăm khám lâm sàng thường quy, tiến hành đánh giá chi tiết các hệ thống có liên quan.

Phân tích triệu chứng ngủ nhiều để chẩn đoán và điều trị

Ngủ nhiều quá mức nên được phân biệt với mệt mỏi tổng quát và mệt mỏi không đặc hiệu, vì bệnh nhân thường sử dụng các thuật ngữ thay thế cho nhau.

Dị vật và trầy xước giác mạc: phân tích triệu chứng

Các vật dẫn đến dị vật giác mạc và hoặc trầy xước bao gồm cát, bụi bẩn, lá cây và các vật liệu hữu cơ cũng như tiếp xúc với các vật liệu như phoi kim loại hoặc hạt thủy tinh.

Hôn mê và rối loạn ý thức: đánh giá bằng thang điểm Glasgow

Những khuyết tật nhỏ như suy giảm trí nhớ, mất định hướng và sự hoạt động chậm của não, có thể không rõ ràng và khó nhận biết, đặc biệt nếu đồng tồn tại các vấn đề ngôn ngữ, nhìn và nói.

Hạch to khu trú: phân tích triệu chứng

Hạch cổ 2 bên thường do viêm họng, ở cổ phía sau cơ ức đòn chũm là một phát hiện đáng ngại hơn và cần được đánh giá thêm. Sờ hạch thượng đòn bên trái dẫn lưu các vùng trong ổ bụng và bên phải dẫn lưu phổi, trung thất và thực quản.

Thăm khám lâm sàng vùng bìu: những điểm cần chú ý

Ở những bệnh nhân có khối sưng viêm/đau hoặc đau vùng bìu cấp tính thì hay kiểm tra phản xạ da bìu, bình thường tinh hoàn bên phía đó sẽ được cơ bìu nâng lên.

Bệnh Raynaud: phân tích triệu chứng

Căng thẳng và lạnh là nguyên nhân lớn nhất gây ra các cơn co thắt, các cơn co thắt có thể kéo dài vài phút đến vài giờ, có ba giai đoạn thay đổi màu sắc.

Đánh trống ngực: nguyên nhân các loại rối loạn nhịp tim

Nguyên nhân gây nhịp nhanh, lo âu là nguyên nhân thường gặp nhất, với những bệnh nhân thường ghi nhận các đợt tim đập nhanh, đều, mạnh, bắt đầu và hồi phục trong vài phút.

Phân tích tình trạng té ngã để chẩn đoán và điều trị

Hầu hết xét nghiệm máu đều có giá trị thấp và nên được thực hiện để xác nhận nghi ngờ, điện tâm đồ rất hữu ích ở người cao tuổi để loại trừ bệnh tim.

Khối u bìu: phân tích triệu chứng

Trong quá trình đánh giá bất kỳ khối u bìu nào, mục tiêu chính là xác định xem có chỉ định chuyển tuyến ngay lập tức hay không.

Yếu chi: phân tích các đặc điểm lâm sàng

Nếu biểu hiện hiện tại của yếu chi chỉ giới hạn ở một bên của cơ thể thì đánh giá như yếu chi một bên. Mặt khác, tiếp tục theo các cách thức chẩn đoán hiện tại thậm chí nếu các triệu chứng không đối xứng rõ ràng.

Khó thở: phân tích triệu chứng

Khó thở có thể là biểu hiện nhiều tình trạng, nhưng đại đa số đều có một trong năm tình trạng mãn tính, hen, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, bệnh phổi kẽ, rối loạn chức năng cơ tim, béo phì và suy nhược cơ thể.

Bệnh học chứng khó tiêu

Điêu trị chứng khó tiêu hướng về nguyên nhân cơ bản, ở những bệnh nhân khó tiêu không do loét, cần xem xét:

Ho cấp tính, ho dai dẳng và mãn tính

Ở người lớn khỏe mạnh, chứng ho cấp tính hầu hết là do nhiễm trùng đường hô hấp do virus. Các tính năng khác của nhiễm trùng như sốt, nghẹt mũi, đau họng và giúp xác định chẩn đoán.