- Trang chủ
- Thông tin
- Chẩn đoán và điều trị theo y học hiện đại
- Khám dinh dưỡng bệnh nhân cao tuổi
Khám dinh dưỡng bệnh nhân cao tuổi
Các yếu tố được đưa vào danh sách kiểm tra yếu tố nguy cơ với từ viết tắt Determine, xác định một số dấu hiệu cảnh báo cho nguy cơ bị tình trạng dinh dưỡng kém.
Biên tập viên: Trần Tiến Phong
Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương
Người cao tuổi đại diện cho một nhóm đa dạng có nguy cơ cụ thể đối với nhiều vấn đề dinh dưỡng khác nhau. Những vấn đề này là do sự kết hợp của các yếu tố môi trường, xã hội và kinh tế và được kết hợp bởi nhiều thay đổi sinh lý xảy ra với tốc độ khác nhau khi các cá nhân già đi. Sáng kiến Sàng lọc Dinh dưỡng, một nỗ lực đa ngành nhằm thúc đẩy sàng lọc dinh dưỡng và chăm sóc dinh dưỡng tốt hơn trong hệ thống chăm sóc sức khỏe của Hoa Kỳ, đã xác định các yếu tố nguy cơ sau liên quan đến tình trạng dinh dưỡng kém ở người Mỹ lớn tuổi: ăn uống không phù hợp, nghèo đói, cô lập xã hội, phụ thuộc hoặc khuyết tật , các bệnh hoặc tình trạng cấp tính hoặc mãn tính và việc sử dụng thuốc mãn tính.
Các yếu tố này đã được đưa vào danh sách kiểm tra yếu tố nguy cơ với từ viết tắt DETERMINE, xác định một số dấu hiệu cảnh báo cho những người có nguy cơ bị tình trạng dinh dưỡng kém:
Bệnh tật (Disease): Bệnh nào cũng có thể khiến người bệnh thay đổi cách ăn uống hoặc khó ăn uống, nấu nướng, mua sắm. Lú lẫn hoặc mất trí nhớ có thể khiến mọi người khó nhớ ăn gì hoặc ăn như thế nào. Trầm cảm có thể dẫn đến thay đổi cảm giác thèm ăn, mức năng lượng và cân nặng.
Ăn kém (Eating poorly): Điều này có thể liên quan đến việc ăn quá ít hoặc quá nhiều, uống quá nhiều rượu, hoặc không ăn các loại thực phẩm cần thiết cho sức khỏe mỗi ngày. Giảm vị giác và khứu giác có thể làm giảm sự thèm ăn và ảnh hưởng đến việc lựa chọn thực phẩm. Nhiều người cao tuổi bị giảm khả năng nếm muối, dẫn đến việc nêm muối tự do cho thực phẩm. Khứu giác giảm có thể khiến người cao tuổi khó phát hiện thực phẩm đã hư hỏng hay chưa. Bệnh nhân cao tuổi nên đọc tất cả các ngày đóng trên sản phẩm thực phẩm.
Rụng răng hoặc đau miệng (Tooth loss or mouth pain): Một số người ăn không ngon miệng vì bị mất răng hoặc có vấn đề về miệng, răng hoặc nướu.
Khó khăn về kinh tế (Economic hardship): Khi một bệnh nhân có rất ít tiền để chi tiêu cho thực phẩm, họ có thể không ăn đủ hoặc có thể ăn những thực phẩm không có đủ vitamin, khoáng chất hoặc calo để giữ sức khỏe. Cá nhân có thể mua thực phẩm đóng gói sẵn hoặc thực phẩm tiện lợi thường có nhiều natri, kali và đường.
Giảm tiếp xúc với xã hội (Reduced social contact): Việc nấu nướng và ăn uống một mình rất khó. Một số người sống một mình không cảm thấy muốn mua sắm hoặc chuẩn bị thức ăn họ cần. Mất vợ / chồng, nghỉ hưu hoặc cách ly xã hội có thể dẫn đến cô đơn, trầm cảm và thiếu động lực để ăn.
Dùng nhiều thuốc hoặc nhiều loại thuốc (Multiple medications or drugs): Thuốc và các loại thuốc khác có thể làm giảm cảm giác thèm ăn và làm thay đổi sự hấp thụ và bài tiết chất dinh dưỡng. Thuốc có thể làm thay đổi vị giác và khứu giác, thay đổi bài tiết nước bọt, kích thích dạ dày và gây buồn nôn. Một số loại thuốc có thể góp phần trực tiếp vào sự thiếu hụt trong chế độ ăn uống; ví dụ, thuốc kháng axit hấp thụ axit folic và canxi, thuốc nhuận tràng hấp thụ vitamin tan trong chất béo, và aspirin làm tăng bài tiết axit folic.
Giảm hoặc tăng cân không chủ ý (Involuntary weight loss or gain).
Cần hỗ trợ với việc chăm sóc bản thân (Need for assistance with self-care).
Người cao tuổi (Elderly years): trên 80 tuổi.
Các can thiệp dinh dưỡng cụ thể là thành phần quan trọng của hệ thống cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe cho bệnh nhân cao tuổi. Người cao tuổi có thể ăn quá nhiều như một cách đối phó với cảm giác cô đơn. Tuy nhiên, một số người trong số những người này có thể thừa cân nhưng bị suy dinh dưỡng; chế độ ăn của họ bao gồm bánh và kẹo, có nhiều calo nhưng ít chất dinh dưỡng. Viện Quốc gia về Lão hóa gợi ý rằng chế độ ăn uống hàng ngày cho người già bao gồm những điều sau đây:
Hai phần sữa hoặc các sản phẩm từ sữa ít lactose (3 ly mỗi ngày).
Hai phần thực phẩm giàu protein (5-5: 2 ounce mỗi ngày).
Bốn phần trái cây và rau, bao gồm trái cây họ cam quýt và rau lá xanh đậm (2-2: 1 cốc mỗi ngày).
Bốn phần bánh mì hoặc các sản phẩm ngũ cốc (3 ounce mỗi ngày).
Bài viết cùng chuyên mục
Rối loạn lưỡng cực: phân tích để chẩn đoán và điều trị
Nguyên nhân chính xác của rối loạn lưỡng cực vẫn chưa được biết, nhưng các yếu tố sinh học, tâm lý và xã hội đều đóng một vai trò quan trọng.
Định hướng chẩn đoán đau bụng mạn tính
Đau bụng mạn tính rất phổ biến, hầu hết bệnh nhân trẻ sẽ có rối loạn chức năng, bệnh nhân lớn tuổi với đau bụng mới, dai dẳng, ưu tiên là loại trừ bệnh lý ác tính.
Mệt mỏi: đánh giá bệnh cảnh lâm sàng
Một số bệnh nhân, khó để phân biệt giữa mệt mỏi và khó thở; nếu có một bệnh sử rõ ràng hoặc bằng chứng của giảm khả năng gắng sức. Cân nhắc tiếp cận tương tự đối với khó thở gắng sức mạn tính.
Các biểu hiện thường gặp trong bệnh nội tiết
Gen gây béo sản xuất ra leptin, một cytokin do các tế bào mỡ tiết ra nhằm đối phó với sự cất giữ chất mỡ. Khi béo lên, leptin sẽ tác động đến vùng dưới đồi
Tiêu chảy: phân tích bệnh cảnh lâm sàng
Tiêu chảy cấp thường do nhiễm trùng gây ra, đôi khi có liên quan đến việc sử dụng thuốc hoặc bệnh cảnh ruột viêm. Tiêu chảy mạn tính/tái diễn có thể là biểu hiện của bệnh lý ruột viêm, ung thư đại trực tràng nhưng phân lớn do hội chứng ruột kích thích.
Ù tai: phân tích triệu chứng
Bản thân ù tai không phải là bệnh mà là triệu chứng của một số quá trình đang diễn ra khác, bệnh lý hoặc lành tính, nhiều giả thuyết đã được đề xuất về cơ chế bệnh sinh.
Đái máu với những điều thiết yếu
Khi không có triệu chứng nào khác, đái máu đại thể có thể có thể chỉ điểm nhiều hơn về khối u, nhưng cũng cần phân biệt với sỏi, các bệnh lý thận tiểu cầu và bệnh thận đa nang.
Giảm vận động ở người cao tuổi
Tránh, hạn chế và ngưng các thiết bị xâm lấn, đường tĩnh mạch, ống thông tiểu) có thể làm tăng triển vọng bệnh nhân cao tuổi cho chuyển động sớm
Protein niệu: phân tích triệu chứng
Sự bài tiết liên tục albumin trong khoảng từ 30 đến 300 mg/ngày (20–200 <g/phút) được gọi là albumin niệu vi lượng, trong khi các giá trị trên 300 mg/ngày được gọi là albumin niệu đại thể.
Đau nhức đầu cấp tính
Bất kể nguyên nhân, đau đầu hiện đang cho là xảy ra như là kết quả của việc phát hành neuropeptides từ dây thần kinh sinh ba là trong các màng mềm và màng cứng mạch máu, dẫn đến viêm thần kinh.
Mê sảng ở người cao tuổi
Mặc dù các bệnh nhân lớn tuổi bị kích động sâu sắc thường nói đến cái tâm khi xem xét tình trạng mê sảng, nhiều cơn mê sảng tinh tế hơn.
Xuất huyết tiêu hóa trên: phân tích triệu chứng
Chảy máu từ đường tiêu hóa trên thường xảy ra khi sự gián đoạn xảy ra giữa hàng rào bảo vệ mạch máu và môi trường khắc nghiệt của đường tiêu hóa.
Thăm khám lâm sàng vùng bìu: những điểm cần chú ý
Ở những bệnh nhân có khối sưng viêm/đau hoặc đau vùng bìu cấp tính thì hay kiểm tra phản xạ da bìu, bình thường tinh hoàn bên phía đó sẽ được cơ bìu nâng lên.
Viêm miệng: phân tích triệu chứng
Viêm miệng đại diện cho một loại nhiễm trùng niêm mạc miệng, tình trạng viêm và các tổn thương miệng khác, có thể là bệnh ác tính nên các tổn thương dai dẳng.
Chóng mặt và choáng váng: phân tích các đặc điểm lâm sàng
Muốn xỉu ở bệnh nhân miêu tả cảm giác váng đầu như thể là tôi sắp xỉu mất hoặc cảm giác tương tự cảm giác sau khi đứng dậy nhanh đột ngột. Nếu có bất kỳ cơn nào kèm theo tối sầm thì đánh giá thêm mất ý thức thoáng qua.
Xét nghiệm Covid-19: hướng dẫn thu thập và xử lý bệnh phẩm
Đối với xét nghiệm chẩn đoán ban đầu với các trường hợp nhiễm SARS-CoV-2 hiện tại, khuyến nghị nên thu thập và xét nghiệm bệnh phẩm đường hô hấp trên.
Chứng hôi miệng: phân tích triệu chứng
Chứng hôi miệng đã bị kỳ thị, bệnh nhân hiếm khi tìm kiếm sự giúp đỡ và thường không nhận thức được vấn đề, mặc dù nó có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến quan hệ và sự tự tin.
Giảm bạch cầu trung tính: phân tích triệu chứng
Ba quá trình cơ bản dẫn đến giảm bạch cầu trung tính mắc phải bao gồm giảm sản xuất, tăng cường phá hủy ngoại vi và tổng hợp bạch cầu trung tính trong nội mạc mạch máu hoặc mô.
Phân tích triệu chứng chóng mặt để chẩn đoán và điều trị
Triệu chứng chóng mặt có thể bao gồm ngất xỉu, choáng váng, lâng lâng hoặc đứng không vững, chóng mặt thực sự, cảm giác chuyển động bất thường hoặc quay cuồng.
Phosphatase kiềm tăng cao: phân tích triệu chứng
ALP huyết thanh chỉ nên được chỉ định nếu nghi ngờ có bệnh về xương hoặc gan. Kết quả ALP nên được so sánh với phạm vi bình thường phù hợp trên cơ sở tuổi tác và tiền sử lâm sàng.
Phì đại tuyến giáp (bướu cổ): phân tích triệu chứng
Bất kỳ cản trở quá trình tổng hợp hoặc giải phóng hormone tuyến giáp đều có thể gây ra bướu cổ. Cho đến nay, yếu tố rủi ro quan trọng nhất đối với sự phát triển của bệnh bướu cổ là thiếu i-ốt.
Phù gai thị: phân tích triệu chứng
Phù gai thị thực sự luôn đi kèm với tăng áp lực nội sọ, chẩn đoán phân biệt đối với phù gai thị gồm chấn thương, khối u nội sọ, hẹp cống não, giả u não (tăng áp lực nội sọ vô căn.
Khối u trung thất: phân tích triệu chứng
Khi nghi ngờ hoặc phát hiện khối trung thất, kiến thức về ranh giới của các ngăn trung thất riêng lẻ và nội dung của chúng tạo điều kiện cho việc đưa ra chẩn đoán phân biệt.
Insulin tiêm dưới da cho bệnh nhân nằm viện: phác đồ và mục tiêu điều trị
Có khoảng ba mươi phần trăm, bệnh nhân nhập viện bị tăng đường huyết, nhiều bệnh nhân trong số này có tiền sử đái tháo đường trước đó
Đau thắt lưng: phân tích triệu chứng
Nguyên nhân của cơn đau là không đặc hiệu ở phần lớn những người bị đau thắt lưng cấp tính; vấn đề nghiêm trọng là rất hiếm, thường tự giới hạn, nhưng chẩn đoán phải loại trừ các nguyên nhân hiếm gặp.
