- Trang chủ
- Thông tin
- Chẩn đoán và điều trị theo y học hiện đại
- Khám dinh dưỡng bệnh nhân cao tuổi
Khám dinh dưỡng bệnh nhân cao tuổi
Các yếu tố được đưa vào danh sách kiểm tra yếu tố nguy cơ với từ viết tắt Determine, xác định một số dấu hiệu cảnh báo cho nguy cơ bị tình trạng dinh dưỡng kém.
Biên tập viên: Trần Tiến Phong
Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương
Người cao tuổi đại diện cho một nhóm đa dạng có nguy cơ cụ thể đối với nhiều vấn đề dinh dưỡng khác nhau. Những vấn đề này là do sự kết hợp của các yếu tố môi trường, xã hội và kinh tế và được kết hợp bởi nhiều thay đổi sinh lý xảy ra với tốc độ khác nhau khi các cá nhân già đi. Sáng kiến Sàng lọc Dinh dưỡng, một nỗ lực đa ngành nhằm thúc đẩy sàng lọc dinh dưỡng và chăm sóc dinh dưỡng tốt hơn trong hệ thống chăm sóc sức khỏe của Hoa Kỳ, đã xác định các yếu tố nguy cơ sau liên quan đến tình trạng dinh dưỡng kém ở người Mỹ lớn tuổi: ăn uống không phù hợp, nghèo đói, cô lập xã hội, phụ thuộc hoặc khuyết tật , các bệnh hoặc tình trạng cấp tính hoặc mãn tính và việc sử dụng thuốc mãn tính.
Các yếu tố này đã được đưa vào danh sách kiểm tra yếu tố nguy cơ với từ viết tắt DETERMINE, xác định một số dấu hiệu cảnh báo cho những người có nguy cơ bị tình trạng dinh dưỡng kém:
Bệnh tật (Disease): Bệnh nào cũng có thể khiến người bệnh thay đổi cách ăn uống hoặc khó ăn uống, nấu nướng, mua sắm. Lú lẫn hoặc mất trí nhớ có thể khiến mọi người khó nhớ ăn gì hoặc ăn như thế nào. Trầm cảm có thể dẫn đến thay đổi cảm giác thèm ăn, mức năng lượng và cân nặng.
Ăn kém (Eating poorly): Điều này có thể liên quan đến việc ăn quá ít hoặc quá nhiều, uống quá nhiều rượu, hoặc không ăn các loại thực phẩm cần thiết cho sức khỏe mỗi ngày. Giảm vị giác và khứu giác có thể làm giảm sự thèm ăn và ảnh hưởng đến việc lựa chọn thực phẩm. Nhiều người cao tuổi bị giảm khả năng nếm muối, dẫn đến việc nêm muối tự do cho thực phẩm. Khứu giác giảm có thể khiến người cao tuổi khó phát hiện thực phẩm đã hư hỏng hay chưa. Bệnh nhân cao tuổi nên đọc tất cả các ngày đóng trên sản phẩm thực phẩm.
Rụng răng hoặc đau miệng (Tooth loss or mouth pain): Một số người ăn không ngon miệng vì bị mất răng hoặc có vấn đề về miệng, răng hoặc nướu.
Khó khăn về kinh tế (Economic hardship): Khi một bệnh nhân có rất ít tiền để chi tiêu cho thực phẩm, họ có thể không ăn đủ hoặc có thể ăn những thực phẩm không có đủ vitamin, khoáng chất hoặc calo để giữ sức khỏe. Cá nhân có thể mua thực phẩm đóng gói sẵn hoặc thực phẩm tiện lợi thường có nhiều natri, kali và đường.
Giảm tiếp xúc với xã hội (Reduced social contact): Việc nấu nướng và ăn uống một mình rất khó. Một số người sống một mình không cảm thấy muốn mua sắm hoặc chuẩn bị thức ăn họ cần. Mất vợ / chồng, nghỉ hưu hoặc cách ly xã hội có thể dẫn đến cô đơn, trầm cảm và thiếu động lực để ăn.
Dùng nhiều thuốc hoặc nhiều loại thuốc (Multiple medications or drugs): Thuốc và các loại thuốc khác có thể làm giảm cảm giác thèm ăn và làm thay đổi sự hấp thụ và bài tiết chất dinh dưỡng. Thuốc có thể làm thay đổi vị giác và khứu giác, thay đổi bài tiết nước bọt, kích thích dạ dày và gây buồn nôn. Một số loại thuốc có thể góp phần trực tiếp vào sự thiếu hụt trong chế độ ăn uống; ví dụ, thuốc kháng axit hấp thụ axit folic và canxi, thuốc nhuận tràng hấp thụ vitamin tan trong chất béo, và aspirin làm tăng bài tiết axit folic.
Giảm hoặc tăng cân không chủ ý (Involuntary weight loss or gain).
Cần hỗ trợ với việc chăm sóc bản thân (Need for assistance with self-care).
Người cao tuổi (Elderly years): trên 80 tuổi.
Các can thiệp dinh dưỡng cụ thể là thành phần quan trọng của hệ thống cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe cho bệnh nhân cao tuổi. Người cao tuổi có thể ăn quá nhiều như một cách đối phó với cảm giác cô đơn. Tuy nhiên, một số người trong số những người này có thể thừa cân nhưng bị suy dinh dưỡng; chế độ ăn của họ bao gồm bánh và kẹo, có nhiều calo nhưng ít chất dinh dưỡng. Viện Quốc gia về Lão hóa gợi ý rằng chế độ ăn uống hàng ngày cho người già bao gồm những điều sau đây:
Hai phần sữa hoặc các sản phẩm từ sữa ít lactose (3 ly mỗi ngày).
Hai phần thực phẩm giàu protein (5-5: 2 ounce mỗi ngày).
Bốn phần trái cây và rau, bao gồm trái cây họ cam quýt và rau lá xanh đậm (2-2: 1 cốc mỗi ngày).
Bốn phần bánh mì hoặc các sản phẩm ngũ cốc (3 ounce mỗi ngày).
Bài viết cùng chuyên mục
Sốt không xác định được nguồn gốc (FUO)
Các thuật toán tiêu chuẩn cho sốt không xác định được nguồn gốc rất khó để suy luận cho bệnh nhân, Tuy nhiên, kết quả của lịch sử, khám lâm sàng, xét nghiệm thường quy
Phân tích triệu chứng chóng mặt để chẩn đoán và điều trị
Triệu chứng chóng mặt có thể bao gồm ngất xỉu, choáng váng, lâng lâng hoặc đứng không vững, chóng mặt thực sự, cảm giác chuyển động bất thường hoặc quay cuồng.
Ho ra máu: đánh giá các triệu chứng lâm sàng
Lượng máu chảy khó xác định chính xác trên lâm sàng nhưng có thể ước lượng thể tích và tỷ lệ máu mất bằng cách quan sát trực tiếp lượng máu ho ra với một vật chứa có chia độ. Nguy cơ chủ yếu là ngạt do ngập lụt phế nang hoặc tắc nghẽn đường thở.
Chẩn đoán bệnh lý: tổng hợp các bước của quá trình
Phương pháp chính xác để đạt được chẩn đoán có thể sẽ có phần khó hiểu cho những người mới bắt đầu thực hành lâm sàng. Những người chẩn đoán giỏi lúc nào cũng sử dụng một vài kỹ năng bổ trợ mà đã thu lượm được qua hàng năm hoặc hàng chục năm kinh nghiệm.
Tiếng thổi tâm trương: phân tích triệu chứng khi nghe tim
Tiếng thổi tâm trương thường do hẹp van hai lá hoặc van ba lá hoặc hở van động mạch chủ hoặc van động mạch phổi, tiếng thổi tâm trương thường không được coi là bệnh lý.
Chứng rậm lông: phân tích triệu chứng
Rậm lông có thể báo hiệu một rối loạn bệnh lý và cũng có tác động tiêu cực đến lòng tự trọng của bệnh nhân, vì vậy việc nhận biết nguyên nhân và đánh giá tình trạng này là rất quan trọng.
Tiết dịch âm đạo (khí hư): phân tích triệu chứng
Tiết dịch âm đạo có thể là sinh lý hoặc bệnh lý. Khi giải phẫu bệnh, người ta báo cáo rằng 90% phụ nữ bị ảnh hưởng mắc bệnh viêm âm đạo do vi khuẩn, bệnh nấm candida âm hộ-âm đạo hoặc bệnh trichomonas.
Khối u trung thất: phân tích triệu chứng
Khi nghi ngờ hoặc phát hiện khối trung thất, kiến thức về ranh giới của các ngăn trung thất riêng lẻ và nội dung của chúng tạo điều kiện cho việc đưa ra chẩn đoán phân biệt.
Tiêu chảy: đánh giá độ nặng và phân tích nguyên nhân
Giảm thể tích máu có thể dẫn đến tổn thương thận cấp trước thận, đặc biệt là nếu như kết hợp thêm thuốc hạ huyết áp hoặc các thuốc độc cho thận như lợi tiểu, ức chế men chuyển, NSAIDS.
Vàng da: đánh giá bổ sung bệnh gan mạn tính
Đánh giá biến chứng ở tất cả những bệnh nhân xơ gan đã biết hoặc nghi ngờ. Lượng giá bệnh não gan và khám báng, phù, vàng da và suy dinh dưỡng. Đo albumin và PT để đánh giá chức năng tổng hợp của gan.
Các biểu hiện thường gặp trong bệnh nội tiết
Gen gây béo sản xuất ra leptin, một cytokin do các tế bào mỡ tiết ra nhằm đối phó với sự cất giữ chất mỡ. Khi béo lên, leptin sẽ tác động đến vùng dưới đồi
Nguyên tắc chăm sóc rối loạn ở người già (lão khoa)
Dấu hiệu bệnh thường không điển hình ở bệnh nhân cao tuổi. Một rối loạn trong một hệ thống cơ quan có thể dẫn đến các triệu chứng trong bối cảnh đan xen, đặc biệt là bị ảnh hưởng bởi bệnh từ trước.
Định hướng chẩn đoán mệt mỏi
Mệt mỏi là tình trạng kiệt quệ về thể chất và hoặc tinh thần, điều này rất phổ biến và không đặc hiệu, do vậy mà việc xác định tình trạng bệnh nền gặp nhiều khó khăn.
Chóng mặt choáng váng: phân tích đặc điểm khởi phát
Bệnh nhân choáng váng liên tục qua vài tuần hoặc choáng váng không cải thiện nếu đang tiếp tục điều trị thì không chắc bệnh nhân có chóng mặt thật sự. Do đó cần hướng đến bác sỹ tai mũi họng để đánh giá thêm.
Váng đầu và xỉu: các nguyên nhân gây lên rối loạn
Phản xạ giãn mạch và chậm nhịp tim xảy ra khi đáp ứng với một tác nhân như cảm xúc mạnh, các chất kích thích độc hại. Ví dụ, bệnh nhân giãn tĩnh mạch. Có tiền triệu nôn, vã mồ hôi, nhìn mờ/ mất nhìn ngoại biên.
Ho: phân tích triệu chứng
Ho được kích hoạt thông qua kích hoạt cảm giác của các sợi hướng tâm trong dây thần kinh phế vị, phản xạ nội tạng này có thể được kiểm soát bởi các trung tâm vỏ não cao hơn.
Brain natriuretic peptide: phân tích triệu chứng
Brain natriuretic peptide cung cấp một cách để chẩn đoán và quản lý điều trị suy tim sung huyết và một loạt các bệnh khác có ảnh hưởng thứ phát đến tim.
Viêm bàng quang cấp trong chẩn đoán và điều trỊ
Viêm bàng quang không biến chứng ở phụ nữ có thể dùng kháng khuẩn liều đơn ngắn ngày. Viêm bàng quang biến chứng ít gặp ở nam giới.
Khối u ở vú: phân tích triệu chứng
Đánh giá khối u ở vú nên bắt đầu bằng việc hỏi bệnh sử đầy đủ và khám thực thể. Điều quan trọng là phải xác định nguy cơ mắc bệnh ung thư vú của bệnh nhân.
Phân tích và quyết định trong chẩn đoán bệnh lý
Thông thường, cây quyết định được sử dụng để đại diện cho các lựa chọn thay thế khác nhau, với các xác suất được chỉ định cho các lựa chọn thay thế và tiện ích gắn liền với các kết quả có thể xảy ra.
Rối loạn thăng bằng: các nguyên nhân cảm giác mất thăng bằng
Sự cân bằng đòi hỏi tín hiệu vào từ nhiều bộ phận cảm thụ cảm giác (thị giác, tiền đình, xúc giác, cảm giác bản thể). Giảm chức năng nhi ều hơn một trong các bộ phận này, dù rất nhỏ cũng có thể gây mất thăng bằng.
Tiết dịch núm vú ở phụ nữ không mang thai: phân tích triệu chứng
Nguyên nhân phổ biến gây tiết dịch núm vú sinh lý bao gồm căng thẳng, kích thích núm vú, cũng như chấn thương hoặc tổn thương ở ngực như herpes zoster, có thể làm tăng nồng độ prolactin tuần hoàn.
Phòng chống thương tích và bạo lực
Giết người và tai nạn xe cơ giới là một nguyên nhân chính gây tử vong liên quan đến thương tích ở người trưởng thành trẻ tuổi
Mờ mắt: phân tích triệu chứng
Các nguyên nhân gây mờ mắt từ nhẹ đến có khả năng gây ra thảm họa, hầu hết các nguyên nhân liên quan đến hốc mắt, mặc dù một số nguyên nhân ngoài nhãn cầu phải được xem xét.
Tăng Creatinin: phân tích triệu chứng
Creatinine tăng cao là do suy thận và có thể được chia thành ba nhóm, trước thận, bệnh thận nội tại và sau thận. Chúng cũng có thể được chia thành các nguyên nhân cấp tính (vài ngày đến vài tuần) và mãn tính.
