Khám dinh dưỡng bệnh nhân cao tuổi

2022-10-25 12:17 PM

Các yếu tố được đưa vào danh sách kiểm tra yếu tố nguy cơ với từ viết tắt Determine, xác định một số dấu hiệu cảnh báo cho nguy cơ bị tình trạng dinh dưỡng kém.

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Người cao tuổi đại diện cho một nhóm đa dạng có nguy cơ cụ thể đối với nhiều vấn đề dinh dưỡng khác nhau. Những vấn đề này là do sự kết hợp của các yếu tố môi trường, xã hội và kinh tế và được kết hợp bởi nhiều thay đổi sinh lý xảy ra với tốc độ khác nhau khi các cá nhân già đi. Sáng kiến ​​Sàng lọc Dinh dưỡng, một nỗ lực đa ngành nhằm thúc đẩy sàng lọc dinh dưỡng và chăm sóc dinh dưỡng tốt hơn trong hệ thống chăm sóc sức khỏe của Hoa Kỳ, đã xác định các yếu tố nguy cơ sau liên quan đến tình trạng dinh dưỡng kém ở người Mỹ lớn tuổi: ăn uống không phù hợp, nghèo đói, cô lập xã hội, phụ thuộc hoặc khuyết tật , các bệnh hoặc tình trạng cấp tính hoặc mãn tính và việc sử dụng thuốc mãn tính.

Các yếu tố này đã được đưa vào danh sách kiểm tra yếu tố nguy cơ với từ viết tắt DETERMINE, xác định một số dấu hiệu cảnh báo cho những người có nguy cơ bị tình trạng dinh dưỡng kém:

Bệnh tật (Disease): Bệnh nào cũng có thể khiến người bệnh thay đổi cách ăn uống hoặc khó ăn uống, nấu nướng, mua sắm. Lú lẫn hoặc mất trí nhớ có thể khiến mọi người khó nhớ ăn gì hoặc ăn như thế nào. Trầm cảm có thể dẫn đến thay đổi cảm giác thèm ăn, mức năng lượng và cân nặng.

Ăn kém (Eating poorly): Điều này có thể liên quan đến việc ăn quá ít hoặc quá nhiều, uống quá nhiều rượu, hoặc không ăn các loại thực phẩm cần thiết cho sức khỏe mỗi ngày. Giảm vị giác và khứu giác có thể làm giảm sự thèm ăn và ảnh hưởng đến việc lựa chọn thực phẩm. Nhiều người cao tuổi bị giảm khả năng nếm muối, dẫn đến việc nêm muối tự do cho thực phẩm. Khứu giác giảm có thể khiến người cao tuổi khó phát hiện thực phẩm đã hư hỏng hay chưa. Bệnh nhân cao tuổi nên đọc tất cả các ngày đóng trên sản phẩm thực phẩm.

Rụng răng hoặc đau miệng (Tooth loss or mouth pain): Một số người ăn không ngon miệng vì bị mất răng hoặc có vấn đề về miệng, răng hoặc nướu.

Khó khăn về kinh tế (Economic hardship): Khi một bệnh nhân có rất ít tiền để chi tiêu cho thực phẩm, họ có thể không ăn đủ hoặc có thể ăn những thực phẩm không có đủ vitamin, khoáng chất hoặc calo để giữ sức khỏe. Cá nhân có thể mua thực phẩm đóng gói sẵn hoặc thực phẩm tiện lợi thường có nhiều natri, kali và đường.

Giảm tiếp xúc với xã hội (Reduced social contact): Việc nấu nướng và ăn uống một mình rất khó. Một số người sống một mình không cảm thấy muốn mua sắm hoặc chuẩn bị thức ăn họ cần. Mất vợ / chồng, nghỉ hưu hoặc cách ly xã hội có thể dẫn đến cô đơn, trầm cảm và thiếu động lực để ăn.

Dùng nhiều thuốc hoặc nhiều loại thuốc (Multiple medications or drugs): Thuốc và các loại thuốc khác có thể làm giảm cảm giác thèm ăn và làm thay đổi sự hấp thụ và bài tiết chất dinh dưỡng. Thuốc có thể làm thay đổi vị giác và khứu giác, thay đổi bài tiết nước bọt, kích thích dạ dày và gây buồn nôn. Một số loại thuốc có thể góp phần trực tiếp vào sự thiếu hụt trong chế độ ăn uống; ví dụ, thuốc kháng axit hấp thụ axit folic và canxi, thuốc nhuận tràng hấp thụ vitamin tan trong chất béo, và aspirin làm tăng bài tiết axit folic.

Giảm hoặc tăng cân không chủ ý (Involuntary weight loss or gain).

Cần hỗ trợ với việc chăm sóc bản thân (Need for assistance with self-care).

Người cao tuổi (Elderly years): trên 80 tuổi.

Các can thiệp dinh dưỡng cụ thể là thành phần quan trọng của hệ thống cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe cho bệnh nhân cao tuổi. Người cao tuổi có thể ăn quá nhiều như một cách đối phó với cảm giác cô đơn. Tuy nhiên, một số người trong số những người này có thể thừa cân nhưng bị suy dinh dưỡng; chế độ ăn của họ bao gồm bánh và kẹo, có nhiều calo nhưng ít chất dinh dưỡng. Viện Quốc gia về Lão hóa gợi ý rằng chế độ ăn uống hàng ngày cho người già bao gồm những điều sau đây:

Hai phần sữa hoặc các sản phẩm từ sữa ít lactose (3 ly mỗi ngày).

Hai phần thực phẩm giàu protein (5-5: 2 ounce mỗi ngày).

Bốn phần trái cây và rau, bao gồm trái cây họ cam quýt và rau lá xanh đậm (2-2: 1 cốc mỗi ngày).

Bốn phần bánh mì hoặc các sản phẩm ngũ cốc (3 ounce mỗi ngày).

Bài viết cùng chuyên mục

Phết tế bào cổ tử cung bất thường: phân tích triệu chứng

Hầu hết bệnh nhân mắc chứng loạn sản cổ tử cung đều không có triệu chứng. Cũng có thể xuất hiện bằng chứng khi xem bên ngoài bao cao su, tiết dịch âm đạo hoặc thậm chí chảy máu âm đạo.

Đau ngực từng cơn: những lưu ý lâm sàng trong chẩn đoán

Phải loại trừ thuyên tắc phổi ở bất kỳ bệnh nhân nào có đau kiểu màng phổi cấp tính và không có nguyên nhân nào khác rõ ràng. D-dimer âm tính cùng Wells score < 4 (đủ khả năng loại trừ chẩn đoán này).

Điện tâm đồ trong viêm màng ngoài tim cấp

Không giống như nhồi máu cơ tim với ST chênh lên, ST chênh lên điển hình kéo dài trong vài ngày. Sóng T cao cùng với thay đổi ST, sau đó đảo ngược.

Điện tâm đồ trong đau thắt ngực không ổn định/ nhồi máu cơ tim không ST chênh lên

Sóng T đảo ngược có thể là bằng chứng điện tâm đồ của thiếu máu. Sóng T âm sâu đối xứng ở chuyển đạo trước tim gợi ý tắc nghẽn nghiêm trọng gốc động mạch vành trái, những những biểu hiện khác ít đặc hiệu hơn.

Suy tim sung huyết: phân tích triệu chứng

Nguyên nhân của suy tim khác nhau tùy thuộc vào chức năng thất trái (phân suất tống máu thất trái giảm hoặc bảo tồn), bên trái hoặc bên phải, hoặc cấp tính hoặc mãn tính.

Mệt mỏi: đánh giá các nguyên nhân tinh thần và thể chất

Bệnh sử khai thác cẩn thận có thể cho thấy rằng vấn đề thực tế không chỉ là mệt mỏi, chẳng hạn hụt hơi, nên được tiếp tục kiểm tra. Nếu có các đặc điểm khu trú hoặc đặc hiệu hơn, chẳng hạn ho ra máu, sốt, vàng da lộ rõ, nên được tập trung đánh giá đầu tiên.

Run cơ: phân tích triệu chứng

Run là một trong những rối loạn vận động phổ biến nhất và được đặc trưng bởi một chuyển động dao động và thường nhịp nhàng.

Loét áp lực do tỳ đè

Các công cụ này có thể được sử dụng để xác định các bệnh nhân nguy cơ cao nhất có thể hưởng lợi nhiều nhất như nệm làm giảm hoặc giảm bớt áp lực

Chảy máu trực tràng: phân tích triệu chứng

Đánh giá ban đầu nên xác định mức độ nghiêm trọng và sự ổn định huyết động của bệnh nhân và xác định nguồn gốc của chảy máu là đường tiêu hóa trên hoặc dưới về bản chất.

Khó nuốt thực quản (cấu trúc): các nguyên nhân thường gặp

Cả bệnh cấu trúc và rối loạn vận động đều có thể gây khó nuốt. Nguyên nhân cấu trúc thường gây khó nuốt với thức ăn rắn; rối loạn vận động có thể gây khó nuốt với cả thức ăn rắn và chất lỏng.

Rối loạn sắc tố: phân tích triệu chứng

Với một số rối loạn sắc tố, nguyên nhân có thể dễ dàng được xác định là do di truyền, do ánh nắng mặt trời, do thuốc, nhiễm trùng hoặc viêm. Trong một số trường hợp, nguyên nhân ít rõ ràng hơn.

Điện tâm đồ trong bóc tách động mạch chủ

Điện tâm đồ có thể bình thường hoặc có những bất thường không đặc hiệu. nếu bóc tách đến lỗ động mạch vành có thể có thay đổi điện tâm đồ như nhồi máu cơ tim có ST chênh lên.

Đau thượng vị: phân tích triệu chứng

Các triệu chứng phổ biến là đầy hơi và nhanh no, tuy nhiên, các triệu chứng chồng chéo khiến chẩn đoán trở nên khó khăn và nguyên nhân xác định không được thiết lập.

Giao hợp đau: phân tích triệu chứng

Giao hợp đau, thuật ngữ này thường được sử dụng liên quan đến rối loạn chức năng tình dục nữ, một tỷ lệ nhỏ nam giới cũng bị chứng đau khi giao hợp.

Tràn dịch màng phổi: phân tích triệu chứng

Tràn dịch màng phổi do tăng áp suất thủy tĩnh trong tuần hoàn vi mạch, giảm áp suất keo trong tuần hoàn vi mạch như giảm albumin máu và tăng áp suất âm trong khoang màng phổi.

Đau nhiều cơ: phân tích triệu chứng

Một số tình trạng có thể dẫn đến đau đa cơ. Các nguyên nhân phổ biến nhất là đau đa cơ do thấp khớp và các tình trạng viêm. Trong nhiều trường hợp, nguyên nhân chính xác là không rõ.

Rụng tóc: đánh giá đặc điểm

Rụng tóc có thể được phân loại theo biểu hiện lâm sàng, nghĩa là, theo việc rụng tóc là cục bộ hay toàn thể, ngoài ra, việc phân loại có thể dựa trên bệnh lý của tình trạng gây rụng tóc.

Chóng mặt: phân tích triệu chứng

Chóng mặt thực sự được đặc trưng bởi ảo giác chuyển động, cảm giác cơ thể hoặc môi trường đang chuyển động, bệnh nhân thấy xoay hoặc quay.

Đau

Thuốc dạng thuốc phiện được chỉ định cho đau nặng mà các tác nhân kém hiệu lực hơn không thể làm giảm nhẹ đau.

Tăng Creatinin: phân tích triệu chứng

Creatinine tăng cao là do suy thận và có thể được chia thành ba nhóm, trước thận, bệnh thận nội tại và sau thận. Chúng cũng có thể được chia thành các nguyên nhân cấp tính (vài ngày đến vài tuần) và mãn tính.

Mệt mỏi: đánh giá bổ sung thiếu máu

Đánh giá lại các triệu chứng và công thức máu toàn bộ sau khi bổ sung sắt và điều trị nguyên nhân nền. Chuyển bệnh nhân với giảm thể tích trung bình của hồng cầu và dự trữ sắt bình thường đến chuyên gia huyết học để đánh giá cho chẩn đoán thay thế.

Tăng bạch cầu ái toan: phân tích triệu chứng

Bạch cầu ái toan phát triển từ tiền chất myeloid trong tủy xương thông qua hoạt động của ít nhất ba cytokine tạo máu. Interleukin-5 (IL-5) đặc hiệu cho quá trình biệt hóa bạch cầu ái toan.

Lú lẫn mê sảng do hạ natri máu: các bước đánh giá lâm sàng

Giảm nhanh Na+ huyết tương có thể dẫn đến phù não đe dọa tính mạng và yêu cầu phải điều chỉnh nhanh chóng. Ngược lại giảm từ từ Na+ cho phép các neuron thần kinh điều chỉnh thích nghi áp lực thẩm thấu.

Phát ban toàn thân cấp: đánh giá các triệu chứng lâm sàng

Nhập viện cho bất kỳ các bệnh nhân có tình trạng đỏ da nhiều, đánh giá và cần tiến hành hội chẩn da liễu ngay. Điều trị sau đó dựa vào chấn đoán chính xác và được hướng dẫn bởi đánh giá của chuyên gia da liễu.

Kỹ năng khám sức khỏe trên lâm sàng

Mặc dù bác sỹ không sử dụng tất cả các kỹ thuật nhìn sờ gõ nghe cho mọi hệ cơ quan, nên nghĩ đến bốn kỹ năng trước khi chuyển sang lĩnh vực tiếp theo được đánh giá.