- Trang chủ
- Thông tin
- Chẩn đoán và điều trị theo y học hiện đại
- Phòng ngừa khi dùng thuốc ở người cao tuổi
Phòng ngừa khi dùng thuốc ở người cao tuổi
Bệnh nhân, hoặc người chăm sóc, mang tất cả thuốc men, mỗi khi khám lại, có thể giúp các nhà cung cấp sức khỏe củng cố lý do cho sử dụng thuốc
Biên tập viên: Trần Tiến Phong
Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương
Có nhiều lý do cho thấy tỷ lệ lớn hơn của các phản ứng thuốc do điều trị ở người cao tuổi, quan trọng nhất trong số đó là số lượng lớn các loại thuốc được dùng bởi những người lớn tuổi, đặc biệt là những người có nhiều bệnh đi kèm. Trao đổi thuốc thường bị suy giảm trong nhóm này do giảm độ lọc của gan, cũng như giảm độ thanh thải cầu thận. Sau đó là do hoạt động của các enzym microsome giảm và quá trình lão hóa giảm tưới máu gan. Thể tích phân bố của thuốc cũng bị ảnh hưởng. Kể từ khi những người lớn tuổi có sự suy giảm tổng lượng nước trong cơ thể và sự gia tăng tương đối trong chất béo cơ thể, thuốc tan trong nước trở thành thuốc tập trung và tan trong chất béo hơn.
Người lớn tuổi thường có những phản ứng khác nhau với một mức độ thuốc trong huyết thanh nhất định. Vì vậy, nhạy cảm hơn với một số loại thuốc và ít nhạy cảm với những người khác.
Can thiệp không dược lý thường có thể là một lựa chọn đầu tiên rồi mới đến thuốc (ví dụ như chế độ ăn uống cho tăng huyết áp nhẹ hoặc bệnh tiểu đường tuýp 2).
Điều trị được bắt đầu với ít hơn liều người lớn thông thường và liều lượng tăng dần, phù hợp với dược động học của nó ở những bệnh nhân lớn tuổi. Tuy nhiên, những thay đổi liên quan đến tuổi trong phân phối và giải phóng thuốc là biến thiên giữa các cá nhân, và một số người yêu cầu liều đầy đủ. Sau khi xác định các biện pháp có thể chấp nhận thành công và độc tính, liều được tăng lên cho đến khi đạt yêu cầu.
Mặc dù tầm quan trọng của một loại thuốc mới bắt đầu, cũng cân nhắc về độ dài và liều trước khi ngưng thuốc.
Một số biện pháp can thiệp đơn giản có thể giúp cải thiện việc tuân thủ quy định phác đồ y tế. Khi có thể, các nhà cung cấp nên giữ lịch trình dùng thuốc đơn giản, số lượng thuốc thấp, thay đổi thuốc như thường xuyên càng tốt, và khuyến khích bệnh nhân sử dụng một thuốc duy nhất.
Bệnh nhân hoặc người chăm sóc mang tất cả thuốc men mỗi khi khám lại có thể giúp các nhà cung cấp sức khỏe củng cố lý do cho sử dụng thuốc, liều lượng, tần số và tác dụng phụ có thể.
Mặc dù nồng độ thuốc trong huyết thanh có thể hữu ích để theo dõi một số loại thuốc với cửa sổ điều trị hẹp (ví dụ, digoxin), độc tính vẫn có thể xảy ra ngay cả với nồng độ điều trị "bình thường" của nhiều loại thuốc. Nguy cơ ngộ độc tăng lên với số lượng thuốc theo quy định. Một số kết hợp của các loại thuốc (ví dụ như warfarin và nhiều loại thuốc kháng sinh, digoxin và clarithromycin, thuốc ức chế men chuyển và NSAIDs) đặc biệt có khả năng gây tương tác thuốc, và cần được theo dõi cẩn thận.
Thử nghiệm ngưng thuốc cần được xem xét (bao gồm cả thuốc an thần, thuốc ngủ, thuốc chống loạn thần, digoxin, các thuốc ức chế bơm proton, NSAIDs) khi các dấu hiệu ban đầu không rõ ràng, các mục tiêu của chăm sóc đã thay đổi, hoặc bệnh nhân có thể gặp tác dụng phụ.
Bài viết cùng chuyên mục
Hôn mê và rối loạn ý thức: đánh giá chẩn đoán nguyên nhân
Giảm điểm glasgows thường phổ biến sau cơn co giật, nhưng nhớ rằng khởi phát cơn co giật có thể được làm dễ bởi nhiều nguyên nhân bao gồm hạ glucose máu, chấn thương đầu ± tụ máu nội sọ, hội chứng cai rượu, quá liều thuốc.
Mệt mỏi: đánh giá bổ sung thiếu máu
Đánh giá lại các triệu chứng và công thức máu toàn bộ sau khi bổ sung sắt và điều trị nguyên nhân nền. Chuyển bệnh nhân với giảm thể tích trung bình của hồng cầu và dự trữ sắt bình thường đến chuyên gia huyết học để đánh giá cho chẩn đoán thay thế.
Đái máu với những điều thiết yếu
Khi không có triệu chứng nào khác, đái máu đại thể có thể có thể chỉ điểm nhiều hơn về khối u, nhưng cũng cần phân biệt với sỏi, các bệnh lý thận tiểu cầu và bệnh thận đa nang.
Đánh trống ngực hồi hộp
Mặc dù bệnh nhân mô tả bằng vô số cách, hướng dẫn bệnh nhân mô tả cẩn thận về đánh trống ngực của họ có thể chỉ ra một cơ chế và thu hẹp chẩn đoán phân biệt.
Mệt mỏi: đánh giá các nguyên nhân tinh thần và thể chất
Bệnh sử khai thác cẩn thận có thể cho thấy rằng vấn đề thực tế không chỉ là mệt mỏi, chẳng hạn hụt hơi, nên được tiếp tục kiểm tra. Nếu có các đặc điểm khu trú hoặc đặc hiệu hơn, chẳng hạn ho ra máu, sốt, vàng da lộ rõ, nên được tập trung đánh giá đầu tiên.
Sức khoẻ và phòng ngừa dịch bệnh
Tại Hoa Kỳ, tiêm chủng trẻ em đã dẫn đến loại bỏ gần hết bệnh sởi, quai bị, rubella, bệnh bại liệt, bạch hầu, ho gà và uốn ván
Mất ý thức thoáng qua: phân tích triệu chứng lâm sàng
Xem như là mất ý thức thoáng qua nếu nhân chứng xác định có một khoảng thời gian không có đáp ứng, bệnh nhân mô tả thức dậy hoặc tỉnh lại trên mặt đất, đặc biệt không có ký ức về việc té ngã gì trước đó, hoặc có tổn thương mặt.
Biểu hiện toàn thân và đau trong thận tiết niệu
Đau là biểu hiện của căng tạng rỗng (niệu quản, ứ nước tiểu) hoặc căng bao cơ quan (viêm tuyến tiền liệt, viêm thận bể thận).
Tiểu máu: phân tích triệu chứng
Tiểu máu đại thể với sự đổi màu đỏ rõ ràng, lớn hơn 50 tế bào hồng cầu/trường năng lượng cao hoặc tiểu máu vi thể được phát hiện bằng que nhúng sau đó kiểm tra bằng kính hiển vi.
Hôn mê: phân tích để chẩn đoán và điều trị
Hôn mê là tình trạng bất tỉnh một khoảng thời gian kéo dài được phân biệt với giấc ngủ bởi không có khả năng đánh thức bệnh nhân.
Gan to: phân tích triệu chứng
Gan trưởng thành bình thường có khoảng giữa xương đòn là 8–12 cm đối với nam và 6–10 cm đối với nữ, với hầu hết các nghiên cứu xác định gan to là khoảng gan lớn hơn 15 cm ở đường giữa đòn.
Phòng chống lạm dụng rượu và ma túy bất hợp pháp
Phòng chống lạm dụng rượu và ma túy bất hợp pháp! Tỷ lệ lạm dụng có vẻ cao hơn ở nam giới, người da trắng, thanh niên chưa lập gia đình và cá nhân...
Sưng bìu: phân tích các bệnh cảnh lâm sàng
Phần lớn các nguyên nhân gây sưng bìu đều lành tính, nhưng các khối u tế bào mầm có thể là nguyên nhân hàng đầu của bệnh lý ác tính gặp ở người trẻ.
Nhịp tim chậm: phân tích triệu chứng
Các tình trạng có thể nhịp tim chậm bao gồm phơi nhiễm, mất cân bằng điện giải, nhiễm trùng, hạ đường huyết, suy giáp/cường giáp, thiếu máu cơ tim.
Viêm mũi: phân tích triệu chứng
Viêm mũi dị ứng là kết quả của tình trạng viêm niêm mạc do dị ứng, viêm mũi không dị ứng không phụ thuộc vào immunoglobulin E (IgE) hoặc quá trình viêm chủ yếu.
Yếu chi trong đột quỵ: đánh giá dấu hiệu lâm sàng và cận lâm sàng
Chụp hình ảnh thần kinh để phân biệt đột quỵ xuất huyết não với đột quỵ nhồi máu não và để loại trừ các bệnh lý không đột quỵ, ví dụ tổn thương choán chỗ.
Nguyên tắc chăm sóc rối loạn ở người già (lão khoa)
Dấu hiệu bệnh thường không điển hình ở bệnh nhân cao tuổi. Một rối loạn trong một hệ thống cơ quan có thể dẫn đến các triệu chứng trong bối cảnh đan xen, đặc biệt là bị ảnh hưởng bởi bệnh từ trước.
Mục tiêu của việc thăm khám lâm sàng
Hiệu lực của một phát hiện vật lý phụ thuộc vào nhiều yếu tố, kinh nghiệm lâm sàng và độ tin cậy của các kỹ thuật khám là quan trọng nhất.
Thăm khám tình trạng bệnh nhân kèm theo các dấu hiệu cấp cứu
Trong thăm khám tình trạng kèm theo các dấu hiệu cấp cứu, ghi lại tiền sử từ bệnh nhân, người thân của bệnh nhân, nhân viên khoa cấp cứu hoặc những người xung quanh.
Chóng mặt choáng váng: phân tích đặc điểm khởi phát
Bệnh nhân choáng váng liên tục qua vài tuần hoặc choáng váng không cải thiện nếu đang tiếp tục điều trị thì không chắc bệnh nhân có chóng mặt thật sự. Do đó cần hướng đến bác sỹ tai mũi họng để đánh giá thêm.
Đau ở giai đoạn cuối đời
Một số bác sỹ tham khảo quản lý đau cho người khác khi họ tin rằng nỗi đau của bệnh nhân không phải là do các căn bệnh mà họ đang điều trị cho các bệnh nhân
Rối loạn sắc tố da (nốt ruồi, bớt, tàn nhang) lành tính
Tàn nhang và nốt ruồi son là các đốm nâu phẳng. Tàn nhang đầu tiên xuất hiện ở trẻ nhỏ, khi tiếp xúc với tia cực tím, và mờ dần với sự chấm dứt của ánh nắng mặt trời
Phòng chống loãng xương
Nguy cơ của loãng xương là gãy xương khoảng 5o phần trăm đối với phụ nữ và 30 phần trăm đối với nam giới, Loãng xương gãy xương có thể gây đau đáng kể và tàn tật
Mất thị lực: phân tích triệu chứng
Mất thị lực có thể đột ngột hoặc dần dần, một mắt hoặc hai mắt, một phần hoặc toàn bộ và có thể là một triệu chứng đơn độc hoặc một phần của hội chứng phức tạp.
Khai thác tiền sử: hướng dẫn khám bệnh
Những thông tin chi tiết về tiền sử sử dụng thuốc thường được cung cấp tốt hơn bởi lưu trữ của bác sĩ gia đình và những ghi chú ca bệnh hơn là chỉ hỏi một cách đơn giản bệnh nhân, đặc biệt lưu tâm đến các kết quả xét nghiệm trước đây.
