- Trang chủ
- Thông tin
- Chẩn đoán và điều trị theo y học hiện đại
- Mất thính lực: phân tích triệu chứng
Mất thính lực: phân tích triệu chứng
Mất thính lực có thể được chia thành ba loại nguyên nhân: mất thính lực dẫn truyền, mất thính lực thần kinh tiếp nhận và mất thính lực hỗn hợp.
Biên tập viên: Trần Tiến Phong
Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương
Mất thính lực xảy ra khi có sự gián đoạn của con đường phức tạp trong đó sóng âm thanh được chuyển đổi thành xung điện, truyền đến não và được hiểu là âm thanh. Việc xác định điểm gián đoạn là rất quan trọng để đánh giá mất thính lực.
Nguyên nhân
Mất thính lực có thể được chia thành ba loại nguyên nhân: mất thính lực dẫn truyền (CHL), mất thính lực thần kinh tiếp nhận (SNHL) và mất thính lực hỗn hợp (MHL). Mất thính lực dẫn truyền là kết quả của sự tắc nghẽn kênh, suy yếu màng nhĩ (TM), hoặc trở kháng quá mức ở tai giữa (tràn dịch) hoặc xương con (xơ cứng tai). Mất thính lực thần kinh tiếp nhận là kết quả của sự suy giảm chức năng của tai trong hoặc ốc tai, dây thần kinh sọ số tám hoặc hệ thống thần kinh trung ương. Mất thính lực hỗn hợp liên quan đến sự thiếu hụt trong cả hai thành phần của thính giác.
Các nghiên cứu gần đây cho thấy khoảng 16% người Mỹ trưởng thành và hơn 8% thanh niên từ 20 đến 29 tuổi đã ghi nhận mất thính lực. Khi mới sinh, cứ 1.000 trẻ sơ sinh thì có 1 trẻ mắc mất thính lực sâu, với một số tương đương có mất thính lực vừa phải ảnh hưởng đến lời nói. Trong số những người trên 65 tuổi, 7–8% báo cáo mất thính lực; tuy nhiên, hơn hai lần con số đó có bằng chứng về mất thính lực khi được sàng lọc. Có tới 50% người Mỹ có bằng chứng về mất thính lực khi họ 75 tuổi. Nguy cơ mắc mất thính lực cao nhất ở nam giới, người da trắng, một số nghề nghiệp (quân đội, lính cứu hỏa và công nhân nhà máy) và trong một số hoạt động giải trí (âm nhạc lớn và bắn mục tiêu).
Đánh giá đặc điểm
Sự tiến triển, mức độ nghiêm trọng, tính chất bên, không đối xứng và các triệu chứng liên quan (ù tai, chóng mặt và đau) là những đặc điểm khác biệt chính.
Mặc dù bệnh nhân bị mất thính lực cấp tính có thể bị giảm thính lực, nhưng hầu hết bệnh nhân bị mất thính giác mãn tính không có mối quan tâm cụ thể nào về thính giác. Họ có thể bị cô lập với xã hội, rối loạn cảm xúc, suy giảm chức năng và thậm chí nhầm lẫn. Các thành viên trong gia đình cho biết các câu trả lời chậm, quá to hoặc không phù hợp cũng như xu hướng độc quyền hoặc làm gián đoạn cuộc trò chuyện hoặc nghiêng đầu trong cuộc trò chuyện. Mất thính lực dẫn truyền, trong khi thường khởi phát đột ngột do tắc ống tủy hoặc tích tụ dịch nhanh chóng, có xu hướng nhẹ về bản chất. Mất thính lực thần kinh tiếp nhận có thể đột ngột và nghiêm trọng (vô căn và mạch máu), hoặc dần dần (hội chứng Ménière và u dây thần kinh thính giác). Mất thính lực dẫn truyền thường ảnh hưởng đến chất lượng thính lực trước tiên, với cảm giác “đầu óc trống rỗng” bị bóp nghẹt. Người bệnh có thể mất khả năng phân biệt tần số cao và giọng nói; tuy nhiên, chúng vẫn có khả năng phát hiện ra những âm thanh tinh tế. Mất thính lực thần kinh tiếp nhận thuộc “loại cảm giác” (chẳng hạn như suy giảm chức năng của cơ quan Corti) dẫn đến ngưỡng nghe cao nhưng duy trì khả năng phân biệt giọng nói, trong khi “loại thần kinh” (chẳng hạn như tổn thương dây thần kinh thính giác) làm suy yếu khả năng phân biệt giọng nói. Cả hai loại mất thính lực thần kinh tiếp nhận đều có xu hướng sâu sắc hơn mất thính lực dẫn truyền. Ù tai thường liên quan đến mất thính lực thần kinh tiếp nhận. Chóng mặt phản ánh sự rối loạn của tai trong hoặc dây thần kinh sọ số 8 (ví dụ: bệnh Ménière, viêm mê cung, khối u, thiếu máu cục bộ thân não và rò ngoại dịch). Đau hoặc áp lực có thể chỉ ra chấn thương, nhiễm trùng, tràn dịch và hiếm gặp là u thần kinh số 8.
Kiểm tra thính giác đơn giản có thể xác nhận mất thính lực hoặc phát hiện sự bất đối xứng đáng kể về thính giác. Yêu cầu bệnh nhân bịt một tai, yêu cầu họ xác định những âm thanh nhỏ như tiếng tích tắc của đồng hồ, tiếng cọ xát của hai ngón tay vào nhau hoặc một lời nói nhẹ nhàng. Giọng thì thầm có độ nhạy 90% để phát hiện mất thính lực. Kiểm tra tai, ống tai và bề mặt màng nhĩ để loại trừ các nguyên nhân rõ ràng của mất thính lực dẫn truyền chẳng hạn như ráy tai. Soi khí nén để chứng minh chuyển động bình thường của bề mặt màng nhĩ giúp loại trừ thủng, xẹp phổi,
Rối loạn chức năng ống Eustachian, xơ cứng bề mặt màng nhĩ, và tràn dịch tai giữa.
Nghiệm pháp Weber được thực hiện với âm thoa rung đặt trên đỉnh đầu bệnh nhân và được yêu cầu mô tả âm thanh nghe được. Âm thanh được cho là to hơn ở tai bị ảnh hưởng trong mất thính lực dẫn truyền đó. Âm thanh trong tai không bị ảnh hưởng được cho là to hơn trong mất thính lực thần kinh tiếp nhận. Thử nghiệm của Rinne được tiến hành với âm thoa rung đặt trên xương chũm để phát hiện sự dẫn truyền của xương (BC) và khi bệnh nhân không còn nghe thấy âm thanh nữa, âm thoa sẽ được giữ cạnh tai để kiểm tra sự dẫn truyền của không khí (AC). Ở một người có thính giác bình thường, dẫn truyền của không khí tốt hơn đáng kể so với dẫn truyền của xương. Mất thính lực dẫn truyền làm giảm dẫn truyền của không khí và ít tác dụng lên dẫn truyền của xương.
Gần đây, độ chính xác và các giá trị dự đoán liên quan đến các thao tác được dạy truyền thống này đã bị nghi ngờ.
Xét nghiệm. Một phương pháp kiểm tra thời thơ ấu đã được thiết lập tốt hiện nay liên quan đến việc sử dụng sàng lọc định kỳ ở trẻ sơ sinh. Phản ứng thân não thính giác và phát xạ âm thanh có thể xác định một cách đáng tin cậy trẻ sơ sinh sớm mất thính lực. Đối với các nhóm tuổi khác, thính lực đồ được thực hiện ở một số đáp ứng tần số là tiêu chuẩn để phát hiện những người mắc bệnh mất thính lực.
Mặc dù độ nhạy tốt (93–95%), nhưng độ đặc hiệu kém (60–74%) có thể dẫn đến nhiều kết quả dương tính giả. Thính lực học có thể phát hiện mất âm đơn thuần nhưng cũng có thể xác định suy giảm khả năng phân biệt giọng nói.
Kiểm tra âm thanh thuần túy ghi lại âm thanh decibel thấp nhất nghe được ở một tần số nhất định. Thật không may, nó không xác định khả năng phân biệt ngôn ngữ của một người. Mặt khác, phát hiện giọng nói có thể ước tính sự suy giảm chức năng ngôn ngữ thực tế ở một bệnh nhân hợp tác và chu đáo.
Cuối cùng, thính giác được khuyến nghị cho bất kỳ ai có kết quả kiểm tra tai bình thường, những người tán thành việc nghe khó khăn hoặc những người thất bại trong thử thách nghe đơn giản như phát hiện lời nói thì thầm.
Phản ứng gợi lên thính giác phát hiện kích thích điện não đồ gây ra bởi âm thanh lặp đi lặp lại và có thể hữu ích ở bệnh nhân bị che khuất, không hợp tác hoặc rất trẻ.
Trong những trường hợp không rõ nguyên nhân, các xét nghiệm về bệnh tự miễn dịch, bệnh giang mai và bệnh tuyến giáp có thể được thực hiện.
Chụp cắt lớp vi tính (CT) nhanh, ít tốn kém hơn so với chụp cộng hưởng từ (MRI) và có thể phát hiện chảy máu hoặc các bất thường do chấn thương như gãy xương bên trong mỏm đá. Mất thính lực dẫn truyền từ dị thường tai giữa, xơ cứng màng nhĩ và cholesteatoma cũng có thể được nhìn thấy trên CT. MRI với gadolinium được sử dụng ở những bệnh nhân mắc mất thính lực thần kinh tiếp nhận và vượt trội so với chụp CT đối với bệnh chất trắng, biến cố mạch máu, u thần kinh thính giác và rối loạn mê cung. CT có độ phân giải cao với độ tương phản có thể được sử dụng trong trường hợp chống chỉ định chụp cộng hưởng từ. Mất thính lực sâu đột ngột hoặc mất đối xứng rõ rệt khi khám tai bình thường đòi hỏi phải chụp ảnh khẩn cấp.
Kể từ năm 1992 khi mối liên hệ di truyền đầu tiên với chứng mất thính giác được chứng minh, hàng trăm locus di truyền đã được phân lập có liên quan đến mất thính lực. Với sự ra đời của sàng lọc phổ quát cho trẻ sơ sinh đối với mất thính lực, chúng tôi hiểu rõ hơn về tần suất và sự khởi phát của mất thính lực di truyền. Trong số trẻ sơ sinh mắc chứng mất thính lực đã được chứng minh, 25% là do mất thính lực dẫn truyền, với khoảng 15% trong số này là do microtia hoặc hẹp tai ngoài hoặc tai giữa. Trong số những người mắc mất thính lực thần kinh tiếp nhận nhiều hơn, khoảng 25% là do di truyền (với nhiều trường hợp trong số này không có triệu chứng về bản chất). Hầu hết các trường hợp mất thính lực không đặc hiệu di truyền được di truyền theo kiểu lặn nhiễm sắc thể thường và phần lớn dẫn đến mất thính lực thần kinh tiếp nhận do khiếm khuyết ốc tai. Các dạng phổ biến của bệnh mất thính lực ở người trưởng thành như xơ cứng tai và bệnh Ménière cũng có thể tuân theo kiểu di truyền.
Chẩn đoán phân biệt
Các nguyên nhân phổ biến của mất thính lực thần kinh tiếp nhận bao gồm mất thính lực vô căn, u thần kinh thính giác, bệnh đa xơ cứng, suy giáp, suy đốt sống nền, đột quỵ, hội chứng Ménière và hiếm khi nhiễm độc thuốc. Mất thính lực dẫn truyền thường gặp nhất do ráy tai bị ảnh hưởng, thủng màng nhĩ, tràn dịch tai giữa và xơ cứng tai. Hiếm khi, các khối u (ví dụ: ung thư tế bào vảy, exostoses hoặc cholesteatoma) có thể gây ra mất thính lực dẫn truyền. Mất thính lực hỗ hợp phổ biến nhất là thứ phát do lão hóa và mất tiếng ồn.
Biểu hiện lâm sàng
Bệnh nhân trưởng thành mắc mất thính lực dẫn truyền thường có biểu hiện khởi phát đột ngột của mất thính lực một bên và thường là tần số cao, đôi khi có liên quan đến các triệu chứng tai ngoài. Bệnh nhân mắc mất thính lực thần kinh tiếp nhận có biểu hiện ngấm ngầm hơn, nhưng có thể tiến triển thành mất thính lực hoàn chỉnh và sâu sắc hơn, đồng thời có liên quan đến các bệnh có tính chất nghiêm trọng hơn. Do đó, việc sàng lọc đã được ủng hộ để phát hiện các dạng mất thính lực có thể điều trị được và để xác định các tình trạng cơ bản nghiêm trọng liên quan đến khiếm thính. Tuy nhiên, các khuyến nghị sàng lọc dựa trên dân số rất khác nhau giữa các tổ chức quốc gia và vẫn còn gây tranh cãi do thiếu bằng chứng thuyết phục về hiệu quả của nó.
Bài viết cùng chuyên mục
Mệt mỏi: đánh giá bổ sung thiếu máu
Đánh giá lại các triệu chứng và công thức máu toàn bộ sau khi bổ sung sắt và điều trị nguyên nhân nền. Chuyển bệnh nhân với giảm thể tích trung bình của hồng cầu và dự trữ sắt bình thường đến chuyên gia huyết học để đánh giá cho chẩn đoán thay thế.
Ngất: phân tích triệu chứng để chẩn đoán và điều trị
Ngất có thể được phân loại bằng cách sử dụng các hệ thống khác nhau từ các tình trạng ác tính và lành tính đến các tình trạng do tim và không do tim.
Đánh giá bệnh nhân: hướng dẫn thực hành
Những bệnh nhân bị bệnh cấp tính đòi hỏi cần được lượng giá một cách nhanh chóng theo các bước ABCDE với những trường hợp đe dọa tính mạng hoặc có sự xáo trộn lớn về sinh lý.
Triệu chứng và dấu hiệu bệnh tim
Các triệu chứng khó thở, đau ngực, hồi hộp, choáng và ngất, phù, các dấu hiệu tím, xanh tái, khó thở nhanh, ran hai đáy phổi, mạch đập vùng trước tim.
Tiêm vắc xin Covid-19: các tác dụng phụ có thể xảy ra sau khi tiêm
Nói chuyện với bác sĩ về việc dùng thuốc không kê đơn, chẳng hạn như ibuprofen, acetaminophen, aspirin hoặc thuốc kháng histamine, nếu gặp bất kỳ cơn đau và khó chịu nào sau khi chủng ngừa.
Đái máu với những điều thiết yếu
Khi không có triệu chứng nào khác, đái máu đại thể có thể có thể chỉ điểm nhiều hơn về khối u, nhưng cũng cần phân biệt với sỏi, các bệnh lý thận tiểu cầu và bệnh thận đa nang.
Shock: phân tích các bệnh cảnh lâm sàng
Nhiều biểu hiện có thể có biến chứng shock nhưng ở đây, shock được coi như là biểu hiện được phát hiện đầu tiên trong theo dõi thường ngày hoặc thăm khám có trọng tâm ở những bệnh nhân nặng hoặc không rõ ràng.
Sốt: đánh giá dấu hiệu triệu chứng và các yếu tố nguy cơ
Mở rộng tầm soát nhiễm trùng ở các bệnh nhân đặc biệt. Các chủng tác nhân hiện hành thường gặp như viêm phổi có thể khác nhau tùy theo dịch tễ từng vùng, do đó hội chấn với chuyên gia truyền nhiễm ngay ở giai đoạn ban đầu.
Các biểu hiện thường gặp trong bệnh nội tiết
Gen gây béo sản xuất ra leptin, một cytokin do các tế bào mỡ tiết ra nhằm đối phó với sự cất giữ chất mỡ. Khi béo lên, leptin sẽ tác động đến vùng dưới đồi
Đánh trống ngực hồi hộp
Mặc dù bệnh nhân mô tả bằng vô số cách, hướng dẫn bệnh nhân mô tả cẩn thận về đánh trống ngực của họ có thể chỉ ra một cơ chế và thu hẹp chẩn đoán phân biệt.
Nguyên tắc của trị liệu da liễu
Chất làm mềm da có hiệu quả nhất khi được áp dụng khi làm da ướt, Nếu da quá nhờn sau khi sử dụng, lau khô bằng khăn ẩm
Bệnh tiêu chảy: đánh giá đặc điểm
Tiêu chảy có thể đi kèm với sốt, đau quặn bụng, đại tiện đau, phân nhầy và/hoặc phân có máu, ngoài ra, thời gian tiêu chảy có tầm quan trọng lâm sàng đáng kể.
Chảy máu trực tràng: phân tích triệu chứng
Đánh giá ban đầu nên xác định mức độ nghiêm trọng và sự ổn định huyết động của bệnh nhân và xác định nguồn gốc của chảy máu là đường tiêu hóa trên hoặc dưới về bản chất.
Viêm da dị ứng (Eczema)
Sần sùi, mảng màu đỏ thường là không dày và phân định ranh giới riêng biệt của bệnh vẩy nến ảnh hưởng đến khuôn mặt, cổ và thân trên
Cơ sở khoa học và quan sát trong lập luận chẩn đoán bệnh lý
Đây là một trong những phần quan trọng nhất, vì nó xem xét các phương pháp và khái niệm đánh giá các dấu hiệu và triệu chứng liên quan đến lý luận chẩn đoán.
Khó nuốt thực quản (cấu trúc): các nguyên nhân thường gặp
Cả bệnh cấu trúc và rối loạn vận động đều có thể gây khó nuốt. Nguyên nhân cấu trúc thường gây khó nuốt với thức ăn rắn; rối loạn vận động có thể gây khó nuốt với cả thức ăn rắn và chất lỏng.
Phù chân: đánh giá dựa trên kết quả lâm sàng và cận lâm sàng
Cân nhắc huyết khối tĩnh mạch sâu ở bất kỳ bệnh nhân nào có phù chân cả hai bên, kể cả khi các yếu tố nguy cơ hoặc những triệu chứng/ dấu chứng khác không rõ ràng.
Mề đay: phân tích triệu chứng
Mề đay được phân loại là miễn dịch, không miễn dịch hoặc vô căn. Globulin miễn dịch loại I hoặc loại III Các phản ứng qua trung gian E là nguyên nhân chính gây mày đay cấp tính.
Chẩn đoán bệnh lý: những xác suất và nguy cơ
Chẩn đoán khi xác suất xuất hiện được cho là đủ cao, và loại trừ chẩn đoán khi xác suất đủ thấp. Mức độ chắc chắn đòi hỏi phải dựa vào các yếu tố như hậu quả của sự bỏ sót các chẩn đoán đặc biệt, tác dụng phụ của điều trị và các nguy cơ của test chuyên sâu.
Thiếu máu: phân tích triệu chứng
Thiếu máu chỉ là một triệu chứng của bệnh chứ không phải bản thân bệnh. Bất cứ khi nào thiếu máu được tìm thấy, nguyên nhân phải được tìm kiếm.
Định hướng chẩn đoán đau bụng mạn tính
Đau bụng mạn tính rất phổ biến, hầu hết bệnh nhân trẻ sẽ có rối loạn chức năng, bệnh nhân lớn tuổi với đau bụng mới, dai dẳng, ưu tiên là loại trừ bệnh lý ác tính.
Sốt: các nguyên nhân thường gặp gây sốt
Sốt thường xảy ra như một phần của đáp ứng pha cấp do nhiễm trùng. Nhiễm trùng gây ra một đáp ứng viêm hệ thống có tỉ lệ tử vong đáng kể và cần phải được nhận diện và điều trị kịp thời. Nguyên nhân khác có thể gây ra sốt là bệnh ác tính, bệnh lý mô liên kết.
Tiểu máu: phân tích triệu chứng
Tiểu máu đại thể với sự đổi màu đỏ rõ ràng, lớn hơn 50 tế bào hồng cầu/trường năng lượng cao hoặc tiểu máu vi thể được phát hiện bằng que nhúng sau đó kiểm tra bằng kính hiển vi.
Định hướng chẩn đoán khó nuốt
Bệnh nhân với khó nuốt cần loại trừ các bệnh lý nghiêm trọng, trừ khi tiền sử chỉ ra vấn đề miệng hầu, kiểm tra thực quản để loại trừ tắc nghẽn cơ học.
Thở khò khè: phân tích triệu chứng
Nguyên nhân gây thở khò khè phổ biến nhất ở mọi lứa tuổi là bệnh hen, và cần cố gắng loại trừ các nguyên nhân gây thở khò khè khác, đặc biệt là ở trẻ sơ sinh.