Chứng rậm lông: phân tích triệu chứng

2023-04-13 01:42 PM

Rậm lông có thể báo hiệu một rối loạn bệnh lý và cũng có tác động tiêu cực đến lòng tự trọng của bệnh nhân, vì vậy việc nhận biết nguyên nhân và đánh giá tình trạng này là rất quan trọng.

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Sự hiện diện của nhiều lông cuối ở phụ nữ theo kiểu nam giới được gọi là chứng rậm lông. Mức độ rậm lông dựa trên mức androgen trong cơ thể. Điều quan trọng là phải phân biệt chứng rậm lông toàn thân với chứng rậm lông ở khu vực bất thường trên cơ thể, có thể được định nghĩa là sự hiện diện của lông không theo một kiểu tổng quát và không liên quan đến tác dụng của nội tiết tố nam. Rậm lông có thể báo hiệu một rối loạn bệnh lý và cũng có tác động tiêu cực đến lòng tự trọng của bệnh nhân, vì vậy việc nhận biết nguyên nhân và đánh giá tình trạng này là rất quan trọng.

Nguyên nhân

Rậm lông có thể do sản xuất androgen quá mức hoặc sự nhạy cảm quá mức của nang lông với mức androgen bình thường.

Phần lớn các trường hợp rậm lông là do cường androgen chức năng, bao gồm các tình trạng như hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS), cường androgen vô căn, rậm lông vô căn và tăng sản tuyến thượng thận bẩm sinh.

Ít phổ biến hơn, bệnh lý tuyến thượng thận khác, các vấn đề về buồng trứng, thuốc men, cường tuyến yên và thai kỳ là nguyên nhân gây rậm lông.

Nguyên nhân tuyến thượng thận bao gồm tăng sản tuyến thượng thận bẩm sinh, hội chứng Cushing và khối u nam hóa tuyến thượng thận. Nguyên nhân buồng trứng bao gồm khối u tế bào rốn phổi, khối u tế bào hạt và khối u tế bào Sertoli-Leydig. Các loại thuốc gây rậm lông bao gồm glucocorticoid liều cao, steroid đồng hóa, axit valproic, phenytoin, danazol và minocycline. Nguyên nhân tuyến yên bao gồm tăng prolactin máu và bệnh Cushing.

Đánh giá đặc điểm

Bước đầu tiên trong việc đánh giá rậm lông bao gồm một lịch sử chi tiết.

Chi tiết về bệnh sử nên bao gồm sự khởi đầu và tiến triển của lông mọc, vị trí mọc lông, tiền sử tuổi dậy thì, kinh nguyệt và sinh sản, tiền sử gia đình mắc bệnh rậm lông và bất kỳ thay đổi nào có khả năng gây nam hóa ở giọng nói, bụng, ngực, cân nặng và mụn trứng cá. Tiền sử cũng nên bao gồm việc sử dụng steroid đồng hóa và các tác động tâm lý xã hội của bệnh rậm lông đối với bệnh nhân.

Việc đánh giá nên bao gồm chiều cao, cân nặng và chỉ số khối cơ thể. Mức độ nghiêm trọng của chứng rậm lông có thể được đánh giá bằng thang điểm Ferriman-Gallwey. Hệ thống tính điểm này đánh giá chín vùng của cơ thể (môi trên, cằm, ngực, bụng, tam giác mu trên, cánh tay trên, đùi, lưng trên và mông) bằng thang điểm từ 1–4. Rậm lông được chẩn đoán là nhẹ với số điểm từ 8–15 và từ trung bình đến nặng nếu số điểm nhiều hơn 15. Điểm dưới 8 được coi là bình thường.

Để đánh giá các dấu hiệu nam hóa, bác sĩ lâm sàng nên tìm âm vật to, mụn trứng cá, rụng tóc kiểu nam, giọng trầm, teo vú và tăng khối lượng cơ. Khám da chi tiết có thể tiết lộ mụn trứng cá, bệnh gai đen, tăng tiết bã nhờn và rụng tóc do nội tiết tố nam. Luôn luôn phải thực hiện khám bụng và vùng chậu kỹ lưỡng bằng tay để loại trừ các khối u buồng trứng và tuyến thượng thận. Khám vú có thể giúp phát hiện chứng tiết sữa. Dấu hiệu của các tình trạng như hội chứng Cushing, bệnh to cực, rối loạn chức năng tuyến giáp và tăng prolactin máu đôi khi có thể được phát hiện bằng cách kiểm tra thể chất chi tiết.

Nếu bệnh sử và khám thực thể của bệnh nhân không có gì nổi bật, có thể lấy nồng độ testosterone toàn phần và dehydroepiandrosterone sulfate trong huyết thanh để loại trừ khối u sản xuất androgen. Nồng độ androgen tăng cao hơn gấp đôi giá trị bình thường nên nhanh chóng đánh giá khối u buồng trứng hoặc tuyến thượng thận. Siêu âm vùng chậu có độ phân giải cao với đầu dò xuyên âm đạo có thể xác định các nang buồng trứng và u nang có đường kính nhỏ từ 3-5 mm. Biểu đồ nhiệt độ cơ thể cơ bản và nồng độ progesterone huyết thanh trong giai đoạn hoàng thể (20-24 ngày) của chu kỳ kinh nguyệt có thể được sử dụng để ghi lại chức năng buồng trứng bình thường của những phụ nữ được cho là mắc chứng rậm lông vô căn. Nghi ngờ lâm sàng về chứng suy giáp, tăng prolactin máu hoặc bệnh Cushing cần có xét nghiệm xác nhận.

Việc giới thiệu và xét nghiệm chẩn đoán thêm có thể được đảm bảo cho những bệnh nhân mắc chứng rậm lông khởi phát sớm, nặng hoặc tiến triển nhanh.

Bài viết cùng chuyên mục

Đau ngực cấp: phân tích đặc điểm điện tâm đồ và các triệu chứng lâm sàng

Nếu có ST chênh lên nhưng không phù hợp những tiêu chuẩn, làm lại điện tâm đồ thường xuyên và xử trí như bệnh nhân nhồi máu cơ tim không ST chênh lên/ đau thắt ngực không ổn định.

Điều trị đau không dùng thuốc và diễn biến cuối đời

Nhiều bệnh nhân bị bệnh nan y chết trong tình trạng mê sảng, rối loạn ý thức và một sự thay đổi nhận thức mà phát triển trong một thời gian ngắn và được thể hiện bằng cách giải thích sai

Tiêu chảy tái phát (mãn tính): phân tích đặc điểm lâm sàng

Tiến hành khám xét đại trực tràng để loại trừ ung thư/bệnh lý ruột viêm nếu bệnh nhân bị tiêu chảy kéo dài kèm theo với bất kỳ dấu hiệu: chảy máu khi thăm khám trực tràng, khối sờ thấy vùng bụng/trực tràng, sụt cân, thiếu máu thiếu sắt.

Thực hành kiểm soát nhiễm trùng khi chăm sóc sức khỏe

Tất cả các nhân viên y tế cần tuân thủ thường xuyên các hướng dẫn này bất cứ khi nào có khả năng tiếp xúc với các vật liệu có khả năng lây nhiễm như máu hoặc các chất dịch cơ thể khác.

Tiểu khó: phân tích triệu chứng

Chẩn đoán phổ biến nhất cho bệnh nhân mắc chứng khó tiểu là nhiễm trùng đường tiết niệu, mặc dù là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra các triệu chứng khó tiểu, nhưng nhiều nguyên nhân khác cần được chẩn đoán chính xác.

Vô kinh: phân tích triệu chứng

Vô kinh là một thuật ngữ lâm sàng dùng để mô tả tình trạng không có kinh nguyệt ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Nó có nhiều nguyên nhân tiềm ẩn.

Đau bụng cấp: có thai và các bệnh có vị trí điểm đau đặc trưng

Yêu cầu thăm khám phụ khoa để đánh giá biến chứng liên quan đến có thai ở bất kì phụ nữa nào mà đã biết có thai trong tử cung và đau bụng dưới cấp, cần xem xét chẩn đoán khác bao gồm viêm ruột thừa cấp.

Sưng khớp: đánh giá bệnh cảnh lâm sàng

Nếu nguyên nhân tại khớp thường gây sưng, nóng, đau nhiều hơn và giới hạn vận động khớp cả các động tác chủ động và thụ động. Viêm bao hoạt dịch là nguyên nhân thường gặp nhất gây ra bởi các hoạt động lặp đi lặp lại.

Hồng ban đa dạng: phân tích triệu chứng

Hồng ban đa dạng thường bao gồm các hội chứng hồng ban đa dạng nhỏ (EM), hồng ban đa dạng lớn (EMM), hội chứng Stevens-Johnson (SJS) và hoại tử biểu bì nhiễm độc (TEN).

Nốt phổi đơn độc: phân tích triệu chứng

Nốt phổi đơn độc được coi là một nốt mờ trên phim X quang đơn độc có hình cầu và giới hạn rõ, đường kính nhỏ hơn 3 cm, bao quanh bởi phổi và không kèm theo xẹp phổi, phì đại rốn phổi hoặc tràn dịch màng phổi.

Hôn mê và rối loạn ý thức: đánh giá bằng thang điểm Glasgow

Những khuyết tật nhỏ như suy giảm trí nhớ, mất định hướng và sự hoạt động chậm của não, có thể không rõ ràng và khó nhận biết, đặc biệt nếu đồng tồn tại các vấn đề ngôn ngữ, nhìn và nói.

Mề đay: phân tích triệu chứng

Mề đay được phân loại là miễn dịch, không miễn dịch hoặc vô căn. Globulin miễn dịch loại I hoặc loại III Các phản ứng qua trung gian E là nguyên nhân chính gây mày đay cấp tính.

Phân tích triệu chứng phù nề để chẩn đoán và điều trị

Phù là do sự bất thường trong trao đổi dịch ảnh hưởng đến huyết động mao mạch, trao đổi natri và nước ở thận, hoặc cả hai, phù nề là một triệu chứng phổ biến trong nhiều tình trạng bệnh lý khác nhau.

Rụng tóc: đánh giá đặc điểm

Rụng tóc có thể được phân loại theo biểu hiện lâm sàng, nghĩa là, theo việc rụng tóc là cục bộ hay toàn thể, ngoài ra, việc phân loại có thể dựa trên bệnh lý của tình trạng gây rụng tóc.

Đau thắt lưng: khám cột sống thắt lưng

Việc khám nên bắt đầu khi gặp bệnh nhân lần đầu và tiếp tục theo dõi, quan sát dáng đi và tư thế, không nhất quán giữa chức năng và hoạt động có thể phân biệt giữa nguyên nhân thực thể và chức năng đối với các triệu chứng.

Run cơ: phân tích triệu chứng

Run là một trong những rối loạn vận động phổ biến nhất và được đặc trưng bởi một chuyển động dao động và thường nhịp nhàng.

Định hướng chẩn đoán mệt mỏi

Mệt mỏi là tình trạng kiệt quệ về thể chất và hoặc tinh thần, điều này rất phổ biến và không đặc hiệu, do vậy mà việc xác định tình trạng bệnh nền gặp nhiều khó khăn.

Xuất huyết tiêu hóa trên: phân tích triệu chứng

Chảy máu từ đường tiêu hóa trên thường xảy ra khi sự gián đoạn xảy ra giữa hàng rào bảo vệ mạch máu và môi trường khắc nghiệt của đường tiêu hóa.

Đau ngực không điển hình: phân tích triệu chứng

Đau ngực không điển hình có thể bắt nguồn từ bất kỳ cơ quan nào trong lồng ngực, cũng như từ các nguồn ngoài lồng ngực, ví dụ viêm tuyến giáp hoặc rối loạn hoảng sợ.

Mê sảng: phân tích để chẩn đoán và điều trị

Cơ chế sinh học thần kinh của mê sảng chưa được hiểu rõ, nhưng một giả thuyết bao gồm mối quan hệ với hoạt động giảm acetycholine.

Định hướng chẩn đoán đau bụng mạn tính

Đau bụng mạn tính rất phổ biến, hầu hết bệnh nhân trẻ sẽ có rối loạn chức năng, bệnh nhân lớn tuổi với đau bụng mới, dai dẳng, ưu tiên là loại trừ bệnh lý ác tính.

Đau đầu: đánh giá các nguyên nhân thường gặp

Đau đầu là triệu chứng rất thường gặp và thường lành tính. Điều thách thức là phải nhận ra số ít bệnh nhân có bệnh lý nghiêm trọng hoặc cần điều trị đặc hiệu.

U nang xương: phân tích đặc điểm

U nang xương xuất hiện nhiều hơn trên phim trơn vì chúng có xu hướng ăn mòn xương xung quanh và thường bị tách ra và chứa đầy máu.

Phân tích triệu chứng chóng mặt để chẩn đoán và điều trị

Triệu chứng chóng mặt có thể bao gồm ngất xỉu, choáng váng, lâng lâng hoặc đứng không vững, chóng mặt thực sự, cảm giác chuyển động bất thường hoặc quay cuồng.

Chóng mặt: phân tích triệu chứng

Chóng mặt thực sự được đặc trưng bởi ảo giác chuyển động, cảm giác cơ thể hoặc môi trường đang chuyển động, bệnh nhân thấy xoay hoặc quay.