- Trang chủ
- Thông tin
- Chẩn đoán và điều trị theo y học hiện đại
- Chứng rậm lông: phân tích triệu chứng
Chứng rậm lông: phân tích triệu chứng
Rậm lông có thể báo hiệu một rối loạn bệnh lý và cũng có tác động tiêu cực đến lòng tự trọng của bệnh nhân, vì vậy việc nhận biết nguyên nhân và đánh giá tình trạng này là rất quan trọng.
Biên tập viên: Trần Tiến Phong
Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương
Sự hiện diện của nhiều lông cuối ở phụ nữ theo kiểu nam giới được gọi là chứng rậm lông. Mức độ rậm lông dựa trên mức androgen trong cơ thể. Điều quan trọng là phải phân biệt chứng rậm lông toàn thân với chứng rậm lông ở khu vực bất thường trên cơ thể, có thể được định nghĩa là sự hiện diện của lông không theo một kiểu tổng quát và không liên quan đến tác dụng của nội tiết tố nam. Rậm lông có thể báo hiệu một rối loạn bệnh lý và cũng có tác động tiêu cực đến lòng tự trọng của bệnh nhân, vì vậy việc nhận biết nguyên nhân và đánh giá tình trạng này là rất quan trọng.
Nguyên nhân
Rậm lông có thể do sản xuất androgen quá mức hoặc sự nhạy cảm quá mức của nang lông với mức androgen bình thường.
Phần lớn các trường hợp rậm lông là do cường androgen chức năng, bao gồm các tình trạng như hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS), cường androgen vô căn, rậm lông vô căn và tăng sản tuyến thượng thận bẩm sinh.
Ít phổ biến hơn, bệnh lý tuyến thượng thận khác, các vấn đề về buồng trứng, thuốc men, cường tuyến yên và thai kỳ là nguyên nhân gây rậm lông.
Nguyên nhân tuyến thượng thận bao gồm tăng sản tuyến thượng thận bẩm sinh, hội chứng Cushing và khối u nam hóa tuyến thượng thận. Nguyên nhân buồng trứng bao gồm khối u tế bào rốn phổi, khối u tế bào hạt và khối u tế bào Sertoli-Leydig. Các loại thuốc gây rậm lông bao gồm glucocorticoid liều cao, steroid đồng hóa, axit valproic, phenytoin, danazol và minocycline. Nguyên nhân tuyến yên bao gồm tăng prolactin máu và bệnh Cushing.
Đánh giá đặc điểm
Bước đầu tiên trong việc đánh giá rậm lông bao gồm một lịch sử chi tiết.
Chi tiết về bệnh sử nên bao gồm sự khởi đầu và tiến triển của lông mọc, vị trí mọc lông, tiền sử tuổi dậy thì, kinh nguyệt và sinh sản, tiền sử gia đình mắc bệnh rậm lông và bất kỳ thay đổi nào có khả năng gây nam hóa ở giọng nói, bụng, ngực, cân nặng và mụn trứng cá. Tiền sử cũng nên bao gồm việc sử dụng steroid đồng hóa và các tác động tâm lý xã hội của bệnh rậm lông đối với bệnh nhân.
Việc đánh giá nên bao gồm chiều cao, cân nặng và chỉ số khối cơ thể. Mức độ nghiêm trọng của chứng rậm lông có thể được đánh giá bằng thang điểm Ferriman-Gallwey. Hệ thống tính điểm này đánh giá chín vùng của cơ thể (môi trên, cằm, ngực, bụng, tam giác mu trên, cánh tay trên, đùi, lưng trên và mông) bằng thang điểm từ 1–4. Rậm lông được chẩn đoán là nhẹ với số điểm từ 8–15 và từ trung bình đến nặng nếu số điểm nhiều hơn 15. Điểm dưới 8 được coi là bình thường.
Để đánh giá các dấu hiệu nam hóa, bác sĩ lâm sàng nên tìm âm vật to, mụn trứng cá, rụng tóc kiểu nam, giọng trầm, teo vú và tăng khối lượng cơ. Khám da chi tiết có thể tiết lộ mụn trứng cá, bệnh gai đen, tăng tiết bã nhờn và rụng tóc do nội tiết tố nam. Luôn luôn phải thực hiện khám bụng và vùng chậu kỹ lưỡng bằng tay để loại trừ các khối u buồng trứng và tuyến thượng thận. Khám vú có thể giúp phát hiện chứng tiết sữa. Dấu hiệu của các tình trạng như hội chứng Cushing, bệnh to cực, rối loạn chức năng tuyến giáp và tăng prolactin máu đôi khi có thể được phát hiện bằng cách kiểm tra thể chất chi tiết.
Nếu bệnh sử và khám thực thể của bệnh nhân không có gì nổi bật, có thể lấy nồng độ testosterone toàn phần và dehydroepiandrosterone sulfate trong huyết thanh để loại trừ khối u sản xuất androgen. Nồng độ androgen tăng cao hơn gấp đôi giá trị bình thường nên nhanh chóng đánh giá khối u buồng trứng hoặc tuyến thượng thận. Siêu âm vùng chậu có độ phân giải cao với đầu dò xuyên âm đạo có thể xác định các nang buồng trứng và u nang có đường kính nhỏ từ 3-5 mm. Biểu đồ nhiệt độ cơ thể cơ bản và nồng độ progesterone huyết thanh trong giai đoạn hoàng thể (20-24 ngày) của chu kỳ kinh nguyệt có thể được sử dụng để ghi lại chức năng buồng trứng bình thường của những phụ nữ được cho là mắc chứng rậm lông vô căn. Nghi ngờ lâm sàng về chứng suy giáp, tăng prolactin máu hoặc bệnh Cushing cần có xét nghiệm xác nhận.
Việc giới thiệu và xét nghiệm chẩn đoán thêm có thể được đảm bảo cho những bệnh nhân mắc chứng rậm lông khởi phát sớm, nặng hoặc tiến triển nhanh.
Bài viết cùng chuyên mục
U nang xương: phân tích đặc điểm
U nang xương xuất hiện nhiều hơn trên phim trơn vì chúng có xu hướng ăn mòn xương xung quanh và thường bị tách ra và chứa đầy máu.
Định hướng chẩn đoán mệt mỏi
Mệt mỏi là tình trạng kiệt quệ về thể chất và hoặc tinh thần, điều này rất phổ biến và không đặc hiệu, do vậy mà việc xác định tình trạng bệnh nền gặp nhiều khó khăn.
Tương quan bệnh học lâm sàng về dinh dưỡng
Có vô số sự thiếu hụt vitamin và nguyên tố vi lượng, và việc mô tả chúng nằm ngoài phạm vi, tuy nhiên, có một số điều đáng xem xét.
Khó thở cấp ở những bệnh nhân bị COPD: những đánh giá bổ sung
Nếu như khò khè là chủ yếu và không có đặc điểm của nhiễm trùng, chẩn đoán có khả năng là đợt cấp COPD không do nhiễm trùng. Tìm kiếm yếu tố khởi phát, ví dụ chẹn beta, không dung nạp với khí dung/bầu hít, yếu tố khởi phát từ môi trường.
Sưng khớp: đánh giá các triệu chứng và nguyên nhân
Ở bệnh nhân trẻ tuổi không có tiền sử chấn thương, đã loại trừ được viêm khớp nhiễm khuẩn, sự xuất hiện của bất cứ triệu chứng nào sau đây là dấu hiệu gợi ý cao của viêm khớp phản ứng.
Trầm cảm: phân tích để chẩn đoán và điều trị
Để được chẩn đoán mắc bệnh trầm cảm, bệnh nhân phải trải qua năm triệu chứng trở lên và phải có tâm trạng chán nản và hoặc giảm hứng thú trong 2 tuần.
Liệu pháp insulin trong điều trị đái tháo đường: tuýp 1 và tuýp 2
Liệu pháp insulin nền và liệu pháp insulin tích cực, cho bệnh nhân đái tháo đường không đạt mục tiêu đường huyết
Lập luận chẩn đoán từ nhiều dấu hiệu và triệu chứng không độc lập
Trong thực tế, nhiều dấu hiệu, triệu chứng và kết quả xét nghiệm thường không độc lập, bởi vì sự hiện diện của một phát hiện làm tăng xác suất xuất hiện của một phát hiện khác.
Sốt: đánh giá chuyên sâu ở bệnh nhân sốt dai dẳng không rõ nguyên nhân
Nếu nguyên nhân gây sốt vẫn không rõ ràng, tiếp tục làm các xét nghiệm chuyên sâu với chụp bạch cầu gắn nhãn, xạ hình xương, siêu âm Doppler và/hoặc sinh thiết gan, và cân nhắc các chẩn đoán loại trừ, ví dụ bệnh Behget's, sốt địa Trung Hải, sốt giả tạo.
Run cơ: phân tích triệu chứng
Run là một trong những rối loạn vận động phổ biến nhất và được đặc trưng bởi một chuyển động dao động và thường nhịp nhàng.
Đái máu với những điều thiết yếu
Khi không có triệu chứng nào khác, đái máu đại thể có thể có thể chỉ điểm nhiều hơn về khối u, nhưng cũng cần phân biệt với sỏi, các bệnh lý thận tiểu cầu và bệnh thận đa nang.
Đau bụng cấp: vàng da đáp ứng viêm và tính chất của đau quặn mật
Giả định nhiễm trùng đường mật ít nhất là lúc đầu, nếu bệnh nhân không khỏe với sốt cao ± rét run hoặc vàng da tắc mật; cho kháng sinh tĩnh mạch, và nếu siêu âm xác nhận giãn đường mật, chuyển phẫu thuật ngay lập tức để giảm áp lực đường mật.
Bệnh Raynaud: phân tích triệu chứng
Căng thẳng và lạnh là nguyên nhân lớn nhất gây ra các cơn co thắt, các cơn co thắt có thể kéo dài vài phút đến vài giờ, có ba giai đoạn thay đổi màu sắc.
Mệt mỏi: đánh giá bệnh cảnh lâm sàng
Một số bệnh nhân, khó để phân biệt giữa mệt mỏi và khó thở; nếu có một bệnh sử rõ ràng hoặc bằng chứng của giảm khả năng gắng sức. Cân nhắc tiếp cận tương tự đối với khó thở gắng sức mạn tính.
Đi tiểu ra máu: đánh giá các triệu chứng lâm sàng
Tiểu máu vi thể đơn độc thường phổ biến và do bệnh lý lành tính như hội chứng màng đáy cầu thận mỏng. Cần đảm bảo rằng các nguyên nhân ở trên đã được loại trừ; làm cho bệnh nhân yên tâm rằng xét nghiệm thêm là không cần thiết.
Đau ngực: phân tích triệu chứng
Nguyên nhân của đau ngực thường lành tính và không do tim, cách tiếp cận tiêu chuẩn là cần thiết, do bỏ sót một tình trạng đe dọa đến tính mạng.
Khó thở do bệnh phế quản phổi, tim, toàn thân hoặc nguyên nhân khác
Khởi phát nhanh, khó thở nghiêm trọng trong trường hợp không có triệu chứng lâm sàng khác cần nâng cao mối quan tâm đối với tràn khí màng phổi, thuyên tắc phổi
Mệt mỏi: đánh giá các nguyên nhân tinh thần và thể chất
Bệnh sử khai thác cẩn thận có thể cho thấy rằng vấn đề thực tế không chỉ là mệt mỏi, chẳng hạn hụt hơi, nên được tiếp tục kiểm tra. Nếu có các đặc điểm khu trú hoặc đặc hiệu hơn, chẳng hạn ho ra máu, sốt, vàng da lộ rõ, nên được tập trung đánh giá đầu tiên.
Vô kinh: phân tích triệu chứng
Vô kinh là một thuật ngữ lâm sàng dùng để mô tả tình trạng không có kinh nguyệt ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Nó có nhiều nguyên nhân tiềm ẩn.
Định hướng chẩn đoán trước một tình trạng sốt
Sốt thường xảy ra như một phần của đáp ứng pha cấp của do nhiễm trùng, nhiễm trùng gây ra đáp ứng viêm hệ thống có tỉ lệ tử vong đáng kể và cần phải được nhận diện và điều trị kịp thời.
Thiếu máu trong bệnh mạn tính
Tình trạng giảm erythropoietin ít khi là nguyên nhân quan trọng gây sản xuất hồng cầu dưới mức từ trong suy thận, khi đó erythropoietin giảm là một quy luật.
Chẩn đoán bệnh lý: tổng hợp các bước của quá trình
Phương pháp chính xác để đạt được chẩn đoán có thể sẽ có phần khó hiểu cho những người mới bắt đầu thực hành lâm sàng. Những người chẩn đoán giỏi lúc nào cũng sử dụng một vài kỹ năng bổ trợ mà đã thu lượm được qua hàng năm hoặc hàng chục năm kinh nghiệm.
Triệu chứng và dấu hiệu bệnh tim
Các triệu chứng khó thở, đau ngực, hồi hộp, choáng và ngất, phù, các dấu hiệu tím, xanh tái, khó thở nhanh, ran hai đáy phổi, mạch đập vùng trước tim.
Đánh giá bệnh nhân: hướng dẫn thực hành
Những bệnh nhân bị bệnh cấp tính đòi hỏi cần được lượng giá một cách nhanh chóng theo các bước ABCDE với những trường hợp đe dọa tính mạng hoặc có sự xáo trộn lớn về sinh lý.
Đột quỵ: phân tích triệu chứng
Đột quỵ được định nghĩa là tình trạng thiếu hụt thần kinh cấp tính kéo dài hơn 24 giờ. Các vấn đề kéo dài dưới 24 giờ được gọi là cơn thiếu máu não thoáng qua.
