Tăng Creatinin: phân tích triệu chứng

2023-05-01 06:17 PM

Creatinine tăng cao là do suy thận và có thể được chia thành ba nhóm, trước thận, bệnh thận nội tại và sau thận. Chúng cũng có thể được chia thành các nguyên nhân cấp tính (vài ngày đến vài tuần) và mãn tính.

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Creatinine tăng cao được định nghĩa là creatinine huyết thanh >1,2 mg/dL ở nam và >1,1 mg/dL ở nữ. Creatinine là sản phẩm phân hủy của creatine từ quá trình chuyển hóa cơ bắp và được bài tiết qua nước tiểu. Công dụng chính của creatinine là đo lường chức năng thận bằng cách tính tốc độ lọc cầu thận.

Nguyên nhân

Creatinine tăng cao là do suy thận và có thể được chia thành ba nhóm nguyên nhân: trước thận, bệnh thận nội tại và sau thận. Chúng cũng có thể được chia thành các nguyên nhân cấp tính (vài ngày đến vài tuần) và mãn tính (vài tháng đến nhiều năm). Tổn thương thận cấp tính được định nghĩa là sự gia tăng cấp tính creatinine lớn hơn 0,5 mg/dL so với mức cơ bản hoặc lớn hơn 1,5 lần so với mức cơ bản hoặc thiểu niệu (lượng nước tiểu dưới 400 mL/ngày). Nguyên nhân trước thận chiếm 60–70% các trường hợp và bao gồm giảm tưới máu thận do mất nước tuyệt đối hoặc tương đối hoặc giảm thể tích nội mạch. Nguyên nhân nội tại chiếm 25–40% các trường hợp và có thể được chia thành các bệnh mạch máu, bệnh cầu thận và bệnh ống kẽ thận. Nguyên nhân sau thận chiếm 5–10% các trường hợp và gây ra bởi bất kỳ sự tắc nghẽn nào giữa thận và đoạn cuối của niệu quản. Creatinine tăng giả có thể xảy ra do dùng thuốc cản trở kỹ thuật xét nghiệm (cefoxitin hoặc các cephalosporin khác, flucytosine, methyldopa, levodopa, vitamin C và barbiturate), thuốc ngăn chặn bài tiết creatinine qua ống thận (cimetidine, pyrimethamine và trimethoprim), uống phải chất độc (methanol và rượu isopropyl), bổ sung creatine và nhiễm toan ceton.

Đánh giá đặc điểm

Creatinine nên được theo dõi ở những bệnh nhân mắc một số bệnh mãn tính (tiểu đường, tăng huyết áp, v.v.) và một số loại thuốc (thuốc ức chế men chuyển angiotensin (ACE), thuốc ức chế thụ thể angiotensin (ARB), thuốc lợi tiểu, v.v.). Hầu hết tất cả các trường hợp nhập viện đều phải được đánh giá creatinine và nên được theo dõi hàng ngày ở những bệnh nhân được điều trị có ảnh hưởng đến creatinine (truyền dịch IV, kháng sinh gây độc cho thận và thuốc lợi tiểu).

Chẩn đoán

Tăng creatinine thường không có triệu chứng trong giai đoạn đầu. Chẩn đoán được thực hiện bằng cách kiểm tra creatinine huyết thanh. Cần đánh giá nguyên nhân gây suy giảm chức năng thận và có thể bao gồm so sánh với creatinine trước đó, độ thanh thải creatinine (được tính bằng công thức Cockcroft-Gault hoặc bằng cách thu thập 24 giờ), phân tích nước tiểu, cặn nước tiểu, đo lượng nước tiểu trong 24 giờ (nếu vô niệu), lấy nước tiểu 24 giờ để kiểm tra độ thanh thải creatinine và protein, urê, chất điện giải, công thức máu toàn bộ, glucose, bicarbonate, canxi và phốt pho, protein và albumin, siêu âm thận hoặc sinh thiết thận. Phân đoạn bài tiết natri (FENa) có thể được sử dụng để phân biệt giữa các nguyên nhân trước thận, nội tại và sau thận. FENa được tính toán bằng cách sử dụng natri và creatinine trong huyết thanh và nước tiểu.

Nguyên nhân trước thận sẽ có kết quả dưới 1% và nguyên nhân nội tại và sau thận sẽ lớn hơn 2%.

Bài viết cùng chuyên mục

Thiếu máu: phân tích triệu chứng

Thiếu máu chỉ là một triệu chứng của bệnh chứ không phải bản thân bệnh. Bất cứ khi nào thiếu máu được tìm thấy, nguyên nhân phải được tìm kiếm.

Chuẩn bị cho việc khám lâm sàng

Việc khám sức khỏe thường bắt đầu sau khi bệnh sử đã được khai thác. Nên có một hộp đựng di động được thiết kế để chứa tất cả các thiết bị cần thiết.

Phù toàn thân: đánh giá các nguyên nhân gây lên bệnh cảnh lâm sàng

Phù thường do nhiều yếu tố gây nên, do đó tìm kiếm những nguyên nhân khác kể cả khi bạn đã xác định được tác nhân có khả năng. Phù cả hai bên thường kèm với sự quá tải dịch toàn thân và ảnh hưởng của trọng lực.

Suy giáp: phân tích triệu chứng

Nguyên nhân phổ biến nhất của suy giáp nguyên phát là viêm tuyến giáp tự miễn, hoặc bệnh Hashimoto, là kết quả của sự phá hủy dần dần tuyến giáp bởi các tế bào T.

Mệt mỏi: đánh giá bệnh cảnh lâm sàng

Một số bệnh nhân, khó để phân biệt giữa mệt mỏi và khó thở; nếu có một bệnh sử rõ ràng hoặc bằng chứng của giảm khả năng gắng sức. Cân nhắc tiếp cận tương tự đối với khó thở gắng sức mạn tính.

Bệnh nhân hen phế quản cấp: những đánh giá bổ sung khi thăm khám

Đặc điểm cần quan tâm, ví dụ hen gần tử vong trước đó, kém dung nạp điều trị. Nếu như những đặc điểm nặng vẫn tiếp tục, theo dõi ở môi trường chăm sóc tích cực với đánh giá lặp lại với các chỉ số SpO2, PEFR.

Đau đầu: đánh giá bệnh cảnh lâm sàng

Loại trừ xuất huyết dưới nhện ở bất kỳ bệnh nhân nào có đau đầu dữ dội lần đầu tiên hay là đau đầu nặng nhất họ từng trải qua mà đạt đỉnh trong 5 phút từ lúc khới phát và dai dẳng hơn 1 giờ.

Shock: phân tích các bệnh cảnh lâm sàng

Nhiều biểu hiện có thể có biến chứng shock nhưng ở đây, shock được coi như là biểu hiện được phát hiện đầu tiên trong theo dõi thường ngày hoặc thăm khám có trọng tâm ở những bệnh nhân nặng hoặc không rõ ràng.

Thở khò khè: phân tích triệu chứng

Nguyên nhân gây thở khò khè phổ biến nhất ở mọi lứa tuổi là bệnh hen, và cần cố gắng loại trừ các nguyên nhân gây thở khò khè khác, đặc biệt là ở trẻ sơ sinh.

Rối loạn sắc tố da (nốt ruồi, bớt, tàn nhang) lành tính

Tàn nhang và nốt ruồi son là các đốm nâu phẳng. Tàn nhang đầu tiên xuất hiện ở trẻ nhỏ, khi tiếp xúc với tia cực tím, và mờ dần với sự chấm dứt của ánh nắng mặt trời

Mất thị lực: phân tích triệu chứng

Mất thị lực có thể đột ngột hoặc dần dần, một mắt hoặc hai mắt, một phần hoặc toàn bộ và có thể là một triệu chứng đơn độc hoặc một phần của hội chứng phức tạp.

Phân tích triệu chứng đau đầu để chẩn đoán và điều trị

Đau đầu thường được phân loại thành các loại nguyên phát và thứ phát với hệ thống phân loại quốc tế về rối loạn đau đầu, phiên bản thứ hai.

Viêm họng: phân tích triệu chứng

Viêm họng bao gồm nhiều loại nguyên nhân, nhưng phổ biến nhất ở những người có khả năng miễn dịch bình thường là viêm họng nhiễm trùng cấp tính, chủ yếu là do virus.

Nguy cơ tự tử: phân tích để chẩn đoán và điều trị

Tự tử thường được coi là một quyết định đạo đức mâu thuẫn với nhiều giá trị tôn giáo và xã hội, đối với nhiều cá nhân cố gắng hoặc tự tử, chất lượng cuộc sống đã trở nên cạn kiệt đến mức không còn lựa chọn nào khác.

Nhìn đôi: phân tích triệu chứng

Nhìn đôi xảy ra khi cảnh trước mắt dưới dạng hai hình ảnh khác nhau, quá trình lập bản đồ bình thường không thể xảy ra và bộ não cảm nhận được hai hình ảnh chồng lên nhau.

Định hướng chẩn đoán tình trạng chóng mặt choáng váng

Đánh giá choáng váng nằm ở chỗ xác định bản chất chính xác các triệu chứng của bệnh nhân, thỉnh thoảng, thay đổi ý thức thoáng qua hay khiếm khuyết thần kinh khu trú được mô tả như là choáng váng.

Phân mỡ: phân tích đặc điểm

Phân mỡ được định nghĩa một cách định lượng là có hơn 7g chất béo trong phân trong khoảng thời gian 24 giờ trong khi bệnh nhân đang ăn kiêng không quá 100 g chất béo mỗi ngày.

Đau vai: phân tích triệu chứng

Không thể đánh giá các quá trình bệnh lý một cách riêng biệt vì mối quan hệ phức tạp của đai vai với các cấu trúc khác. Vai bao gồm ba xương và bốn bề mặt khớp.

Bệnh hạch bạch huyết: phân tích triệu chứng

Các bệnh truyền nhiễm, tự miễn dịch, u hạt, ác tính hoặc phản ứng thuốc có thể gây ra hạch to toàn thân. Nguy cơ chung của bệnh ung thư ở những bệnh nhân bị bệnh hạch bạch huyết toàn thân là thấp.

Kiểm tra tính hợp lý trên lâm sàng

Khám lâm sàng hợp lý là một phần rộng lớn hơn được gọi là y học dựa trên bằng chứng, 'không nhấn mạnh trực giác, kinh nghiệm lâm sàng không hệ thống và cơ sở lý luận bệnh lý như đủ cơ sở để ra quyết định lâm sàng.

Chóng mặt và choáng váng: các nguyên nhân

Thỉnh thoảng, thay đổi ý thức thoáng qua hay khiếm khuyết thần kinh khu trú được mô tả như là choáng váng. Tuy nhiên hầu hết bệnh nhân với choáng váng có chóng mặt, đau đầu nhẹ, muốn xỉu/ cảm giác mất thăng bằng.

Kỹ năng khám sức khỏe trên lâm sàng

Mặc dù bác sỹ không sử dụng tất cả các kỹ thuật nhìn sờ gõ nghe cho mọi hệ cơ quan, nên nghĩ đến bốn kỹ năng trước khi chuyển sang lĩnh vực tiếp theo được đánh giá.

Hôn mê: phân tích để chẩn đoán và điều trị

Hôn mê là tình trạng bất tỉnh một khoảng thời gian kéo dài được phân biệt với giấc ngủ bởi không có khả năng đánh thức bệnh nhân.

Đánh trống ngực: đánh giá dựa trên loại rối loạn nhịp tim

Đánh giá tần suất và cường độ của các triệu chứng và ảnh hưởng lên nghề nghiệp và lối sống. Xác minh hiệu quả và tác dụng phụ của những đợt điều trị trước.

Men gan tăng cao: phân tích triệu chứng

Các men gan (aminotransferase) là các enzym tế bào được tìm thấy trong tế bào gan; chúng được giải phóng vào huyết thanh do tổn thương tế bào gan, do đó làm tăng nồng độ trong huyết thanh từ mức cơ bản thấp.