Tăng Creatinin: phân tích triệu chứng

2023-05-01 06:17 PM

Creatinine tăng cao là do suy thận và có thể được chia thành ba nhóm, trước thận, bệnh thận nội tại và sau thận. Chúng cũng có thể được chia thành các nguyên nhân cấp tính (vài ngày đến vài tuần) và mãn tính.

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Creatinine tăng cao được định nghĩa là creatinine huyết thanh >1,2 mg/dL ở nam và >1,1 mg/dL ở nữ. Creatinine là sản phẩm phân hủy của creatine từ quá trình chuyển hóa cơ bắp và được bài tiết qua nước tiểu. Công dụng chính của creatinine là đo lường chức năng thận bằng cách tính tốc độ lọc cầu thận.

Nguyên nhân

Creatinine tăng cao là do suy thận và có thể được chia thành ba nhóm nguyên nhân: trước thận, bệnh thận nội tại và sau thận. Chúng cũng có thể được chia thành các nguyên nhân cấp tính (vài ngày đến vài tuần) và mãn tính (vài tháng đến nhiều năm). Tổn thương thận cấp tính được định nghĩa là sự gia tăng cấp tính creatinine lớn hơn 0,5 mg/dL so với mức cơ bản hoặc lớn hơn 1,5 lần so với mức cơ bản hoặc thiểu niệu (lượng nước tiểu dưới 400 mL/ngày). Nguyên nhân trước thận chiếm 60–70% các trường hợp và bao gồm giảm tưới máu thận do mất nước tuyệt đối hoặc tương đối hoặc giảm thể tích nội mạch. Nguyên nhân nội tại chiếm 25–40% các trường hợp và có thể được chia thành các bệnh mạch máu, bệnh cầu thận và bệnh ống kẽ thận. Nguyên nhân sau thận chiếm 5–10% các trường hợp và gây ra bởi bất kỳ sự tắc nghẽn nào giữa thận và đoạn cuối của niệu quản. Creatinine tăng giả có thể xảy ra do dùng thuốc cản trở kỹ thuật xét nghiệm (cefoxitin hoặc các cephalosporin khác, flucytosine, methyldopa, levodopa, vitamin C và barbiturate), thuốc ngăn chặn bài tiết creatinine qua ống thận (cimetidine, pyrimethamine và trimethoprim), uống phải chất độc (methanol và rượu isopropyl), bổ sung creatine và nhiễm toan ceton.

Đánh giá đặc điểm

Creatinine nên được theo dõi ở những bệnh nhân mắc một số bệnh mãn tính (tiểu đường, tăng huyết áp, v.v.) và một số loại thuốc (thuốc ức chế men chuyển angiotensin (ACE), thuốc ức chế thụ thể angiotensin (ARB), thuốc lợi tiểu, v.v.). Hầu hết tất cả các trường hợp nhập viện đều phải được đánh giá creatinine và nên được theo dõi hàng ngày ở những bệnh nhân được điều trị có ảnh hưởng đến creatinine (truyền dịch IV, kháng sinh gây độc cho thận và thuốc lợi tiểu).

Chẩn đoán

Tăng creatinine thường không có triệu chứng trong giai đoạn đầu. Chẩn đoán được thực hiện bằng cách kiểm tra creatinine huyết thanh. Cần đánh giá nguyên nhân gây suy giảm chức năng thận và có thể bao gồm so sánh với creatinine trước đó, độ thanh thải creatinine (được tính bằng công thức Cockcroft-Gault hoặc bằng cách thu thập 24 giờ), phân tích nước tiểu, cặn nước tiểu, đo lượng nước tiểu trong 24 giờ (nếu vô niệu), lấy nước tiểu 24 giờ để kiểm tra độ thanh thải creatinine và protein, urê, chất điện giải, công thức máu toàn bộ, glucose, bicarbonate, canxi và phốt pho, protein và albumin, siêu âm thận hoặc sinh thiết thận. Phân đoạn bài tiết natri (FENa) có thể được sử dụng để phân biệt giữa các nguyên nhân trước thận, nội tại và sau thận. FENa được tính toán bằng cách sử dụng natri và creatinine trong huyết thanh và nước tiểu.

Nguyên nhân trước thận sẽ có kết quả dưới 1% và nguyên nhân nội tại và sau thận sẽ lớn hơn 2%.

Bài viết cùng chuyên mục

Chảy máu cam: phân tích triệu chứng

Chảy máu cam là kết quả của sự tương tác của các yếu tố gây tổn thương lớp niêm mạc và thành mạch, một số là cục bộ, một số là hệ thống và một số là sự kết hợp của cả hai.

Nhịp tim nhanh: phân tích triệu chứng

Triệu chứng nhịp tim nhanh gồm khó chịu ở ngực, khó thở, mệt mỏi, choáng váng, tiền ngất, ngất và đánh trống ngực, cần tìm kiếm trong tiền sử bệnh lý.

Nhìn đôi: phân tích triệu chứng

Nhìn đôi xảy ra khi cảnh trước mắt dưới dạng hai hình ảnh khác nhau, quá trình lập bản đồ bình thường không thể xảy ra và bộ não cảm nhận được hai hình ảnh chồng lên nhau.

Đau ngực, chẩn đoán và điều trị

Thiếu máu cơ tim thường được mô tả là tức nặng, đau cảm giác áp lực, thắt chặt, ép, chứ không phải là nhói sắc nét hoặc co thắt

Định hướng chẩn đoán đau ngực từng cơn

Đau ngực từng cơn có thể là cơn đau thắt ngực do tim, cũng có thể do các rối loạn dạ dày thực quản, những rối loạn của cơ xương, cơn hen phế quản hoặc lo lắng.

Phòng chống loãng xương

Nguy cơ của loãng xương là gãy xương khoảng 5o phần trăm đối với phụ nữ và 30 phần trăm đối với nam giới, Loãng xương gãy xương có thể gây đau đáng kể và tàn tật

Lesovir: thuốc điều trị nhiễm virus viêm gan C mạn tính

Lesovir được chỉ định điều trị cho những bệnh nhân nhiễm virus viêm gan C mạn tính genotype 1, 4, 5 hoặc 6. Liều khuyến cáo của Lesovir là 1 viên, uống 1 lần/ngày cùng hoặc không cùng với thức ăn.

Kỹ năng khám sức khỏe trên lâm sàng

Mặc dù bác sỹ không sử dụng tất cả các kỹ thuật nhìn sờ gõ nghe cho mọi hệ cơ quan, nên nghĩ đến bốn kỹ năng trước khi chuyển sang lĩnh vực tiếp theo được đánh giá.

Mệt mỏi: đánh giá bệnh cảnh lâm sàng

Một số bệnh nhân, khó để phân biệt giữa mệt mỏi và khó thở; nếu có một bệnh sử rõ ràng hoặc bằng chứng của giảm khả năng gắng sức. Cân nhắc tiếp cận tương tự đối với khó thở gắng sức mạn tính.

Phù gai thị: phân tích triệu chứng

Phù gai thị thực sự luôn đi kèm với tăng áp lực nội sọ, chẩn đoán phân biệt đối với phù gai thị gồm chấn thương, khối u nội sọ, hẹp cống não, giả u não (tăng áp lực nội sọ vô căn.

Phosphatase kiềm tăng cao: phân tích triệu chứng

ALP huyết thanh chỉ nên được chỉ định nếu nghi ngờ có bệnh về xương hoặc gan. Kết quả ALP nên được so sánh với phạm vi bình thường phù hợp trên cơ sở tuổi tác và tiền sử lâm sàng.

Thiếu máu trong bệnh mạn tính

Tình trạng giảm erythropoietin ít khi là nguyên nhân quan trọng gây sản xuất hồng cầu dưới mức từ trong suy thận, khi đó erythropoietin giảm là một quy luật.

Đau bụng kinh: phân tích triệu chứng

Đau bụng kinh có thể được định nghĩa là cơn đau quặn thắt tái phát trong hoặc ngay trước khi hành kinh. Đây là triệu chứng phụ khoa phổ biến nhất được ghi nhận bởi phụ nữ.

Đau thắt ngực từng cơn: đánh giá triệu chứng đau ngực

Nhiều bệnh nhân không thể chẩn đoán chắc chắn. Đánh giá lại những bệnh nhân mà xét nghiệm không đi đến kết luận đau thắt ngực hoặc nguy cơ cao bệnh mạch vành nếu triệu chứng dai dẳng.

Đau thượng vị: phân tích triệu chứng

Các triệu chứng phổ biến là đầy hơi và nhanh no, tuy nhiên, các triệu chứng chồng chéo khiến chẩn đoán trở nên khó khăn và nguyên nhân xác định không được thiết lập.

Bệnh nhân hen phế quản cấp: những đánh giá bổ sung khi thăm khám

Đặc điểm cần quan tâm, ví dụ hen gần tử vong trước đó, kém dung nạp điều trị. Nếu như những đặc điểm nặng vẫn tiếp tục, theo dõi ở môi trường chăm sóc tích cực với đánh giá lặp lại với các chỉ số SpO2, PEFR.

Nguy cơ tự tử: phân tích để chẩn đoán và điều trị

Tự tử thường được coi là một quyết định đạo đức mâu thuẫn với nhiều giá trị tôn giáo và xã hội, đối với nhiều cá nhân cố gắng hoặc tự tử, chất lượng cuộc sống đã trở nên cạn kiệt đến mức không còn lựa chọn nào khác.

Mệt mỏi: các biểu hiện phải phân biệt

Mệt mỏi hay thiếu năng lượng thường là lý do cho việc từ bỏ các hoạt động và đặt câu hỏi cẩn thận có thể cần thiết để phân biệt giữa giới hạn hoạt động thể lực và thiếu hứng thú, quyết tâm.

Cơ sở khoa học và quan sát trong lập luận chẩn đoán bệnh lý

Đây là một trong những phần quan trọng nhất, vì nó xem xét các phương pháp và khái niệm đánh giá các dấu hiệu và triệu chứng liên quan đến lý luận chẩn đoán.

Đau cổ: phân tích triệu chứng

Các triệu chứng chính liên quan đến cổ là các triệu chứng ở rễ, chẳng hạn như dị cảm, mất cảm giác, yếu cơ, có thể cho thấy chèn ép rễ thần kinh.

Sưng bìu: phân tích các bệnh cảnh lâm sàng

Phần lớn các nguyên nhân gây sưng bìu đều lành tính, nhưng các khối u tế bào mầm có thể là nguyên nhân hàng đầu của bệnh lý ác tính gặp ở người trẻ.

Yếu chi: phân tích các đặc điểm lâm sàng

Nếu biểu hiện hiện tại của yếu chi chỉ giới hạn ở một bên của cơ thể thì đánh giá như yếu chi một bên. Mặt khác, tiếp tục theo các cách thức chẩn đoán hiện tại thậm chí nếu các triệu chứng không đối xứng rõ ràng.

Khó thở mãn tính: đánh giá triệu chứng của các bệnh lý thực thể

Tìm kiếm bằng chứng khách quan của phục hồi hoặc biến đổi đường thở để khẳng định chấn đoán: Thực hiện bởi phế dung kế sau đó yêu cầu bệnh nhân ghi lại nhật ký lưu lượng thở đỉnh. Xem xét đánh giá chuyên khoa nếu như chẩn đoán không chắc chắn.

Sốt phát ban: phân tích triệu chứng

Tiếp cận chẩn đoán phân biệt là phân biệt giữa các thực thể khác nhau gây sốt và bệnh tật bằng các loại phát ban mà chúng thường gây ra.

Định hướng chẩn đoán đau bụng mạn tính

Đau bụng mạn tính rất phổ biến, hầu hết bệnh nhân trẻ sẽ có rối loạn chức năng, bệnh nhân lớn tuổi với đau bụng mới, dai dẳng, ưu tiên là loại trừ bệnh lý ác tính.