Ngứa da: phân tích triệu chứng

2023-04-11 09:17 PM

Nhiều bệnh ngoài da có biểu hiện ngứa cục bộ hoặc toàn thân, bao gồm viêm da tiếp xúc, viêm da dạng herpes, viêm da dị ứng, bệnh móng chân, pemphigoid bọng nước, nấm mycosis và bệnh vẩy nến.

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Ngứa hoặc ngứa da là một cảm giác kích thích mong muốn gãi. Ngứa được truyền qua các tế bào thần kinh đa hình C không myelin dẫn truyền chậm và có thể là các tế bào thần kinh cảm giác đau delta loại A với các đầu dây thần kinh tự do nằm gần ngã ba biểu bì hoặc trong biểu bì.

Nguyên nhân

Nhiều bệnh ngoài da có biểu hiện ngứa cục bộ hoặc toàn thân.

Chúng bao gồm viêm da tiếp xúc, viêm da dạng herpes, viêm da dị ứng, bệnh móng chân, pemphigoid bọng nước, nấm mycosis và bệnh vẩy nến. Ngoài các bệnh da liễu nguyên phát, nhiều rối loạn hệ thống, chẳng hạn như suy thận, viêm gan và suy giáp, có thể gây ngứa.

Các nguyên nhân gây ngứa toàn thân phổ biến hơn ở những người lớn tuổi, đặc biệt là những người có bệnh đi kèm khác. Mặt khác, tỷ lệ phổ biến của tình trạng da liễu cụ thể sẽ thay đổi theo nhóm tuổi và môi trường.

Đánh giá đặc điểm

Hỏi bệnh sử kỹ lưỡng và khám thực thể thường sẽ phân biệt giữa các biểu hiện liên quan đến bệnh da liễu hoặc bệnh hệ thống và sẽ định hướng thêm cho việc khám thực thể và chỉ ra nhu cầu đánh giá trong phòng thí nghiệm. Tiền sử khởi phát ngứa toàn thân ngấm ngầm phù hợp hơn với rối loạn hệ thống. Một tiền sử dùng thuốc chi tiết sẽ giúp loại trừ ngứa do thuốc. Tiền sử lạm dụng rượu có thể chỉ ra bệnh gan mãn tính. Việc xem xét các căng thẳng cảm xúc tiềm ẩn và tiền sử sức khỏe tâm thần có thể gợi ý nguyên nhân tâm thần.

Khám thực thể giúp phân biệt giữa các nguyên nhân ngứa toàn thân và các bệnh lý da liễu nguyên phát. Trong trường hợp bệnh toàn thân, bệnh nhân có thể có biểu hiện da bình thường hoặc tổn thương thứ phát, chẳng hạn như trầy xước, lichen hóa, nốt ngứa hoặc dấu hiệu nhiễm trùng thứ cấp. Vàng da, cường giáp hoặc xuất hiện nhiều có thể chỉ ra một tình trạng hệ thống cụ thể. Ngoài ra, các tổn thương da đặc trưng trong một vùng phân bố cụ thể có thể là đặc trưng cho một tình trạng da liễu cụ thể.

Trong trường hợp nghi ngờ nguyên nhân da liễu nguyên phát gây ngứa, có thể cần phải điều tra và sinh thiết da để đưa ra chẩn đoán cụ thể.

Trong trường hợp nghi ngờ nhiễm trùng da liễu, vết xước trên da hoặc mẫu tóc thường cho thấy sự hiện diện của sợi nấm hoặc bào tử khi xét nghiệm kali hydroxit (KOH) bằng cách kiểm tra bằng kính hiển vi.

Trong trường hợp ngứa do nguyên nhân toàn thân, các xét nghiệm phù hợp với tình trạng bệnh được chỉ định. Ví dụ bao gồm những điều sau đây:

1. Xét nghiệm chức năng gan trong ngứa do ứ mật.

2. Xét nghiệm chức năng thận trong suy thận mạn.

3. Xét nghiệm chức năng tuyến giáp trong bệnh lý tuyến giáp.

4. Nghiên cứu về sắt trong thiếu máu thiếu sắt.

5. Hình thái máu trong thiếu máu thiếu sắt, đa hồng cầu nguyên phát và ngứa cận ung thư.

6. Tải lượng vi rút, xét nghiệm huyết thanh học và số lượng CD4 khi nghi ngờ nhiễm vi rút gây suy giảm miễn dịch ở người.

Một số tình trạng gây ngứa, chẳng hạn như viêm da dị ứng, có thể do di truyền và thường có tiền sử gia đình tích cực.

Chẩn đoán phân biệt

Điều quan trọng là phải phân biệt xem nguyên nhân gây ngứa là nguyên phát hay toàn thân. Đánh giá thêm tiến hành từ thời điểm này. Trong các bệnh da liễu nguyên phát, các tổn thương da nguyên phát đặc trưng hoặc sự phân bố đặc trưng của các tổn thương thường xuất hiện.

Chẩn đoán phân biệt ngứa rất rộng.

Các nguyên nhân da liễu phổ biến gây ngứa ở cơ sở chăm sóc ban đầu bao gồm khô da, hoặc khô da quá mức, chàm hoặc viêm da tiếp xúc, bệnh vẩy nến và mề đay, cũng như nhiễm trùng da liễu. Da khô có xu hướng xuất hiện ở những bệnh nhân lớn tuổi, trong mùa đông, ở những nơi có độ ẩm xung quanh thấp và thường xuyên tắm rửa. Viêm da dạng chàm có xu hướng xảy ra trên bề mặt uốn cong của cánh tay và chân và bề mặt nếp gấp của cổ tay và cổ, đặc biệt là ở trẻ em. Ở trẻ nhỏ, má hoặc trán và các bề mặt bên của tứ chi thường bị ảnh hưởng. Bệnh vẩy nến thường liên quan đến phát ban có vảy đặc trưng và nổi mề đay được đặc trưng bởi sự hiện diện của các mảng và ban đỏ. Nhiễm trùng nấm da thường xuất hiện với các tổn thương da đặc trưng hoặc bộc lộ tác nhân gây bệnh trên các vết trầy xước trên da. Một cách tiếp cận cẩn thận, từng bước đối với bệnh nhân bị ngứa sẽ thưởng cho bác sĩ chăm sóc chính và bệnh nhân với chẩn đoán chính xác trong hầu hết các trường hợp.

Bài viết cùng chuyên mục

Chuẩn bị cho việc khám lâm sàng

Việc khám sức khỏe thường bắt đầu sau khi bệnh sử đã được khai thác. Nên có một hộp đựng di động được thiết kế để chứa tất cả các thiết bị cần thiết.

Chẩn đoán bệnh lý: những xác suất và nguy cơ

Chẩn đoán khi xác suất xuất hiện được cho là đủ cao, và loại trừ chẩn đoán khi xác suất đủ thấp. Mức độ chắc chắn đòi hỏi phải dựa vào các yếu tố như hậu quả của sự bỏ sót các chẩn đoán đặc biệt, tác dụng phụ của điều trị và các nguy cơ của test chuyên sâu.

Tiếng cọ màng ngoài tim: phân tích triệu chứng

Viêm màng ngoài tim cấp nói chung là một tình trạng lành tính, tự giới hạn và dễ điều trị, viêm có thể tạo ra phản ứng huyết thanh, sợi huyết hoặc mủ.

Chẩn đoán bệnh lý: chẩn đoán xác định và chẩn đoán phân biệt

Trong phần lớn các trường hợp, việc xây dựng chẩn đoán phân biệt là bước nền tảng để đi đến chẩn đoán xác định. Đây là một chuỗi các chẩn đoán thường được sắp xếp theo thứ tự khả năng tùy theo bệnh cảnh lâm sàng.

Đau bụng cấp: vàng da đáp ứng viêm và tính chất của đau quặn mật

Giả định nhiễm trùng đường mật ít nhất là lúc đầu, nếu bệnh nhân không khỏe với sốt cao ± rét run hoặc vàng da tắc mật; cho kháng sinh tĩnh mạch, và nếu siêu âm xác nhận giãn đường mật, chuyển phẫu thuật ngay lập tức để giảm áp lực đường mật.

Lú lẫn mê sảng: đánh giá khi có tổn thương

Khi không chỉ định chụp hình ảnh não, có thể duy trì các biện pháp điều trị trong vài ngày. CT sọ não có thể được chỉ định để loại trừ xuất huyết dưới nhện và những bất thường cấu trúc khác nếu bệnh nhân thất bại điểu trị hoặc nặng hơn.

Mất ý thức thoáng qua: phân tích triệu chứng lâm sàng

Xem như là mất ý thức thoáng qua nếu nhân chứng xác định có một khoảng thời gian không có đáp ứng, bệnh nhân mô tả thức dậy hoặc tỉnh lại trên mặt đất, đặc biệt không có ký ức về việc té ngã gì trước đó, hoặc có tổn thương mặt.

Đánh trống ngực hồi hộp

Mặc dù bệnh nhân mô tả bằng vô số cách, hướng dẫn bệnh nhân mô tả cẩn thận về đánh trống ngực của họ có thể chỉ ra một cơ chế và thu hẹp chẩn đoán phân biệt.

Thiếu vitamin D: phân tích triệu chứng

Khi sự hấp thụ canxi ở ruột không cung cấp đủ canxi để duy trì mức canxi máu bình thường, Vit D sẽ ức chế các tế bào tạo xương và kích hoạt các tế bào hủy xương để huy động canxi từ xương.

Khám lâm sàng: hướng dẫn thực hành thăm khám

Cần nâng cao sự ấn tượng về chức năng tâm thần cao hơn trong quá trình hỏi bệnh. Nếu phát hiện những bất thường liên quan khi thăm khám lâm sàng thường quy, tiến hành đánh giá chi tiết các hệ thống có liên quan.

Mệt mỏi và Hội chứng mệt mỏi mãn tính

Acyclovir, globulin miễn dịch tiêm tĩnh mạch, nystatin, và liều thấp hydrocortisone, fludrocortisone không cải thiện triệu chứng

Phân tích triệu chứng sốt để chẩn đoán và điều trị

Sốt được định nghĩa là sự gia tăng nhiệt độ trung tâm của cơ thể trên mức bình thường hàng ngày đối với một cá nhân.

Ho ra máu: phân tích triệu chứng

Bất kể tỷ lệ là bao nhiêu, bước đầu tiên trong đánh giá là phân biệt xem bệnh nhân có ho ra máu thực sự hay chảy máu từ nguồn khác, ví dụ: nôn ra máu hoặc ho giả ra máu.

Đau đầu: chọc dịch não tủy và phân tích dịch não tủy đánh giá

Viêm màng nào do vi khuẩn sớm có thể nhầm lẫn với viêm màng não do virus bởi tăng bạch cầu lympho là chủ yếu trong dịch não tủy. Nếu có bất kỳ khả năng nào của viêm màng não do vi khuẩn, điều trị kháng sinh trong lúc đợi xét nghiệm bổ sung.

Giảm bạch cầu trung tính: phân tích triệu chứng

Ba quá trình cơ bản dẫn đến giảm bạch cầu trung tính mắc phải bao gồm giảm sản xuất, tăng cường phá hủy ngoại vi và tổng hợp bạch cầu trung tính trong nội mạc mạch máu hoặc mô.

Kiểm tra tính hợp lý trên lâm sàng

Khám lâm sàng hợp lý là một phần rộng lớn hơn được gọi là y học dựa trên bằng chứng, 'không nhấn mạnh trực giác, kinh nghiệm lâm sàng không hệ thống và cơ sở lý luận bệnh lý như đủ cơ sở để ra quyết định lâm sàng.

Tiêm vắc xin Covid-19: các tác dụng phụ có thể xảy ra sau khi tiêm

Nói chuyện với bác sĩ về việc dùng thuốc không kê đơn, chẳng hạn như ibuprofen, acetaminophen, aspirin hoặc thuốc kháng histamine, nếu gặp bất kỳ cơn đau và khó chịu nào sau khi chủng ngừa.

Khám lão khoa: điểm đặc biệt trong đánh giá người già yếu suy kiệt

Khi có thể, xem xét các yếu tố trong tiền sử bệnh nhân có tương tự với những thông tin của người chứng kiến, người chăm sóc, người thân, ghi chú của bệnh nhân hoặc các nhân viên y tế khác không.

Lú lẫn mạn tính: đánh giá về tình trạng lâm sàng

Thực hiện CT sọ não ở mỗi bệnh nhân biểu hiện lú lẫn mãn tính. Nó có thể giúp phát hiện được các nguyên nhân hồi phục được như xuất huyết dưới nhện, hoặc não úng thủy áp lực bình thường hoặc gợi ý các yếu tố nguyên nhân gây bệnh như bệnh mạch máu.

Insulin tiêm dưới da cho bệnh nhân nằm viện: phác đồ và mục tiêu điều trị

Có khoảng ba mươi phần trăm, bệnh nhân nhập viện bị tăng đường huyết, nhiều bệnh nhân trong số này có tiền sử đái tháo đường trước đó

Chẩn đoán bệnh lý: tổng hợp các bước của quá trình

Phương pháp chính xác để đạt được chẩn đoán có thể sẽ có phần khó hiểu cho những người mới bắt đầu thực hành lâm sàng. Những người chẩn đoán giỏi lúc nào cũng sử dụng một vài kỹ năng bổ trợ mà đã thu lượm được qua hàng năm hoặc hàng chục năm kinh nghiệm.

Mệt mỏi: đánh giá các nguyên nhân tinh thần và thể chất

Bệnh sử khai thác cẩn thận có thể cho thấy rằng vấn đề thực tế không chỉ là mệt mỏi, chẳng hạn hụt hơi, nên được tiếp tục kiểm tra. Nếu có các đặc điểm khu trú hoặc đặc hiệu hơn, chẳng hạn ho ra máu, sốt, vàng da lộ rõ, nên được tập trung đánh giá đầu tiên.