Phân tích triệu chứng sốt để chẩn đoán và điều trị

2022-12-07 10:28 AM

Sốt được định nghĩa là sự gia tăng nhiệt độ trung tâm của cơ thể trên mức bình thường hàng ngày đối với một cá nhân.

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Sốt được định nghĩa là sự gia tăng nhiệt độ trung tâm của cơ thể trên mức bình thường hàng ngày đối với một cá nhân. Nó thường được chấp nhận là nhiệt độ trung tâm của cơ thể bằng hoặc cao hơn 38°C (100,4°F). Sốt cao là nhiệt độ cơ thể tăng quá mức trên 41,5°C (106,7°F). Sốt có thể là một triệu chứng của các quá trình bệnh khác nhau. Sốt không có nguyên nhân rõ ràng ngay lập tức thường được gọi là sốt không rõ nguyên nhân.

Cơ chế kiểm soát nhiệt độ

Vùng dưới đồi kiểm soát nhiệt độ cơ thể cốt lõi. Nồng độ Prostaglandin E2 (PGE2) tăng cao ở vùng dưới đồi khiến nó đặt lại khả năng kiểm soát nhiệt độ của cơ thể lên giá trị cao hơn. Hiện tượng này dẫn đến sự co mạch ngoại biên làm mất nhiệt ít hơn, và nếu cần thiết để đạt được mục tiêu nhiệt độ mới do vùng dưới đồi đặt ra, nhiệt cũng sinh ra nhiều hơn ở cơ và gan, dẫn đến sốt. Ngược lại, trong quá trình tăng thân nhiệt, bộ điều nhiệt ở vùng dưới đồi không được thiết lập lại.

Biến thiên nhiệt độ bình thường

Nhiệt độ cơ thể bình thường thay đổi trung bình 0,5°C (0,9°F) trong ngày. Nhiệt độ cơ thể thường thấp nhất vào buổi sáng và cao nhất vào buổi tối. Trẻ em có xu hướng có nhiệt độ cơ thể cao hơn so với người già. Thân nhiệt cũng sẽ cao hơn sau khi ăn và trong 2 tuần sau khi rụng trứng.

Đo nhiệt độ

Đo trực tràng thường cao hơn 0,6°C (1,0°F) so với đo miệng (ngậm dưới lưỡi).

Phân tích đặc điểm

Bệnh sử đầy đủ là rất quan trọng để thiết lập nguyên nhân của sốt.

Cần chú ý đặc biệt đến các phần sau:

1. Thời gian và kiểu sốt.

2. Thuốc kê đơn hoặc không kê đơn.

3. Các ca phẫu thuật trước đây, bao gồm bất kỳ thiết bị cấy ghép nào và bất kỳ biến chứng nào trong quá trình phẫu thuật.

4. Tiếp xúc với người bệnh.

5. Đi du lịch, đặc biệt là đến nước ngoài hoặc vùng sâu vùng xa/hoang vu.

6. Đánh giá toàn diện các hệ thống, bao gồm các triệu chứng đôi khi đi kèm với sốt, chẳng hạn như sụt cân, đổ mồ hôi ban đêm, ho, các triệu chứng tiết niệu, đau bụng hoặc khớp và phát ban.

7. Phơi nhiễm nghề nghiệp, đặc biệt là với động vật.

8. Tiền sử gia đình mắc các bệnh như tăng thân nhiệt ác tính.

Khám lâm sàng:

1. Cần chú ý đặc biệt đến da, tai mũi họng, ngực, bụng và hệ bạch huyết.

2. Nên ghi lại đầy đủ các dấu hiệu sinh tồn, bao gồm nhiệt độ, nhịp tim, nhịp hô hấp và huyết áp. Sốt thường đi kèm với nhịp tim nhanh. Hạ huyết áp có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng huyết.

Nếu nguồn gốc của sốt không rõ ràng từ bệnh sử và khám lâm sàng, các xét nghiệm ban đầu thường bao gồm công thức máu toàn bộ với vi phân thủ công, phân tích nước tiểu và chụp X-quang ngực. Thông thường, cấy máu, nước tiểu và đờm, cũng như xét nghiệm nhiễm trùng vùng chậu/bộ phận sinh dục cũng có thể được thực hiện. Các quá trình lây nhiễm có thể xảy ra trong hệ thống thần kinh trung ương có thể được kiểm tra bằng cách chọc dò tủy sống và thu thập các xét nghiệm về dịch não tủy. Các nghiên cứu chụp X quang tiếp theo có thể được đảm bảo tùy thuộc vào biểu hiện của bệnh nhân. Nếu những điều tra về quá trình lây nhiễm này không mang lại kết quả khả quan, các xét nghiệm tiếp theo có thể được thực hiện để tìm kiếm các bệnh mô liên kết bằng các phép đo kháng thể kháng nhân và yếu tố dạng thấp.

Bệnh sốt cấp tính

Hầu hết các cơn sốt ở bệnh nhân ngoại trú xuất hiện trong bối cảnh bệnh siêu vi cấp tính. Chúng thường kéo dài từ 7 đến 10 ngày và có thể được điều trị theo triệu chứng. Các nguyên nhân vi khuẩn phổ biến có thể bao gồm viêm họng/viêm amiđan, viêm xoang, viêm phế quản, viêm phổi và nhiễm trùng đường tiết niệu.

Sốt sau phẫu thuật

Trong giai đoạn ngay sau phẫu thuật, sốt thường có thể do xẹp phổi. Viêm phổi, nhiễm trùng đường tiết niệu, nhiễm trùng đường, nhiễm trùng vết thương và áp xe cũng có thể gây sốt sau phẫu thuật.

Sốt không rõ nguyên nhân

Có nhiều định nghĩa về sốt không rõ nguyên nhân, nhưng hầu hết bao gồm sốt được ghi nhận vào một số ngày khác nhau trong 2 hoặc 3 tuần, không tìm thấy chẩn đoán sau khi khám nhiều lần và xét nghiệm chẩn đoán thông thường. Nguyên nhân cơ bản cuối cùng được tìm thấy trong hơn 90% trường hợp sốt không rõ nguyên nhân.

Trong lịch sử, nguyên nhân phổ biến nhất của sốt không rõ nguyên nhân là nhiễm trùng, tiếp theo là bệnh ác tính và sau đó là bệnh thấp khớp. Trong các nghiên cứu gần đây hơn, các nguyên nhân thấp khớp đã vượt qua các khối u ác tính là nguyên nhân phổ biến thứ hai của sốt không rõ nguyên nhân. Sốt không rõ nguyên nhân có nhiều khả năng được gây ra bởi biểu hiện bất thường của một bệnh thông thường hơn là biểu hiện thông thường của một bệnh bất thường.

Bài viết cùng chuyên mục

Vàng da: phân tích triệu chứng

Bilirubin được hình thành chủ yếu thông qua sự phân hủy trao đổi chất của các vòng heme, chủ yếu là từ quá trình dị hóa của các tế bào hồng cầu.

Chóng mặt choáng váng: phân tích đặc điểm khởi phát

Bệnh nhân choáng váng liên tục qua vài tuần hoặc choáng váng không cải thiện nếu đang tiếp tục điều trị thì không chắc bệnh nhân có chóng mặt thật sự. Do đó cần hướng đến bác sỹ tai mũi họng để đánh giá thêm.

Ngã và rối loạn dáng đi ở người cao tuổi

Những thay đổi này, người lớn tuổi dễ mắc ngã khi bị thách thức bởi một sự vi phạm bổ sung cho bất kỳ hệ thống này

Đau

Thuốc dạng thuốc phiện được chỉ định cho đau nặng mà các tác nhân kém hiệu lực hơn không thể làm giảm nhẹ đau.

Phosphatase kiềm tăng cao: phân tích triệu chứng

ALP huyết thanh chỉ nên được chỉ định nếu nghi ngờ có bệnh về xương hoặc gan. Kết quả ALP nên được so sánh với phạm vi bình thường phù hợp trên cơ sở tuổi tác và tiền sử lâm sàng.

Đau thắt lưng: khám cột sống thắt lưng

Việc khám nên bắt đầu khi gặp bệnh nhân lần đầu và tiếp tục theo dõi, quan sát dáng đi và tư thế, không nhất quán giữa chức năng và hoạt động có thể phân biệt giữa nguyên nhân thực thể và chức năng đối với các triệu chứng.

Chứng khát nước: phân tích triệu chứng

Chứng khát nhiều là một triệu chứng phổ biến ở bệnh nhân đái tháo đường (DM) và nổi bật ở bệnh nhân đái tháo nhạt (DI). Chứng khát nhiều có tỷ lệ hiện mắc là 3-39% ở những bệnh nhân tâm thần nội trú mãn tính.

Vàng da: đánh giá bổ sung bệnh gan mạn tính

Đánh giá biến chứng ở tất cả những bệnh nhân xơ gan đã biết hoặc nghi ngờ. Lượng giá bệnh não gan và khám báng, phù, vàng da và suy dinh dưỡng. Đo albumin và PT để đánh giá chức năng tổng hợp của gan.

Ho ra máu: đánh giá các triệu chứng lâm sàng

Lượng máu chảy khó xác định chính xác trên lâm sàng nhưng có thể ước lượng thể tích và tỷ lệ máu mất bằng cách quan sát trực tiếp lượng máu ho ra với một vật chứa có chia độ. Nguy cơ chủ yếu là ngạt do ngập lụt phế nang hoặc tắc nghẽn đường thở.

Bệnh hạch bạch huyết: phân tích triệu chứng

Các bệnh truyền nhiễm, tự miễn dịch, u hạt, ác tính hoặc phản ứng thuốc có thể gây ra hạch to toàn thân. Nguy cơ chung của bệnh ung thư ở những bệnh nhân bị bệnh hạch bạch huyết toàn thân là thấp.

Phù chân: đánh giá suy thận và chức năng thận

Xác định và điều trị những nguyên nhân, theo dõi chức năng thận và thảo luận với đội chuyên khoa thận nếu như có bất kỳ sự tụt giảm mức lọc cầu thận thêm nữa.

Đau bụng cấp: bệnh nhân rất nặng với chỉ số hình ảnh và xét nghiệm

Nếu xquang ngực không chứng minh có khí tự do hoặc tương đương nhưng nghi ngờ trên lâm sàng cao như đau bụng dữ dội khởi phát đột ngột với tăng cảm giác đau, đề kháng vùng thượng vị, cho chụp CT nhưng trước tiên cho làm amylase và ECG.

Rối loạn lưỡng cực: phân tích để chẩn đoán và điều trị

Nguyên nhân chính xác của rối loạn lưỡng cực vẫn chưa được biết, nhưng các yếu tố sinh học, tâm lý và xã hội đều đóng một vai trò quan trọng.

Sưng khớp: đánh giá bệnh cảnh lâm sàng

Nếu nguyên nhân tại khớp thường gây sưng, nóng, đau nhiều hơn và giới hạn vận động khớp cả các động tác chủ động và thụ động. Viêm bao hoạt dịch là nguyên nhân thường gặp nhất gây ra bởi các hoạt động lặp đi lặp lại.

Ho ra máu, chẩn đoán và điều trị

Các động mạch phế quản xuất phát từ động mạch chủ hoặc động mạch liên sườn và mang máu dưới áp lực của hệ thống vào đường hô hấp, mạch máu, rốn phổi, và màng phổi tạng

Shock: phân tích các bệnh cảnh lâm sàng

Nhiều biểu hiện có thể có biến chứng shock nhưng ở đây, shock được coi như là biểu hiện được phát hiện đầu tiên trong theo dõi thường ngày hoặc thăm khám có trọng tâm ở những bệnh nhân nặng hoặc không rõ ràng.

Mất ý thức thoáng qua: ngất và co giật

Chẩn đoán mất ý thức thoáng qua thường dựa vào sự tái diễn, và sự phân tầng nguy cơ là điều thiết yếu để xác định những người cần phải nhập viện, và những người được lượng giá an toàn như bệnh nhân ngoại trú.

Đánh giá tình trạng dinh dưỡng qua tiền sử bệnh lý

Sau khi yêu cầu bệnh nhân mô tả các triệu chứng hoặc vấn đề y tế khiến họ phải tìm kiếm sự chăm sóc y tế, hãy bắt đầu khám phá mối quan hệ giữa chế độ ăn uống và bệnh có thể tồn tại.

Yếu chi: phân tích các đặc điểm lâm sàng

Nếu biểu hiện hiện tại của yếu chi chỉ giới hạn ở một bên của cơ thể thì đánh giá như yếu chi một bên. Mặt khác, tiếp tục theo các cách thức chẩn đoán hiện tại thậm chí nếu các triệu chứng không đối xứng rõ ràng.

Phòng chống thương tích và bạo lực

Giết người và tai nạn xe cơ giới là một nguyên nhân chính gây tử vong liên quan đến thương tích ở người trưởng thành trẻ tuổi

Rong kinh: phân tích triệu chứng

Rong kinh được định nghĩa là lượng máu kinh nguyệt bị mất nhiều hơn 80 ml, xảy ra đều đặn hoặc kéo dài ≥7 ngày. việc đánh giá lượng máu mất có tiện ích hạn chế.

Tràn khí màng phổi: phân tích triệu chứng

Tràn khí màng phổi có hai loại chính, tự phát và không tự phát, tự phát phân thành nguyên phát hoặc thứ phát, tràn khí không tự phát là do chấn thương, do điều trị.

Yếu chi trong đột quỵ: đánh giá dấu hiệu lâm sàng và cận lâm sàng

Chụp hình ảnh thần kinh để phân biệt đột quỵ xuất huyết não với đột quỵ nhồi máu não và để loại trừ các bệnh lý không đột quỵ, ví dụ tổn thương choán chỗ.

Chảy máu sau mãn kinh: phân tích triệu chứng

Chảy máu âm đạo bất thường là một vấn đề ngoại trú phổ biến, xảy ra ở 10% phụ nữ trên 55 tuổi và chiếm 70% số lần khám phụ khoa trong những năm tiền mãn kinh và sau mãn kinh.

Rối loạn sắc tố: phân tích triệu chứng

Với một số rối loạn sắc tố, nguyên nhân có thể dễ dàng được xác định là do di truyền, do ánh nắng mặt trời, do thuốc, nhiễm trùng hoặc viêm. Trong một số trường hợp, nguyên nhân ít rõ ràng hơn.