Trang chủ
Thông tin
Chẩn đoán và điều trị theo y học hiện đại
Phân tích triệu chứng sốt để chẩn đoán và điều trị

Phân tích triệu chứng sốt để chẩn đoán và điều trị

2022-12-07 10:28 AM

Sốt được định nghĩa là sự gia tăng nhiệt độ trung tâm của cơ thể trên mức bình thường hàng ngày đối với một cá nhân.

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Sốt được định nghĩa là sự gia tăng nhiệt độ trung tâm của cơ thể trên mức bình thường hàng ngày đối với một cá nhân. Nó thường được chấp nhận là nhiệt độ trung tâm của cơ thể bằng hoặc cao hơn 38°C (100,4°F). Sốt cao là nhiệt độ cơ thể tăng quá mức trên 41,5°C (106,7°F). Sốt có thể là một triệu chứng của các quá trình bệnh khác nhau. Sốt không có nguyên nhân rõ ràng ngay lập tức thường được gọi là sốt không rõ nguyên nhân.

Cơ chế kiểm soát nhiệt độ

Vùng dưới đồi kiểm soát nhiệt độ cơ thể cốt lõi. Nồng độ Prostaglandin E2 (PGE2) tăng cao ở vùng dưới đồi khiến nó đặt lại khả năng kiểm soát nhiệt độ của cơ thể lên giá trị cao hơn. Hiện tượng này dẫn đến sự co mạch ngoại biên làm mất nhiệt ít hơn, và nếu cần thiết để đạt được mục tiêu nhiệt độ mới do vùng dưới đồi đặt ra, nhiệt cũng sinh ra nhiều hơn ở cơ và gan, dẫn đến sốt. Ngược lại, trong quá trình tăng thân nhiệt, bộ điều nhiệt ở vùng dưới đồi không được thiết lập lại.

Biến thiên nhiệt độ bình thường

Nhiệt độ cơ thể bình thường thay đổi trung bình 0,5°C (0,9°F) trong ngày. Nhiệt độ cơ thể thường thấp nhất vào buổi sáng và cao nhất vào buổi tối. Trẻ em có xu hướng có nhiệt độ cơ thể cao hơn so với người già. Thân nhiệt cũng sẽ cao hơn sau khi ăn và trong 2 tuần sau khi rụng trứng.

Đo nhiệt độ

Đo trực tràng thường cao hơn 0,6°C (1,0°F) so với đo miệng (ngậm dưới lưỡi).

Phân tích đặc điểm

Bệnh sử đầy đủ là rất quan trọng để thiết lập nguyên nhân của sốt.

Cần chú ý đặc biệt đến các phần sau:

1. Thời gian và kiểu sốt.

2. Thuốc kê đơn hoặc không kê đơn.

3. Các ca phẫu thuật trước đây, bao gồm bất kỳ thiết bị cấy ghép nào và bất kỳ biến chứng nào trong quá trình phẫu thuật.

4. Tiếp xúc với người bệnh.

5. Đi du lịch, đặc biệt là đến nước ngoài hoặc vùng sâu vùng xa/hoang vu.

6. Đánh giá toàn diện các hệ thống, bao gồm các triệu chứng đôi khi đi kèm với sốt, chẳng hạn như sụt cân, đổ mồ hôi ban đêm, ho, các triệu chứng tiết niệu, đau bụng hoặc khớp và phát ban.

7. Phơi nhiễm nghề nghiệp, đặc biệt là với động vật.

8. Tiền sử gia đình mắc các bệnh như tăng thân nhiệt ác tính.

Khám lâm sàng:

1. Cần chú ý đặc biệt đến da, tai mũi họng, ngực, bụng và hệ bạch huyết.

2. Nên ghi lại đầy đủ các dấu hiệu sinh tồn, bao gồm nhiệt độ, nhịp tim, nhịp hô hấp và huyết áp. Sốt thường đi kèm với nhịp tim nhanh. Hạ huyết áp có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng huyết.

Nếu nguồn gốc của sốt không rõ ràng từ bệnh sử và khám lâm sàng, các xét nghiệm ban đầu thường bao gồm công thức máu toàn bộ với vi phân thủ công, phân tích nước tiểu và chụp X-quang ngực. Thông thường, cấy máu, nước tiểu và đờm, cũng như xét nghiệm nhiễm trùng vùng chậu/bộ phận sinh dục cũng có thể được thực hiện. Các quá trình lây nhiễm có thể xảy ra trong hệ thống thần kinh trung ương có thể được kiểm tra bằng cách chọc dò tủy sống và thu thập các xét nghiệm về dịch não tủy. Các nghiên cứu chụp X quang tiếp theo có thể được đảm bảo tùy thuộc vào biểu hiện của bệnh nhân. Nếu những điều tra về quá trình lây nhiễm này không mang lại kết quả khả quan, các xét nghiệm tiếp theo có thể được thực hiện để tìm kiếm các bệnh mô liên kết bằng các phép đo kháng thể kháng nhân và yếu tố dạng thấp.

Bệnh sốt cấp tính

Hầu hết các cơn sốt ở bệnh nhân ngoại trú xuất hiện trong bối cảnh bệnh siêu vi cấp tính. Chúng thường kéo dài từ 7 đến 10 ngày và có thể được điều trị theo triệu chứng. Các nguyên nhân vi khuẩn phổ biến có thể bao gồm viêm họng/viêm amiđan, viêm xoang, viêm phế quản, viêm phổi và nhiễm trùng đường tiết niệu.

Sốt sau phẫu thuật

Trong giai đoạn ngay sau phẫu thuật, sốt thường có thể do xẹp phổi. Viêm phổi, nhiễm trùng đường tiết niệu, nhiễm trùng đường, nhiễm trùng vết thương và áp xe cũng có thể gây sốt sau phẫu thuật.

Sốt không rõ nguyên nhân

Có nhiều định nghĩa về sốt không rõ nguyên nhân, nhưng hầu hết bao gồm sốt được ghi nhận vào một số ngày khác nhau trong 2 hoặc 3 tuần, không tìm thấy chẩn đoán sau khi khám nhiều lần và xét nghiệm chẩn đoán thông thường. Nguyên nhân cơ bản cuối cùng được tìm thấy trong hơn 90% trường hợp sốt không rõ nguyên nhân.

Trong lịch sử, nguyên nhân phổ biến nhất của sốt không rõ nguyên nhân là nhiễm trùng, tiếp theo là bệnh ác tính và sau đó là bệnh thấp khớp. Trong các nghiên cứu gần đây hơn, các nguyên nhân thấp khớp đã vượt qua các khối u ác tính là nguyên nhân phổ biến thứ hai của sốt không rõ nguyên nhân. Sốt không rõ nguyên nhân có nhiều khả năng được gây ra bởi biểu hiện bất thường của một bệnh thông thường hơn là biểu hiện thông thường của một bệnh bất thường.

Bài viết cùng chuyên mục

Tiêu chảy tái phát (mãn tính): phân tích đặc điểm lâm sàng

Tiến hành khám xét đại trực tràng để loại trừ ung thư/bệnh lý ruột viêm nếu bệnh nhân bị tiêu chảy kéo dài kèm theo với bất kỳ dấu hiệu: chảy máu khi thăm khám trực tràng, khối sờ thấy vùng bụng/trực tràng, sụt cân, thiếu máu thiếu sắt.

Trầm cảm: phân tích để chẩn đoán và điều trị

Để được chẩn đoán mắc bệnh trầm cảm, bệnh nhân phải trải qua năm triệu chứng trở lên và phải có tâm trạng chán nản và hoặc giảm hứng thú trong 2 tuần.

Chóng mặt choáng váng: triệu chứng nghiêm trọng tiền ngất

Xem xét các cơn váng đầu có xuất hiện trong khi bệnh nhân đang đứng và có yếu tố khởi phát rõ ràng không, ví dụ như xúc cảm mạnh, tiêm tĩnh mạch, đứng lâu và/hoặc kèm theo các triệu chứng phó giao cảm như nôn, vã mồ hôi, rối loạn thị giác.

Ho: phân tích triệu chứng

Ho được kích hoạt thông qua kích hoạt cảm giác của các sợi hướng tâm trong dây thần kinh phế vị, phản xạ nội tạng này có thể được kiểm soát bởi các trung tâm vỏ não cao hơn.

Đau thắt lưng: phân tích bệnh cảnh lâm sàng

Thông qua tiền sử và thăm khám lâm sàng kèm theo chụp hình ảnh cột sống rất quan trọng để xác định xem bệnh nhân đau thắt lưng có bệnh học nghiêm trọng và/ hoặc có thể chữa trị được hay không.

Kỹ năng khám sức khỏe trên lâm sàng

Mặc dù bác sỹ không sử dụng tất cả các kỹ thuật nhìn sờ gõ nghe cho mọi hệ cơ quan, nên nghĩ đến bốn kỹ năng trước khi chuyển sang lĩnh vực tiếp theo được đánh giá.

Men gan tăng cao: phân tích triệu chứng

Các men gan (aminotransferase) là các enzym tế bào được tìm thấy trong tế bào gan; chúng được giải phóng vào huyết thanh do tổn thương tế bào gan, do đó làm tăng nồng độ trong huyết thanh từ mức cơ bản thấp.

Đau thượng vị: phân tích triệu chứng

Các triệu chứng phổ biến là đầy hơi và nhanh no, tuy nhiên, các triệu chứng chồng chéo khiến chẩn đoán trở nên khó khăn và nguyên nhân xác định không được thiết lập.

Xuất huyết trực tràng: đánh giá các nguyên nhân xuất huyết tiêu hóa dưới

Phần lớn bệnh nhân xuất huyết do các nguyên nhân lành tính. Ở bệnh nhân xuất huyết trực tràng cấp tính, đánh giá mức độ xuất huyết và tiến hành đầy đủ các bước cấp cứu trước khi chẩn đoán chính xác.

Mất điều hòa cơ thể: phân tích để chẩn đoán và điều trị

Mất điều hòa bao gồm tay vụng về, dáng đi bất thường hoặc không ổn định và rối loạn vận ngôn, nhiều bất thường vận động được thấy trong rối loạn chức năng tiểu não.

Phát ban toàn thân cấp: đánh giá các triệu chứng lâm sàng

Nhập viện cho bất kỳ các bệnh nhân có tình trạng đỏ da nhiều, đánh giá và cần tiến hành hội chẩn da liễu ngay. Điều trị sau đó dựa vào chấn đoán chính xác và được hướng dẫn bởi đánh giá của chuyên gia da liễu.

Chảy máu cam: phân tích triệu chứng

Chảy máu cam là kết quả của sự tương tác của các yếu tố gây tổn thương lớp niêm mạc và thành mạch, một số là cục bộ, một số là hệ thống và một số là sự kết hợp của cả hai.

Sốt phát ban: phân tích triệu chứng

Tiếp cận chẩn đoán phân biệt là phân biệt giữa các thực thể khác nhau gây sốt và bệnh tật bằng các loại phát ban mà chúng thường gây ra.

Đau đầu: đánh giá bệnh cảnh lâm sàng

Loại trừ xuất huyết dưới nhện ở bất kỳ bệnh nhân nào có đau đầu dữ dội lần đầu tiên hay là đau đầu nặng nhất họ từng trải qua mà đạt đỉnh trong 5 phút từ lúc khới phát và dai dẳng hơn 1 giờ.

Cổ trướng: phân tích triệu chứng

Cổ trướng là do giãn động mạch ngoại vi ở bệnh nhân xơ gan, tăng áp tĩnh mạch cửa gây ra tăng áp lực xoang, gây ra sự giãn động mạch nội tạng và ngoại biên qua trung gian oxit nitric.

Đau ngực từng cơn: những lưu ý lâm sàng trong chẩn đoán

Phải loại trừ thuyên tắc phổi ở bất kỳ bệnh nhân nào có đau kiểu màng phổi cấp tính và không có nguyên nhân nào khác rõ ràng. D-dimer âm tính cùng Wells score < 4 (đủ khả năng loại trừ chẩn đoán này).

Nốt phổi đơn độc: phân tích triệu chứng

Nốt phổi đơn độc được coi là một nốt mờ trên phim X quang đơn độc có hình cầu và giới hạn rõ, đường kính nhỏ hơn 3 cm, bao quanh bởi phổi và không kèm theo xẹp phổi, phì đại rốn phổi hoặc tràn dịch màng phổi.

Khó thở do bệnh phế quản phổi, tim, toàn thân hoặc nguyên nhân khác

Khởi phát nhanh, khó thở nghiêm trọng trong trường hợp không có triệu chứng lâm sàng khác cần nâng cao mối quan tâm đối với tràn khí màng phổi, thuyên tắc phổi

Tiêu chảy: phân tích bệnh cảnh lâm sàng

Tiêu chảy cấp thường do nhiễm trùng gây ra, đôi khi có liên quan đến việc sử dụng thuốc hoặc bệnh cảnh ruột viêm. Tiêu chảy mạn tính/tái diễn có thể là biểu hiện của bệnh lý ruột viêm, ung thư đại trực tràng nhưng phân lớn do hội chứng ruột kích thích.