- Trang chủ
- Thông tin
- Chẩn đoán và điều trị theo y học hiện đại
- Tiểu khó: đi tiểu đau
Tiểu khó: đi tiểu đau
Nghiên cứu thuần tập được thiết kế đã chỉ ra rằng một số phụ nữ có thể được chẩn đoán đáng tin cậy với viêm bàng quang không biến chứng mà không có kiểm tra thể chất.
Biên tập viên: Trần Tiến Phong
Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương
Điểm thiết yếu cho chẩn đoán
Sốt.
Buồn nôn hoặc nôn mửa.
Mới trở lại hoặc đau tăng.
Tiết dịch âm đạo.
Nguy cơ mang thai.
Bất thường cấu trúc.
Thiết bị trong niệu đạo hoặc bàng quang.
Nhận định chung
Khó tiểu (đi tiểu đau) là một lý do phổ biến ở thanh thiếu niên và người lớn tìm kiếm sự chăm sóc y tế khẩn cấp. Một quá trình viêm (ví dụ, nhiễm trùng, rối loạn tự miễn dịch) làm nền tảng cho hầu hết các nguyên nhân gây tiểu khó. Ở phụ nữ, viêm bàng quang được chẩn đoán ở lên đến 50 - 60% các trường hợp, và có tỷ lệ 0,5 - 0,7% mỗi năm ở phụ nữ trẻ quan hệ tình dục. Mục tiêu chính trong việc đánh giá những phụ nữ có tiểu khó là để loại trừ các bệnh đường tiết niệu trên nghiêm trọng, chẳng hạn như viêm bể thận cấp tính, và các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Ngược lại, ở nam giới, viêm niệu đạo chiếm phần lớn các trường hợp tiểu khó.
Các triệu chứng lâm sàng
Nghiên cứu thuần tập được thiết kế đã chỉ ra rằng một số phụ nữ có thể được chẩn đoán đáng tin cậy với viêm bàng quang không biến chứng mà không có kiểm tra thể chất hoặc xét nghiệm nước tiểu, và thử nghiệm ngẫu nhiên cho thấy rằng quản lý viêm bàng quang không biến chứng là an toàn và hiệu quả. Một khả năng tăng của viêm bàng quang xuất hiện khi phụ nữ báo cáo nhiều triệu chứng kích thích bài tiết (tiểu khó, cấp bách, tần số), sốt, hoặc đau lưng (tỷ lệ khả năng = 1,6 - 2,0). Hỏi về triệu chứng của viêm âm hộ âm đạo là bắt buộc, vì sự hiện diện của dịch tiết âm đạo đáng kể hoặc ngứa làm giảm khả năng phát hiện viêm bàng quang (tỷ lệ khả năng = 0,2 - 0,3). Khi phụ nữ báo cáo tiểu khó và tiểu lắt nhắt, và không tiết dịch âm đạo và kích thích, tỷ lệ khả năng viêm bàng quang khẳng định là 24,5. Ngược lại, khi tiết dịch âm đạo hoặc bị dị ứng là hiện diện, cũng như tiểu khó hoặc tiểu lắt nhắt, tỷ lệ khả năng là 0,7. Tiểu máu tổng ở phụ nữ có các triệu chứng đi tiểu thường đại diện viêm bàng quang xuất huyết, nhưng cũng có thể là dấu hiệu của ung thư bàng quang (đặc biệt là ở bệnh nhân lớn tuổi) hoặc bệnh đường tiết niệu trên. Thất bại diều trị tiểu máu bằng kháng sinh nên cân nhắc đánh giá thêm bàng quang và thận. Nhiễm Chlamydia nên được coi là mạnh trong độ tuổi phụ nữ 25 tuổi hoặc trẻ hơn, những người quan hệ tình dục lần đầu hay có đối tác mới và tìm kiếm chăm sóc y tế cho một bệnh nhiễm trùng đường tiết niệu bị nghi ngờ.
Bởi vì sốt và đau lưng, cũng như buồn nôn và nôn, được coi là báo hiệu (tiêu chuẩn lâm sàng) viêm bể thận cấp tính, phụ nữ có những triệu chứng này thường cần được kiểm tra bởi bác sĩ trước khi điều trị để loại trừ cùng tồn tại nhiễm khuẩn niệu, ứ nước, hoặc sỏi thận. Yếu tố nguy cơ quan trọng khác đối với viêm bể thận cấp tính (ở phụ nữ 18 - 49 tuổi) liên quan đến hành vi tình dục (tần suất quan hệ tình dục ba lần mỗi tuần, bạn tình mới trong năm trước đó, việc sử dụng chất diệt tinh trùng gần đây), cũng như bệnh đái tháo đường và nhiễm trùng đường tiết niệu gần đây hoặc tiểu không tự chủ. Cuối cùng, nguy cơ mang thai, các yếu tố cấu trúc cơ bản (bệnh thận đa nang, sỏi thận, thần kinh bàng quang), suy giảm miễn dịch, tiểu đường, và lịch sử của bàng quang hoặc niệu đạo bị xâm lấn đây thường làm thay đổi phác đồ điều trị (sự lựa chọn kháng sinh, thời gian điều trị, hoặc cả hai) viêm bàng quang không biến chứng.
Kiểm tra
Sự hiện diện của sốt, nhịp tim nhanh, hạ huyết áp là báo hiệu cho bác sĩ lâm sàng về khả năng nhiễm khuẩn niệu và nhu cầu tiềm năng nhập viện. Một cuộc kiểm tra tập trung ở phụ nữ, trong những trường hợp không có biến chứng, có thể giới hạn sự chứng minh của đau góc sườn đốt sống và khám bụng vùng thấp và vùng chậu, nếu lịch sử cho thấy viêm âm hộ âm đạo hoặc viêm cổ tử cung.
Chẩn đoán
Xét nghiệm nước tiểu
Xét nghiệm nước tiểu có lẽ tiện dụng nhất trong việc đánh giá khó tiểu. Xác suất của nhiễm trùng đường tiểu được khẳng định ở những phụ nữ có tiền sử và khám thực thể tương thích với viêm bàng quang không biến chứng là khoảng 70 - 90%. Xét nghiệm nước tiểu là hữu ích nhất khi người phụ nữ bị tiểu khó không có các tính năng đặc trưng khác của viêm bàng quang. Phát hiện > dấu vết của bạch cầu, nitrit, hoặc máu, hỗ trợ chẩn đoán viêm bàng quang. Khi cả hai xét nghiệm bạch cầu và nitrite là tích cực, tỷ lệ khả năng là 4.2, và khi cả hai đều là tiêu cực, tỷ lệ khả năng là 0,3. Giá trị dự báo tiêu cực của phân tích nước tiểu là không đủ để loại trừ khẳng định nhiễm trùng đường tiểu ở phụ nữ với nhiều triệu chứng và điển hình; và bằng chứng thử nghiệm ngẫu nhiên cho thấy điều trị kháng sinh là có lợi cho phụ nữ có triệu chứng điển hình và kiểm tra phân tích nước tiểu âm tính.
Cấy nước tiểu cần được xem xét cho tất cả những phụ nữ có các triệu chứng trước khi bắt đầu điều trị kháng sinh, cũng như những người có khó tiểu và xét nghiệm nước tiểu âm tính. Ở phụ nữ có triệu chứng, xét nghiệm nước tiểu được coi là dương tính khi 102 - 103 đơn vị vi sinh vật / mL được phát hiện.
Hình ảnh thận
Khi hiện tại nặng hoặc đau lưng, khả năng nhiễm trùng thận phức tạp (áp xe quanh thận, sỏi thận) hoặc ứ nước nên được xem xét. Tùy thuộc vào sự sẵn có của cơ sở y tế, lựa chọn hình ảnh chấp nhận được để đánh giá ứ nước bao gồm chụp X quang bụng, siêu âm thận, hoặc quét CT. Để loại trừ sỏi thận, quét CT xoắn ốc không cản quang chính xác hơn chụp cản quang tĩnh mạch và nhanh chóng trở thành xét nghiệm chẩn đoán và lựa chọn cho mục đích này. Trong phân tích, tỷ lệ khả năng tích cực và tiêu cực của quét CT xoắn ốc để chẩn đoán sỏi thận là 23,2 và 0,05, tương ứng.
Chẩn đoán phân biệt
Chẩn đoán phân biệt khó tiểu ở phụ nữ bao gồm viêm bàng quang cấp tính, viêm bể thận cấp tính, viêm âm đạo (Candida, nhiễm khuẩn âm đạo, Trichomonas, herpes simplex), viêm niệu đạo / cổ tử cung (Chlamydia, bệnh lậu), và viêm bàng quang kẽ / hội chứng đau bàng quang. Xét nghiệm khuếch đại acid nucleic nước tiểu hay mẫu dịch âm đạo rất nhạy cảm để phát hiện nhiễm chlamydia.
Điều trị
Xử lý dứt khoát là hướng đến các nguyên nhân cơ bản của tiểu khó. Một thuật toán dựa trên bằng chứng cho việc quản lý nhiễm trùng đường tiết niệu ở phụ nữ bị nghi ngờ. Thuật toán này hỗ trợ điều trị kháng sinh của hầu hết phụ nữ với nhiều điển hình và triệu chứng của nhiễm trùng đường tiết niệu mà không thực hiện xét nghiệm nước tiểu hoặc cấy nước tiểu. Giảm triệu chứng có thể được cung cấp với Phenazopyridine, một thuốc giảm đau đường tiết niệu có sẵn; nó được sử dụng kết hợp với điều trị kháng sinh (khi bị nhiễm trùng đường tiết niệu đã được xác nhận), nhưng không quá 2 ngày. Bệnh nhân cần được thông báo rằng Phenazopyridine sẽ gây ra nước tiểu và chất dịch cơ thể khác màu da cam / đổi màu đỏ (ví dụ, một số người đeo kính áp tròng đã báo cáo sự đổi màu ống kính của họ). Trường hợp hiếm hoi của met-hemoglobin và thiếu máu tán huyết đã được báo cáo, thường là với quá liều hoặc rối loạn chức năng thận bên dưới.
Bài viết cùng chuyên mục
Phân tích triệu chứng phù nề để chẩn đoán và điều trị
Phù là do sự bất thường trong trao đổi dịch ảnh hưởng đến huyết động mao mạch, trao đổi natri và nước ở thận, hoặc cả hai, phù nề là một triệu chứng phổ biến trong nhiều tình trạng bệnh lý khác nhau.
Cơ sở khoa học và quan sát trong lập luận chẩn đoán bệnh lý
Đây là một trong những phần quan trọng nhất, vì nó xem xét các phương pháp và khái niệm đánh giá các dấu hiệu và triệu chứng liên quan đến lý luận chẩn đoán.
Yếu chi: phân tích các đặc điểm lâm sàng
Nếu biểu hiện hiện tại của yếu chi chỉ giới hạn ở một bên của cơ thể thì đánh giá như yếu chi một bên. Mặt khác, tiếp tục theo các cách thức chẩn đoán hiện tại thậm chí nếu các triệu chứng không đối xứng rõ ràng.
Phết tế bào cổ tử cung bất thường: phân tích triệu chứng
Hầu hết bệnh nhân mắc chứng loạn sản cổ tử cung đều không có triệu chứng. Cũng có thể xuất hiện bằng chứng khi xem bên ngoài bao cao su, tiết dịch âm đạo hoặc thậm chí chảy máu âm đạo.
Chảy máu trực tràng: phân tích triệu chứng
Đánh giá ban đầu nên xác định mức độ nghiêm trọng và sự ổn định huyết động của bệnh nhân và xác định nguồn gốc của chảy máu là đường tiêu hóa trên hoặc dưới về bản chất.
Đau mắt đỏ: phân tích triệu chứng
Nguyên nhân chính của đau mắt đỏ là do nhiễm trùng hoặc chấn thương đối với các cấu trúc giải phẫu khác nhau của mắt, bệnh mô liên kết hoặc bệnh mắt nguyên phát cũng có thể biểu hiện bằng mắt đỏ.
Đau ngực từng cơn: đặc điểm đau do tim và các nguyên nhân khác
Đau ngực do tim thường được mô tả điển hình là cảm giác bị siết chặt, đè nặng nhưng nhiều trường hợp khác có thể mô tả là bỏng rát. Nhiều bệnh nhân không cảm thấy đau mà chỉ là cảm giác khó chịu nếu chỉ hỏi về đau, có thể bỏ sót chẩn đoán.
Điều trị theo triệu chứng: điều trị trước khi chẩn đoán xác định
Trong nhiều bệnh nhân có thay đổi ý thức hay rối loạn chức năng thần kinh cấp mà không xác định được nguyên nhân rõ ràng, thì hai tình trạng cần được loại trừ và điều trị ngay.
Lú lẫn: mê sảng và mất trí
Chẩn đoán phân biệt mê sảng thường rộng và gặp trong bệnh nhân có não dễ bị tổn thương, bao gồm hầu hết các bệnh lý cơ thể cấp tính, sang chấn tinh thần hay các chấn thương do môi trường bên ngoài gây ra.
Đau bụng: phân tích triệu chứng
Nguyên nhân đau bụng có thể khá đa dạng do bệnh lý ngoài ổ bụng hoặc các nguồn trong ổ bụng, các phát hiện vật lý có thể thay đổi, tình trạng đe dọa đến tính mạng có thể phát triển.
Giảm vận động ở người cao tuổi
Tránh, hạn chế và ngưng các thiết bị xâm lấn, đường tĩnh mạch, ống thông tiểu) có thể làm tăng triển vọng bệnh nhân cao tuổi cho chuyển động sớm
Nhịp tim chậm: phân tích triệu chứng
Các tình trạng có thể nhịp tim chậm bao gồm phơi nhiễm, mất cân bằng điện giải, nhiễm trùng, hạ đường huyết, suy giáp/cường giáp, thiếu máu cơ tim.
Chuẩn bị cho việc khám lâm sàng
Việc khám sức khỏe thường bắt đầu sau khi bệnh sử đã được khai thác. Nên có một hộp đựng di động được thiết kế để chứa tất cả các thiết bị cần thiết.
Đau ngực không điển hình: phân tích triệu chứng
Đau ngực không điển hình có thể bắt nguồn từ bất kỳ cơ quan nào trong lồng ngực, cũng như từ các nguồn ngoài lồng ngực, ví dụ viêm tuyến giáp hoặc rối loạn hoảng sợ.
Ho ra máu: đánh giá các triệu chứng lâm sàng
Lượng máu chảy khó xác định chính xác trên lâm sàng nhưng có thể ước lượng thể tích và tỷ lệ máu mất bằng cách quan sát trực tiếp lượng máu ho ra với một vật chứa có chia độ. Nguy cơ chủ yếu là ngạt do ngập lụt phế nang hoặc tắc nghẽn đường thở.
Chóng mặt và choáng váng: phân tích các đặc điểm lâm sàng
Muốn xỉu ở bệnh nhân miêu tả cảm giác váng đầu như thể là tôi sắp xỉu mất hoặc cảm giác tương tự cảm giác sau khi đứng dậy nhanh đột ngột. Nếu có bất kỳ cơn nào kèm theo tối sầm thì đánh giá thêm mất ý thức thoáng qua.
Hiệu giá kháng thể kháng nhân (ANA) cao: phân tích triệu chứng
Kháng thể kháng nhân (ANA) được tạo ra ở những bệnh nhân mắc bệnh mô liên kết tự miễn dịch chủ yếu thuộc nhóm immunoglobulin G và thường có mặt ở mức độ cao hơn.
Đau bụng cấp: triệu chứng kèm các dấu hiệu cảnh báo
Xét nghiệm bổ sung thường được yêu cầu ở bệnh nhân > 45 tuổi có triệu chứng mới khởi phát, sụt cân, suy sụp hoặc xét nghiệm sàng lọc bất thường.
Rối loạn sắc tố: phân tích triệu chứng
Với một số rối loạn sắc tố, nguyên nhân có thể dễ dàng được xác định là do di truyền, do ánh nắng mặt trời, do thuốc, nhiễm trùng hoặc viêm. Trong một số trường hợp, nguyên nhân ít rõ ràng hơn.
Đi tiểu ra máu: các nguyên nhân thường gặp
Tiểu máu đại thể gợi ý nghĩ nhiều đến bệnh lý đường tiểu và luôn đòi hỏi phải đánh giá thêm. Tiểu máu vi thể thường tình cờ phát hiện ở bệnh nhân không có triệu chứng và thách thức nằm ở việc phân biệt các nguyên nhân lành tính với các bệnh lý nghiêm trọng.
Tiếp cận bệnh nhân, Tuân thủ điều trị
Phỏng vấn thu thập thông tin hỗ trợ chẩn đoán, hướng dẫn tuân thủ điều trị thuốc, hướng dẫn chế độ sinh hoạt của bệnh nhân và nguyên tắc đạo đức giữa bác sỹ và bệnh nhân
Đau thắt lưng: phân tích bệnh cảnh lâm sàng
Cân nhắc đi lặc cách hồi thần kinh nếu đau thắt lưng kèm theo khó chịu ở cẳng chân và đùi hai bên ví dụ: cảm giác bỏng, đè ép, tê rần; tăng lên khi đi hoặc đứng và giảm nhanh khi ngồi, nằm xuống hoặc cúi người tới trước.
Định hướng chẩn đoán đau bụng cấp
Nhiều nguyên nhân nghiêm trọng của đau bụng cấp hoặc có nguồn gốc hoặc thúc đẩy bởi một qúa trình viêm trong ổ bụng.
Phù chân: đánh giá dựa trên kết quả lâm sàng và cận lâm sàng
Cân nhắc huyết khối tĩnh mạch sâu ở bất kỳ bệnh nhân nào có phù chân cả hai bên, kể cả khi các yếu tố nguy cơ hoặc những triệu chứng/ dấu chứng khác không rõ ràng.
Tim to: phân tích triệu chứng
Tim to là do quá tải áp lực và phì đại cơ của một hoặc nhiều buồng tim, quá tải thể tích với sự giãn nở của các buồng tim hoặc bệnh cơ tim.
