Thiếu vitamin D: phân tích triệu chứng

2023-04-20 02:45 PM

Khi sự hấp thụ canxi ở ruột không cung cấp đủ canxi để duy trì mức canxi máu bình thường, Vit D sẽ ức chế các tế bào tạo xương và kích hoạt các tế bào hủy xương để huy động canxi từ xương.

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Vitamin D (Vit D) là một loại vitamin tan trong chất béo, có chức năng chính là điều chỉnh nồng độ canxi trong máu. Vit D ở dạng hoạt động làm tăng hấp thu canxi từ ruột. Vit D có các thụ thể trên hầu hết các tế bào trong cơ thể, cho thấy có nhiều chức năng mà một số trong đó vẫn chưa được làm sáng tỏ hoàn toàn. Các kết quả nghiên cứu gần đây cho thấy rằng Vit D đóng vai trò chính trong việc điều hòa miễn dịch và do đó có thể có tầm quan trọng đặc biệt đối với các bệnh nhiễm trùng, rối loạn tự miễn dịch, cũng như có thể đóng một vai trò trong nguồn gốc của bệnh ác tính. Canxi là một khoáng chất quan trọng trong cơ thể và rất quan trọng đối với chức năng của tế bào, đặc biệt là trong tế bào cơ và tế bào thần kinh.

Con người thu được 90% Vit D từ ánh sáng mặt trời và quá trình tổng hợp của da. Rất khó để duy trì đủ lượng Vit D chỉ từ các nguồn thực phẩm, vì Vit D không có tự nhiên trong nhiều loại thực phẩm. Có hai loại Vit D: ergocalciferol (D2) từ sự chiếu xạ của nấm men và sterol thực vật và cholecalciferol (D3) từ sự tổng hợp của da và cũng có trong một số loại cá. Mặc dù chỉ có một số ít thực phẩm có Vit D tự nhiên, nhưng nhiều loại thực phẩm của Hoa Kỳ được tăng cường, thường ở dạng cholecalciferol. Các nguồn cung cấp Vit D (cholecalciferol) tự nhiên trong chế độ ăn uống bao gồm sữa mẹ (nếu người phụ nữ không bị thiếu), cá ngừ, cá thu, cá hồi, cá mòi, dầu gan cá và lòng đỏ trứng (ergocalciferol).

Nguyên nhân

Khi sự hấp thụ canxi ở ruột không cung cấp đủ canxi để duy trì mức canxi máu bình thường, Vit D sẽ ức chế các tế bào tạo xương và kích hoạt các tế bào hủy xương để huy động canxi từ xương. Hormone tuyến cận giáp (PTH) được giải phóng để đáp ứng với tình trạng hạ canxi máu và hoạt động bằng cách kích thích chuyển đổi Vit D thành dạng hoạt động ở cả gan và thận.

Hơn một nửa số người trên 65 tuổi ở Bắc Mỹ và 66% số người trên toàn thế giới không duy trì được mật độ xương khỏe mạnh và khả năng bám răng vì không đủ Vit D. Các yếu tố nguy cơ gây thiếu Vit D bao gồm tuổi >65, chỉ cho con bú. trẻ sơ sinh được cho ăn, người có làn da sẫm màu, giảm tiếp xúc với ánh sáng mặt trời, béo phì, lối sống ít vận động và một số loại thuốc (glucocorticoid, thuốc chống co giật). Ngoài ra, những bệnh nhân có tiền sử cắt bỏ dạ dày hoặc kém hấp thu, bệnh gan hoặc suy thận có nguy cơ thiếu Vit D cao hơn.

Tỷ lệ mắc bệnh còi xương đã giảm ở hầu hết các nước công nghiệp hóa (bao gồm cả Hoa Kỳ) chủ yếu do tăng cường vi chất dinh dưỡng trong thực phẩm và đồ uống. Tuy nhiên, đã có sự hồi sinh ở một số quần thể nhạy cảm. Những đối tượng này bao gồm trẻ sơ sinh bú mẹ hoàn toàn, đặc biệt là những trẻ được sinh ra từ những bà mẹ thiếu Vit D, và những trẻ ăn chay và thuần chay.

Đánh giá đặc điểm

Mặc dù tình trạng thiếu Vit D phổ biến nhất là không có triệu chứng và chỉ được phát hiện sau khi bị gãy xương hoặc rối loạn khác như còi xương, bác sĩ lâm sàng nên duy trì mức độ nghi ngờ cao, đặc biệt ở những bệnh nhân có làn da sẫm màu, sử dụng thuốc chống co giật hoặc steroid mãn tính mà không rõ nguyên nhân. tăng phosphatase kiềm trong huyết thanh, hoặc ở trẻ em có biểu hiện khó chịu, hoặc chậm lớn. Xương (đặc biệt là đau thắt lưng, xương ức hoặc xương chày) và đau và yếu cơ cũng có thể là biểu hiện của tình trạng thiếu Vit D.

Các biểu hiện lâm sàng của thiếu Vit D có thể được phân loại thành xương và ngoài xương. Chúng cũng có thể được phân loại là biểu hiện của cân bằng canxi âm hoặc thiếu Vit D trực tiếp.

Cân bằng canxi tiêu cực trong bộ xương đang phát triển tạo ra bệnh còi xương.

Các biểu hiện của bệnh còi xương bao gồm biến dạng xương, cũng như hạ canxi máu có triệu chứng, biểu hiện bằng co giật hoặc co giật do hạ canxi máu. Cổ tay mở rộng, chân vòng kiềng, thóp chậm đóng, craniotabes và tràng hạt rachitic (nối nối sụn sườn mở rộng) là những biểu hiện xương cổ điển và tiến triển của bệnh còi xương. Các triệu chứng ngoài xương của bệnh còi xương bao gồm chậm vận động và chậm phát triển răng. Ngoài ra, trẻ sơ sinh và trẻ em bị còi xương dễ bị nhiễm trùng hơn như viêm phổi.

Ở bộ xương trưởng thành, thiếu Vit D dẫn đến loãng xương, nhuyễn xương hoặc loãng xương. Những biểu hiện này vừa là biến dạng xương, chẳng hạn như "bướu của Thái hậu" và tăng khả năng bị gãy xương.

Chẩn đoán

Chẩn đoán thiếu Vit D nên được xem xét ở những bệnh nhân có biểu hiện khó chịu ở xương lan rộng, đau cơ hoặc yếu cơ phần gần.

Xét nghiệm huyết thanh tìm 25-OH Vit D, dạng lưu hành chính của Vit D, được sử dụng để chẩn đoán tình trạng thiếu hoặc thiếu Vit D. Mặc dù có rất ít sự thống nhất về mức Vit D tối ưu, nhưng có ý kiến cho rằng 20 ng/mL (50 nmol/L) có thể phù hợp làm mục tiêu để chỉ ra mức đủ.

Hormone tuyến cận giáp. Có thể được đo nếu có câu hỏi về sự thiếu sót; mức độ PTH có xu hướng tỷ lệ nghịch với mức độ 25-OH Vit D trong cơ thể.

Đo nồng độ phosphatase kiềm, canxi và phốt pho trong huyết thanh có thể được xem xét nếu có khả năng bị nhuyễn xương hoặc còi xương.

Kiểm tra mật độ xương cũng có thể hữu ích.

Sau khi xử lý, các phép đo lặp lại nồng độ 25-OH Vit D được thực hiện theo các khoảng thời gian và sau đó hàng năm để ghi lại sự đầy đủ liên tục. Chữa bệnh bằng tia X cũng nên được ghi nhận ở trẻ em đang điều trị bệnh còi xương.

Bài viết cùng chuyên mục

Chứng khát nước: phân tích triệu chứng

Chứng khát nhiều là một triệu chứng phổ biến ở bệnh nhân đái tháo đường (DM) và nổi bật ở bệnh nhân đái tháo nhạt (DI). Chứng khát nhiều có tỷ lệ hiện mắc là 3-39% ở những bệnh nhân tâm thần nội trú mãn tính.

Chóng mặt choáng váng: triệu chứng nghiêm trọng tiền ngất

Xem xét các cơn váng đầu có xuất hiện trong khi bệnh nhân đang đứng và có yếu tố khởi phát rõ ràng không, ví dụ như xúc cảm mạnh, tiêm tĩnh mạch, đứng lâu và/hoặc kèm theo các triệu chứng phó giao cảm như nôn, vã mồ hôi, rối loạn thị giác.

Định hướng chẩn đoán đau ngực cấp

Mục đích chủ yếu là để nhận diện hội chứng vành cấp và những nguyên nhân đe dọa mạng sống khác như bóc tách động mạch chủ và thuyên tắc phổi.

Sốt phát ban: phân tích triệu chứng

Tiếp cận chẩn đoán phân biệt là phân biệt giữa các thực thể khác nhau gây sốt và bệnh tật bằng các loại phát ban mà chúng thường gây ra.

Phân mỡ: phân tích đặc điểm

Phân mỡ được định nghĩa một cách định lượng là có hơn 7g chất béo trong phân trong khoảng thời gian 24 giờ trong khi bệnh nhân đang ăn kiêng không quá 100 g chất béo mỗi ngày.

Nhìn đôi: phân tích triệu chứng

Nhìn đôi xảy ra khi cảnh trước mắt dưới dạng hai hình ảnh khác nhau, quá trình lập bản đồ bình thường không thể xảy ra và bộ não cảm nhận được hai hình ảnh chồng lên nhau.

Ho: phân tích triệu chứng

Ho được kích hoạt thông qua kích hoạt cảm giác của các sợi hướng tâm trong dây thần kinh phế vị, phản xạ nội tạng này có thể được kiểm soát bởi các trung tâm vỏ não cao hơn.

Tiếng cọ màng ngoài tim: phân tích triệu chứng

Viêm màng ngoài tim cấp nói chung là một tình trạng lành tính, tự giới hạn và dễ điều trị, viêm có thể tạo ra phản ứng huyết thanh, sợi huyết hoặc mủ.

Mất ý thức thoáng qua: đánh giá các vấn đề tuần hoàn hô hấp

Bằng chứng trên điện tâm đồ của thiếu máu cơ tim cấp gợi ý rối loạn nhịp thứ phát do thiếu máu; ví dụ nhịp nhanh thất, ngất liên quan đến thiếu máu cơ tim. Thảo luận ngay với bác sĩ tim mạch nếu bất kỳ đặc điểm nào ở trên hiện diện.

Phân tích và quyết định trong chẩn đoán bệnh lý

Thông thường, cây quyết định được sử dụng để đại diện cho các lựa chọn thay thế khác nhau, với các xác suất được chỉ định cho các lựa chọn thay thế và tiện ích gắn liền với các kết quả có thể xảy ra.

Tràn dịch màng phổi: phân tích triệu chứng

Tràn dịch màng phổi do tăng áp suất thủy tĩnh trong tuần hoàn vi mạch, giảm áp suất keo trong tuần hoàn vi mạch như giảm albumin máu và tăng áp suất âm trong khoang màng phổi.

Phân tích triệu chứng phù nề để chẩn đoán và điều trị

Phù là do sự bất thường trong trao đổi dịch ảnh hưởng đến huyết động mao mạch, trao đổi natri và nước ở thận, hoặc cả hai, phù nề là một triệu chứng phổ biến trong nhiều tình trạng bệnh lý khác nhau.

Liệu pháp insulin trong điều trị đái tháo đường: tuýp 1 và tuýp 2

Liệu pháp insulin nền và liệu pháp insulin tích cực, cho bệnh nhân đái tháo đường không đạt mục tiêu đường huyết

Phòng chống thương tích và bạo lực

Giết người và tai nạn xe cơ giới là một nguyên nhân chính gây tử vong liên quan đến thương tích ở người trưởng thành trẻ tuổi

Vô kinh: phân tích triệu chứng

Vô kinh là một thuật ngữ lâm sàng dùng để mô tả tình trạng không có kinh nguyệt ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Nó có nhiều nguyên nhân tiềm ẩn.

Đau ngực: phân tích triệu chứng

Nguyên nhân của đau ngực thường lành tính và không do tim, cách tiếp cận tiêu chuẩn là cần thiết, do bỏ sót một tình trạng đe dọa đến tính mạng.

Định hướng chẩn đoán nôn ra máu

Nôn ra máu đỏ tươi hoặc máu cục là dấu hiệu của máu đang tiếp tục chảy và là một cấp cứu nội khoa, nếu máu màu đen, có hình hạt café là gợi ý của chảy máu đã cầm hoặc chảy máu tương đối nhẹ.

Định hướng chẩn đoán khó nuốt

Bệnh nhân với khó nuốt cần loại trừ các bệnh lý nghiêm trọng, trừ khi tiền sử chỉ ra vấn đề miệng hầu, kiểm tra thực quản để loại trừ tắc nghẽn cơ học.

Tiếng thở rít: phân tích triệu chứng

Thở rít thì hít vào, cho thấy có tắc nghẽn ở hoặc trên thanh quản, thở rít hai pha với tắc nghẽn tại hoặc dưới thanh quản, thở khò khè gợi ý tắc khí quản xa hoặc phế quản gốc.

Điện tâm đồ trong viêm màng ngoài tim cấp

Không giống như nhồi máu cơ tim với ST chênh lên, ST chênh lên điển hình kéo dài trong vài ngày. Sóng T cao cùng với thay đổi ST, sau đó đảo ngược.

Nguyên tắc quản lý đau

Đối với đau liên tục, giảm đau kéo dài cũng có thể được đưa ra xung quanh thời gian với một loại thuốc tác dụng ngắn khi cần thiết để đột phá với đau đớn.

Dị cảm và loạn cảm: phân tích triệu chứng

Dị cảm và rối loạn cảm giác là do rối loạn chức năng của hệ thống thần kinh có thể xảy ra ở bất cứ đâu dọc theo con đường cảm giác giữa vỏ não và thụ thể cảm giác.

Đau nhức đầu cấp tính

Bất kể nguyên nhân, đau đầu hiện đang cho là xảy ra như là kết quả của việc phát hành neuropeptides từ dây thần kinh sinh ba là trong các màng mềm và màng cứng mạch máu, dẫn đến viêm thần kinh.

Khó nuốt thực quản (cấu trúc): các nguyên nhân thường gặp

Cả bệnh cấu trúc và rối loạn vận động đều có thể gây khó nuốt. Nguyên nhân cấu trúc thường gây khó nuốt với thức ăn rắn; rối loạn vận động có thể gây khó nuốt với cả thức ăn rắn và chất lỏng.

Suy dinh dưỡng và yếu đuối ở người cao tuổi

Các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm và X quang hữu ích cho các bệnh nhân có giảm cân bao gồm máu toàn phần, chất huyết thanh bao gồm glucose, TSH, creatinine, canxi