- Trang chủ
- Thông tin
- Chẩn đoán và điều trị theo y học hiện đại
- Mệt mỏi và Hội chứng mệt mỏi mãn tính
Mệt mỏi và Hội chứng mệt mỏi mãn tính
Biên tập viên: Trần Tiến Phong
Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương
Điểm thiết yếu trong chẩn đoán
Giảm cân.
Sốt.
Xáo trộn giấc ngủ.
Thuốc.
Sử dụng chất gây nghiện.
Nhận định chung
Mệt mỏi, như là một triệu chứng bị cô lập, chiếm 1 - 3% số bệnh nhân khám tổng quát. Các triệu chứng của sự mệt mỏi thường được mô tả kém và ít được xác định bởi bệnh nhân so với các triệu chứng liên quan đến rối loạn chức năng cụ thể của hệ thống cơ quan. Mệt mỏi hoặc mệt mỏi mãn tính liên quan chặt chẽ của sự yếu đuối, mệt mỏi, thờ ơ và thường do cố gắng quá sức, vật chất nghèo nàn, rối loạn giấc ngủ, béo phì, suy dinh dưỡng, và vấn đề tình cảm. Một lịch sử của cuộc sống hàng ngày của bệnh nhân và thói quen làm việc có thể giúp tránh sự cần thiết phải nghiên cứu chẩn đoán rộng rãi và không hiệu quả.
Nghiên cứu lâm sàng
Mệt mỏi
Lâm sàng mệt mỏi có liên quan bao gồm ba thành phần chính: điểm yếu khái quát (khó khăn trong hoạt động bắt đầu); dễ dàng mệt (khó khăn trong việc hoàn thành các hoạt động); và tinh thần mệt mỏi (khó tập trung và bộ nhớ). Bệnh quan trọng có thể gây ra mệt mỏi bao gồm cường giáp và suy giáp, suy tim, nhiễm trùng (viêm nội tâm mạc, viêm gan), COPD, ngưng thở khi ngủ, thiếu máu, rối loạn tự miễn dịch, hội chứng ruột kích thích, và ung thư. Nghiện rượu, tác dụng phụ của các loại thuốc như thuốc an thần và beta blockers có thể là nguyên nhân. Điều kiện tâm lý, chẳng hạn như chứng mất ngủ, trầm cảm, lo lắng, cơn hoảng loạn, dysthmia, rối lọan cơ thể, có thể gây ra mệt mỏi. Nguyên nhân phổ biến bệnh nhân ngoại trú bao gồm bạch cầu đơn nhân và viêm xoang. Những điều kiện này thường xảy ra với các dấu hiệu đặc trưng khác, nhưng bệnh nhân có thể nhấn mạnh mệt mỏi và không tiết lộ các triệu chứng khác của họ trừ khi hỏi trực tiếp. Tỷ lệ thời gian sống trong trạng thái mệt mỏi đáng kể (ít nhất là 2 tuần) là khoảng 25%. Mệt mỏi không rõ nguyên nhân hoặc liên quan đến bệnh tâm thần vượt quá do bệnh lý, chấn thương, thuốc men, hoặc uống rượu.
Liên quan đến sinh lý bệnh của nó, lý thuyết lúc đầu mặc nhiên công nhận một cơ chế truyền nhiễm hoặc rối loạn điều hòa miễn dịch. Người có xác nhận báo cáo hội chứng mệt mỏi mãn tính tần số lớn hơn nhiều chấn thương thời thơ ấu và bệnh tâm thần và chứng minh mức độ cao hơn của sự bất ổn định về cảm xúc và căng thẳng so với nhóm chứng không mệt mỏi. Bệnh học thần kinh, thần kinh nội tiết, và nghiên cứu hình ảnh bộ não đã xác nhận sự xuất hiện của bất thường sinh học thần kinh trong hầu hết bệnh nhân. Rối loạn giấc ngủ đã được báo cáo ở 40 - 80% bệnh nhân bị hội chứng mệt mỏi mãn tính, nhưng điều trị đã chỉ cung cấp lợi ích khiêm tốn, đó là kết quả chứ không phải là nguyên nhân gây ra sự mệt mỏi. Quét MRI có thể hiển thị bất thường não trên hình ảnh T2W chủ yếu là nhỏ, đám nhỏ, dưới vỏ hyperintensities chất trắng, chủ yếu trong thùy trán.
Hội chứng mệt mỏi mãn tính
Sau khi lịch sử và quá trình kiểm tra sức khỏe được hoàn thành, điều tra tiêu chuẩn bao gồm thử máu, tỷ lệ hồng cầu lắng, xét nghiệm hóa học, huyết thanh urê (BUN), điện giải, đường, creatinine, và canxi; chức năng gan và tuyến giáp, xét nghiệm kháng thể kháng nhân, phân tích nước tiểu, test tuberculin da; và sàng lọc câu hỏi cho các rối loạn tâm thần. Các xét nghiệm khác được thực hiện theo chỉ định lâm sàng là cortisol huyết thanh, yếu tố dạng thấp, mức độ globulin miễn dịch, huyết thanh chẩn đoán Lyme trong vùng lưu hành, và các xét nghiệm cho kháng thể HIV. Thử nghiệm rộng rãi hơn thường là vô ích, trong đó có kháng thể với virus Epstein-Barr. Có thể có một tỷ lệ cao bất thường tụt huyết áp tư thế; một số bệnh nhân báo cáo phản ứng của chế độ ăn uống tăng natri cũng như các antihypotensive như fludrocortisone, 0,1 mg / ngày.
Điều trị
Mệt mỏi
Quản lý sự mệt mỏi liên quan đến việc xác định và điều trị các điều kiện góp phần mệt mỏi, chẳng hạn như ung thư, đau, trầm cảm, rối loạn giấc ngủ, giảm cân, và thiếu máu. Tạo sức đề kháng và bài tập aerobic làm giảm mệt mỏi và cải thiện hiệu suất đối với một số bệnh mãn tính liên kết với một tỷ lệ cao của sự mệt mỏi, bao gồm CHF, COPD, viêm khớp và ung thư. Thở áp lực dương liên tục là một điều trị hiệu quả cho ngưng thở khi ngủ. Psychostimulants như methylphenidate đã cho thấy kết quả không phù hợp trong các thử nghiệm ngẫu nhiên về điều trị mệt mỏi liên quan đến bệnh ung thư.
Hội chứng mệt mỏi mãn tính
Một loạt các thuốc và các phương thức đã được thử nghiệm để điều trị hội chứng mệt mỏi mãn tính. Acyclovir, globulin miễn dịch tiêm tĩnh mạch, nystatin, và liều thấp hydrocortisone / fludrocortisone không cải thiện triệu chứng. Có một tỷ lệ lớn hơn trong chẩn đoán tâm thần trong quá khứ và hiện tại ở những bệnh nhân bị hội chứng này. Rối loạn tình cảm đặc biệt phổ biến, nhưng fluoxetine 20 mg mỗi ngày, không có lợi. Bệnh nhân bị hội chứng mệt mỏi mãn tính đã được hưởng lợi từ sự can thiệp đa ngành toàn diện, bao gồm cả sử dụng liên tục thuốc tối ưu, điều trị rối loạn tình cảm hoặc lo âu, và thực hiện một chương trình điều trị hành vi nhận thức toàn diện. Liệu pháp hành vi nhận thức, một hình thức điều trị không dược lý nhấn mạnh tự lực và nhằm thay đổi nhận thức và hành vi. Mặc dù một số bệnh nhân được chữa trị, hiệu quả điều trị là rất đáng kể. Đáp ứng điều trị nhận thức hành vi không thể dự đoán trên cơ sở mức độ nghiêm trọng hoặc thời gian của hội chứng mệt mỏi mãn tính. Thực hiện phân loại cũng đã được chứng minh để cải thiện khả năng chức năng làm việc và chức năng thể chất. Hiện nay, liệu pháp nhận thức hành vi cá nhân tích cực quản lý bởi một bác sĩ chuyên khoa có tay nghề cao và tập thể dục đã được phân loại là phương pháp điều trị của sự lựa chọn cho các bệnh nhân bị hội chứng mệt mỏi mãn tính.
Ngoài ra, bác sĩ thông cảm lắng nghe và giải thích câu trả lời có thể giúp vượt qua nỗi thất vọng và huỷ hoại sức khoẻ của bệnh nhân của bệnh vẫn còn bí ẩn này. Tất cả bệnh nhân cần được khuyến khích tham gia vào các hoạt động bình thường đến mức có thể và cần được yên tâm rằng cuối cùng hồi phục hoàn toàn là có thể trong nhiều trường hợp.
Bài viết cùng chuyên mục
Phù khu trú: đánh giá các nguyên nhân gây lên bệnh cảnh lâm sàng
Phù một bên chân thường gợi ý những bệnh lý khu trú như tắc nghẽn tĩnh mạch hoặc bạch mạch; Phù cả hai bên có thể do bởi những nguyên nhân tại chỗ nhưng thường kèm với sự quá tải dịch toàn thân.
Đau thắt ngực từng cơn: đánh giá triệu chứng đau ngực
Nhiều bệnh nhân không thể chẩn đoán chắc chắn. Đánh giá lại những bệnh nhân mà xét nghiệm không đi đến kết luận đau thắt ngực hoặc nguy cơ cao bệnh mạch vành nếu triệu chứng dai dẳng.
Phân tích triệu chứng mất ngủ để chẩn đoán và điều trị
Mất ngủ nguyên phát không phổ biến và là do rối loạn nội tại của chu kỳ ngủ thức, chứng mất ngủ thứ phát phổ biến hơn nhiều.
Thiếu vitamin D: phân tích triệu chứng
Khi sự hấp thụ canxi ở ruột không cung cấp đủ canxi để duy trì mức canxi máu bình thường, Vit D sẽ ức chế các tế bào tạo xương và kích hoạt các tế bào hủy xương để huy động canxi từ xương.
Hôn mê và rối loạn ý thức: đánh giá bằng thang điểm Glasgow
Những khuyết tật nhỏ như suy giảm trí nhớ, mất định hướng và sự hoạt động chậm của não, có thể không rõ ràng và khó nhận biết, đặc biệt nếu đồng tồn tại các vấn đề ngôn ngữ, nhìn và nói.
Mất ý thức thoáng qua: đánh giá các vấn đề tuần hoàn hô hấp
Bằng chứng trên điện tâm đồ của thiếu máu cơ tim cấp gợi ý rối loạn nhịp thứ phát do thiếu máu; ví dụ nhịp nhanh thất, ngất liên quan đến thiếu máu cơ tim. Thảo luận ngay với bác sĩ tim mạch nếu bất kỳ đặc điểm nào ở trên hiện diện.
Mất ý thức thoáng qua: phân tích triệu chứng lâm sàng
Xem như là mất ý thức thoáng qua nếu nhân chứng xác định có một khoảng thời gian không có đáp ứng, bệnh nhân mô tả thức dậy hoặc tỉnh lại trên mặt đất, đặc biệt không có ký ức về việc té ngã gì trước đó, hoặc có tổn thương mặt.
Đánh trống ngực: nguyên nhân các loại rối loạn nhịp tim
Nguyên nhân gây nhịp nhanh, lo âu là nguyên nhân thường gặp nhất, với những bệnh nhân thường ghi nhận các đợt tim đập nhanh, đều, mạnh, bắt đầu và hồi phục trong vài phút.
Thiếu máu: phân tích triệu chứng
Thiếu máu chỉ là một triệu chứng của bệnh chứ không phải bản thân bệnh. Bất cứ khi nào thiếu máu được tìm thấy, nguyên nhân phải được tìm kiếm.
Mất trí nhớ ở người cao tuổi
Mặc dù không có sự đồng thuận hiện nay vào việc bệnh nhân lớn tuổi nên được kiểm tra bệnh mất trí nhớ, lợi ích của việc phát hiện sớm bao gồm xác định các nguyên nhân.
Dáng đi bất thường: phân tích triệu chứng bệnh lý
Sự tầm soát dáng đi nhạy cho việc phát hiện những bất thường về thần kinh vận động, cảm giác và hệ cơ xương ở chi dưới bởi vì bước đi là một hoạt động phối hợp phức tạp so với các test chức năng thần kinh.
Đau mắt đỏ: phân tích triệu chứng
Nguyên nhân chính của đau mắt đỏ là do nhiễm trùng hoặc chấn thương đối với các cấu trúc giải phẫu khác nhau của mắt, bệnh mô liên kết hoặc bệnh mắt nguyên phát cũng có thể biểu hiện bằng mắt đỏ.
Sốt và tăng thân nhiệt
Sốt là một triệu chứng cung cấp thông tin quan trọng về sự hiện diện của bệnh, đặc biệt là nhiễm trùng và những thay đổi trong tình trạng lâm sàng của bệnh nhân
Đau thắt lưng: phân tích bệnh cảnh lâm sàng
Cân nhắc đi lặc cách hồi thần kinh nếu đau thắt lưng kèm theo khó chịu ở cẳng chân và đùi hai bên ví dụ: cảm giác bỏng, đè ép, tê rần; tăng lên khi đi hoặc đứng và giảm nhanh khi ngồi, nằm xuống hoặc cúi người tới trước.
Rối loạn cương dương: phân tích triệu chứng
Rối loạn cương dương, trước đây thường được gọi là bất lực, được định nghĩa là không có khả năng đạt được hoặc duy trì sự cương cứng đủ để giao hợp, về bản chất là một chẩn đoán do bệnh nhân xác định.
Đi tiểu ra máu: đánh giá các triệu chứng lâm sàng
Tiểu máu vi thể đơn độc thường phổ biến và do bệnh lý lành tính như hội chứng màng đáy cầu thận mỏng. Cần đảm bảo rằng các nguyên nhân ở trên đã được loại trừ; làm cho bệnh nhân yên tâm rằng xét nghiệm thêm là không cần thiết.
Giảm bạch cầu trung tính: phân tích triệu chứng
Ba quá trình cơ bản dẫn đến giảm bạch cầu trung tính mắc phải bao gồm giảm sản xuất, tăng cường phá hủy ngoại vi và tổng hợp bạch cầu trung tính trong nội mạc mạch máu hoặc mô.
Đái máu với những điều thiết yếu
Khi không có triệu chứng nào khác, đái máu đại thể có thể có thể chỉ điểm nhiều hơn về khối u, nhưng cũng cần phân biệt với sỏi, các bệnh lý thận tiểu cầu và bệnh thận đa nang.
Khó nuốt: đánh giá các triệu chứng lâm sàng
Nếu không có nguyên nhân nào được xác định trên nội soi tiêu hóa trên, hội chẩn với chuyên gia tiêu hóa để đánh giá bổ sung cho rối loạn vận động, như nuốt barium hoặc đo áp lực thực quản có thể cần thiết.
Tiếng thở rít: phân tích triệu chứng
Thở rít thì hít vào, cho thấy có tắc nghẽn ở hoặc trên thanh quản, thở rít hai pha với tắc nghẽn tại hoặc dưới thanh quản, thở khò khè gợi ý tắc khí quản xa hoặc phế quản gốc.
Định hướng chẩn đoán khó thở
Khi đánh giá bệnh nhân bị khó thở, nhớ rằng mức độ nặng của chúng có tính chủ quan cao, có thể không cảm thấy có chút khó thở nào mặc dù có sự rối loạn trao đổi khí nặng.
Phòng chống thừa cân béo phì
Béo phì rõ ràng liên quan đến đái tháo đường type 2, cao huyết áp, tăng lipid máu, ung thư, viêm xương khớp, bệnh tim mạch, ngưng thở khi ngủ tắc nghẽn và hen suyễn
Ngã và rối loạn dáng đi ở người cao tuổi
Những thay đổi này, người lớn tuổi dễ mắc ngã khi bị thách thức bởi một sự vi phạm bổ sung cho bất kỳ hệ thống này
Xuất huyết trực tràng: đánh giá các nguyên nhân xuất huyết tiêu hóa dưới
Phần lớn bệnh nhân xuất huyết do các nguyên nhân lành tính. Ở bệnh nhân xuất huyết trực tràng cấp tính, đánh giá mức độ xuất huyết và tiến hành đầy đủ các bước cấp cứu trước khi chẩn đoán chính xác.
Cường giáp/Nhiễm độc giáp: phân tích triệu chứng
Trong cường giáp nặng, lo lắng, khả năng cảm xúc, suy nhược, không dung nạp nhiệt, giảm cân và tăng tiết mồ hôi là phổ biến.
