Đau cổ: phân tích triệu chứng

2023-04-10 10:11 AM

Các triệu chứng chính liên quan đến cổ là các triệu chứng ở rễ, chẳng hạn như dị cảm, mất cảm giác, yếu cơ, có thể cho thấy chèn ép rễ thần kinh.

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Đau cổ được định nghĩa là cơn đau xảy ra ở bất cứ đâu giữa đáy hộp sọ và ngực. Cơn đau này có thể xảy ra ở phía trước, phía sau hoặc bên. Cột sống cổ là một trong những khớp di động và phức tạp nhất trong cơ thể.

Trung bình cổ di chuyển hơn 600 lần một giờ, không có gì ngạc nhiên khi nó là nguyên nhân gây đau phổ biến. Hầu hết các cơn đau cổ đều tồn tại trong thời gian ngắn và tự khỏi. Người khám phải thận trọng khi cho rằng nguyên nhân gây đau là nội tại ở cổ mà không đánh giá bệnh nhân về các yếu tố nguy cơ và tình trạng gây đau liên quan đến vùng cổ như đau thắt ngực, bóc tách động mạch chủ hoặc bệnh lý trung thất khác.

Nguyên nhân

Chấn thương, các nguyên nhân liên quan đến công việc (ví dụ: lao động chân tay, lái xe trong thời gian dài, cúi đầu về phía trước khi đánh máy), hút thuốc và tiền sử đau thắt lưng trước đây được coi là các yếu tố nguy cơ gây đau cổ. Thông thường, không có nguyên nhân cụ thể nào có thể được gợi ra.

Các triệu chứng do bệnh lý cổ có thể chuyển sang các vùng khác trên cơ thể, phổ biến nhất là lưng trên, ngực và cánh tay. Tương tự như vậy, cơn đau do bệnh lý ở vai hoặc ngực có thể liên quan đến cổ.

Dịch tễ học. Đau cổ cực kỳ phổ biến trong dân số nói chung, với tỷ lệ hiện mắc trong đời là 40–70%. Viêm khớp cổ gặp ở 80% người trên 50 tuổi và bệnh lý rễ thần kinh cổ gặp ở 83,2/100.000 dân số nói chung, hầu hết trong số họ thuộc phân bố C6–7.

Đánh giá đặc điểm

Đặc trưng cho vị trí, chất lượng, cường độ, bức xạ, thời gian và các triệu chứng liên quan giúp xác định nguyên nhân gây đau cổ.

Các triệu chứng chính liên quan đến cổ là các triệu chứng ở rễ, chẳng hạn như dị cảm, mất cảm giác, yếu cơ, có thể cho thấy chèn ép rễ thần kinh; các triệu chứng ở chi dưới, chẳng hạn như dị cảm ở chi dưới, rối loạn chức năng ruột/bàng quang, có thể chỉ ra hội chứng chùm đuôi ngựa; và sốt, sụt cân và các tổn thương khớp khác có thể chỉ ra viêm khớp, nhiễm trùng hoặc ung thư.

Các triệu chứng bất thường có thể liên quan đến bệnh lý ở cổ và không nên coi thường. Kích hoạt hệ thống thần kinh giao cảm có thể gây đau mắt, chảy nước mắt nhiều hơn và nhìn mờ. Kích thích rễ thần kinh C3–5 (do liên quan đến dây thần kinh cơ hoành) có thể gây ra các triệu chứng hô hấp như khó thở.

Khám nên bao gồm kiểm tra, sờ nắn để tìm điểm đau ở cả đường giữa và vùng ký sinh trùng, phạm vi chuyển động, kiểm tra mạch máu thần kinh và các xét nghiệm đặc biệt. Kiểm tra cổ nên đánh giá xem có mất lông mi bình thường, phát ban hoặc các bất thường khác không. Phạm vi hoạt động của chuyển động được quan sát. Giảm phạm vi chuyển động tích cực có thể liên quan đến bệnh lý xương cơ bản như viêm khớp hoặc có thể là do co thắt cơ. Mất phạm vi chuyển động thụ động thường là do bệnh lý xương tiềm ẩn. Kiểm tra thần kinh mạch máu bao gồm đánh giá sức mạnh vận động, cảm giác và phản xạ gân sâu.

Các xét nghiệm hiếm khi cần thiết ở những bệnh nhân bị đau cổ.

Nghi ngờ bệnh ác tính hoặc viêm khớp, chẳng hạn như viêm khớp dạng thấp hoặc viêm cột sống dính khớp, có thể tiến hành các xét nghiệm như yếu tố dạng thấp, tốc độ máu lắng, công thức máu toàn bộ và/hoặc HLA B27.

X quang thường hữu ích trong các trường hợp chấn thương, các triệu chứng ở rễ hoặc các triệu chứng kéo dài (3–6 tuần). Các chế độ xem điển hình bao gồm chụp trước sau, chụp răng (nhìn bằng miệng), và chụp X quang cột sống cổ bên. Tất cả bảy đốt sống cổ nên được hình dung trong X quang bên. Các mặt cắt xiên giúp đánh giá lỗ thần kinh và các thành phần phía sau. Các hình ảnh uốn cong và mở rộng thu được khi nghi ngờ sự mất ổn định của cột sống cổ. Điều quan trọng cần nhớ là những bất thường trên X-quang là phổ biến trong dân số nói chung và có thể không phải là nguyên nhân gây ra các triệu chứng.

Chụp cắt lớp vi tính được sử dụng tốt nhất để xác định bệnh lý xương như gãy xương nhẹ, trong khi chụp cộng hưởng từ là lý tưởng cho bệnh lý mô mềm, chẳng hạn như bệnh đĩa đệm và hẹp ống sống. Việc sử dụng phương pháp ghi đĩa đệm để xác định vị trí chính xác của đĩa đệm gây đau đang gây tranh cãi.

Tốc độ dẫn truyền thần kinh và điện cơ đồ có thể hữu ích trong việc phân biệt rễ thần kinh với bệnh lý thần kinh ngoại biên.

Bệnh thoái hóa đĩa đệm cổ có thể có yếu tố di truyền. Khuynh hướng di truyền đối với các rối loạn viêm nhiễm như viêm khớp dạng thấp, viêm cột sống dính khớp và viêm xương khớp đã được thiết lập rõ ràng.

Bài viết cùng chuyên mục

Phân tích triệu chứng chóng mặt để chẩn đoán và điều trị

Triệu chứng chóng mặt có thể bao gồm ngất xỉu, choáng váng, lâng lâng hoặc đứng không vững, chóng mặt thực sự, cảm giác chuyển động bất thường hoặc quay cuồng.

Ngất: phân tích triệu chứng để chẩn đoán và điều trị

Ngất có thể được phân loại bằng cách sử dụng các hệ thống khác nhau từ các tình trạng ác tính và lành tính đến các tình trạng do tim và không do tim.

Định hướng chẩn đoán chảy máu trực tràng

Phần lớn bệnh nhân xuất huyết đường tiêu hóa dưới là lành tính, bệnh nhân xuất huyết trực tràng cấp tính, đánh giá mức độ xuất huyết và tiến hành đầy đủ các bước cấp cứu trước khi chẩn đoán chính xác.

Khó thở do bệnh phế quản phổi, tim, toàn thân hoặc nguyên nhân khác

Khởi phát nhanh, khó thở nghiêm trọng trong trường hợp không có triệu chứng lâm sàng khác cần nâng cao mối quan tâm đối với tràn khí màng phổi, thuyên tắc phổi

Dị vật và trầy xước giác mạc: phân tích triệu chứng

Các vật dẫn đến dị vật giác mạc và hoặc trầy xước bao gồm cát, bụi bẩn, lá cây và các vật liệu hữu cơ cũng như tiếp xúc với các vật liệu như phoi kim loại hoặc hạt thủy tinh.

Phù toàn thân: đánh giá các nguyên nhân gây lên bệnh cảnh lâm sàng

Phù thường do nhiều yếu tố gây nên, do đó tìm kiếm những nguyên nhân khác kể cả khi bạn đã xác định được tác nhân có khả năng. Phù cả hai bên thường kèm với sự quá tải dịch toàn thân và ảnh hưởng của trọng lực.

Mất ý thức thoáng qua: phân tích bệnh cảnh lâm sàng

Trước khi cho bệnh nhân xuất viện, thông báo về các quy định luật lái xe và khuyên họ tránh các hoạt động nơi mà mất ý thức thoáng qua có thể gây nguy hiểm như bơi, vận hành máy móc nặng, đi xe đạp.

Khám lão khoa: điểm đặc biệt trong đánh giá người già yếu suy kiệt

Khi có thể, xem xét các yếu tố trong tiền sử bệnh nhân có tương tự với những thông tin của người chứng kiến, người chăm sóc, người thân, ghi chú của bệnh nhân hoặc các nhân viên y tế khác không.

Đa hồng cầu: phân tích triệu chứng

Nguyên nhân phổ biến nhất của bệnh đa hồng cầu có liên quan đến tình trạng thiếu oxy, nên cần thực hiện đánh giá kỹ lưỡng tình trạng hô hấp.

Đau khớp hông: phân tích triệu chứng

Khớp hông là một trong những khớp lớn nhất trong toàn bộ cơ thể. Nó được bao quanh bởi 17 cơ và 3 dây chằng cực kỳ chắc chắn, cung cấp cho hông rất nhiều lực và phạm vi chuyển động.

Chẩn đoán bệnh lý: chẩn đoán xác định và chẩn đoán phân biệt

Trong phần lớn các trường hợp, việc xây dựng chẩn đoán phân biệt là bước nền tảng để đi đến chẩn đoán xác định. Đây là một chuỗi các chẩn đoán thường được sắp xếp theo thứ tự khả năng tùy theo bệnh cảnh lâm sàng.

Đau bụng cấp: bệnh nhân rất nặng với chỉ số hình ảnh và xét nghiệm

Nếu xquang ngực không chứng minh có khí tự do hoặc tương đương nhưng nghi ngờ trên lâm sàng cao như đau bụng dữ dội khởi phát đột ngột với tăng cảm giác đau, đề kháng vùng thượng vị, cho chụp CT nhưng trước tiên cho làm amylase và ECG.

Đau mắt đỏ: phân tích triệu chứng

Nguyên nhân chính của đau mắt đỏ là do nhiễm trùng hoặc chấn thương đối với các cấu trúc giải phẫu khác nhau của mắt, bệnh mô liên kết hoặc bệnh mắt nguyên phát cũng có thể biểu hiện bằng mắt đỏ.

Brain natriuretic peptide: phân tích triệu chứng

Brain natriuretic peptide cung cấp một cách để chẩn đoán và quản lý điều trị suy tim sung huyết và một loạt các bệnh khác có ảnh hưởng thứ phát đến tim.

Lách to: phân tích triệu chứng

Nhiều nguyên nhân gây lách to có thể được nhóm thành các loại sau: giải phẫu, huyết học, nhiễm trùng, miễn dịch, ung thư, thâm nhiễm và xung huyết.

Xuất huyết trực tràng: đánh giá các nguyên nhân xuất huyết tiêu hóa dưới

Phần lớn bệnh nhân xuất huyết do các nguyên nhân lành tính. Ở bệnh nhân xuất huyết trực tràng cấp tính, đánh giá mức độ xuất huyết và tiến hành đầy đủ các bước cấp cứu trước khi chẩn đoán chính xác.

Phòng chống loãng xương

Nguy cơ của loãng xương là gãy xương khoảng 5o phần trăm đối với phụ nữ và 30 phần trăm đối với nam giới, Loãng xương gãy xương có thể gây đau đáng kể và tàn tật

Chẩn đoán bệnh lý: tổng hợp các bước của quá trình

Phương pháp chính xác để đạt được chẩn đoán có thể sẽ có phần khó hiểu cho những người mới bắt đầu thực hành lâm sàng. Những người chẩn đoán giỏi lúc nào cũng sử dụng một vài kỹ năng bổ trợ mà đã thu lượm được qua hàng năm hoặc hàng chục năm kinh nghiệm.