Hôn mê: phân tích để chẩn đoán và điều trị

2022-12-21 07:57 PM

Hôn mê là tình trạng bất tỉnh một khoảng thời gian kéo dài được phân biệt với giấc ngủ bởi không có khả năng đánh thức bệnh nhân.

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Hôn mê là tình trạng bất tỉnh một khoảng thời gian kéo dài (> 1 giờ) được phân biệt với giấc ngủ bởi không có khả năng đánh thức bệnh nhân.

Nguyên nhân

Hôn mê là một biểu hiện không đặc hiệu của suy giảm chức năng hệ thần kinh trung ương (CNS) có thể do bất kỳ tổn thương nào. Có sự khác biệt lớn về các nguyên nhân có thể được chia thành khu trú (ví dụ: đột quỵ) so với không khu trú (ví dụ: thiếu oxy), chấn thương so với không do chấn thương hoặc hệ thần kinh trung ương so với nguyên nhân hệ thống. Kết quả cuối cùng là có sự rối loạn chức năng toàn bộ của cả hai bán cầu não hoặc thân não tăng dần và hệ thống kích hoạt diencephalon.

Đánh giá đặc điểm

Bệnh sử và khám thực thể thường có thể gợi ra các nguyên nhân tiềm ẩn gây hôn mê.

Sau khi đảm bảo sự ổn định của đường thở, hô hấp và tuần hoàn (ABCs), điều cần thiết là thu thập bệnh sử thích hợp. Mất ý thức đột ngột sẽ gợi ý các nguyên nhân như xuất huyết não, co giật, rối loạn nhịp tim hoặc dùng thuốc quá liều. Tiến triển chậm hơn ngụ ý một danh sách chẩn đoán phân biệt lớn hơn nhiều.

Việc kiểm tra tình trạng hôn mê về cơ bản được thực hiện bằng đo; có một số thang đo được sử dụng để đánh giá trạng thái ý thức, chẳng hạn như điểm số Jouvet, Moscow, Glasgow, Bozza-Marrubini và Điểm số toàn bộ về không phản hồi (bốn). Thang điểm phổ biến nhất được sử dụng trong thực tế là thang điểm Glasgow, đặc biệt hữu ích đối với bệnh nhân chấn thương và tiếp tục được sử dụng rộng rãi nhất. Thang điểm Bốn dễ sử dụng và cho nhiều chi tiết hơn thang điểm Glasgow và là một công cụ tốt hơn để theo dõi trong cấp cứu hồi sức; nó cung cấp tiên lượng tốt hơn và có thể được sử dụng trong chăm sóc ban đầu.

Hình ảnh đầu bằng chụp cắt lớp vi tính (CT) hoặc chụp cộng hưởng từ (MRI) nên được thực hiện càng nhanh càng tốt để loại trừ các nguyên nhân cấu trúc và hướng dẫn điều trị cấp cứu (ví dụ: xuất huyết hoặc thoát vị). Xét nghiệm nên bao gồm khí máu động mạch, công thức máu toàn bộ, sinh hóa hóa toàn diện, độc tính (bao gồm ethanol, thuốc thường bị lạm dụng, acetaminophen và salicylat), amoniac và lactate. Máu và dịch não tủy cũng nên được nuôi cấy.

Điện não đồ (EEG) nên được thực hiện để tìm kiếm các cơn động kinh không được phát hiện. Điện não đồ cũng có thể đưa ra manh mối về nguyên nhân và tiên lượng.

Chẩn đoán phân biệt

Chẩn đoán phân biệt hôn mê rất rộng nhưng thường được thiết lập dựa trên bệnh sử, khám thực thể, kết quả xét nghiệm, điện não đồ và hình ảnh. Chẩn đoán phân biệt, được chia nhỏ dựa trên chụp CT hoặc MRI bình thường và bất thường, bao gồm:

1. Chụp CT hoặc MRI bình thường.

Thuốc/quá liều: rượu, thuốc an thần, thuốc phiện.

Chuyển hóa: thiếu oxy, rối loạn điện giải, rối loạn glucose, rối loạn tuyến giáp, hôn mê gan.

Nhiễm trùng nặng: viêm phổi, viêm màng não, viêm não, nhiễm trùng huyết.

Sốc

Vấn đề liên quan đến động kinh.

Hạ thân nhiệt nặng hoặc tăng thân nhiệt.

Chấn động.

2. Chụp CT hoặc MRI bất thường.

Xuất huyết hoặc nhồi máu

Nhiễm trùng: áp xe, mủ màng phổi

U não

Chấn thương

Loại khác.

Biểu hiện lâm sàng

Bệnh nhân thiếu nhận thức về bản thân và không thực hiện các cử động có mục đích. Các dấu hiệu sinh tồn, bao gồm khả năng duy trì chức năng hô hấp, có thể bị suy giảm; vì vậy, ngay lập tức chú ý đến việc đảm bảo ABC ổn định là điều cần thiết. Hôn mê phải được phân biệt với các thực thể lâm sàng tương tự khác như trạng thái thực vật, căng trương lực, trầm cảm nặng, ức chế thần kinh cơ, hoặc mất vận động cộng với mất ngôn ngữ.

Bài viết cùng chuyên mục

Tiết dịch âm đạo (khí hư): phân tích triệu chứng

Tiết dịch âm đạo có thể là sinh lý hoặc bệnh lý. Khi giải phẫu bệnh, người ta báo cáo rằng 90% phụ nữ bị ảnh hưởng mắc bệnh viêm âm đạo do vi khuẩn, bệnh nấm candida âm hộ-âm đạo hoặc bệnh trichomonas.

Lập luận chẩn đoán từ nhiều dấu hiệu và triệu chứng không độc lập

Trong thực tế, nhiều dấu hiệu, triệu chứng và kết quả xét nghiệm thường không độc lập, bởi vì sự hiện diện của một phát hiện làm tăng xác suất xuất hiện của một phát hiện khác.

Vô kinh: phân tích triệu chứng

Vô kinh là một thuật ngữ lâm sàng dùng để mô tả tình trạng không có kinh nguyệt ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Nó có nhiều nguyên nhân tiềm ẩn.

Tiêu chuẩn Duke cải tiến để chẩn đoán viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn

Cấy máu dương tính với các sinh vật gây viêm nội tâm mạc nhiễm trùng điển hình, từ 2 mẫu cấy máu riêng biệt hoặc 2 mẫu cấy dương tính từ các mẫu lấy cách nhau > 12 giờ, hoặc 3 hoặc phần lớn 4 lần cấy máu riêng biệt.

Kỹ năng khám sức khỏe trên lâm sàng

Mặc dù bác sỹ không sử dụng tất cả các kỹ thuật nhìn sờ gõ nghe cho mọi hệ cơ quan, nên nghĩ đến bốn kỹ năng trước khi chuyển sang lĩnh vực tiếp theo được đánh giá.

Sưng khớp: đánh giá các triệu chứng và nguyên nhân

Ở bệnh nhân trẻ tuổi không có tiền sử chấn thương, đã loại trừ được viêm khớp nhiễm khuẩn, sự xuất hiện của bất cứ triệu chứng nào sau đây là dấu hiệu gợi ý cao của viêm khớp phản ứng.

Tràn dịch màng phổi: phân tích triệu chứng

Tràn dịch màng phổi do tăng áp suất thủy tĩnh trong tuần hoàn vi mạch, giảm áp suất keo trong tuần hoàn vi mạch như giảm albumin máu và tăng áp suất âm trong khoang màng phổi.

Đánh giá nhồi máu cơ tim không có ST chênh/ đau thắt ngực không ổn định

Phân tầng nguy cơ bệnh nhân bằng thang điểm TIMI hoặc các thang điểm khác. Cho dù bệnh nhân có biến chứng hay đau ngực tiếp diễn, nên theo dõi điện tâm đồ liên tục cho bệnh nhân nguy cơ trung bình.

Phì đại tuyến vú ở nam giới: phân tích triệu chứng

Vú nam bao gồm một lượng tối thiểu các mô mỡ và tuyến. Tỷ lệ estrogen-testosterone bị thay đổi ở nam giới có thể dẫn đến chứng vú to ở nam giới, hoặc sự tăng sinh của mô tuyến vú.

Tiếp cận bệnh nhân bị bệnh thận

Bệnh thận có thể là cấp hoặc mãn, suy thận cấp thì chức năng thận xáu đi từng giờ hoặc từng ngày làm ứ đọng sản phẩm chuyển hóa nitơ trong máu.

Phòng chống thương tích và bạo lực

Giết người và tai nạn xe cơ giới là một nguyên nhân chính gây tử vong liên quan đến thương tích ở người trưởng thành trẻ tuổi

Mất ý thức thoáng qua: phân tích bệnh cảnh lâm sàng

Trước khi cho bệnh nhân xuất viện, thông báo về các quy định luật lái xe và khuyên họ tránh các hoạt động nơi mà mất ý thức thoáng qua có thể gây nguy hiểm như bơi, vận hành máy móc nặng, đi xe đạp.

Đánh trống ngực: phân tích triệu chứng

Đánh trống ngực là một nhận thức bất thường khó chịu về nhịp tim. Chúng thường được mô tả là tim đập thình thịch.

Liệu pháp insulin trong điều trị đái tháo đường: tuýp 1 và tuýp 2

Liệu pháp insulin nền và liệu pháp insulin tích cực, cho bệnh nhân đái tháo đường không đạt mục tiêu đường huyết

Hồng ban đa dạng: phân tích triệu chứng

Hồng ban đa dạng thường bao gồm các hội chứng hồng ban đa dạng nhỏ (EM), hồng ban đa dạng lớn (EMM), hội chứng Stevens-Johnson (SJS) và hoại tử biểu bì nhiễm độc (TEN).

Quang tuyến vú bất thường: phân tích triệu chứng

Sàng lọc rộng rãi bằng chụp nhũ ảnh và những tiến bộ trong điều trị đã dẫn đến giảm tỷ lệ tử vong do ung thư vú.

Sốt: các nguyên nhân thường gặp gây sốt

Sốt thường xảy ra như một phần của đáp ứng pha cấp do nhiễm trùng. Nhiễm trùng gây ra một đáp ứng viêm hệ thống có tỉ lệ tử vong đáng kể và cần phải được nhận diện và điều trị kịp thời. Nguyên nhân khác có thể gây ra sốt là bệnh ác tính, bệnh lý mô liên kết.

Đi tiểu ra máu: các nguyên nhân thường gặp

Tiểu máu đại thể gợi ý nghĩ nhiều đến bệnh lý đường tiểu và luôn đòi hỏi phải đánh giá thêm. Tiểu máu vi thể thường tình cờ phát hiện ở bệnh nhân không có triệu chứng và thách thức nằm ở việc phân biệt các nguyên nhân lành tính với các bệnh lý nghiêm trọng.