Hôn mê: phân tích để chẩn đoán và điều trị

2022-12-21 07:57 PM

Hôn mê là tình trạng bất tỉnh một khoảng thời gian kéo dài được phân biệt với giấc ngủ bởi không có khả năng đánh thức bệnh nhân.

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Hôn mê là tình trạng bất tỉnh một khoảng thời gian kéo dài (> 1 giờ) được phân biệt với giấc ngủ bởi không có khả năng đánh thức bệnh nhân.

Nguyên nhân

Hôn mê là một biểu hiện không đặc hiệu của suy giảm chức năng hệ thần kinh trung ương (CNS) có thể do bất kỳ tổn thương nào. Có sự khác biệt lớn về các nguyên nhân có thể được chia thành khu trú (ví dụ: đột quỵ) so với không khu trú (ví dụ: thiếu oxy), chấn thương so với không do chấn thương hoặc hệ thần kinh trung ương so với nguyên nhân hệ thống. Kết quả cuối cùng là có sự rối loạn chức năng toàn bộ của cả hai bán cầu não hoặc thân não tăng dần và hệ thống kích hoạt diencephalon.

Đánh giá đặc điểm

Bệnh sử và khám thực thể thường có thể gợi ra các nguyên nhân tiềm ẩn gây hôn mê.

Sau khi đảm bảo sự ổn định của đường thở, hô hấp và tuần hoàn (ABCs), điều cần thiết là thu thập bệnh sử thích hợp. Mất ý thức đột ngột sẽ gợi ý các nguyên nhân như xuất huyết não, co giật, rối loạn nhịp tim hoặc dùng thuốc quá liều. Tiến triển chậm hơn ngụ ý một danh sách chẩn đoán phân biệt lớn hơn nhiều.

Việc kiểm tra tình trạng hôn mê về cơ bản được thực hiện bằng đo; có một số thang đo được sử dụng để đánh giá trạng thái ý thức, chẳng hạn như điểm số Jouvet, Moscow, Glasgow, Bozza-Marrubini và Điểm số toàn bộ về không phản hồi (bốn). Thang điểm phổ biến nhất được sử dụng trong thực tế là thang điểm Glasgow, đặc biệt hữu ích đối với bệnh nhân chấn thương và tiếp tục được sử dụng rộng rãi nhất. Thang điểm Bốn dễ sử dụng và cho nhiều chi tiết hơn thang điểm Glasgow và là một công cụ tốt hơn để theo dõi trong cấp cứu hồi sức; nó cung cấp tiên lượng tốt hơn và có thể được sử dụng trong chăm sóc ban đầu.

Hình ảnh đầu bằng chụp cắt lớp vi tính (CT) hoặc chụp cộng hưởng từ (MRI) nên được thực hiện càng nhanh càng tốt để loại trừ các nguyên nhân cấu trúc và hướng dẫn điều trị cấp cứu (ví dụ: xuất huyết hoặc thoát vị). Xét nghiệm nên bao gồm khí máu động mạch, công thức máu toàn bộ, sinh hóa hóa toàn diện, độc tính (bao gồm ethanol, thuốc thường bị lạm dụng, acetaminophen và salicylat), amoniac và lactate. Máu và dịch não tủy cũng nên được nuôi cấy.

Điện não đồ (EEG) nên được thực hiện để tìm kiếm các cơn động kinh không được phát hiện. Điện não đồ cũng có thể đưa ra manh mối về nguyên nhân và tiên lượng.

Chẩn đoán phân biệt

Chẩn đoán phân biệt hôn mê rất rộng nhưng thường được thiết lập dựa trên bệnh sử, khám thực thể, kết quả xét nghiệm, điện não đồ và hình ảnh. Chẩn đoán phân biệt, được chia nhỏ dựa trên chụp CT hoặc MRI bình thường và bất thường, bao gồm:

1. Chụp CT hoặc MRI bình thường.

Thuốc/quá liều: rượu, thuốc an thần, thuốc phiện.

Chuyển hóa: thiếu oxy, rối loạn điện giải, rối loạn glucose, rối loạn tuyến giáp, hôn mê gan.

Nhiễm trùng nặng: viêm phổi, viêm màng não, viêm não, nhiễm trùng huyết.

Sốc

Vấn đề liên quan đến động kinh.

Hạ thân nhiệt nặng hoặc tăng thân nhiệt.

Chấn động.

2. Chụp CT hoặc MRI bất thường.

Xuất huyết hoặc nhồi máu

Nhiễm trùng: áp xe, mủ màng phổi

U não

Chấn thương

Loại khác.

Biểu hiện lâm sàng

Bệnh nhân thiếu nhận thức về bản thân và không thực hiện các cử động có mục đích. Các dấu hiệu sinh tồn, bao gồm khả năng duy trì chức năng hô hấp, có thể bị suy giảm; vì vậy, ngay lập tức chú ý đến việc đảm bảo ABC ổn định là điều cần thiết. Hôn mê phải được phân biệt với các thực thể lâm sàng tương tự khác như trạng thái thực vật, căng trương lực, trầm cảm nặng, ức chế thần kinh cơ, hoặc mất vận động cộng với mất ngôn ngữ.

Bài viết cùng chuyên mục

Phân tích và quyết định trong chẩn đoán bệnh lý

Thông thường, cây quyết định được sử dụng để đại diện cho các lựa chọn thay thế khác nhau, với các xác suất được chỉ định cho các lựa chọn thay thế và tiện ích gắn liền với các kết quả có thể xảy ra.

Chuẩn bị cho việc khám lâm sàng

Việc khám sức khỏe thường bắt đầu sau khi bệnh sử đã được khai thác. Nên có một hộp đựng di động được thiết kế để chứa tất cả các thiết bị cần thiết.

Phù gai thị: phân tích triệu chứng

Phù gai thị thực sự luôn đi kèm với tăng áp lực nội sọ, chẩn đoán phân biệt đối với phù gai thị gồm chấn thương, khối u nội sọ, hẹp cống não, giả u não (tăng áp lực nội sọ vô căn.

Đau bụng cấp: đánh giá khẩn cấp tình trạng nặng của bệnh nhân

Hãy nhớ rằng những bệnh nhân trẻ, khỏe mạnh thường duy trì huyết áp trong trường hợp mất nhiều dịch, với những bệnh nhân này giảm huyết áp xảy ra muộn, nên phải xem xét cẩn thận những yếu tố như tăng nhịp tim, hạ huyết áp tư thế.

Đau khớp: phân tích triệu chứng

Đau khớp có thể là biểu hiện của nhiều nguyên nhân, bao gồm chấn thương cơ học đối với khớp, bệnh thoái hóa khớp, viêm xương khớp, nhiễm trùng và viêm cục bộ hoặc toàn thân.

Chảy máu sau mãn kinh: phân tích triệu chứng

Chảy máu âm đạo bất thường là một vấn đề ngoại trú phổ biến, xảy ra ở 10% phụ nữ trên 55 tuổi và chiếm 70% số lần khám phụ khoa trong những năm tiền mãn kinh và sau mãn kinh.

Tiết dịch âm đạo (khí hư): phân tích triệu chứng

Tiết dịch âm đạo có thể là sinh lý hoặc bệnh lý. Khi giải phẫu bệnh, người ta báo cáo rằng 90% phụ nữ bị ảnh hưởng mắc bệnh viêm âm đạo do vi khuẩn, bệnh nấm candida âm hộ-âm đạo hoặc bệnh trichomonas.

Ho: phân tích triệu chứng

Ho được kích hoạt thông qua kích hoạt cảm giác của các sợi hướng tâm trong dây thần kinh phế vị, phản xạ nội tạng này có thể được kiểm soát bởi các trung tâm vỏ não cao hơn.

Lú lẫn mê sảng: đánh giá khi có tổn thương

Khi không chỉ định chụp hình ảnh não, có thể duy trì các biện pháp điều trị trong vài ngày. CT sọ não có thể được chỉ định để loại trừ xuất huyết dưới nhện và những bất thường cấu trúc khác nếu bệnh nhân thất bại điểu trị hoặc nặng hơn.

Viêm miệng: phân tích triệu chứng

Viêm miệng đại diện cho một loại nhiễm trùng niêm mạc miệng, tình trạng viêm và các tổn thương miệng khác, có thể là bệnh ác tính nên các tổn thương dai dẳng.

Tăng huyết áp: phân tích triệu chứng

Không xác định được nguyên nhân được cho là mắc tăng huyết áp nguyên phát, có một cơ quan hoặc khiếm khuyết gen cho là tăng huyết áp thứ phát.

Giảm cân ngoài ý muốn: phân tích triệu chứng để chẩn đoán và điều trị

Các vấn đề gây ra giảm cân thông qua một hoặc nhiều cơ chế, lượng calo hấp thụ không đủ, nhu cầu trao đổi chất quá mức hoặc mất chất dinh dưỡng qua nước tiểu hoặc phân.

Cường giáp/Nhiễm độc giáp: phân tích triệu chứng

Trong cường giáp nặng, lo lắng, khả năng cảm xúc, suy nhược, không dung nạp nhiệt, giảm cân và tăng tiết mồ hôi là phổ biến.

Đánh trống ngực: đánh giá dựa trên loại rối loạn nhịp tim

Đánh giá tần suất và cường độ của các triệu chứng và ảnh hưởng lên nghề nghiệp và lối sống. Xác minh hiệu quả và tác dụng phụ của những đợt điều trị trước.

Định hướng chẩn đoán trước một tình trạng sốt

Sốt thường xảy ra như một phần của đáp ứng pha cấp của do nhiễm trùng, nhiễm trùng gây ra đáp ứng viêm hệ thống có tỉ lệ tử vong đáng kể và cần phải được nhận diện và điều trị kịp thời.

Sốt: các nguyên nhân thường gặp gây sốt

Sốt thường xảy ra như một phần của đáp ứng pha cấp do nhiễm trùng. Nhiễm trùng gây ra một đáp ứng viêm hệ thống có tỉ lệ tử vong đáng kể và cần phải được nhận diện và điều trị kịp thời. Nguyên nhân khác có thể gây ra sốt là bệnh ác tính, bệnh lý mô liên kết.