Hôn mê: phân tích để chẩn đoán và điều trị

2022-12-21 07:57 PM

Hôn mê là tình trạng bất tỉnh một khoảng thời gian kéo dài được phân biệt với giấc ngủ bởi không có khả năng đánh thức bệnh nhân.

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

 

Hôn mê là tình trạng bất tỉnh một khoảng thời gian kéo dài (> 1 giờ) được phân biệt với giấc ngủ bởi không có khả năng đánh thức bệnh nhân.

Nguyên nhân

Hôn mê là một biểu hiện không đặc hiệu của suy giảm chức năng hệ thần kinh trung ương (CNS) có thể do bất kỳ tổn thương nào. Có sự khác biệt lớn về các nguyên nhân có thể được chia thành khu trú (ví dụ: đột quỵ) so với không khu trú (ví dụ: thiếu oxy), chấn thương so với không do chấn thương hoặc hệ thần kinh trung ương so với nguyên nhân hệ thống. Kết quả cuối cùng là có sự rối loạn chức năng toàn bộ của cả hai bán cầu não hoặc thân não tăng dần và hệ thống kích hoạt diencephalon.

Đánh giá đặc điểm

Bệnh sử và khám thực thể thường có thể gợi ra các nguyên nhân tiềm ẩn gây hôn mê.

Sau khi đảm bảo sự ổn định của đường thở, hô hấp và tuần hoàn (ABCs), điều cần thiết là thu thập bệnh sử thích hợp. Mất ý thức đột ngột sẽ gợi ý các nguyên nhân như xuất huyết não, co giật, rối loạn nhịp tim hoặc dùng thuốc quá liều. Tiến triển chậm hơn ngụ ý một danh sách chẩn đoán phân biệt lớn hơn nhiều.

Việc kiểm tra tình trạng hôn mê về cơ bản được thực hiện bằng đo; có một số thang đo được sử dụng để đánh giá trạng thái ý thức, chẳng hạn như điểm số Jouvet, Moscow, Glasgow, Bozza-Marrubini và Điểm số toàn bộ về không phản hồi (bốn). Thang điểm phổ biến nhất được sử dụng trong thực tế là thang điểm Glasgow, đặc biệt hữu ích đối với bệnh nhân chấn thương và tiếp tục được sử dụng rộng rãi nhất. Thang điểm Bốn dễ sử dụng và cho nhiều chi tiết hơn thang điểm Glasgow và là một công cụ tốt hơn để theo dõi trong cấp cứu hồi sức; nó cung cấp tiên lượng tốt hơn và có thể được sử dụng trong chăm sóc ban đầu.

Hình ảnh đầu bằng chụp cắt lớp vi tính (CT) hoặc chụp cộng hưởng từ (MRI) nên được thực hiện càng nhanh càng tốt để loại trừ các nguyên nhân cấu trúc và hướng dẫn điều trị cấp cứu (ví dụ: xuất huyết hoặc thoát vị). Xét nghiệm nên bao gồm khí máu động mạch, công thức máu toàn bộ, sinh hóa hóa toàn diện, độc tính (bao gồm ethanol, thuốc thường bị lạm dụng, acetaminophen và salicylat), amoniac và lactate. Máu và dịch não tủy cũng nên được nuôi cấy.

Điện não đồ (EEG) nên được thực hiện để tìm kiếm các cơn động kinh không được phát hiện. Điện não đồ cũng có thể đưa ra manh mối về nguyên nhân và tiên lượng.

Chẩn đoán phân biệt

Chẩn đoán phân biệt hôn mê rất rộng nhưng thường được thiết lập dựa trên bệnh sử, khám thực thể, kết quả xét nghiệm, điện não đồ và hình ảnh. Chẩn đoán phân biệt, được chia nhỏ dựa trên chụp CT hoặc MRI bình thường và bất thường, bao gồm:

1. Chụp CT hoặc MRI bình thường.

Thuốc/quá liều: rượu, thuốc an thần, thuốc phiện.

Chuyển hóa: thiếu oxy, rối loạn điện giải, rối loạn glucose, rối loạn tuyến giáp, hôn mê gan.

Nhiễm trùng nặng: viêm phổi, viêm màng não, viêm não, nhiễm trùng huyết.

Sốc

Vấn đề liên quan đến động kinh.

Hạ thân nhiệt nặng hoặc tăng thân nhiệt.

Chấn động.

2. Chụp CT hoặc MRI bất thường.

Xuất huyết hoặc nhồi máu

Nhiễm trùng: áp xe, mủ màng phổi

U não

Chấn thương

Loại khác.

Biểu hiện lâm sàng

Bệnh nhân thiếu nhận thức về bản thân và không thực hiện các cử động có mục đích. Các dấu hiệu sinh tồn, bao gồm khả năng duy trì chức năng hô hấp, có thể bị suy giảm; vì vậy, ngay lập tức chú ý đến việc đảm bảo ABC ổn định là điều cần thiết. Hôn mê phải được phân biệt với các thực thể lâm sàng tương tự khác như trạng thái thực vật, căng trương lực, trầm cảm nặng, ức chế thần kinh cơ, hoặc mất vận động cộng với mất ngôn ngữ.

Bài viết cùng chuyên mục

Đau thắt lưng: phân tích bệnh cảnh lâm sàng

Cân nhắc đi lặc cách hồi thần kinh nếu đau thắt lưng kèm theo khó chịu ở cẳng chân và đùi hai bên ví dụ: cảm giác bỏng, đè ép, tê rần; tăng lên khi đi hoặc đứng và giảm nhanh khi ngồi, nằm xuống hoặc cúi người tới trước.

Thăm khám bệnh nhân suy dinh dưỡng

Trên cơ sở bệnh sử và kết quả khám sức khỏe, bệnh nhân được xếp theo 3 loại là dinh dưỡng tốt, suy dinh dưỡng trung bình hoặc nghi ngờ và suy dinh dưỡng nặng.

Suy tim sung huyết: phân tích triệu chứng

Nguyên nhân của suy tim khác nhau tùy thuộc vào chức năng thất trái (phân suất tống máu thất trái giảm hoặc bảo tồn), bên trái hoặc bên phải, hoặc cấp tính hoặc mãn tính.

Mê sảng ở người cao tuổi

Mặc dù các bệnh nhân lớn tuổi bị kích động sâu sắc thường nói đến cái tâm khi xem xét tình trạng mê sảng, nhiều cơn mê sảng tinh tế hơn.

Tiếp cận bệnh nhân, Tuân thủ điều trị

Phỏng vấn thu thập thông tin hỗ trợ chẩn đoán, hướng dẫn tuân thủ điều trị thuốc, hướng dẫn chế độ sinh hoạt của bệnh nhân và nguyên tắc đạo đức giữa bác sỹ và bệnh nhân

Đau thượng vị: phân tích triệu chứng

Các triệu chứng phổ biến là đầy hơi và nhanh no, tuy nhiên, các triệu chứng chồng chéo khiến chẩn đoán trở nên khó khăn và nguyên nhân xác định không được thiết lập.

Mất ý thức thoáng qua: phân tích triệu chứng lâm sàng

Xem như là mất ý thức thoáng qua nếu nhân chứng xác định có một khoảng thời gian không có đáp ứng, bệnh nhân mô tả thức dậy hoặc tỉnh lại trên mặt đất, đặc biệt không có ký ức về việc té ngã gì trước đó, hoặc có tổn thương mặt.

Khám bệnh: những triệu chứng không thể tìm ra tổn thương thực thể

Những bệnh nhân với bệnh lý mạn tính thì có nhiều khả năng biểu hiện những khía cạnh về tâm lý trong tình trạng của họ (đặc biệt là trầm cảm), và nó có thể ảnh hưởng lên hình thái lâm sàng.

Định hướng chẩn đoán đau ngực cấp

Mục đích chủ yếu là để nhận diện hội chứng vành cấp và những nguyên nhân đe dọa mạng sống khác như bóc tách động mạch chủ và thuyên tắc phổi.

Mệt mỏi và Hội chứng mệt mỏi mãn tính

Acyclovir, globulin miễn dịch tiêm tĩnh mạch, nystatin, và liều thấp hydrocortisone, fludrocortisone không cải thiện triệu chứng

Tiếng thổi tâm trương: phân tích triệu chứng khi nghe tim

Tiếng thổi tâm trương thường do hẹp van hai lá hoặc van ba lá hoặc hở van động mạch chủ hoặc van động mạch phổi, tiếng thổi tâm trương thường không được coi là bệnh lý.

Nhân tuyến giáp: phân tích triệu chứng

Tiếp xúc với bức xạ ion hóa hoặc xạ trị chùm tia bên ngoài (đặc biệt là trước 20 tuổi) làm tăng tỷ lệ mắc các nhân tuyến giáp lành tính và ác tính với tỷ lệ 2% mỗi năm và đạt đỉnh 15–20 năm sau khi tiếp xúc.

Khó nuốt: đánh giá các triệu chứng lâm sàng

Nếu không có nguyên nhân nào được xác định trên nội soi tiêu hóa trên, hội chẩn với chuyên gia tiêu hóa để đánh giá bổ sung cho rối loạn vận động, như nuốt barium hoặc đo áp lực thực quản có thể cần thiết.

Đánh giá nhồi máu cơ tim không có ST chênh/ đau thắt ngực không ổn định

Phân tầng nguy cơ bệnh nhân bằng thang điểm TIMI hoặc các thang điểm khác. Cho dù bệnh nhân có biến chứng hay đau ngực tiếp diễn, nên theo dõi điện tâm đồ liên tục cho bệnh nhân nguy cơ trung bình.

Mất ý thức thoáng qua: đánh giá các vấn đề tuần hoàn hô hấp

Bằng chứng trên điện tâm đồ của thiếu máu cơ tim cấp gợi ý rối loạn nhịp thứ phát do thiếu máu; ví dụ nhịp nhanh thất, ngất liên quan đến thiếu máu cơ tim. Thảo luận ngay với bác sĩ tim mạch nếu bất kỳ đặc điểm nào ở trên hiện diện.

Đau đầu: đánh giá triệu chứng lâm sàng biểu hiện màng não

Nhận diện bệnh nhân viêm màng não do vi khuẩn là ưu tiên hàng đầu cho phép điều trị kháng sinh nhanh chóng để cứu sống bệnh nhân. Bệnh nhân có thể thiếu các biểu hiện kinh điển nhưng hầu hết các trường hợp sẽ có ít nhất một biểu hiện.

Đau thắt ngực: các bước đánh giá thêm nếu nghi ngờ

Mức độ đau thắt ngực không dựa trên mức đau mà dựa trên tần số triệu chứng, giới hạn khả năng gắng sức hoạt động chức năng. Bởi vì những thông tin này sẽ hướng dẫn điều trị và theo dõi đáp ứng, đánh giá triệu chứng chính xác.

Nguy cơ tự tử: phân tích để chẩn đoán và điều trị

Tự tử thường được coi là một quyết định đạo đức mâu thuẫn với nhiều giá trị tôn giáo và xã hội, đối với nhiều cá nhân cố gắng hoặc tự tử, chất lượng cuộc sống đã trở nên cạn kiệt đến mức không còn lựa chọn nào khác.

Khám lão khoa: điểm đặc biệt trong đánh giá người già yếu suy kiệt

Khi có thể, xem xét các yếu tố trong tiền sử bệnh nhân có tương tự với những thông tin của người chứng kiến, người chăm sóc, người thân, ghi chú của bệnh nhân hoặc các nhân viên y tế khác không.

Đánh trống ngực: phân tích triệu chứng

Đánh trống ngực là một nhận thức bất thường khó chịu về nhịp tim. Chúng thường được mô tả là tim đập thình thịch.

Lú lẫn: mê sảng và mất trí

Chẩn đoán phân biệt mê sảng thường rộng và gặp trong bệnh nhân có não dễ bị tổn thương, bao gồm hầu hết các bệnh lý cơ thể cấp tính, sang chấn tinh thần hay các chấn thương do môi trường bên ngoài gây ra.

Mất thính lực: phân tích triệu chứng

Mất thính lực có thể được chia thành ba loại nguyên nhân: mất thính lực dẫn truyền, mất thính lực thần kinh tiếp nhận và mất thính lực hỗn hợp.

Mất trí nhớ ở người cao tuổi

Mặc dù không có sự đồng thuận hiện nay vào việc bệnh nhân lớn tuổi nên được kiểm tra bệnh mất trí nhớ, lợi ích của việc phát hiện sớm bao gồm xác định các nguyên nhân.

Rụng tóc: đánh giá đặc điểm

Rụng tóc có thể được phân loại theo biểu hiện lâm sàng, nghĩa là, theo việc rụng tóc là cục bộ hay toàn thể, ngoài ra, việc phân loại có thể dựa trên bệnh lý của tình trạng gây rụng tóc.

Giảm vận động ở người cao tuổi

Tránh, hạn chế và ngưng các thiết bị xâm lấn, đường tĩnh mạch, ống thông tiểu) có thể làm tăng triển vọng bệnh nhân cao tuổi cho chuyển động sớm