- Trang chủ
- Thông tin
- Chẩn đoán và điều trị theo y học hiện đại
- Khối u ở vú: phân tích triệu chứng
Khối u ở vú: phân tích triệu chứng
Đánh giá khối u ở vú nên bắt đầu bằng việc hỏi bệnh sử đầy đủ và khám thực thể. Điều quan trọng là phải xác định nguy cơ mắc bệnh ung thư vú của bệnh nhân.
Biên tập viên: Trần Tiến Phong
Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương
Khối u ở vú có thể sờ thấy là một lý do phổ biến khiến phụ nữ tìm kiếm điều trị. Đánh giá khối u vú đòi hỏi một cách tiếp cận kỹ lưỡng và có hệ thống để đảm bảo rằng ung thư vú không bị bỏ sót hoặc được chẩn đoán và điều trị ở giai đoạn đầu. Mặc dù tự kiểm tra vú không được chứng minh là giúp cải thiện khả năng sống sót, nhưng đây là một kỹ thuật hữu ích vì nhiều bệnh nhân đã phát hiện ra khối u ở vú của chính họ và thông báo cho các bác sỹ.
Phần lớn các khối u ở vú là lành tính. Tuy nhiên, cứ 8 phụ nữ co khối u thì có 1 người sẽ phát triển ung thư vú xâm lấn trong đời.
Mặc dù phần lớn bệnh ung thư vú được chẩn đoán ở phụ nữ trên 50 tuổi, nhưng một phần ba trong số đó là ở phụ nữ trẻ.
Đánh giá đặc điểm
Đánh giá khối u ở vú nên bắt đầu bằng việc hỏi bệnh sử đầy đủ và khám thực thể. Điều quan trọng là phải xác định nguy cơ mắc bệnh ung thư vú của bệnh nhân. Tuy nhiên, các bác sĩ nên biết rằng hầu hết phụ nữ bị ung thư vú không có bất kỳ yếu tố nguy cơ nào có thể xác định được.
Ngoài việc thu thập thông tin, lịch sử toàn diện về bản thân khối lượng nên bắt đầu bằng các câu hỏi sau:
Phát hiện ra khối u ở ngực như thế nào?
Có nhận thấy bất kỳ thay đổi nào ở khối u sau lần đầu tiên được ghi nhận không?
Khối u có đau không? Nếu đau, có bất kỳ sự thay đổi theo chu kỳ nào đối với cơn đau không?
Đau theo chu kỳ và dao động nhanh về kích thước của khối u vú có thể gợi ý một tổn thương nang lành tính có thể là do những thay đổi xơ nang ở vú.
Ở phụ nữ tiền mãn kinh, nên khám vú tối ưu từ 7 đến 9 ngày sau khi bắt đầu hành kinh. Kiểm tra cũng nên bao gồm kiểm tra cổ, thành ngực và nách.
Cần kiểm tra cả hai vú xem có bất đối xứng, đường viền bất thường, thay đổi da, bao gồm co da, phát ban, loét, ban đỏ và da cam. Cần kiểm tra núm vú xem có bị tổn thương, co rút, tụt vào trong hoặc tiết dịch hay không.
Nên sờ nắn cả hai vú để tìm độ đặc, độ dày hoặc khối bất thường. Nếu sờ thấy một khối, hãy xác định xem nó có mềm hay không.
Tổn thương ung thư thường cứng và bất động với đường viền không rõ ràng. Ngược lại, một khối tròn, dẻo, rời rạc, không mềm, di động gợi ý nhiều hơn về u xơ tuyến lành tính. Sờ các hạch bạch huyết khu vực ở vùng cổ tử cung, thượng đòn, hạ đòn và nách cũng nên được thực hiện. Vị trí của bất kỳ sự bất thường nào phải được mô tả và “hệ thống đồng hồ” có thể được sử dụng để ghi lại quá trình định vị.
Bệnh sử và khám cẩn thận là những yếu tố chính trong việc đánh giá một bệnh nhân có khối u ở vú. Tuy nhiên, hầu hết bệnh nhân cần được phân tích sâu hơn, có thể bao gồm chọc hút bằng kim, siêu âm, chụp quang tuyến vú và/hoặc sinh thiết khối u ở vú.
Siêu âm là một công cụ quan trọng để đánh giá xem một khối có bản chất là đặc hay nang. Nó cũng có thể được sử dụng để hướng dẫn sinh thiết hoặc hút dịch nếu khối là dạng nang.
Chụp nhũ ảnh không được chỉ định thường quy ở phụ nữ dưới 30 tuổi.
Tuy nhiên, nó thường được sử dụng như một xét nghiệm chẩn đoán đầu tiên ở phụ nữ trên 30 tuổi có biểu hiện mới ở vú.
Khối ở vú không được phân loại chắc chắn là lành tính trên hình ảnh cần sinh thiết để loại trừ ung thư vú.
Sinh thiết
Sinh thiết bằng kim nhỏ (FNAB): FNAB đã được sử dụng trong nhiều năm để đánh giá các khối ở vú. Các thủ tục có thể được thực hiện dễ dàng và nhanh chóng. Kết quả có thể thu được ngay lập tức để xúc tiến thảo luận sớm về chẩn đoán và điều trị. Tuy nhiên, tế bào học FNAB không thể phân biệt giữa ung thư vú tại chỗ và xâm lấn.
Sinh thiết kim lõi (CNB): Quy trình này yêu cầu kim đo lớn hơn và cung cấp vật liệu mô học để đánh giá khối lượng vú. Nó cũng có thể phân biệt giữa ung thư vú tại chỗ và xâm lấn. Ở hầu hết các trung tâm, CNB thường được thực hiện cùng với siêu âm hoặc chụp nhũ ảnh lập thể.
Sinh thiết cắt bỏ mở: Trường hợp CNB không được chẩn đoán và nghi ngờ ung thư vú, nên cắt bỏ toàn bộ tổn thương. Bệnh nhân cũng có thể thích phương pháp này hơn vì toàn bộ khối u được loại bỏ, ngay cả khi nó lành tính.
Kiểm tra khối rắn ba lần: Kiểm tra ba lần bao gồm đánh giá khối vú bằng cách kiểm tra thể chất, kết quả chụp quang tuyến vú và kết quả tế bào học thông qua FNAB. Kết hợp kết quả của ba xét nghiệm này với nhau, có thể thu được độ nhạy từ 97% đến 100% và độ đặc hiệu từ 98% đến 100%. Kết quả không thuyết phục vẫn có thể yêu cầu sinh thiết cắt bỏ.
Công nghệ mới nổi để đánh giá khối lượng vú: Sinh thiết vú có hỗ trợ hút chân không và sinh thiết vú có hướng dẫn bằng hình ảnh cộng hưởng từ là những công nghệ mới đã được sử dụng để đánh giá khối u ở vú.
Bài viết cùng chuyên mục
Viêm miệng: phân tích triệu chứng
Viêm miệng đại diện cho một loại nhiễm trùng niêm mạc miệng, tình trạng viêm và các tổn thương miệng khác, có thể là bệnh ác tính nên các tổn thương dai dẳng.
Đau ngực cấp: phân tích đặc điểm điện tâm đồ và các triệu chứng lâm sàng
Nếu có ST chênh lên nhưng không phù hợp những tiêu chuẩn, làm lại điện tâm đồ thường xuyên và xử trí như bệnh nhân nhồi máu cơ tim không ST chênh lên/ đau thắt ngực không ổn định.
Cổ trướng: phân tích triệu chứng
Cổ trướng là do giãn động mạch ngoại vi ở bệnh nhân xơ gan, tăng áp tĩnh mạch cửa gây ra tăng áp lực xoang, gây ra sự giãn động mạch nội tạng và ngoại biên qua trung gian oxit nitric.
Đau nhiều cơ: phân tích triệu chứng
Một số tình trạng có thể dẫn đến đau đa cơ. Các nguyên nhân phổ biến nhất là đau đa cơ do thấp khớp và các tình trạng viêm. Trong nhiều trường hợp, nguyên nhân chính xác là không rõ.
Tương quan bệnh học lâm sàng về dinh dưỡng
Có vô số sự thiếu hụt vitamin và nguyên tố vi lượng, và việc mô tả chúng nằm ngoài phạm vi, tuy nhiên, có một số điều đáng xem xét.
Đau bắp chân: phân tích triệu chứng
Thông tin thích hợp bao gồm vị trí chính xác của cơn đau, cũng như chất lượng, mức độ nghiêm trọng, thời gian kéo dài và các yếu tố làm trầm trọng thêm hoặc giảm nhẹ.
Khó thở cấp: đánh giá lâm sàng và chỉ định can thiệp
Đánh giá hô hấp gắng sức bởi quan sát lặp lại các yếu tố lâm sàng tần số, biên độ và dạng hô hấp; tìm kiếm dấu hiệu sử dụng cơ hô hấp phụ và những đặc điểm của suy kiệt hô hấp.
Đau vùng chậu mãn tính: phân tích triệu chứng
Bất kỳ cấu trúc giải phẫu nào ở bụng hoặc xương chậu đều có thể góp phần gây ra đau vùng chậu mãn tính, sẽ rất hữu ích nếu cố gắng phân loại cơn đau là do phụ khoa hay không.
Đau ngực từng cơn: những lưu ý lâm sàng trong chẩn đoán
Phải loại trừ thuyên tắc phổi ở bất kỳ bệnh nhân nào có đau kiểu màng phổi cấp tính và không có nguyên nhân nào khác rõ ràng. D-dimer âm tính cùng Wells score < 4 (đủ khả năng loại trừ chẩn đoán này).
Đau thắt lưng: phân tích triệu chứng
Nguyên nhân của cơn đau là không đặc hiệu ở phần lớn những người bị đau thắt lưng cấp tính; vấn đề nghiêm trọng là rất hiếm, thường tự giới hạn, nhưng chẩn đoán phải loại trừ các nguyên nhân hiếm gặp.
Đau vai: phân tích triệu chứng
Không thể đánh giá các quá trình bệnh lý một cách riêng biệt vì mối quan hệ phức tạp của đai vai với các cấu trúc khác. Vai bao gồm ba xương và bốn bề mặt khớp.
Đánh giá chức năng nhận thức: lú lẫn mê sảng và mất trí
Cần chắc chắn rằng sự suy giảm nhận thức rõ ràng không do các vấn đề giao tiếp hoặc một rối loạn riêng biệt về hiểu, khó tìm từ diễn đạt (mất ngôn ngữ diễn đạt), trí nhớ (hội chứng quên), hành vi và khí sắc.
Suy giáp: phân tích triệu chứng
Nguyên nhân phổ biến nhất của suy giáp nguyên phát là viêm tuyến giáp tự miễn, hoặc bệnh Hashimoto, là kết quả của sự phá hủy dần dần tuyến giáp bởi các tế bào T.
Khàn tiếng: phân tích triệu chứng
Hầu hết các trường hợp khàn tiếng đều tự cải thiện, cần phải xem xét các nguyên nhân bệnh lý quan trọng, đặc biệt là trong những trường hợp kéo dài hơn một vài tuần.
Tiêu chảy tái phát (mãn tính): phân tích đặc điểm lâm sàng
Tiến hành khám xét đại trực tràng để loại trừ ung thư/bệnh lý ruột viêm nếu bệnh nhân bị tiêu chảy kéo dài kèm theo với bất kỳ dấu hiệu: chảy máu khi thăm khám trực tràng, khối sờ thấy vùng bụng/trực tràng, sụt cân, thiếu máu thiếu sắt.
Ho ra máu: phân tích triệu chứng
Bất kể tỷ lệ là bao nhiêu, bước đầu tiên trong đánh giá là phân biệt xem bệnh nhân có ho ra máu thực sự hay chảy máu từ nguồn khác, ví dụ: nôn ra máu hoặc ho giả ra máu.
Đau thượng vị: phân tích triệu chứng
Các triệu chứng phổ biến là đầy hơi và nhanh no, tuy nhiên, các triệu chứng chồng chéo khiến chẩn đoán trở nên khó khăn và nguyên nhân xác định không được thiết lập.
Hôn mê: phân tích để chẩn đoán và điều trị
Hôn mê là tình trạng bất tỉnh một khoảng thời gian kéo dài được phân biệt với giấc ngủ bởi không có khả năng đánh thức bệnh nhân.
Mệt mỏi: đánh giá các nguyên nhân tinh thần và thể chất
Bệnh sử khai thác cẩn thận có thể cho thấy rằng vấn đề thực tế không chỉ là mệt mỏi, chẳng hạn hụt hơi, nên được tiếp tục kiểm tra. Nếu có các đặc điểm khu trú hoặc đặc hiệu hơn, chẳng hạn ho ra máu, sốt, vàng da lộ rõ, nên được tập trung đánh giá đầu tiên.
Khó thở cấp ở những bệnh nhân bị COPD: những đánh giá bổ sung
Nếu như khò khè là chủ yếu và không có đặc điểm của nhiễm trùng, chẩn đoán có khả năng là đợt cấp COPD không do nhiễm trùng. Tìm kiếm yếu tố khởi phát, ví dụ chẹn beta, không dung nạp với khí dung/bầu hít, yếu tố khởi phát từ môi trường.
Khối u vú: đặc điểm ác tính và lành tính
Siêu âm là phương thức chấn đoán hình ảnh được lựa chọn cho phụ nữ dưới 35 tuổi do mô u có mật độ cao. Đánh giá bệnh học được thực hiện bằng chấn đoán tế bào học bằng chọc hút kim nhỏ hoặc sinh thiết lõi hoặc đôi khi là xẻ sinh thiết.
Men gan tăng cao: phân tích triệu chứng
Các men gan (aminotransferase) là các enzym tế bào được tìm thấy trong tế bào gan; chúng được giải phóng vào huyết thanh do tổn thương tế bào gan, do đó làm tăng nồng độ trong huyết thanh từ mức cơ bản thấp.
Shock: phân tích các đặc điểm triệu chứng lâm sàng
Một số bệnh nhân có thể duy trì huyết áp trong giới hạn bình thường mặc dù có rối loạn chức năng cơ quan, cân nhắc bệnh lý khu trú nếu chỉ có một cơ quan bị rối loạn, chẳng hạn thiểu niệu mà không có bằng chứng rõ ràng của rối loạn huyết động.
Khối u trung thất: phân tích triệu chứng
Khi nghi ngờ hoặc phát hiện khối trung thất, kiến thức về ranh giới của các ngăn trung thất riêng lẻ và nội dung của chúng tạo điều kiện cho việc đưa ra chẩn đoán phân biệt.
Viêm họng: phân tích triệu chứng
Viêm họng bao gồm nhiều loại nguyên nhân, nhưng phổ biến nhất ở những người có khả năng miễn dịch bình thường là viêm họng nhiễm trùng cấp tính, chủ yếu là do virus.
