- Trang chủ
- Thông tin
- Chẩn đoán và điều trị theo y học hiện đại
- Khối u ở vú: phân tích triệu chứng
Khối u ở vú: phân tích triệu chứng
Đánh giá khối u ở vú nên bắt đầu bằng việc hỏi bệnh sử đầy đủ và khám thực thể. Điều quan trọng là phải xác định nguy cơ mắc bệnh ung thư vú của bệnh nhân.
Biên tập viên: Trần Tiến Phong
Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương
Khối u ở vú có thể sờ thấy là một lý do phổ biến khiến phụ nữ tìm kiếm điều trị. Đánh giá khối u vú đòi hỏi một cách tiếp cận kỹ lưỡng và có hệ thống để đảm bảo rằng ung thư vú không bị bỏ sót hoặc được chẩn đoán và điều trị ở giai đoạn đầu. Mặc dù tự kiểm tra vú không được chứng minh là giúp cải thiện khả năng sống sót, nhưng đây là một kỹ thuật hữu ích vì nhiều bệnh nhân đã phát hiện ra khối u ở vú của chính họ và thông báo cho các bác sỹ.
Phần lớn các khối u ở vú là lành tính. Tuy nhiên, cứ 8 phụ nữ co khối u thì có 1 người sẽ phát triển ung thư vú xâm lấn trong đời.
Mặc dù phần lớn bệnh ung thư vú được chẩn đoán ở phụ nữ trên 50 tuổi, nhưng một phần ba trong số đó là ở phụ nữ trẻ.
Đánh giá đặc điểm
Đánh giá khối u ở vú nên bắt đầu bằng việc hỏi bệnh sử đầy đủ và khám thực thể. Điều quan trọng là phải xác định nguy cơ mắc bệnh ung thư vú của bệnh nhân. Tuy nhiên, các bác sĩ nên biết rằng hầu hết phụ nữ bị ung thư vú không có bất kỳ yếu tố nguy cơ nào có thể xác định được.
Ngoài việc thu thập thông tin, lịch sử toàn diện về bản thân khối lượng nên bắt đầu bằng các câu hỏi sau:
Phát hiện ra khối u ở ngực như thế nào?
Có nhận thấy bất kỳ thay đổi nào ở khối u sau lần đầu tiên được ghi nhận không?
Khối u có đau không? Nếu đau, có bất kỳ sự thay đổi theo chu kỳ nào đối với cơn đau không?
Đau theo chu kỳ và dao động nhanh về kích thước của khối u vú có thể gợi ý một tổn thương nang lành tính có thể là do những thay đổi xơ nang ở vú.
Ở phụ nữ tiền mãn kinh, nên khám vú tối ưu từ 7 đến 9 ngày sau khi bắt đầu hành kinh. Kiểm tra cũng nên bao gồm kiểm tra cổ, thành ngực và nách.
Cần kiểm tra cả hai vú xem có bất đối xứng, đường viền bất thường, thay đổi da, bao gồm co da, phát ban, loét, ban đỏ và da cam. Cần kiểm tra núm vú xem có bị tổn thương, co rút, tụt vào trong hoặc tiết dịch hay không.
Nên sờ nắn cả hai vú để tìm độ đặc, độ dày hoặc khối bất thường. Nếu sờ thấy một khối, hãy xác định xem nó có mềm hay không.
Tổn thương ung thư thường cứng và bất động với đường viền không rõ ràng. Ngược lại, một khối tròn, dẻo, rời rạc, không mềm, di động gợi ý nhiều hơn về u xơ tuyến lành tính. Sờ các hạch bạch huyết khu vực ở vùng cổ tử cung, thượng đòn, hạ đòn và nách cũng nên được thực hiện. Vị trí của bất kỳ sự bất thường nào phải được mô tả và “hệ thống đồng hồ” có thể được sử dụng để ghi lại quá trình định vị.
Bệnh sử và khám cẩn thận là những yếu tố chính trong việc đánh giá một bệnh nhân có khối u ở vú. Tuy nhiên, hầu hết bệnh nhân cần được phân tích sâu hơn, có thể bao gồm chọc hút bằng kim, siêu âm, chụp quang tuyến vú và/hoặc sinh thiết khối u ở vú.
Siêu âm là một công cụ quan trọng để đánh giá xem một khối có bản chất là đặc hay nang. Nó cũng có thể được sử dụng để hướng dẫn sinh thiết hoặc hút dịch nếu khối là dạng nang.
Chụp nhũ ảnh không được chỉ định thường quy ở phụ nữ dưới 30 tuổi.
Tuy nhiên, nó thường được sử dụng như một xét nghiệm chẩn đoán đầu tiên ở phụ nữ trên 30 tuổi có biểu hiện mới ở vú.
Khối ở vú không được phân loại chắc chắn là lành tính trên hình ảnh cần sinh thiết để loại trừ ung thư vú.
Sinh thiết
Sinh thiết bằng kim nhỏ (FNAB): FNAB đã được sử dụng trong nhiều năm để đánh giá các khối ở vú. Các thủ tục có thể được thực hiện dễ dàng và nhanh chóng. Kết quả có thể thu được ngay lập tức để xúc tiến thảo luận sớm về chẩn đoán và điều trị. Tuy nhiên, tế bào học FNAB không thể phân biệt giữa ung thư vú tại chỗ và xâm lấn.
Sinh thiết kim lõi (CNB): Quy trình này yêu cầu kim đo lớn hơn và cung cấp vật liệu mô học để đánh giá khối lượng vú. Nó cũng có thể phân biệt giữa ung thư vú tại chỗ và xâm lấn. Ở hầu hết các trung tâm, CNB thường được thực hiện cùng với siêu âm hoặc chụp nhũ ảnh lập thể.
Sinh thiết cắt bỏ mở: Trường hợp CNB không được chẩn đoán và nghi ngờ ung thư vú, nên cắt bỏ toàn bộ tổn thương. Bệnh nhân cũng có thể thích phương pháp này hơn vì toàn bộ khối u được loại bỏ, ngay cả khi nó lành tính.
Kiểm tra khối rắn ba lần: Kiểm tra ba lần bao gồm đánh giá khối vú bằng cách kiểm tra thể chất, kết quả chụp quang tuyến vú và kết quả tế bào học thông qua FNAB. Kết hợp kết quả của ba xét nghiệm này với nhau, có thể thu được độ nhạy từ 97% đến 100% và độ đặc hiệu từ 98% đến 100%. Kết quả không thuyết phục vẫn có thể yêu cầu sinh thiết cắt bỏ.
Công nghệ mới nổi để đánh giá khối lượng vú: Sinh thiết vú có hỗ trợ hút chân không và sinh thiết vú có hướng dẫn bằng hình ảnh cộng hưởng từ là những công nghệ mới đã được sử dụng để đánh giá khối u ở vú.
Bài viết cùng chuyên mục
Sốt: các nguyên nhân thường gặp gây sốt
Sốt thường xảy ra như một phần của đáp ứng pha cấp do nhiễm trùng. Nhiễm trùng gây ra một đáp ứng viêm hệ thống có tỉ lệ tử vong đáng kể và cần phải được nhận diện và điều trị kịp thời. Nguyên nhân khác có thể gây ra sốt là bệnh ác tính, bệnh lý mô liên kết.
Khó nuốt: đánh giá các triệu chứng lâm sàng
Nếu không có nguyên nhân nào được xác định trên nội soi tiêu hóa trên, hội chẩn với chuyên gia tiêu hóa để đánh giá bổ sung cho rối loạn vận động, như nuốt barium hoặc đo áp lực thực quản có thể cần thiết.
Phân tích triệu chứng mất ngủ để chẩn đoán và điều trị
Mất ngủ nguyên phát không phổ biến và là do rối loạn nội tại của chu kỳ ngủ thức, chứng mất ngủ thứ phát phổ biến hơn nhiều.
Váng đầu và xỉu: các nguyên nhân gây lên rối loạn
Phản xạ giãn mạch và chậm nhịp tim xảy ra khi đáp ứng với một tác nhân như cảm xúc mạnh, các chất kích thích độc hại. Ví dụ, bệnh nhân giãn tĩnh mạch. Có tiền triệu nôn, vã mồ hôi, nhìn mờ/ mất nhìn ngoại biên.
Rong kinh: phân tích triệu chứng
Rong kinh được định nghĩa là lượng máu kinh nguyệt bị mất nhiều hơn 80 ml, xảy ra đều đặn hoặc kéo dài ≥7 ngày. việc đánh giá lượng máu mất có tiện ích hạn chế.
Đau ngực cấp: phân tích đặc điểm điện tâm đồ và các triệu chứng lâm sàng
Nếu có ST chênh lên nhưng không phù hợp những tiêu chuẩn, làm lại điện tâm đồ thường xuyên và xử trí như bệnh nhân nhồi máu cơ tim không ST chênh lên/ đau thắt ngực không ổn định.
Đau bụng mạn tính (từng giai đoạn): đặc điểm từng bệnh lý cụ thể
Đau bụng mạn tính là đau tồn tại trong hơn sáu tháng và xảy ra không có bằng chứng của một rối loạn về thể chất cụ thể. Nó cũng không liên quan đến các chức năng của cơ thể (chẳng hạn như kinh nguyệt, nhu động ruột hoặc ăn uống), thuốc hoặc độc tố.
Khám dinh dưỡng bệnh nhân cao tuổi
Các yếu tố được đưa vào danh sách kiểm tra yếu tố nguy cơ với từ viết tắt Determine, xác định một số dấu hiệu cảnh báo cho nguy cơ bị tình trạng dinh dưỡng kém.
Hiệu giá kháng thể kháng nhân (ANA) cao: phân tích triệu chứng
Kháng thể kháng nhân (ANA) được tạo ra ở những bệnh nhân mắc bệnh mô liên kết tự miễn dịch chủ yếu thuộc nhóm immunoglobulin G và thường có mặt ở mức độ cao hơn.
Chứng khát nước: phân tích triệu chứng
Chứng khát nhiều là một triệu chứng phổ biến ở bệnh nhân đái tháo đường (DM) và nổi bật ở bệnh nhân đái tháo nhạt (DI). Chứng khát nhiều có tỷ lệ hiện mắc là 3-39% ở những bệnh nhân tâm thần nội trú mãn tính.
Điện tâm đồ trong bóc tách động mạch chủ
Điện tâm đồ có thể bình thường hoặc có những bất thường không đặc hiệu. nếu bóc tách đến lỗ động mạch vành có thể có thay đổi điện tâm đồ như nhồi máu cơ tim có ST chênh lên.
Phân tích tình trạng té ngã để chẩn đoán và điều trị
Hầu hết xét nghiệm máu đều có giá trị thấp và nên được thực hiện để xác nhận nghi ngờ, điện tâm đồ rất hữu ích ở người cao tuổi để loại trừ bệnh tim.
Mất ý thức thoáng qua: phân tích bệnh cảnh lâm sàng
Trước khi cho bệnh nhân xuất viện, thông báo về các quy định luật lái xe và khuyên họ tránh các hoạt động nơi mà mất ý thức thoáng qua có thể gây nguy hiểm như bơi, vận hành máy móc nặng, đi xe đạp.
Đau đầu: đánh giá bệnh cảnh lâm sàng
Loại trừ xuất huyết dưới nhện ở bất kỳ bệnh nhân nào có đau đầu dữ dội lần đầu tiên hay là đau đầu nặng nhất họ từng trải qua mà đạt đỉnh trong 5 phút từ lúc khới phát và dai dẳng hơn 1 giờ.
Tim to: phân tích triệu chứng
Tim to là do quá tải áp lực và phì đại cơ của một hoặc nhiều buồng tim, quá tải thể tích với sự giãn nở của các buồng tim hoặc bệnh cơ tim.
Đi lại khó khăn: phân tích bệnh cảnh lâm sàng
Nếu các vấn đề di chuyển là hậu quả của chóng mặt, đầu tiên hãy lượng giá các triệu chứng hạ huyết áp tư thế, sau khi thay đổi từ nằm sang tư thế đứng, đi kèm với cảm giác xây xẩm mặt mày/tiền ngất.
Đau khớp: phân tích triệu chứng
Đau khớp có thể là biểu hiện của nhiều nguyên nhân, bao gồm chấn thương cơ học đối với khớp, bệnh thoái hóa khớp, viêm xương khớp, nhiễm trùng và viêm cục bộ hoặc toàn thân.
Khám lâm sàng: hướng dẫn thực hành thăm khám
Cần nâng cao sự ấn tượng về chức năng tâm thần cao hơn trong quá trình hỏi bệnh. Nếu phát hiện những bất thường liên quan khi thăm khám lâm sàng thường quy, tiến hành đánh giá chi tiết các hệ thống có liên quan.
Phết tế bào cổ tử cung bất thường: phân tích triệu chứng
Hầu hết bệnh nhân mắc chứng loạn sản cổ tử cung đều không có triệu chứng. Cũng có thể xuất hiện bằng chứng khi xem bên ngoài bao cao su, tiết dịch âm đạo hoặc thậm chí chảy máu âm đạo.
U sắc tố (melanoma) ác tính
Trong khi bề mặt khối u ác tính lan truyền phần lớn là một bệnh của người da trắng, người thuộc các chủng tộc khác vẫn có nguy cơ này và các loại khác của các khối u ác tính.
Nguyên tắc quản lý đau
Đối với đau liên tục, giảm đau kéo dài cũng có thể được đưa ra xung quanh thời gian với một loại thuốc tác dụng ngắn khi cần thiết để đột phá với đau đớn.
Khám lâm sàng tình trạng dinh dưỡng
Tình trạng dinh dưỡng của bệnh nhân dựa trên chiều cao và cân nặng được diễn giải bằng chỉ số khối cơ thể, là một chỉ số đáng tin cậy hơn về tình trạng béo phì so với các bảng chiều cao cân nặng.
Đi tiểu ra máu: các nguyên nhân thường gặp
Tiểu máu đại thể gợi ý nghĩ nhiều đến bệnh lý đường tiểu và luôn đòi hỏi phải đánh giá thêm. Tiểu máu vi thể thường tình cờ phát hiện ở bệnh nhân không có triệu chứng và thách thức nằm ở việc phân biệt các nguyên nhân lành tính với các bệnh lý nghiêm trọng.
Đau bụng cấp: vị trí hướng lan và tính chất của đau khi chẩn đoán
Những nguyên nhân gây ra đau bụng cấp được liệt kê dươi đây. Những số trong ngoặc tương ứng với những vùng khác nhau của bụng, được thể hiện ở hình, nơi mà cơn đau nổi bật, điển hình nhất.
Lú lẫn mạn tính: đánh giá về tình trạng lâm sàng
Thực hiện CT sọ não ở mỗi bệnh nhân biểu hiện lú lẫn mãn tính. Nó có thể giúp phát hiện được các nguyên nhân hồi phục được như xuất huyết dưới nhện, hoặc não úng thủy áp lực bình thường hoặc gợi ý các yếu tố nguyên nhân gây bệnh như bệnh mạch máu.
