Cương cứng kéo dài: phân tích triệu chứng

2023-03-25 11:03 AM

Hai loại cương cứng kéo dài, dòng chảy thấp hoặc tắc tĩnh mạch và hoặc dòng chảy cao động mạch, đã được mô tả dựa trên vấn đề cơ bản.

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Cương cứng kéo dài được định nghĩa là sự cương cứng dai dẳng, thường xuyên gây đau dương vật không liên quan đến kích thích tình dục. Không có khoảng thời gian nào được xác định cụ thể, nhưng cương cứng kéo dài thường được chẩn đoán khi sự cương cứng kéo dài hơn 4 giờ.

Mặc dù tương đối hiếm gặp (tỷ lệ mắc bệnh là 1,5 trên 100.000 người-năm và 2,9 trên 100.000 người-năm đối với nam giới từ 40 tuổi trở lên), chứng cương cứng dương vật thường là một trường hợp khẩn cấp về tiết niệu.

Nguyên nhân

Hai loại cương cứng kéo dài (dòng chảy thấp hoặc tắc tĩnh mạch và hoặc dòng chảy cao động mạch) đã được mô tả dựa trên vấn đề cơ bản. Cương cứng kéo dài động mạch thường xảy ra sau chấn thương động mạch thể hang do chấn thương vùng đáy chậu hoặc trực tiếp dương vật. Tổn thương này sau đó dẫn đến dòng chảy động mạch cao không kiểm soát được trong thể hang. Cương cứng kéo dài do tắc tĩnh mạch được đặc trưng bởi dòng chảy ra không đủ và ngày càng phổ biến nhất.

Sự khác biệt giữa hai là bắt buộc vì điều trị cuối cùng thay đổi đáng kể.

Tiền sử chấn thương dương vật hoặc tầng sinh môn hầu như luôn xảy ra trước chứng cương dương do động mạch và là thông tin lịch sử quan trọng nhất giúp phân biệt giữa hai loại chứng cương dương. Chấn thương có thể liên quan đến chấn thương trực tiếp vào dương vật hoặc vùng xương chậu hoặc chấn thương ít nghiêm trọng hơn như xỏ lỗ trên cơ thể dương vật hoặc xăm dương vật. Các nghiên cứu đã gợi ý rằng có tới 41% bệnh nhân mắc chứng priapism (tắc tĩnh mạch) đã dùng một số loại thuốc hướng tâm thần, thường là thuốc an thần kinh, trazodone và thuốc chẹn alpha như prazosin. Cương cứng kéo dài thường được báo cáo (1–17%) sau khi tiêm prostaglandin vào thể hang để điều trị rối loạn cương dương. Các nguyên nhân khác do thuốc hoặc chất gây ra bao gồm các chất ức chế phosphodiesterase-5 như sildenafil citrate, testosterone, heparin, warfarin, cocaine, tacrolimus và thậm chí cả độc tố bọ cạp. Bệnh nhân có bất kỳ tiền sử bệnh ác tính nào, đặc biệt là ung thư biểu mô cơ quan sinh dục hoặc vùng chậu và chứng cương dương mới khởi phát, nên được đánh giá di căn dương vật. Trong một đánh giá gần đây, 20–50% trường hợp di căn dương vật ban đầu có biểu hiện cương cứng dương vật.

Nguyên nhân phổ biến nhất của priapism ở trẻ em là bệnh hồng cầu hình liềm. Người ta đã báo cáo rằng hơn 60% trẻ em mắc bệnh hồng cầu hình liềm cuối cùng sẽ phát triển chứng cương cứng kéo dài.

Đánh giá đặc điểm

Các câu hỏi cụ thể có thể giúp xác định loại priapism, nguyên nhân và mức độ khẩn cấp của việc điều trị. Luôn luôn hỏi cương cứng kéo dài bao lâu đã có mặt. Họ có bị các triệu chứng kéo dài dưới 4 giờ tự khỏi nhưng sau đó tái phát không? Mức độ đau mà bệnh nhân trải qua? Đau vừa đến nặng, dai dẳng là đặc điểm của chứng cương dương do tắc tĩnh mạch và là kết quả của thiếu máu cục bộ mô.

Đau thường nhẹ hơn nhiều hoặc thoáng qua với chứng cương cứng động mạch. Có tiền sử chấn thương dương vật hoặc tầng sinh môn không? Chấn thương thường xảy ra trước chứng cương cứng động mạch. Bệnh nhân có dùng bất kỳ loại thuốc nào có thể dẫn đến priapism không? Có tiền sử bệnh ác tính không? Có tiền sử bệnh hồng cầu hình liềm hay bệnh tắc mạch nào khác không?

Kiểm tra thể chất nên bao gồm kiểm tra kỹ lưỡng bộ phận sinh dục - tiết niệu để tìm chấn thương hoặc bệnh ác tính. Thể hang chứ không phải thể xốp có liên quan đến cương cứng, và do đó, quy đầu sẽ vẫn mềm trong khi trục cương cứng và mềm. Việc kiểm tra cũng nên bao gồm sờ nắn hạch bẹn (u ác tính cơ quan sinh dục (GU)) và khám bụng (u ác tính vùng bụng hoặc GU và chấn thương).

Trong hầu hết các trường hợp, bệnh sử và khám sức khỏe sẽ xác định nguyên nhân gây ra chứng cương cứng dương vật. Xét nghiệm công thức máu toàn bộ và sàng lọc hồng cầu hình liềm có thể hữu ích, tương ứng để tìm bệnh ác tính và bệnh hồng cầu hình liềm. Các nghiên cứu về đông máu cũng được khuyến nghị (trong trường hợp dự kiến chọc hút để điều trị). Phép đo khí máu từ mẫu thể hang có thể hữu ích nếu khó phân biệt giữa priapism lưu lượng thấp và lưu lượng cao.

Trong hầu hết các trường hợp, không cần xét nghiệm chẩn đoán thêm. Nếu cần nghiên cứu khách quan, siêu âm hai mặt màu là phương pháp được lựa chọn, tiếp theo là xạ hình dương vật và chụp cộng hưởng từ. Nếu nghi ngờ bệnh ác tính vùng chậu, chụp cắt lớp vi tính nói chung là bước tiếp theo. Nếu chấn thương trước priapism, chụp động mạch có thể được chỉ định.

Bệnh thiếu máu hồng cầu hình liềm, một rối loạn di truyền lặn trên nhiễm sắc thể thường, có liên quan đến tỷ lệ cương dương cao (hơn 40% người lớn và hơn 60% trẻ em).

Chẩn đoán phân biệt

Chìa khóa để xác định nguyên nhân của cương cứng kéo dài là lịch sử lâm sàng. Khám sẽ thấy dương vật cương cứng, thường với quy đầu mềm. Nên phân biệt sớm giữa cương dương do động mạch và tắc tĩnh mạch, với loại thứ nhất thường liên quan đến chấn thương và ít đau hoặc cương cứng không đau. Nếu dương vật chỉ cương cứng một phần, chứng cương cứng do thiếu máu cục bộ sẽ ít xảy ra hơn. Đánh giá chứng cương dương nhằm mục đích xác định xem nó đã tồn tại bao lâu, vì tổn thương vĩnh viễn có thể xảy ra trong vòng ít nhất 4 giờ và xác định nguyên nhân. Các nguyên nhân phổ biến nhất là do thuốc hướng tâm thần hoặc thuốc điều trị rối loạn cương dương. Các nguyên nhân ít phổ biến hơn bao gồm chấn thương, bệnh hồng cầu hình liềm và bệnh ác tính vùng chậu.

Biểu hiện lâm sàng

Cương cứng kéo dài được coi là một cấp cứu tiết niệu và cần được quản lý tích cực. Nếu không được nhận biết và điều trị kịp thời, chứng cương cứng dương vật có thể dẫn đến bí tiểu, xơ hóa thể hang, liệt dương hoặc thậm chí hoại tử. Điều trị trong vòng 4–6 giờ kể từ khi khởi phát đã được chứng minh là làm giảm tỷ lệ mắc bệnh, giảm nhu cầu thực hiện các thủ thuật xâm lấn và chứng bất lực.

Bài viết cùng chuyên mục

Khó thở cấp: đánh giá lâm sàng và chỉ định can thiệp

Đánh giá hô hấp gắng sức bởi quan sát lặp lại các yếu tố lâm sàng tần số, biên độ và dạng hô hấp; tìm kiếm dấu hiệu sử dụng cơ hô hấp phụ và những đặc điểm của suy kiệt hô hấp.

Phân tích triệu chứng chóng mặt để chẩn đoán và điều trị

Triệu chứng chóng mặt có thể bao gồm ngất xỉu, choáng váng, lâng lâng hoặc đứng không vững, chóng mặt thực sự, cảm giác chuyển động bất thường hoặc quay cuồng.

Tiêm vắc xin Covid-19: các tác dụng phụ có thể xảy ra sau khi tiêm

Nói chuyện với bác sĩ về việc dùng thuốc không kê đơn, chẳng hạn như ibuprofen, acetaminophen, aspirin hoặc thuốc kháng histamine, nếu gặp bất kỳ cơn đau và khó chịu nào sau khi chủng ngừa.

Đau đầu gối: phân tích triệu chứng

Đau đầu gối có nhiều nguyên nhân như chấn thương cấp tính, lạm dụng, viêm hoặc thoái hóa khớp, nhiễm trùng và các vấn đề khác. Đau quy chiếu từ hông hoặc lưng dưới cũng có thể dẫn đến đau đầu gối.

Xuất huyết và ban xuất huyết: phân tích triệu chứng

Trình tự thời gian và tiền sử ban xuất huyết cũng như bất kỳ dấu hiệu chảy máu bất thường nào đều quan trọng, bởi vì nguyên nhân của ban xuất huyết có thể là bẩm sinh hoặc mắc phải.

Tiểu khó: đi tiểu đau

Nghiên cứu thuần tập được thiết kế đã chỉ ra rằng một số phụ nữ có thể được chẩn đoán đáng tin cậy với viêm bàng quang không biến chứng mà không có kiểm tra thể chất.

Chẩn đoán bệnh lý: chẩn đoán xác định và chẩn đoán phân biệt

Trong phần lớn các trường hợp, việc xây dựng chẩn đoán phân biệt là bước nền tảng để đi đến chẩn đoán xác định. Đây là một chuỗi các chẩn đoán thường được sắp xếp theo thứ tự khả năng tùy theo bệnh cảnh lâm sàng.

Bệnh tiêu chảy: đánh giá đặc điểm

Tiêu chảy có thể đi kèm với sốt, đau quặn bụng, đại tiện đau, phân nhầy và/hoặc phân có máu, ngoài ra, thời gian tiêu chảy có tầm quan trọng lâm sàng đáng kể.

Khó thở do bệnh phế quản phổi, tim, toàn thân hoặc nguyên nhân khác

Khởi phát nhanh, khó thở nghiêm trọng trong trường hợp không có triệu chứng lâm sàng khác cần nâng cao mối quan tâm đối với tràn khí màng phổi, thuyên tắc phổi

Men gan tăng cao: phân tích triệu chứng

Các men gan (aminotransferase) là các enzym tế bào được tìm thấy trong tế bào gan; chúng được giải phóng vào huyết thanh do tổn thương tế bào gan, do đó làm tăng nồng độ trong huyết thanh từ mức cơ bản thấp.

Tràn dịch màng phổi: phân tích triệu chứng

Tràn dịch màng phổi do tăng áp suất thủy tĩnh trong tuần hoàn vi mạch, giảm áp suất keo trong tuần hoàn vi mạch như giảm albumin máu và tăng áp suất âm trong khoang màng phổi.

Dấu hiệu bệnh lý: các bước thăm khám và chỉ định xử trí

Nếu như có dấu hiệu suy hô hấp và tràn khí màng phổi áp lực, tiến hành chọc kim hút khí cấp cứu ngay. Nếu như ran rít khắp cả lan tỏa, kiểm tra dấu hiệu của shock phản vệ. Nếu có, xử trí theo mô tả; ngược lại tiến hành thở khí dung giãn phế quản.

Tiêu chuẩn Duke cải tiến để chẩn đoán viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn

Cấy máu dương tính với các sinh vật gây viêm nội tâm mạc nhiễm trùng điển hình, từ 2 mẫu cấy máu riêng biệt hoặc 2 mẫu cấy dương tính từ các mẫu lấy cách nhau > 12 giờ, hoặc 3 hoặc phần lớn 4 lần cấy máu riêng biệt.

Các nguyên nhân thần kinh của ngất

Các bệnh rễ và dây thần kinh khác có hạ huyết áp tư thế gồm hội chứng Guillain Barre, thoái hóa dạng bột tiên phát, bệnh dây thần kinh do porphyrin niệu cấp, và trong ung thư biểu mô.

Nguyên tắc của trị liệu da liễu

Chất làm mềm da có hiệu quả nhất khi được áp dụng khi làm da ướt, Nếu da quá nhờn sau khi sử dụng, lau khô bằng khăn ẩm

Đau một khớp: phân tích triệu chứng

Đau khớp một bên có nhiều nguyên nhân. Đau một khớp cấp tính thường gặp nhất là do chấn thương, nhiễm trùng, viêm xương khớp hoặc các tình trạng do tinh thể gây ra.

Rụng tóc: đánh giá đặc điểm

Rụng tóc có thể được phân loại theo biểu hiện lâm sàng, nghĩa là, theo việc rụng tóc là cục bộ hay toàn thể, ngoài ra, việc phân loại có thể dựa trên bệnh lý của tình trạng gây rụng tóc.

Mụn nước và bọng nước: phân tích triệu chứng

Có nhiều nguyên nhân chúng bao gồm nhiễm herpes simplex, chàm tổ đỉa và viêm da tiếp xúc, các nguyên nhân tự miễn dịch như pemphigoid bọng nước và bệnh ly biểu bì bóng nước.

Thiếu máu trong bệnh mạn tính

Tình trạng giảm erythropoietin ít khi là nguyên nhân quan trọng gây sản xuất hồng cầu dưới mức từ trong suy thận, khi đó erythropoietin giảm là một quy luật.

Đái máu với những điều thiết yếu

Khi không có triệu chứng nào khác, đái máu đại thể có thể có thể chỉ điểm nhiều hơn về khối u, nhưng cũng cần phân biệt với sỏi, các bệnh lý thận tiểu cầu và bệnh thận đa nang.

Viêm mũi: phân tích triệu chứng

Viêm mũi dị ứng là kết quả của tình trạng viêm niêm mạc do dị ứng, viêm mũi không dị ứng không phụ thuộc vào immunoglobulin E (IgE) hoặc quá trình viêm chủ yếu.

Sốt: đánh giá chuyên sâu ở bệnh nhân sốt dai dẳng không rõ nguyên nhân

Nếu nguyên nhân gây sốt vẫn không rõ ràng, tiếp tục làm các xét nghiệm chuyên sâu với chụp bạch cầu gắn nhãn, xạ hình xương, siêu âm Doppler và/hoặc sinh thiết gan, và cân nhắc các chẩn đoán loại trừ, ví dụ bệnh Behget's, sốt địa Trung Hải, sốt giả tạo.