Cương cứng kéo dài: phân tích triệu chứng

2023-03-25 11:03 AM

Hai loại cương cứng kéo dài, dòng chảy thấp hoặc tắc tĩnh mạch và hoặc dòng chảy cao động mạch, đã được mô tả dựa trên vấn đề cơ bản.

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Cương cứng kéo dài được định nghĩa là sự cương cứng dai dẳng, thường xuyên gây đau dương vật không liên quan đến kích thích tình dục. Không có khoảng thời gian nào được xác định cụ thể, nhưng cương cứng kéo dài thường được chẩn đoán khi sự cương cứng kéo dài hơn 4 giờ.

Mặc dù tương đối hiếm gặp (tỷ lệ mắc bệnh là 1,5 trên 100.000 người-năm và 2,9 trên 100.000 người-năm đối với nam giới từ 40 tuổi trở lên), chứng cương cứng dương vật thường là một trường hợp khẩn cấp về tiết niệu.

Nguyên nhân

Hai loại cương cứng kéo dài (dòng chảy thấp hoặc tắc tĩnh mạch và hoặc dòng chảy cao động mạch) đã được mô tả dựa trên vấn đề cơ bản. Cương cứng kéo dài động mạch thường xảy ra sau chấn thương động mạch thể hang do chấn thương vùng đáy chậu hoặc trực tiếp dương vật. Tổn thương này sau đó dẫn đến dòng chảy động mạch cao không kiểm soát được trong thể hang. Cương cứng kéo dài do tắc tĩnh mạch được đặc trưng bởi dòng chảy ra không đủ và ngày càng phổ biến nhất.

Sự khác biệt giữa hai là bắt buộc vì điều trị cuối cùng thay đổi đáng kể.

Tiền sử chấn thương dương vật hoặc tầng sinh môn hầu như luôn xảy ra trước chứng cương dương do động mạch và là thông tin lịch sử quan trọng nhất giúp phân biệt giữa hai loại chứng cương dương. Chấn thương có thể liên quan đến chấn thương trực tiếp vào dương vật hoặc vùng xương chậu hoặc chấn thương ít nghiêm trọng hơn như xỏ lỗ trên cơ thể dương vật hoặc xăm dương vật. Các nghiên cứu đã gợi ý rằng có tới 41% bệnh nhân mắc chứng priapism (tắc tĩnh mạch) đã dùng một số loại thuốc hướng tâm thần, thường là thuốc an thần kinh, trazodone và thuốc chẹn alpha như prazosin. Cương cứng kéo dài thường được báo cáo (1–17%) sau khi tiêm prostaglandin vào thể hang để điều trị rối loạn cương dương. Các nguyên nhân khác do thuốc hoặc chất gây ra bao gồm các chất ức chế phosphodiesterase-5 như sildenafil citrate, testosterone, heparin, warfarin, cocaine, tacrolimus và thậm chí cả độc tố bọ cạp. Bệnh nhân có bất kỳ tiền sử bệnh ác tính nào, đặc biệt là ung thư biểu mô cơ quan sinh dục hoặc vùng chậu và chứng cương dương mới khởi phát, nên được đánh giá di căn dương vật. Trong một đánh giá gần đây, 20–50% trường hợp di căn dương vật ban đầu có biểu hiện cương cứng dương vật.

Nguyên nhân phổ biến nhất của priapism ở trẻ em là bệnh hồng cầu hình liềm. Người ta đã báo cáo rằng hơn 60% trẻ em mắc bệnh hồng cầu hình liềm cuối cùng sẽ phát triển chứng cương cứng kéo dài.

Đánh giá đặc điểm

Các câu hỏi cụ thể có thể giúp xác định loại priapism, nguyên nhân và mức độ khẩn cấp của việc điều trị. Luôn luôn hỏi cương cứng kéo dài bao lâu đã có mặt. Họ có bị các triệu chứng kéo dài dưới 4 giờ tự khỏi nhưng sau đó tái phát không? Mức độ đau mà bệnh nhân trải qua? Đau vừa đến nặng, dai dẳng là đặc điểm của chứng cương dương do tắc tĩnh mạch và là kết quả của thiếu máu cục bộ mô.

Đau thường nhẹ hơn nhiều hoặc thoáng qua với chứng cương cứng động mạch. Có tiền sử chấn thương dương vật hoặc tầng sinh môn không? Chấn thương thường xảy ra trước chứng cương cứng động mạch. Bệnh nhân có dùng bất kỳ loại thuốc nào có thể dẫn đến priapism không? Có tiền sử bệnh ác tính không? Có tiền sử bệnh hồng cầu hình liềm hay bệnh tắc mạch nào khác không?

Kiểm tra thể chất nên bao gồm kiểm tra kỹ lưỡng bộ phận sinh dục - tiết niệu để tìm chấn thương hoặc bệnh ác tính. Thể hang chứ không phải thể xốp có liên quan đến cương cứng, và do đó, quy đầu sẽ vẫn mềm trong khi trục cương cứng và mềm. Việc kiểm tra cũng nên bao gồm sờ nắn hạch bẹn (u ác tính cơ quan sinh dục (GU)) và khám bụng (u ác tính vùng bụng hoặc GU và chấn thương).

Trong hầu hết các trường hợp, bệnh sử và khám sức khỏe sẽ xác định nguyên nhân gây ra chứng cương cứng dương vật. Xét nghiệm công thức máu toàn bộ và sàng lọc hồng cầu hình liềm có thể hữu ích, tương ứng để tìm bệnh ác tính và bệnh hồng cầu hình liềm. Các nghiên cứu về đông máu cũng được khuyến nghị (trong trường hợp dự kiến chọc hút để điều trị). Phép đo khí máu từ mẫu thể hang có thể hữu ích nếu khó phân biệt giữa priapism lưu lượng thấp và lưu lượng cao.

Trong hầu hết các trường hợp, không cần xét nghiệm chẩn đoán thêm. Nếu cần nghiên cứu khách quan, siêu âm hai mặt màu là phương pháp được lựa chọn, tiếp theo là xạ hình dương vật và chụp cộng hưởng từ. Nếu nghi ngờ bệnh ác tính vùng chậu, chụp cắt lớp vi tính nói chung là bước tiếp theo. Nếu chấn thương trước priapism, chụp động mạch có thể được chỉ định.

Bệnh thiếu máu hồng cầu hình liềm, một rối loạn di truyền lặn trên nhiễm sắc thể thường, có liên quan đến tỷ lệ cương dương cao (hơn 40% người lớn và hơn 60% trẻ em).

Chẩn đoán phân biệt

Chìa khóa để xác định nguyên nhân của cương cứng kéo dài là lịch sử lâm sàng. Khám sẽ thấy dương vật cương cứng, thường với quy đầu mềm. Nên phân biệt sớm giữa cương dương do động mạch và tắc tĩnh mạch, với loại thứ nhất thường liên quan đến chấn thương và ít đau hoặc cương cứng không đau. Nếu dương vật chỉ cương cứng một phần, chứng cương cứng do thiếu máu cục bộ sẽ ít xảy ra hơn. Đánh giá chứng cương dương nhằm mục đích xác định xem nó đã tồn tại bao lâu, vì tổn thương vĩnh viễn có thể xảy ra trong vòng ít nhất 4 giờ và xác định nguyên nhân. Các nguyên nhân phổ biến nhất là do thuốc hướng tâm thần hoặc thuốc điều trị rối loạn cương dương. Các nguyên nhân ít phổ biến hơn bao gồm chấn thương, bệnh hồng cầu hình liềm và bệnh ác tính vùng chậu.

Biểu hiện lâm sàng

Cương cứng kéo dài được coi là một cấp cứu tiết niệu và cần được quản lý tích cực. Nếu không được nhận biết và điều trị kịp thời, chứng cương cứng dương vật có thể dẫn đến bí tiểu, xơ hóa thể hang, liệt dương hoặc thậm chí hoại tử. Điều trị trong vòng 4–6 giờ kể từ khi khởi phát đã được chứng minh là làm giảm tỷ lệ mắc bệnh, giảm nhu cầu thực hiện các thủ thuật xâm lấn và chứng bất lực.

Bài viết cùng chuyên mục

Định hướng chẩn đoán đau bụng mạn tính

Đau bụng mạn tính rất phổ biến, hầu hết bệnh nhân trẻ sẽ có rối loạn chức năng, bệnh nhân lớn tuổi với đau bụng mới, dai dẳng, ưu tiên là loại trừ bệnh lý ác tính.

Đau mắt đỏ: phân tích triệu chứng

Nguyên nhân chính của đau mắt đỏ là do nhiễm trùng hoặc chấn thương đối với các cấu trúc giải phẫu khác nhau của mắt, bệnh mô liên kết hoặc bệnh mắt nguyên phát cũng có thể biểu hiện bằng mắt đỏ.

Nguyên tắc của trị liệu da liễu

Chất làm mềm da có hiệu quả nhất khi được áp dụng khi làm da ướt, Nếu da quá nhờn sau khi sử dụng, lau khô bằng khăn ẩm

Khối u bìu: phân tích triệu chứng

Trong quá trình đánh giá bất kỳ khối u bìu nào, mục tiêu chính là xác định xem có chỉ định chuyển tuyến ngay lập tức hay không.

Ho: phân tích triệu chứng

Ho được kích hoạt thông qua kích hoạt cảm giác của các sợi hướng tâm trong dây thần kinh phế vị, phản xạ nội tạng này có thể được kiểm soát bởi các trung tâm vỏ não cao hơn.

Khó thở do bệnh phế quản phổi, tim, toàn thân hoặc nguyên nhân khác

Khởi phát nhanh, khó thở nghiêm trọng trong trường hợp không có triệu chứng lâm sàng khác cần nâng cao mối quan tâm đối với tràn khí màng phổi, thuyên tắc phổi

Khàn tiếng: phân tích triệu chứng

Hầu hết các trường hợp khàn tiếng đều tự cải thiện, cần phải xem xét các nguyên nhân bệnh lý quan trọng, đặc biệt là trong những trường hợp kéo dài hơn một vài tuần.

Yếu chi một bên: đánh giá đặc điểm khởi phát lâm sàng

Trong tất cả các trường hợp, tham khảo lời khuyên của các chuyên gia thần kinh và tìm hiểu thêm bằng cách tiến hành chọc dịch não tủy ± MRI nếu CT không tìm ra nguyên nhân.

Khám dinh dưỡng bệnh nhân cao tuổi

Các yếu tố được đưa vào danh sách kiểm tra yếu tố nguy cơ với từ viết tắt Determine, xác định một số dấu hiệu cảnh báo cho nguy cơ bị tình trạng dinh dưỡng kém.

Khó nuốt thực quản (cấu trúc): các nguyên nhân thường gặp

Cả bệnh cấu trúc và rối loạn vận động đều có thể gây khó nuốt. Nguyên nhân cấu trúc thường gây khó nuốt với thức ăn rắn; rối loạn vận động có thể gây khó nuốt với cả thức ăn rắn và chất lỏng.

Đau nhiều cơ: phân tích triệu chứng

Một số tình trạng có thể dẫn đến đau đa cơ. Các nguyên nhân phổ biến nhất là đau đa cơ do thấp khớp và các tình trạng viêm. Trong nhiều trường hợp, nguyên nhân chính xác là không rõ.

Chứng khát nước: phân tích triệu chứng

Chứng khát nhiều là một triệu chứng phổ biến ở bệnh nhân đái tháo đường (DM) và nổi bật ở bệnh nhân đái tháo nhạt (DI). Chứng khát nhiều có tỷ lệ hiện mắc là 3-39% ở những bệnh nhân tâm thần nội trú mãn tính.

Co giật: phân tích triệu chứng

Nguyên nhân gây co giật bao gồm rối loạn chức năng hệ thống thần kinh trung ương nguyên phát cũng như rối loạn chuyển hóa hoặc bệnh hệ thống.

Tiểu không tự chủ: phân tích triệu chứng

Tỷ lệ tiểu không tự chủ tăng theo tuổi và cao tới 34% ở nữ và 11% ở nam. Đó là nguyên nhân chính dẫn đến việc rút lui khỏi xã hội và mất khả năng sống độc lập.

Mục tiêu của việc thăm khám lâm sàng

Hiệu lực của một phát hiện vật lý phụ thuộc vào nhiều yếu tố, kinh nghiệm lâm sàng và độ tin cậy của các kỹ thuật khám là quan trọng nhất.

Định hướng chẩn đoán khó nuốt

Bệnh nhân với khó nuốt cần loại trừ các bệnh lý nghiêm trọng, trừ khi tiền sử chỉ ra vấn đề miệng hầu, kiểm tra thực quản để loại trừ tắc nghẽn cơ học.

Nôn ra máu: đánh giá tình trạng lâm sàng

Mọi bệnh nhân nôn ra máu có các dấu hiệu của shock hoặc có bằng chứng bệnh nhân vẫn đang chảy máu, nên tiến hành nội soi cấp cứu sau khi đã hồi sức đầy đủ cho bệnh nhân.

Mệt mỏi: các biểu hiện phải phân biệt

Mệt mỏi hay thiếu năng lượng thường là lý do cho việc từ bỏ các hoạt động và đặt câu hỏi cẩn thận có thể cần thiết để phân biệt giữa giới hạn hoạt động thể lực và thiếu hứng thú, quyết tâm.

Đau cổ: phân tích triệu chứng

Các triệu chứng chính liên quan đến cổ là các triệu chứng ở rễ, chẳng hạn như dị cảm, mất cảm giác, yếu cơ, có thể cho thấy chèn ép rễ thần kinh.

Phân tích triệu chứng ngủ nhiều để chẩn đoán và điều trị

Ngủ nhiều quá mức nên được phân biệt với mệt mỏi tổng quát và mệt mỏi không đặc hiệu, vì bệnh nhân thường sử dụng các thuật ngữ thay thế cho nhau.

Viêm họng: phân tích triệu chứng

Viêm họng bao gồm nhiều loại nguyên nhân, nhưng phổ biến nhất ở những người có khả năng miễn dịch bình thường là viêm họng nhiễm trùng cấp tính, chủ yếu là do virus.

Nốt phổi đơn độc: phân tích triệu chứng

Nốt phổi đơn độc được coi là một nốt mờ trên phim X quang đơn độc có hình cầu và giới hạn rõ, đường kính nhỏ hơn 3 cm, bao quanh bởi phổi và không kèm theo xẹp phổi, phì đại rốn phổi hoặc tràn dịch màng phổi.

Các xét nghiệm cơ bản: chỉ định khi thăm khám bệnh

Các xét nghiệm được khuyến cáo cho những bối cảnh lâm sàng khác được trình bày ở các bệnh tương ứng. Trong một số bệnh cũng cung cấp thêm những hướng dẫn chi tiết cách tiếp cận kết quả xét nghiệm.

Viêm miệng: phân tích triệu chứng

Viêm miệng đại diện cho một loại nhiễm trùng niêm mạc miệng, tình trạng viêm và các tổn thương miệng khác, có thể là bệnh ác tính nên các tổn thương dai dẳng.

Quang tuyến vú bất thường: phân tích triệu chứng

Sàng lọc rộng rãi bằng chụp nhũ ảnh và những tiến bộ trong điều trị đã dẫn đến giảm tỷ lệ tử vong do ung thư vú.