Chảy máu trực tràng: phân tích triệu chứng

2023-03-20 01:47 PM

Đánh giá ban đầu nên xác định mức độ nghiêm trọng và sự ổn định huyết động của bệnh nhân và xác định nguồn gốc của chảy máu là đường tiêu hóa trên hoặc dưới về bản chất.

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

 

Chảy máu trực tràng là một vấn đề phổ biến mà các bác sĩ chăm sóc ban đầu phải đối mặt trong môi trường cấp cứu và ngoại trú. Phổ chảy máu trực tràng có thể từ nhẹ đến nặng: máu đỏ tươi ở trực tràng, có thể xuất hiện dưới dạng máu trên giấy vệ sinh, một lượng nhỏ máu trong bồn cầu hoặc máu tươi trên phân. Điều này chủ yếu có xu hướng chảy máu không liên tục mãn tính. Nhiều bệnh nhân bị chảy máu trực tràng nhẹ không tìm kiếm sự chăm sóc y tế cho vấn đề này. Chảy máu trực tràng ồ ạt cấp tính kèm theo đi ngoài ra máu hoặc phân đen có thể đe dọa đến tính mạng.

Chảy máu trực tràng thường là dấu hiệu của bệnh niêm mạc hoặc mạch máu cục bộ, nhưng nó cũng có thể biểu thị bệnh đường ruột gần ở ruột non hoặc ruột già. Chảy máu trực tràng ít là một vấn đề thường gặp ở 15% dân số. Táo bón làm tổn thương các mô tĩnh mạch và niêm mạc tại chỗ. Mang thai có thể ức chế lưu lượng máu tĩnh mạch trong khung chậu và dẫn đến hình thành trĩ. Chảy máu từ các nguồn gần dây chằng Treitz có xu hướng tạo ra phân có màu đen và hắc ín do chuyển hóa heme.

Đánh giá đặc điểm

Đánh giá ban đầu. Đánh giá ban đầu nên xác định mức độ nghiêm trọng và sự ổn định huyết động của bệnh nhân và xác định nguồn gốc của chảy máu là đường tiêu hóa (GI) trên hoặc dưới về bản chất. Khả năng ảnh hưởng đến huyết động đảm bảo hồi sức thể tích bằng hai đường truyền tĩnh mạch đường kính lớn, tốt nhất là trong môi trường chăm sóc đặc biệt có sự tham gia của bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa trong nhóm. Nếu chảy máu trực tràng ít hoặc đã ngừng và bệnh nhân ổn định, việc đánh giá có thể được thực hiện ở cơ sở ngoại trú.

Bệnh sử và chẩn đoán phân biệt. Cho đến nay, nguồn chảy máu hậu môn trực tràng phổ biến nhất là bệnh trĩ. Nguy cơ mắc bệnh trĩ tăng theo tuổi tác, mang thai, ngồi hoặc đứng lâu, tiêu chảy mãn tính hoặc táo bón. Các khiếu nại liên quan đến bệnh trĩ bao gồm ngứa hậu môn, đau và sa. Các nguồn chảy máu tối thiểu khác ở hậu môn trực tràng bao gồm vết nứt hậu môn, polyp, viêm trực tràng, loét trực tràng và ung thư. Cũng cần phải lấy tiền sử của bất kỳ việc sử dụng chất làm loãng máu nào.

Bệnh loét dạ dày: Sử dụng aspirin, thuốc chống viêm không steroid hoặc thuốc lá.

Giãn tĩnh mạch thực quản: Lạm dụng rượu; vàng da; các dấu hiệu của tăng áp lực tĩnh mạch cửa, bao gồm cổ trướng, ban đỏ lòng bàn tay, u mạch dạng mạng nhện, gan to, lách to và giãn tĩnh mạch trực tràng.

Rách Mallory-Weiss: Chảy máu trước nôn mửa, nôn mửa hoặc co giật.

Ung thư dạ dày: Hạch thượng đòn trái; sờ thấy khối; đau bụng; giảm cân; chứng suy mòn.

Bệnh túi thừa: Tuổi >60; chảy máu không đau; có thể táo bón gần đây.

Dị dạng động tĩnh mạch: Tuổi >60; chảy máu không đau; suy thận mạn tính.

U đại tràng: Tuổi >50; đau bụng; giảm cân; teo cơ; suy dinh dưỡng calo protein; ung thư đại tràng bên phải có thể đi kèm với khối sờ thấy được ở bụng bên phải; gan to; nốt gan; tiền sử polyp tuyến hoặc viêm loét đại tràng lâu ngày; trước khi tiếp xúc với bức xạ ion hóa; tiền sử gia đình mắc bệnh đa polyp gia đình hoặc hội chứng gia đình ung thư.

Viêm loét đại tràng: bắt đầu ở bệnh nhân trẻ tuổi (20–40 tuổi); thường liên quan đến trực tràng; liên quan đến tiêu chảy lẫn máu và chất nhầy Bệnh Crohn: bắt đầu ở bệnh nhân trẻ tuổi (20–40 tuổi); rò quanh hậu môn, phúc mạc và/hoặc thành bụng có thể liên quan.

Viêm đại tràng do phóng xạ: Tiền sử xạ trị vùng bụng và/hoặc vùng chậu.

Bệnh trĩ: Khối quanh hậu môn có thể đau (trĩ ngoại) hoặc không đau (trĩ nội); thường bắt đầu ở bệnh nhân trẻ tuổi; liên quan đến táo bón, mang thai hoặc thời kỳ hậu sản.

Nứt hậu môn: Phổ biến hơn ở những bệnh nhân có tiền sử táo bón; liên quan đến cơn đau nhói dữ dội xảy ra với sự căng thẳng khi đại tiện; cơn đau sẽ hết trong vòng một giờ sau khi đi đại tiện; thường bắt đầu từ 20–40 tuổi.

Bệnh lao đại tràng: Tiền sử lao phổi hoặc tiền sử mắc bệnh lao.

Rò động mạch chủ: Tiền sử phình động mạch chủ bụng đã được phẫu thuật sửa chữa bằng đặt mảnh ghép mạch nhân tạo.

Các xét nghiệm ban đầu để đánh giá sự ổn định về huyết động và khả năng đông máu là công thức máu toàn bộ để đánh giá tình trạng thiếu máu, loại và sàng lọc, xét nghiệm tụ máu trong phân, nitơ urê và creatinine huyết thanh, và bảng đông máu.

Các nghiên cứu hình ảnh có thể hướng đến nguồn chảy máu có nhiều khả năng nhất.

Bệnh nhân trẻ tuổi bị chảy máu trực tràng nhẹ không liên tục có thể được đánh giá bằng nội soi hoặc soi đại tràng sigma ống mềm. Những người trên 50 tuổi bị chảy máu không đau được coi là bị ung thư ruột kết cho đến khi được chứng minh bằng nội soi, ngay cả khi khám trực tràng là bất thường.

Chẩn đoán

Chảy máu trực tràng gián đoạn mạn tính. Nội soi đại tràng là công cụ chẩn đoán được lựa chọn ở bệnh nhân có huyết động ổn định với nghi ngờ xuất huyết từ đường tiêu hóa dưới. Thụt bari cản quang kép với soi đại tràng sigma có thể là một lựa chọn thay thế ở những bệnh nhân có chống chỉ định tương đối với nội soi đại tràng. Một số bác sĩ có thể xem xét đánh giá hạn chế vùng hậu môn trực tràng bằng nội soi đại tràng sigma ở những bệnh nhân dưới 40 tuổi vì chỉ có 5% trường hợp ung thư đại trực tràng xảy ra ở nhóm đối tượng này. Ngoài ra, nguyên nhân phổ biến nhất gây chảy máu trực tràng ở bệnh nhân dưới 30 tuổi là bệnh lý hậu môn như trĩ hoặc nứt, có thể được chẩn đoán bằng nội soi. Trong trường hợp không thể xác định được nguồn chảy máu, hoặc nếu chảy máu và thiếu máu vẫn tiếp tục, nên tiến hành nội soi đại tràng để đánh giá toàn bộ ruột già. Nguyên nhân xuất huyết tiêu hóa ở ruột non là không phổ biến, chỉ chiếm 2–10% trong tất cả các trường hợp. Do vị trí của nó, việc đánh giá là khó khăn về mặt kỹ thuật. Do đó, vì những lý do này, việc đánh giá ruột non thường ít được chỉ định hơn. Tuy nhiên, khi nội soi không chẩn đoán được, nên đánh giá ruột non. Chảy máu đường tiêu hóa không rõ ràng là tình trạng mất máu tái phát mà không xác định được nguyên nhân chảy máu ngay cả sau khi nội soi thực quản-dạ dày-tá tràng (EGD) và nội soi đại tràng. Khi việc đánh giá ruột non được coi là cần thiết, một số quy trình có thể được sử dụng bao gồm chụp chuỗi đường tiêu hóa trên có cản quang bằng barium với quá trình theo dõi ruột non (SBFT), nội soi viên nang, chụp động mạch (yêu cầu mất máu với tốc độ 1 mL/phút), technetium chụp hồng cầu có đánh dấu phóng xạ (yêu cầu mất máu với tốc độ 0,1 mL/phút) và nội soi đẩy.

Xuất huyết trực tràng ồ ạt cấp tính. Chảy máu trực tràng ồ ạt cấp tính thường phát sinh từ nguồn GI trên. Quá trình chẩn đoán bắt đầu bằng EGD.

Nếu bệnh nhân không nôn ra máu và không thể nội soi ngay được, có thể đặt ống thông mũi-dạ dày để rửa dạ dày trong khi chờ nội soi. Nếu không có máu được trả lại và mật được xác định, nguồn GI trên ít có khả năng hơn nhiều và công việc có thể tập trung vào ruột già. Nội soi đại tràng là một trong hai công cụ chẩn đoán được lựa chọn để đánh giá xuất huyết tiêu hóa dưới cấp tính. Nội soi đại tràng có thể được thực hiện khẩn cấp hoặc tự chọn, tùy thuộc vào tình trạng huyết động của bệnh nhân và tiêu chí phân tầng nguy cơ.

Bài viết cùng chuyên mục

Đau ngực, chẩn đoán và điều trị

Thiếu máu cơ tim thường được mô tả là tức nặng, đau cảm giác áp lực, thắt chặt, ép, chứ không phải là nhói sắc nét hoặc co thắt

Đau đầu: chọc dịch não tủy và phân tích dịch não tủy đánh giá

Viêm màng nào do vi khuẩn sớm có thể nhầm lẫn với viêm màng não do virus bởi tăng bạch cầu lympho là chủ yếu trong dịch não tủy. Nếu có bất kỳ khả năng nào của viêm màng não do vi khuẩn, điều trị kháng sinh trong lúc đợi xét nghiệm bổ sung.

Khám lão khoa: tiếp cận bệnh nhân già yếu suy kiệt

Thách thức trong việc đánh giá lão khoa cấp tính thường phức tạp do các quan niệm sai lầm mà quá trình luôn có sự khó chịu và mệt mỏi trong đó.

Rong kinh: phân tích triệu chứng

Rong kinh được định nghĩa là lượng máu kinh nguyệt bị mất nhiều hơn 80 ml, xảy ra đều đặn hoặc kéo dài ≥7 ngày. việc đánh giá lượng máu mất có tiện ích hạn chế.

Đau thắt lưng: phân tích triệu chứng

Nguyên nhân của cơn đau là không đặc hiệu ở phần lớn những người bị đau thắt lưng cấp tính; vấn đề nghiêm trọng là rất hiếm, thường tự giới hạn, nhưng chẩn đoán phải loại trừ các nguyên nhân hiếm gặp.

Đau bụng cấp: đánh giá khẩn cấp tình trạng nặng của bệnh nhân

Hãy nhớ rằng những bệnh nhân trẻ, khỏe mạnh thường duy trì huyết áp trong trường hợp mất nhiều dịch, với những bệnh nhân này giảm huyết áp xảy ra muộn, nên phải xem xét cẩn thận những yếu tố như tăng nhịp tim, hạ huyết áp tư thế.

Sức khoẻ và phòng ngừa dịch bệnh

Tại Hoa Kỳ, tiêm chủng trẻ em đã dẫn đến loại bỏ gần hết bệnh sởi, quai bị, rubella, bệnh bại liệt, bạch hầu, ho gà và uốn ván

Hạch to khu trú: phân tích triệu chứng

Hạch cổ 2 bên thường do viêm họng, ở cổ phía sau cơ ức đòn chũm là một phát hiện đáng ngại hơn và cần được đánh giá thêm. Sờ hạch thượng đòn bên trái dẫn lưu các vùng trong ổ bụng và bên phải dẫn lưu phổi, trung thất và thực quản.

Định hướng chẩn đoán đau bụng mạn tính

Đau bụng mạn tính rất phổ biến, hầu hết bệnh nhân trẻ sẽ có rối loạn chức năng, bệnh nhân lớn tuổi với đau bụng mới, dai dẳng, ưu tiên là loại trừ bệnh lý ác tính.

U nang xương: phân tích đặc điểm

U nang xương xuất hiện nhiều hơn trên phim trơn vì chúng có xu hướng ăn mòn xương xung quanh và thường bị tách ra và chứa đầy máu.

Kiểm tra tính hợp lý trên lâm sàng

Khám lâm sàng hợp lý là một phần rộng lớn hơn được gọi là y học dựa trên bằng chứng, 'không nhấn mạnh trực giác, kinh nghiệm lâm sàng không hệ thống và cơ sở lý luận bệnh lý như đủ cơ sở để ra quyết định lâm sàng.

Dáng đi bất thường: phân tích triệu chứng bệnh lý

Sự tầm soát dáng đi nhạy cho việc phát hiện những bất thường về thần kinh vận động, cảm giác và hệ cơ xương ở chi dưới bởi vì bước đi là một hoạt động phối hợp phức tạp so với các test chức năng thần kinh.

Viêm thận bể thận trong chẩn đoán và điều trị

Beta lactam tĩnh mạch và một thuốc nhóm Aminoglycosid là lực chọn ban đầu khi chưa có kháng sinh đồ, Ở cơ sở ngoại trú có thể điều trị bằng Trimethoprim sulfamethoxazol

Khám dinh dưỡng bệnh nhân cao tuổi

Các yếu tố được đưa vào danh sách kiểm tra yếu tố nguy cơ với từ viết tắt Determine, xác định một số dấu hiệu cảnh báo cho nguy cơ bị tình trạng dinh dưỡng kém.

Sốt: đánh giá chuyên sâu ở bệnh nhân sốt dai dẳng không rõ nguyên nhân

Nếu nguyên nhân gây sốt vẫn không rõ ràng, tiếp tục làm các xét nghiệm chuyên sâu với chụp bạch cầu gắn nhãn, xạ hình xương, siêu âm Doppler và/hoặc sinh thiết gan, và cân nhắc các chẩn đoán loại trừ, ví dụ bệnh Behget's, sốt địa Trung Hải, sốt giả tạo.

Khó thở cấp: đánh giá lâm sàng và chỉ định can thiệp

Đánh giá hô hấp gắng sức bởi quan sát lặp lại các yếu tố lâm sàng tần số, biên độ và dạng hô hấp; tìm kiếm dấu hiệu sử dụng cơ hô hấp phụ và những đặc điểm của suy kiệt hô hấp.

Hỏi bệnh và thăm khám bệnh nhân béo phì

Thừa cân hoặc béo phì làm tăng đáng kể nguy cơ mắc bệnh và tử vong do tăng huyết áp, đái tháo đường týp 2, rối loạn lipid máu, bệnh động mạch vành, đột quỵ, sỏi mật, viêm xương khớp, các vấn đề về hô hấp.

Hút thuốc lá và bệnh tật

Những người hút thuốc chết sớm hơn 5, 8 năm so với người không bao giờ hút thuốc, Họ có hai lần nguy cơ bệnh tim gây tử vong, 10 lần nguy cơ ung thư phổi

Ho cấp tính, ho dai dẳng và mãn tính

Ở người lớn khỏe mạnh, chứng ho cấp tính hầu hết là do nhiễm trùng đường hô hấp do virus. Các tính năng khác của nhiễm trùng như sốt, nghẹt mũi, đau họng và giúp xác định chẩn đoán.

Mê sảng mất trí và lú lẫn: phân tích bệnh cảnh lâm sàng

Ớ những bệnh nhân đang có bệnh lý ác tính, suy giảm miễn dịch hoặc ngã gần đây mà không có chấn thương đầu rõ ràng, đầu tiên cần tìm kiếm những nguyên nhân khác gây mê sảng nhưng cũng nên CT sọ não sớm để loại trừ.

Nguy cơ tự tử: phân tích để chẩn đoán và điều trị

Tự tử thường được coi là một quyết định đạo đức mâu thuẫn với nhiều giá trị tôn giáo và xã hội, đối với nhiều cá nhân cố gắng hoặc tự tử, chất lượng cuộc sống đã trở nên cạn kiệt đến mức không còn lựa chọn nào khác.

Mệt mỏi và Hội chứng mệt mỏi mãn tính

Acyclovir, globulin miễn dịch tiêm tĩnh mạch, nystatin, và liều thấp hydrocortisone, fludrocortisone không cải thiện triệu chứng

Chẩn đoán bệnh lý: chẩn đoán xác định và chẩn đoán phân biệt

Trong phần lớn các trường hợp, việc xây dựng chẩn đoán phân biệt là bước nền tảng để đi đến chẩn đoán xác định. Đây là một chuỗi các chẩn đoán thường được sắp xếp theo thứ tự khả năng tùy theo bệnh cảnh lâm sàng.

Viêm bàng quang cấp trong chẩn đoán và điều trỊ

Viêm bàng quang không biến chứng ở phụ nữ có thể dùng kháng khuẩn liều đơn ngắn ngày. Viêm bàng quang biến chứng ít gặp ở nam giới.

Di chuyển khó khăn: các nguyên nhân gây té ngã

Các vấn đề di chuyển có thể tự thúc đẩy như là tình trạng giảm hoạt động dẫn đến mất chức năng và độ chắc của khối cơ. Cách tiếp cận có hệ thống một cách toàn diện là điều cần thiết.