Phân tích triệu chứng mất ngủ để chẩn đoán và điều trị

2022-12-10 10:40 AM

Mất ngủ nguyên phát không phổ biến và là do rối loạn nội tại của chu kỳ ngủ thức, chứng mất ngủ thứ phát phổ biến hơn nhiều.

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Mất ngủ mãn tính là tình trạng khó bắt đầu hoặc duy trì giấc ngủ gây ra tình trạng suy giảm đáng kể vào ban ngày và đã xuất hiện ít nhất một tháng. Mất ngủ thứ phát là rối loạn giấc ngủ do rối loạn môi trường, y tế hoặc tâm thần tiềm ẩn gây ra.

Nguyên nhân

Mất ngủ nguyên phát không phổ biến và là do rối loạn nội tại của chu kỳ ngủ-thức. Chứng mất ngủ thứ phát phổ biến hơn nhiều. Đau mãn tính, sử dụng hoặc lạm dụng chất kích thích, hội chứng chân không yên, trầm cảm, rối loạn nhịp sinh học (tức là làm việc theo ca) và ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn là những nguyên nhân phổ biến gây mất ngủ thứ phát. Môi trường giấc ngủ kém, sử dụng rượu, caffein và nicotin cũng là những nguyên nhân phổ biến gây khó ngủ và giấc ngủ không sâu.

Từ 10% đến 30% dân số bị ảnh hưởng bởi chứng mất ngủ, nhưng chỉ 10% đến 15% những bệnh nhân này bị rối loạn giấc ngủ nội tại.

Đánh giá đặc điểm

Hỏi bệnh sử toàn diện nên tập trung vào việc xác định nguyên nhân và thời gian mất ngủ. Các sự kiện thúc đẩy chẳng hạn như chấn thương cảm xúc, bệnh tật, căng thẳng và sử dụng thuốc theo toa hoặc thuốc khác nên được khám phá với bệnh nhân và bạn cùng giường của họ.

Một cuộc thảo luận kỹ lưỡng về kiểu ngủ của bệnh nhân và kiểu ngủ của các thành viên khác trong gia đình nên bao gồm thời gian và nội dung của bữa ăn tối, môi trường phòng ngủ (nhiệt độ, tiếng ồn, sự thoải mái của giường), sự an toàn của khu phố bên ngoài, lịch làm việc, và lịch trình ngủ (bao gồm cả giấc ngủ ngắn ban ngày).

Việc xem xét các hệ thống nên được hướng đến các vấn đề tâm lý và y tế phổ biến có liên quan đến chứng mất ngủ.

Nhiều loại thuốc ảnh hưởng đến giấc ngủ bằng cách gây ra hoặc làm trầm trọng thêm hội chứng bồn chồn chân hoặc cử động chân tay định kỳ, mơ hoặc ác mộng hoặc làm gián đoạn cấu trúc giấc ngủ bình thường.

Việc kiểm tra thể chất nên tập trung vào các tình trạng y tế liên quan đến chứng mất ngủ. Trong chứng mất ngủ nguyên phát, khám thực thể có thể là bình thường.

Xét nghiệm chẩn đoán và xét nghiệm hiếm khi hữu ích trong chẩn đoán chứng mất ngủ nguyên phát. Nhật ký chi tiết về giấc ngủ do bệnh nhân lưu giữ hoặc bác sĩ thăm khám tại nhà có thể hữu ích trong việc xác định các yếu tố bên ngoài gây mất ngủ. Đa ký giấc ngủ có thể hỗ trợ chẩn đoán các bệnh kèm theo như ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn, hội chứng chân không yên và rối loạn cử động chân tay định kỳ.

Mất ngủ có thể gây suy giảm chức năng đáng kể, khó khăn trong công việc hoặc học tập và các vấn đề về hôn nhân hoặc mối quan hệ. Mất ngủ mãn tính do mất ngủ không được điều trị có thể gây ra các tai nạn liên quan đến mệt mỏi, kém tập trung, giảm trí nhớ, nghỉ học hoặc nghỉ làm và có liên quan đến việc tăng tỷ lệ mắc bệnh và tử vong do rối loạn tim mạch và tâm thần.

Bài viết cùng chuyên mục

Rối loạn sắc tố: phân tích triệu chứng

Với một số rối loạn sắc tố, nguyên nhân có thể dễ dàng được xác định là do di truyền, do ánh nắng mặt trời, do thuốc, nhiễm trùng hoặc viêm. Trong một số trường hợp, nguyên nhân ít rõ ràng hơn.

Bệnh tiểu đường: phân tích triệu chứng

Phân loại lâm sàng của bệnh tiểu đường  là týp 1, týp 2, thai kỳ và các týp cụ thể khác thứ phát do nhiều nguyên nhân.

Phòng chống loãng xương

Nguy cơ của loãng xương là gãy xương khoảng 5o phần trăm đối với phụ nữ và 30 phần trăm đối với nam giới, Loãng xương gãy xương có thể gây đau đáng kể và tàn tật

Ho ra máu: đánh giá các nguyên nhân thường gặp

Phù phổi có thể gây khạc đàm bọt hồng nhưng khó thở hầu như luôn là triệu chứng chủ yếu. Các nguyên nhân khác bao gồm tăng áp phổi, rối loạn đông máu, hít phải dị vật, chấn thương ngực, u hạt Wegener và hội chứng Goodpasture.

Tiểu đêm: phân tích triệu chứng

. Sinh lý bệnh cơ bản có thể phụ thuộc vào một số vấn đề hoàn toàn là cơ học và đối với những vấn đề khác có thể liên quan đến các cơ chế nội tiết tố thần kinh phức tạp.

Lách to: phân tích triệu chứng

Nhiều nguyên nhân gây lách to có thể được nhóm thành các loại sau: giải phẫu, huyết học, nhiễm trùng, miễn dịch, ung thư, thâm nhiễm và xung huyết.

Tăng huyết áp: phân tích triệu chứng

Không xác định được nguyên nhân được cho là mắc tăng huyết áp nguyên phát, có một cơ quan hoặc khiếm khuyết gen cho là tăng huyết áp thứ phát.

Thiểu niệu và vô niệu: phân tích triệu chứng

Thiểu niệu cấp tính nên được nhập viện do nguy cơ phát triển các biến chứng có thể gây tử vong như tăng kali máu, quá tải dịch, nhiễm toan chuyển hóa và viêm màng ngoài tim.

Insulin tiêm dưới da cho bệnh nhân nằm viện: phác đồ và mục tiêu điều trị

Có khoảng ba mươi phần trăm, bệnh nhân nhập viện bị tăng đường huyết, nhiều bệnh nhân trong số này có tiền sử đái tháo đường trước đó

Lú lẫn mạn tính: đánh giá về tình trạng lâm sàng

Thực hiện CT sọ não ở mỗi bệnh nhân biểu hiện lú lẫn mãn tính. Nó có thể giúp phát hiện được các nguyên nhân hồi phục được như xuất huyết dưới nhện, hoặc não úng thủy áp lực bình thường hoặc gợi ý các yếu tố nguyên nhân gây bệnh như bệnh mạch máu.

Đau ở giai đoạn cuối đời

Một số bác sỹ tham khảo quản lý đau cho người khác khi họ tin rằng nỗi đau của bệnh nhân không phải là do các căn bệnh mà họ đang điều trị cho các bệnh nhân

Sức khoẻ và phòng ngừa dịch bệnh

Tại Hoa Kỳ, tiêm chủng trẻ em đã dẫn đến loại bỏ gần hết bệnh sởi, quai bị, rubella, bệnh bại liệt, bạch hầu, ho gà và uốn ván

Dị vật và trầy xước giác mạc: phân tích triệu chứng

Các vật dẫn đến dị vật giác mạc và hoặc trầy xước bao gồm cát, bụi bẩn, lá cây và các vật liệu hữu cơ cũng như tiếp xúc với các vật liệu như phoi kim loại hoặc hạt thủy tinh.

Đau

Thuốc dạng thuốc phiện được chỉ định cho đau nặng mà các tác nhân kém hiệu lực hơn không thể làm giảm nhẹ đau.

Xuất huyết và ban xuất huyết: phân tích triệu chứng

Trình tự thời gian và tiền sử ban xuất huyết cũng như bất kỳ dấu hiệu chảy máu bất thường nào đều quan trọng, bởi vì nguyên nhân của ban xuất huyết có thể là bẩm sinh hoặc mắc phải.

Ngã và rối loạn dáng đi ở người cao tuổi

Những thay đổi này, người lớn tuổi dễ mắc ngã khi bị thách thức bởi một sự vi phạm bổ sung cho bất kỳ hệ thống này

Sa sút trí tuệ: phân tích để chẩn đoán và điều trị

Sa sút trí tuệ là một hội chứng hơn là một căn bệnh, nguyên nhân và sinh lý bệnh có thể khác nhau rất nhiều, hầu hết các loại sa sút trí tuệ phổ biến hơn đều tiến triển.

Phân tích triệu chứng chóng mặt để chẩn đoán và điều trị

Triệu chứng chóng mặt có thể bao gồm ngất xỉu, choáng váng, lâng lâng hoặc đứng không vững, chóng mặt thực sự, cảm giác chuyển động bất thường hoặc quay cuồng.

Khám bệnh: những triệu chứng không thể tìm ra tổn thương thực thể

Những bệnh nhân với bệnh lý mạn tính thì có nhiều khả năng biểu hiện những khía cạnh về tâm lý trong tình trạng của họ (đặc biệt là trầm cảm), và nó có thể ảnh hưởng lên hình thái lâm sàng.

Tiêm vắc xin Covid-19: các tác dụng phụ có thể xảy ra sau khi tiêm

Nói chuyện với bác sĩ về việc dùng thuốc không kê đơn, chẳng hạn như ibuprofen, acetaminophen, aspirin hoặc thuốc kháng histamine, nếu gặp bất kỳ cơn đau và khó chịu nào sau khi chủng ngừa.

Đi tiểu ra máu: đánh giá các triệu chứng lâm sàng

Tiểu máu vi thể đơn độc thường phổ biến và do bệnh lý lành tính như hội chứng màng đáy cầu thận mỏng. Cần đảm bảo rằng các nguyên nhân ở trên đã được loại trừ; làm cho bệnh nhân yên tâm rằng xét nghiệm thêm là không cần thiết.

Khiếm thính ở người cao tuổi

Khuếch đại nghe phù hợp có thể là một thách thức vì sự kỳ thị liên quan đến hỗ trợ nghe cũng như chi phí của các thiết bị như vậy

Viêm bàng quang cấp trong chẩn đoán và điều trỊ

Viêm bàng quang không biến chứng ở phụ nữ có thể dùng kháng khuẩn liều đơn ngắn ngày. Viêm bàng quang biến chứng ít gặp ở nam giới.

Chóng mặt và choáng váng: phân tích các đặc điểm lâm sàng

Muốn xỉu ở bệnh nhân miêu tả cảm giác váng đầu như thể là tôi sắp xỉu mất hoặc cảm giác tương tự cảm giác sau khi đứng dậy nhanh đột ngột. Nếu có bất kỳ cơn nào kèm theo tối sầm thì đánh giá thêm mất ý thức thoáng qua.

Sốt không xác định được nguồn gốc (FUO)

Các thuật toán tiêu chuẩn cho sốt không xác định được nguồn gốc rất khó để suy luận cho bệnh nhân, Tuy nhiên, kết quả của lịch sử, khám lâm sàng, xét nghiệm thường quy