Viêm đường mật nguyên phát: hướng dẫn từ hội Tiêu hóa Hoa Kỳ

2020-02-04 11:22 AM
Viêm đường mật nguyên phát, là một bệnh của gan và túi mật tiến triển lâu dài, được đặc trưng bởi viêm, và sẹo của các ống dẫn mật

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Chẩn đoán

Hình ảnh

Cộng hưởng từ mật tụy (MRCP) ưa thích hơn nội soi mật tụy ngược dòng (ERCP) để chẩn đoán (không xâm lấn, ít tốn kém, không có nguy cơ viêm tụy).

Sinh thiết

Sinh thiết gan không cần thiết để thiết lập chẩn đoán viêm đường mật nguyên phát (PSC) nếu chẩn đoán phát hiện đường mật.

Sinh thiết gan được khuyến nghị cho nghi ngờ viêm đường mật nguyên phát ống nhỏ hoặc để loại trừ các vấn đề khác (ví dụ như chồng chéo với viêm gan tự miễn).

Xét nghiệm

Xét nghiệm kháng thể kháng antimitochondrial (AMA) có thể giúp loại trừ viêm đường mật nguyên phát.

Nên xét nghiệm IgG4 huyết thanh tăng ít nhất một lần (viêm đường mật nguyên phát với IgG4 tăng có thể có bệnh tiến triển nhanh và / hoặc có khả năng đáp ứng với steroid).

Theo dõi

Nội soi mật tụy ngược dòng

Khuyến cáo nội soi mật tụy ngược dòng + nong bóng nếu bị hẹp ưu thế (ống gan chung < 1,5 mm, ống gan < 1,0 mm) và ngứa, và / hoặc viêm đường mật.

Nếu bị hẹp ưu thế về hình ảnh, nên làm nội soi mật tụy ngược dòng + tế bào học, sinh thiết và huỳnh quang tại chỗ (FISH) để loại trừ ung thư đường mật.

Nên cho dùng kháng sinh dự phòng trước soi mật tụy ngược dòng để ngăn ngừa viêm đường mật sau soi mật tụy ngược dòng.

Đặt stent thường quy sau khi nong hẹp ưu thế không bắt buộc; đặt stent ngắn hạn có thể được yêu cầu nếu hẹp nghiêm trọng.

Toàn thân

Nếu ngứa nhẹ, nên điều trị bằng thuốc làm mềm da và / hoặc thuốc kháng histamine.

Nếu ngứa vừa phải, nên điều trị bằng các chất cô lập axit mật (ví dụ, cholestyramine 4 - 16 g / ngày); nếu không hiệu quả hoặc không dung nạp được, có thể xem xét rifampin 150 - 300 mg hai lần mỗi ngày (theo dõi độc tính trên gan) hoặc naltrexone (tối đa 50 mg / ngày).

Đề nghị sàng lọc giãn tĩnh mạch nếu viêm đường mật nguyên phát tiến triển hoặc tiểu cầu < 150K × 10³ / dL.

Khi chẩn đoán viêm đường mật nguyên phát, khuyến nghị đo mật độ xương và lặp lại sau khoảng thời gian 2-4 năm.

Nếu viêm đường mật nguyên phát tiến triển, nên theo dõi sự thiếu hụt vitamin tan trong chất béo (nghĩa là A, D, E, K).

Tình huống đặc biệt

Ghép gan

Ghép gan được đề nghị (khi có thể) qua liệu pháp y tế hoặc phẫu thuật dẫn lưu trong viêm đường mật nguyên phát với xơ gan mất bù (kéo dài thời gian sống).

Nếu mô hình bệnh gan giai đoạn cuối (MELD) > 14, nên tham khảo ghép gan (tỷ lệ sống sau ghép sau 5 năm 80-85%, nhưng nguy cơ tái phát viêm đường mật nguyên phát).

Điều trị thuốc

Không nên sử dụng Ursodeoxycholic Acid (UDCA) với liều > 28 mg / kg / ngày (tăng nhu cầu ghép, giãn tĩnh mạch và tân sinh đại tràng ở viêm đường mật nguyên phát với bệnh nhân viêm loét đại tràng).

Tình huống đặc biệt

Nếu tuổi < 25 hoặc cao hơn dự kiến ​​aminotransferase (5 x phạm vi bình thường), khuyên nên xét nghiệm viêm gan tự miễn (tỷ lệ lưu hành ~ 10% trong viêm đường mật nguyên phát).

Nếu tuổi < 25 với viêm gan tự miễn và huyết thanh ALP > 2 x phạm vi bình thường, khuyên dùng cộng hưởng từ mật tụy để kiểm tra viêm đường mật nguyên phát.

Bệnh hệ thống gan mât ác tính và bệnh túi mật

Cân nhắc siêu âm hoặc cộng hưởng từ mật tụy + CA 19-9 nối tiếp cứ sau 6-12 tháng để sàng lọc ung thư đường mật (nguy cơ tích lũy 10 năm 8%).

Nếu polyp túi mật > 8 mm, khuyên nên phẫu thuật cắt túi mật để ngăn ngừa ung thư biểu mô tuyến túi mật và khuyên nên theo dõi ung thư túi mật hàng năm.

Viêm đường mật nguyên phát và bệnh viêm ruột

Trong viêm đường mật nguyên phát + bệnh viêm ruột, khuyến nghị sàng lọc ung thư đại trực tràng (CRC) hàng năm bằng nội sắc ký (tăng gấp 4-5 lần nguy cơ loạn sản / ung thư với viêm đường mật nguyên phát + bệnh viêm ruột so với bệnh viêm ruột không có viêm đường mật nguyên phát).

Tại thời điểm viêm đường mật nguyên phát, nên nội soi toàn bộ + đánh giá cho bệnh viêm ruột.

Nếu không có bệnh viêm ruột trên nội soi, một số người ủng hộ lặp lại nội soi đại tràng cứ sau 3 – 5 năm.

Bài viết cùng chuyên mục

Liệu pháp dinh dưỡng ở bệnh nhân người lớn nhập viện: hướng dẫn của hội Tiêu hóa Hoa Kỳ

Liệu pháp dinh dưỡng là điều trị một tình trạng y tế, thông qua thay đổi chế độ ăn uống, bằng cách điều chỉnh số lượng, chất lượng và phương pháp bổ sung chất dinh dưỡng

Chẩn đoán và điều trị tổn thương gan do thuốc: hướng dẫn từ hội Tiêu hóa Hoa Kỳ

Tổn thương gan do thuốc, bao gồm phổ lâm sàng khác nhau, từ những bất thường sinh hóa nhẹ, đến suy gan cấp, xảy ra hầu hết 5 đến 90 ngày sau khi dùng thuốc

Chấn thương sọ não nhẹ: hướng dẫn từ hội Cấp cứu Hoa Kỳ

Nếu chấn thương đầu gây chấn thương sọ não nhẹ, các vấn đề dài hạn là rất hiếm, nhưng, chấn thương nghiêm trọng, có thể là vấn đề đáng kể

Ung thư tuyến tụy có thể chữa được: hướng dẫn của hội Ung thư Hoa Kỳ

Ung thư tuyến tụy là một bệnh ác tính, thường liên quan đến tiên lượng xấu, thời kỳ sớm thường không triệu chứng, dẫn đến chậm trễ trong chẩn đoán

Hóa trị và liệu pháp nhắm mục tiêu cho phụ nữ bị ung thư vú tiến triển HER2 âm tính: hướng dẫn của Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ

Khi ung thư vú, lây lan từ vú đến các khu vực khác của cơ thể, nó được gọi là ung thư vú tiến triển, nó cũng được gọi là ung thư vú di căn

Viêm tụy cấp: hướng dẫn từ hội Tiêu hóa Hoa Kỳ

Viêm tụy cấp, là tình trạng viêm đột ngột của tuyến tụy, có thể nhẹ, hoặc đe dọa tính mạn,g nhưng thường sẽ giảm, sỏi mật và lạm dụng rượu là nguyên nhân chính

Chẩn đoán và quản lý bệnh trào ngược dạ dày thực quản: hướng dẫn từ hội Tiêu hóa Hoa Kỳ

Bệnh trào ngược dạ dày thực quản, còn được gọi là trào ngược axit, là một tình trạng lâu dài, trong đó dịch dạ dày trào lên thực quản, dẫn đến các triệu chứng hoặc biến chứng

Hội chứng mạch vành cấp không ST chênh lên: hướng dẫn từ hội Cấp cứu Hoa Kỳ

Hội chứng mạch vành cấp không ST chênh lên, bao gồm phổ lâm sàng từ đau thắt ngực không ổn định đến nhồi máu cơ tim, sự phá vỡ mảng xơ vữa động mạch

Hen tim phù phổi cấp (hội chứng suy tim cấp tính): cấp độ A, B, C

Hội chứng suy tim cấp tính, có thể xảy ra ở những bệnh nhân có phân suất tống máu được bảo tồn, hoặc giảm, các bệnh tim mạch đồng thời

Dự phòng bệnh tim mạch tiên phát (CVD): hướng dẫn của hội Tim mạch Hoa Kỳ

Bệnh tim mạch, là một nhóm bệnh liên quan đến tim hoặc mạch máu, bao gồm các bệnh động mạch vành, đột quỵ, suy tim, tăng huyết áp, bệnh thấp, bệnh cơ tim, nhịp tim

Nguy cơ đột quỵ khi rung nhĩ: điểm CHA₂DS₂ VASc

Nghiên cứu cho thấy khi điểm số tăng, tỷ lệ biến cố huyết khối trong vòng 1 năm, ở bệnh nhân không chống đông với rung nhĩ cũng tăng

Ung thư bàng quang xâm lấn cơ và di căn: hướng dẫn của hội tiết niệu châu Âu

Ung thư bàng quang, tiên lượng phụ thuộc giai đoạn và cấp độ, cắt bàng quang là điều trị tiêu chuẩn cho xâm lấn cơ khu trú, tuy nhiên, kết hợp hóa trị liệu cho thấy sự cải thiện sống sót

Đột quỵ thiếu máu cục bộ cấp tính: khuyến nghị tPA tiêm tĩnh mạch, hướng dẫn chính thức từ Cấp cứu Hoa Kỳ

Đột quỵ thiếu máu cục bộ, là mất lưu thông máu đột ngột đến một khu vực của não, mất chức năng thần kinh tương ứng, đột quỵ thiếu máu cục bộ cấp tính phổ biến hơn đột quỵ xuất huyết

Bệnh huyết khối tĩnh mạch cấp tính: phân cấp A, B, C rủi ro và điều trị

Đối với những bệnh nhân, có nguy cơ thấp mắc bệnh tắc mạch phổi cấp tính, hãy sử dụng tiêu chí loại trừ tắc mạch phổi, để loại trừ chẩn đoán

Viêm thực quản bạch cầu ái toan (EoE): hướng dẫn từ hội Tiêu hóa Hoa Kỳ

Viêm thực quản bạch cầu ái toan, là một bệnh viêm mãn tính, dị ứng của thực quản, xảy ra khi một loại tế bào bạch cầu ái toan tích tụ gây tổn thương, và viêm thực quản

Ngộ độc Carbon Monoxide: hướng dẫn từ Cấp cứu Hoa Kỳ

Ngộ độc carbon monoxide, là một căn bệnh có thể gây tử vong khi hít phải khí carbon monoxide, nguy cơ cao khi thiết bị được sử dụng ở nơi kín và thông gió kém

Chảy máu ruột non: hướng dẫn chẩn đoán và xử trí từ hội Tiêu hóa Hoa Kỳ

Chảy máu ruột non là không phổ biến, là nguyên nhân cho phần lớn bệnh nhân chảy máu đường tiêu hóa vẫn tồn tại, hoặc tái phát mà không có nguyên nhân rõ ràng

Liệu pháp nội tiết bổ trợ cho phụ nữ bị ung thư vú dương tính với thụ thể hoóc môn: hướng dẫn của Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ

Ung thư vú từ mô vú, dấu hiệu có thể bao gồm khối u ở vú, thay đổi hình dạng, lúm đồng tiền da, chất dịch đến từ núm, núm đảo ngược mới hoặc mảng da đỏ hoặc có vảy

Bệnh nhân tâm thần: hướng dẫn từ hội Cấp cứu Hoa Kỳ

Bệnh tâm thần, là tình trạng sức khỏe liên quan đến thay đổi cảm xúc, suy nghĩ, hành vi, đau khổ và hoặc các vấn đề xã hội, công việc hoặc gia đình

Viêm ruột thừa: điểm Alvarado chẩn đoán

Ở những bệnh nhân có nguy cơ cao, xem xét điều trị mà không có hình ảnh CT, và ở những bệnh nhân có nguy cơ thấp, xem xét các chẩn đoán thay thế

Tính mức lọc cầu thận (GFR) và độ thanh thải Creatinine (phương trình cockcroft-Gault)

Phương trình Cockcroft Gault, là ước tính GFR, và được tính toán thường xuyên nhất, thông qua độ thanh thải Creatinine

Chăm sóc bệnh tiểu đường trong bệnh viện: hướng dẫn của Hiệp hội Tiểu đường Hoa Kỳ

Cả tăng đường huyết và hạ đường huyết đều có liên quan đến kết quả bất lợi, bao gồm tử vong, mục tiêu điều trị bao gồm ngăn ngừa cả hai

Sốt ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ hơn 2 tuổi: hướng dẫn từ Cấp cứu Hoa Kỳ

Sốt xảy ra trong phản ứng với nhiễm trùng, chấn thương hoặc viêm, và có nhiều nguyên nhân, khả năng gây sốt phụ thuộc vào cấp tính, hoặc mãn tính, cũng như độ tuổi

Chấn thương bụng cấp tính: phân cấp độ A, B, C khi chẩn đoán

Bệnh nhân bị chấn thương bụng, xem xét chấn thương bụng kín, có nguy cơ thấp cho kết quả bất lợi, có thể không cần chụp cắt lớp vi tính bụng

Chứng khó tiêu: hướng dẫn từ hội Tiêu hóa Hoa Kỳ

Chứng khó tiêu, mô tả sự khó chịu hoặc đau ở vùng bụng trên, không phải là một căn bệnh, đề cập đến các triệu chứng thường bao gồm đầy hơi, khó chịu, buồn nôn và ợ