Viêm đường mật nguyên phát: hướng dẫn từ hội Tiêu hóa Hoa Kỳ

2020-02-04 11:22 AM
Viêm đường mật nguyên phát, là một bệnh của gan và túi mật tiến triển lâu dài, được đặc trưng bởi viêm, và sẹo của các ống dẫn mật

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Chẩn đoán

Hình ảnh

Cộng hưởng từ mật tụy (MRCP) ưa thích hơn nội soi mật tụy ngược dòng (ERCP) để chẩn đoán (không xâm lấn, ít tốn kém, không có nguy cơ viêm tụy).

Sinh thiết

Sinh thiết gan không cần thiết để thiết lập chẩn đoán viêm đường mật nguyên phát (PSC) nếu chẩn đoán phát hiện đường mật.

Sinh thiết gan được khuyến nghị cho nghi ngờ viêm đường mật nguyên phát ống nhỏ hoặc để loại trừ các vấn đề khác (ví dụ như chồng chéo với viêm gan tự miễn).

Xét nghiệm

Xét nghiệm kháng thể kháng antimitochondrial (AMA) có thể giúp loại trừ viêm đường mật nguyên phát.

Nên xét nghiệm IgG4 huyết thanh tăng ít nhất một lần (viêm đường mật nguyên phát với IgG4 tăng có thể có bệnh tiến triển nhanh và / hoặc có khả năng đáp ứng với steroid).

Theo dõi

Nội soi mật tụy ngược dòng

Khuyến cáo nội soi mật tụy ngược dòng + nong bóng nếu bị hẹp ưu thế (ống gan chung < 1,5 mm, ống gan < 1,0 mm) và ngứa, và / hoặc viêm đường mật.

Nếu bị hẹp ưu thế về hình ảnh, nên làm nội soi mật tụy ngược dòng + tế bào học, sinh thiết và huỳnh quang tại chỗ (FISH) để loại trừ ung thư đường mật.

Nên cho dùng kháng sinh dự phòng trước soi mật tụy ngược dòng để ngăn ngừa viêm đường mật sau soi mật tụy ngược dòng.

Đặt stent thường quy sau khi nong hẹp ưu thế không bắt buộc; đặt stent ngắn hạn có thể được yêu cầu nếu hẹp nghiêm trọng.

Toàn thân

Nếu ngứa nhẹ, nên điều trị bằng thuốc làm mềm da và / hoặc thuốc kháng histamine.

Nếu ngứa vừa phải, nên điều trị bằng các chất cô lập axit mật (ví dụ, cholestyramine 4 - 16 g / ngày); nếu không hiệu quả hoặc không dung nạp được, có thể xem xét rifampin 150 - 300 mg hai lần mỗi ngày (theo dõi độc tính trên gan) hoặc naltrexone (tối đa 50 mg / ngày).

Đề nghị sàng lọc giãn tĩnh mạch nếu viêm đường mật nguyên phát tiến triển hoặc tiểu cầu < 150K × 10³ / dL.

Khi chẩn đoán viêm đường mật nguyên phát, khuyến nghị đo mật độ xương và lặp lại sau khoảng thời gian 2-4 năm.

Nếu viêm đường mật nguyên phát tiến triển, nên theo dõi sự thiếu hụt vitamin tan trong chất béo (nghĩa là A, D, E, K).

Tình huống đặc biệt

Ghép gan

Ghép gan được đề nghị (khi có thể) qua liệu pháp y tế hoặc phẫu thuật dẫn lưu trong viêm đường mật nguyên phát với xơ gan mất bù (kéo dài thời gian sống).

Nếu mô hình bệnh gan giai đoạn cuối (MELD) > 14, nên tham khảo ghép gan (tỷ lệ sống sau ghép sau 5 năm 80-85%, nhưng nguy cơ tái phát viêm đường mật nguyên phát).

Điều trị thuốc

Không nên sử dụng Ursodeoxycholic Acid (UDCA) với liều > 28 mg / kg / ngày (tăng nhu cầu ghép, giãn tĩnh mạch và tân sinh đại tràng ở viêm đường mật nguyên phát với bệnh nhân viêm loét đại tràng).

Tình huống đặc biệt

Nếu tuổi < 25 hoặc cao hơn dự kiến ​​aminotransferase (5 x phạm vi bình thường), khuyên nên xét nghiệm viêm gan tự miễn (tỷ lệ lưu hành ~ 10% trong viêm đường mật nguyên phát).

Nếu tuổi < 25 với viêm gan tự miễn và huyết thanh ALP > 2 x phạm vi bình thường, khuyên dùng cộng hưởng từ mật tụy để kiểm tra viêm đường mật nguyên phát.

Bệnh hệ thống gan mât ác tính và bệnh túi mật

Cân nhắc siêu âm hoặc cộng hưởng từ mật tụy + CA 19-9 nối tiếp cứ sau 6-12 tháng để sàng lọc ung thư đường mật (nguy cơ tích lũy 10 năm 8%).

Nếu polyp túi mật > 8 mm, khuyên nên phẫu thuật cắt túi mật để ngăn ngừa ung thư biểu mô tuyến túi mật và khuyên nên theo dõi ung thư túi mật hàng năm.

Viêm đường mật nguyên phát và bệnh viêm ruột

Trong viêm đường mật nguyên phát + bệnh viêm ruột, khuyến nghị sàng lọc ung thư đại trực tràng (CRC) hàng năm bằng nội sắc ký (tăng gấp 4-5 lần nguy cơ loạn sản / ung thư với viêm đường mật nguyên phát + bệnh viêm ruột so với bệnh viêm ruột không có viêm đường mật nguyên phát).

Tại thời điểm viêm đường mật nguyên phát, nên nội soi toàn bộ + đánh giá cho bệnh viêm ruột.

Nếu không có bệnh viêm ruột trên nội soi, một số người ủng hộ lặp lại nội soi đại tràng cứ sau 3 – 5 năm.

Bài viết cùng chuyên mục

Bệnh huyết khối tĩnh mạch cấp tính: phân cấp A, B, C rủi ro và điều trị

Đối với những bệnh nhân, có nguy cơ thấp mắc bệnh tắc mạch phổi cấp tính, hãy sử dụng tiêu chí loại trừ tắc mạch phổi, để loại trừ chẩn đoán

Nhiễm vi khuẩn niệu không triệu chứng (ASB): hướng dẫn của hội truyền nhiễm Hoa Kỳ

Nhiễm trùng tiểu không triệu chứng, là sự hiện diện của vi khuẩn trong nước tiểu ở bệnh nhân không có dấu hiệu, hoặc triệu chứng, của nhiễm trùng đường tiết niệu

Đột quỵ thiếu máu cục bộ cấp tính: khuyến nghị tPA tiêm tĩnh mạch, hướng dẫn chính thức từ Cấp cứu Hoa Kỳ

Đột quỵ thiếu máu cục bộ, là mất lưu thông máu đột ngột đến một khu vực của não, mất chức năng thần kinh tương ứng, đột quỵ thiếu máu cục bộ cấp tính phổ biến hơn đột quỵ xuất huyết

Bệnh huyết khối tĩnh mạch cấp tính: hướng dẫn từ cấp cứu Hoa Kỳ

Huyết khối tĩnh mạch, đề cập đến một cục máu đông, bắt đầu trong tĩnh mạch, là chẩn đoán mạch máu hàng đầu thứ ba sau đau tim, và đột quỵ

Khối u thận nhỏ: hướng dẫn của hội Ung thư Hoa Kỳ

Khối u thận nhỏ, là khối u thận nhỏ hơn 4 cm, sự xâm lấn của khối u và là yếu tố quyết định quan trọng để lựa chọn điều trị, và khả năng sống sót

Tính khối lượng máu mất: công thức tính dựa trên hematocrit

Với sự đơn giản để sử dụng thường xuyên, phương trình sau được dựa trên các giá trị hematocrit ban đầu, và cuối cùng

Cholesterol trong máu: hướng dẫn của hội Tim mạch Hoa Kỳ

Cholesterol là chất béo, còn được gọi là lipid, cơ thể bạn cần để hoạt động, nhiều cholesterol xấu có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim, đột quỵ và các vấn đề khác

Ung thư bàng quang xâm lấn cơ và di căn: hướng dẫn của hội tiết niệu châu Âu

Ung thư bàng quang, tiên lượng phụ thuộc giai đoạn và cấp độ, cắt bàng quang là điều trị tiêu chuẩn cho xâm lấn cơ khu trú, tuy nhiên, kết hợp hóa trị liệu cho thấy sự cải thiện sống sót

Tăng huyết áp không triệu chứng: phân tầng rủi ro A, B, C và can thiệp

Trong các bệnh nhân theo dõi kém, bác sĩ cấp cứu có thể điều trị huyết áp tăng rõ rệt ở khoa cấp cứu, và hoặc bắt đầu trị liệu để kiểm soát lâu dài

Chẩn đoán và điều trị tổn thương gan do thuốc: hướng dẫn từ hội Tiêu hóa Hoa Kỳ

Tổn thương gan do thuốc, bao gồm phổ lâm sàng khác nhau, từ những bất thường sinh hóa nhẹ, đến suy gan cấp, xảy ra hầu hết 5 đến 90 ngày sau khi dùng thuốc

Dự phòng chống co giật và sử dụng Steroid ở người lớn bị u não di căn: hướng dẫn từ đại hội phẫu thuật thần kinh Hoa Kỳ

Di căn não, xảy ra khi các tế bào ung thư lây lan từ vị trí ban đầu đến não, bất kỳ ung thư nào cũng có thể lan đến não, khả năng nhất là phổi, vú, đại tràng, thận

Chẩn đoán và điều trị co thắt tâm vị: hướng dẫn từ hội Tiêu hóa Hoa Kỳ

Co thắt tâm vị, là một rối loạn vận động thực quản nguyên phát, đặc trưng bởi sự vắng mặt của nhu động thực quản, và suy yếu thư giãn của cơ thắt thực quản dưới, khi đáp ứng với việc nuốt

Viêm tụy cấp: hướng dẫn từ hội Tiêu hóa Hoa Kỳ

Viêm tụy cấp, là tình trạng viêm đột ngột của tuyến tụy, có thể nhẹ, hoặc đe dọa tính mạn,g nhưng thường sẽ giảm, sỏi mật và lạm dụng rượu là nguyên nhân chính

Liệu pháp bổ trợ cho ung thư đường mật đã được cắt bỏ: hướng dẫn của Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ

Ung thư đường mật, là một bệnh ác tính không phổ biến và gây tử vong cao, bao gồm ba thực thể chính khác nhau, biểu mô túi mật, đường mật nội khối và đường mật ngoài

Viêm phổi mắc phải cộng đồng: hướng dẫn từ Cấp cứu Hoa Kỳ

Viêm phổi mắc phải cộng đồng, là viêm phổi nhiễm từ bên ngoài bệnh viện, mầm bệnh được phổ biến là Streptococcus pneumoniae, Haemophilusenzae, vi khuẩn không điển hình

Viêm thực quản bạch cầu ái toan (EoE): hướng dẫn từ hội Tiêu hóa Hoa Kỳ

Viêm thực quản bạch cầu ái toan, là một bệnh viêm mãn tính, dị ứng của thực quản, xảy ra khi một loại tế bào bạch cầu ái toan tích tụ gây tổn thương, và viêm thực quản

Liệu pháp xạ trị sau phẫu thuật cho ung thư nội mạc tử cung: hướng dẫn của hội Ung thư Hoa Kỳ

Ung thư nội mạc tử cung, bắt đầu trong lớp tế bào hình thành lớp lót, nội mạc của tử cung, ung thư nội mạc tử cung, đôi khi được gọi là ung thư tử cung

Thuốc giảm đau Opioids (chất gây nghiện): hướng dẫn từ hội Cấp cứu Hoa Kỳ

Opioids là những chất tác động lên các thụ thể opioid, để tạo ra các hiệu ứng giống morphin, về mặt y học, chúng chủ yếu được sử dụng để giảm đau, bao gồm cả gây mê

Chậm lưu thông dạ dày (liệt dạ dày): hướng dẫn từ hội Tiêu hóa Hoa Kỳ

Chậm lưu thông dạ dày, có nghĩa là liệt nhẹ cơ của dạ dày, dẫn đến việc nghiền thức ăn trong dạ dày thành các hạt nhỏ kém, và làm chậm thức ăn từ dạ dày vào ruột non

Tiêu chảy cấp ở người lớn: hướng dẫn từ hội Tiêu hóa Hoa Kỳ

Tiêu chảy cấp ở người lớn, là vấn đề phổ biến gặp phải, nguyên nhân phổ biến nhất là viêm dạ dày ruột do virus, một bệnh tự giới hạn

Mang thai sớm: hướng dẫn chẩn đoán từ Cấp cứu Hoa Kỳ

Chẩn đoán mang thai đòi hỏi một cách tiếp cận nhiều mặt bằng cách sử dụng 3 công cụ chẩn đoán chính, lịch sử và khám thực thể, xét nghiệm nội tiết tố và siêu âm.

Chấn thương bụng cấp tính: phân cấp độ A, B, C khi chẩn đoán

Bệnh nhân bị chấn thương bụng, xem xét chấn thương bụng kín, có nguy cơ thấp cho kết quả bất lợi, có thể không cần chụp cắt lớp vi tính bụng

Chấn thương sọ não nhẹ: hướng dẫn từ hội Cấp cứu Hoa Kỳ

Nếu chấn thương đầu gây chấn thương sọ não nhẹ, các vấn đề dài hạn là rất hiếm, nhưng, chấn thương nghiêm trọng, có thể là vấn đề đáng kể

Viêm ruột thừa: hướng dẫn từ Cấp cứu Hoa Kỳ

Viêm ruột thừa, là tình trạng ruột thừa bị viêm và có mủ, ruột thừa là một túi nhỏ hình ngón tay, ở phía bên dưới phải bụng, kết nối với đại tràng

Chẩn đoán và quản lý bệnh trào ngược dạ dày thực quản: hướng dẫn từ hội Tiêu hóa Hoa Kỳ

Bệnh trào ngược dạ dày thực quản, còn được gọi là trào ngược axit, là một tình trạng lâu dài, trong đó dịch dạ dày trào lên thực quản, dẫn đến các triệu chứng hoặc biến chứng