Hội chứng sau viêm tủy xám (Bại liệt) (Post-Polio Syndrome)

2012-11-19 09:39 PM
Những người đã chống chịu qua được bệnh viêm tủy xám nên lắng nghe cơ thể của mình. Tránh những hoạt động gây đau nhức – đây là một dấu hiệu cảnh báo.

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

 

Viêm tủy xám (bệnh bại liệt trẻ em) đã được diệt trừ tận gốc ngay từ sớm ở từng quốc gia trên thế giới kể từ khi có sự chấp thuận cho phép sử dụng các vắc-xin chủng ngừa là Salk (1955) và Sabin (1962).

Tổ chức Y tế Thế giới (World Health Organization -WHO) ước tính có 12 triệu người trên toàn thế giới bị tàn tật ở một số mức độ do bệnh viêm tủy xám gây ra. Trung tâm Thống kê Y tế Quốc gia (National Center for Health Statistics) ước tính ở Hoa Kỳ có một triệu người mắc bệnh viêm tủy xám còn sống sót. Qua thống kê cho thấy có khoảng 433.000 người trong số họ bị liệt do một số dạng tình trạng sức khỏe suy yếu gây nên.

Đã từ lâu đa phần những người chống chịu qua được bệnh viêm tủy xám đã sống một cuộc sống tích cực, họ đã không còn nhớ về căn bệnh viêm tủy xám, tình trạng sức khỏe của họ đều ổn định. Vào cuối những năm 1970, những người chống chịu qua được bệnh viêm tủy xám thấy xuất hiện một số vấn đề mới như mệt nhọc, đau đớn, các vấn đề về hô hấp hoặc nuốt kèm theo là tình trạng ốm yếu thêm – giới y khoa gọi là "hội chứng sau viêm tủy xám (PPS)."

Một số người trải qua tình trạng mệt nhọc liên quan đến bệnh hội chứng sau viêm tủy xám ví dụ như tình trạng mệt lử giống như mắc cúm diễn tiến theo chiều hướng trầm trọng đi mỗi ngày. Kiểu mệt nhọc này cũng có thể gia tăng khi hoạt động thể chất và có thể gây khó tập trung và nhớ. Những người khác gặp phải tình trạng mệt mỏi cơ bắp, một dạng cơ bắp yếu tăng thêm khi vận động và thuyên giảm khi nghỉ ngơi.

Cuộc nghiên cứu hiện đang được tiến hành cho thấy rằng quãng thời gian một người đã sống với những tàn dư của bệnh viêm tủy xám cũng dài như của một yếu tố nguy cơ như tuổi thời gian. Dường như những ai đã trải qua tình trạng tê liệt ban đầu trầm trọng nhất có được khả năng phục hồi chức năng lớn nhất cũng gặp nhiều vấn đề hơn những người khác hiện gặp phải ít vấn đề ban đầu trầm trọng hơn.

Sự nhất trí ý kiến hiện tại về những triệu chứng sau viêm tủy xám tập trung vào những tế bào thần kinh và các sợi cơ tương ứng. Khi vi-rút gây bệnh viêm tủy xám phá huỷ hoặc làm tổn thương các nơron thần kinh vận động, các sợi cơ bị bỏ rơi và dẫn đến tình trạng tê liệt. Những người chống chịu qua được bệnh viêm tủy xám đã lấy lại được khả năng cử động không phải vì các tế bào thần kinh đã hồi phục tới một mức độ nhất định nào đó. Giúp cho quá trình phục hồi là các tế bào thần kinh kế bên không bị ảnh hưởng đã "đâm chồi" và kết nối lại các cơ bị bỏ rơi.

Những người chống chịu qua được bệnh viêm tủy xám nhiều năm với hệ thần kinh cơ được tái thiết lại này hiện đang phải gánh chịu những hậu quả – các tế bào thần kinh sống sót làm việc quá sức và các bắp cơ và khớp xương kiệt sức, cộng thêm những ảnh hưởng của quá trình già cỗi. Mặc dù quá trình tìm kiếm nguyên nhân do vi-rút gây ra vẫn tiếp diễn nhưng không có một bằng chứng tuyệt đối để ủng hộ cho khái niệm rằng hội chứng sau viêm tủy xám là một tình trạng tái nhiễm vi-rút gây bệnh viêm tủy xám.

Những người chống chịu qua được bệnh viêm tủy xám chăm lo cho sức khỏe của bản thân bằng việc tìm cơ sở chăm sóc y khoa định kỳ, chọn lựa chất dinh dưỡng, tránh tăng cân quá mức và bỏ thuốc lá hoặc thú vui rượu chè quá mức.

Những người đã chống chịu qua được bệnh viêm tủy xám nên lắng nghe cơ thể của mình. Tránh những hoạt động gây đau nhức – đây là một dấu hiệu cảnh báo. Tránh sử dụng không chừng mực các thuốc giảm đau, đặc biệt là giảm đau gây buồn ngủ. Không được bắt cơ làm việc quá sức nhưng cần tiếp tục những hoạt động mà không làm các triệu chứng trở nên xấu đi. Đặc biệt là không được tập thể dục quá mức hay tiếp tục tập thể dục mặc dù cảm thấy đau nhức. Tránh các hoạt động gây nên tình trạng mệt nhọc kéo dài hơn mười phút. Bảo toàn năng lượng cơ thể bằng cách tránh thực hiện những việc không cần thiết.

Về bản chất thì hội chứng sau viêm tủy xám không phải là một bệnh lý de dọa tới tính mạng nhưng nó có thể gây nên tình trạng khó chịu đáng kể và tàn tật. Tình trạng tàn tật phổ biến nhất do hội chứng sau viêm tủy xám gây nên là suy giảm khả năng cử động. Những người mắc hội chứng sau viêm tủy xám có thể cũng gặp phải những khó khăn khi thực hiện các hoạt động hàng ngày ví dụ như nấu nướng, dọn dẹp, mua sắm và lái xe. Một số người có thể phải cần đến các thiết bị hỗ trợ như gậy chống, nạng đỡ, khung tập đi, xe lăn, hoặc xe xcu-tơ điện. Nếu các triệu chứng cực kỳ trầm trọng, những người này có thể cần phải đổi nghề hoặc bỏ việc hoàn toàn.

Nhiều người bệnh gặp khó khăn khi điều chỉnh sang những tình trạng tàn tật mới. Đối với một số người mắc hội chứng sau viêm tủy xám, sống lại những trải nghiệm thời thơ ấu với căn bệnh viêm tủy xám có thể là một tổn thương và thậm trí là một trải nghiệm khủng khiếp. Thật may là hội chứng sau viêm tủy xám ngày càng nhận được nhiều sự quan tâm trong cộng đồng y khoa và ngày càng nhiều các chuyên gia chăm sóc sức khỏe có kiến thức vững vàng về PPS để có thể đem đến sự giúp đỡ phù hợp về y khoa và thích hợp về tâm lý. Ngoài ra còn có các nhóm hỗ trợ bệnh nhân mắc hội chứng sau viêm tủy xám, các bản tin thường kỳ và những mạng lưới giáo dục cung cấp những thông tin cập nhật về hội chứng sau viêm tủy xám đồng thời cho những người mắc bệnh biết rằng trong cuộc đấu tranh phòng chống bệnh tật này, họ không chỉ có một mình.

Sources: World Health Organization Syndrome following poliomyelitis (Post-Polio Health International), Clinics Syndrome After poliomyelitis of Montreal (Montreal Neurological Hospital Post-Polio Clinic).
 

 

Bài viết cùng chuyên mục

Buồn nôn khi mang thai: những điều cần biết

Mức độ nghiêm trọng của buồn nôn thay đổi từ lần mang thai này đến lần mang thai khác, một số người cảm thấy hơi buồn nôn, người khác có thể nôn mửa chỉ vào buổi sáng

Coronavirus: các trường hợp mới được báo cáo ở Mỹ

Tổ chức Y tế Thế giới sẽ quyết định, hôm nay có nên tuyên bố dịch bệnh khẩn cấp y tế quốc tế hay không, các quan chức Trung Quốc nói rằng 170 người đã chết.

Trẻ em: ăn uống cầu kỳ tăng nguy cơ rối loạn ăn uống và mức tăng cân rất thấp

Đối với việc ăn uống cầu kỳ, nghiên cứu mô tả các bậc cha mẹ, đặt câu hỏi về việc con cái họ kén ăn, từ chối thức ăn hoặc bị rối loạn ăn uống

Tại sao núm vú bị ngứa trong khi cho con bú?

Trong bài viết này, hãy tìm hiểu về nguyên nhân của núm vú bị ngứa trong khi cho con bú, cũng như làm thế nào để được cứu trợ

Cảm thấy khó chịu là như thế nào?

Nếu một người, mắc chứng khó chịu, gặp khó khăn trong việc xác định nguyên nhân, nên nói chuyện với bác sĩ

Virus corona mới (2019-nCoV): cập nhật mới nhất ngày 6 tháng 2 năm 2020

Coronavirus 2019 nCoV đang ảnh hưởng đến 28 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới, chúng tôi hiển thị số lượng thay đổi hàng ngày cho ngày 6 tháng 2 sau khi ngày 5 tháng 2 kết thúc

Nguyên nhân gây ra mồ hôi vùng háng?

Những người bị ra mồ hôi quá mức, mồ hôi ngay cả khi nhiệt độ bên trong cơ thể là bình thường, nếu không điều trị, ra mồ hôi quá mức có thể gây ra các vấn đề về da

Rụng trứng: tất cả mọi thứ cần biết

Trong thời gian rụng trứng, chất nhầy cổ tử cung tăng thể tích và trở nên đặc hơn do nồng độ estrogen tăng lên, chất nhầy cổ tử cung đôi khi được ví như lòng trắng trứng

Mất trinh tiết: diễn biến cảm xúc sau phá trinh

Các phân tích tiết lộ rằng, sau khi mất trinh tiết, những người tham gia trải nghiệm sự gia tăng sự hấp dẫn lãng mạn, và sự thỏa mãn tình dục

Bệnh tiểu đường: điều trị tại nhà ứng phó với Covid-19

Tiếp tục điều trị bệnh tiểu đường như thông thường ngay cả khi họ đã giảm cảm giác thèm ăn, nhưng cần theo dõi thường xuyên để tránh lượng đường trong máu cao và thấp.

Già đi nhanh hơn: tại sao lại do trầm cảm, chấn thương

Hiệu ứng lão hóa sớm này có ý nghĩa quan trọng hơn ở những người có trải nghiệm về thời thơ ấu, chẳng hạn như bạo lực, chấn thương, bỏ bê hoặc lạm dụng

COVID-19: giãn cách xã hội, thử nghiệm thuốc mang lại hy vọng

Tầm quan trọng của sự giãn cách xã hội, là cách duy nhất để ngăn chặn chuỗi lây nhiễm, trong bối cảnh các trường hợp không có triệu chứng.

Nicotine tồn tại bao lâu trong cơ thể?

Trong bài viết này, chúng ta thảo luận việc cơ thể loại bỏ nicotine trong bao lâu và liệu có thể loại nicotin ra khỏi hệ thống cơ thể nhanh hơn không

Kháng sinh phổ biến cho trẻ em: không hiệu quả trong một nửa trường hợp

Các nhà nghiên cứu, cũng phát hiện vi khuẩn do từng trẻ mang theo, có khả năng kháng kháng sinh tới sáu tháng, sau khi trẻ uống kháng sinh

Biểu đồ huyết áp: phạm vi và hướng dẫn

Huyết áp là chỉ số về sức khỏe tim, người bị huyết áp cao, có nguy cơ mắc các vấn đề về tim, và tổn thương thành mạch máu

Giảm cân nhiều gấp 5 lần bằng cách rèn luyện tâm trí

Các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng những người tham gia đã trải qua FIT đã giảm trọng lượng gấp 5 lần, trung bình, so với những người đã trải qua MI

Tuần mang thai: những điều cần biết

Tuần mang thai được nhóm thành ba tam cá nguyệt, mỗi người có các mốc y tế cho cả bà mẹ và em bé

Virus: lời khuyên phòng chống

Có thể làm gì nếu không may bị cảm lạnh, hoặc cúm trong mùa này, dưới đây là một số lời khuyên dễ dàng, và là những biện pháp tự nhiên

Nước giải khát: liên quan đến chết sớm

Tất cả nước giải khát, bao gồm đồ uống có ga có đường và ngọt nhân tạo như cola cũng như mật pha loãng

Dịch âm đạo khi mang thai: mầu sắc và ý nghĩa

Dịch tiết âm đạo, một số thay đổi về màu sắc cũng là bình thường, trong khi những thay đổi khác có thể chỉ ra nhiễm trùng hoặc vấn đề khác

Nguyên nhân ngứa bộ phận sinh dục nam sau khi quan hệ: điều gì gây ra

Ngứa xung quanh dương vật, hoặc tinh hoàn, sau khi quan hệ tình dục, có thể phát sinh do phản ứng dị ứng hoặc STI

Bệnh tiểu đường tuýp 2: các dấu hiệu ban đầu là gì?

Trong bài viết này, chúng tôi xem xét các dấu hiệu và triệu chứng sớm của bệnh tiểu đường tuýp 2 và tầm quan trọng của chẩn đoán sớm

Rụng trứng: tính ngày có thể hoặc không thể mang thai

Sau khi trứng rụng hoàn toàn có thể có thai. Khi một người quan hệ tình dục trong vòng 12–24 giờ sau khi trứng trưởng thành phóng thích, thì khả năng thụ thai cao.

Sức khỏe sinh dục (Sexual Health)

Mặc dù có thể có nhiều cách thức tình dục khác nhau nhưng sự hấp dẫn về thể xác và hoạt động tình dục là những hy vọng thực tế – dù người bệnh có bị tê liệt hoàn toàn hay bị liệt ở mức độ nào đi chăng nữa.

Thuốc bổ não: trò bịp bợm người dân

Đầu tư nhiều hơn vào tập thể dục, và tuân theo chế độ ăn dựa trên thực vật, có thể giúp ích cho trí nhớ, và sức khỏe của não