Bốn xét nghiệm sàng lọc khi mang thai (AFP, HCG, estriol và inhibin A)

2013-06-15 10:13 PM
Thông thường, xét nghiệm sàng lọc được thực hiện giữa tuần 15 và tuần 20 của thai kỳ, kết quả của xét nghiệm sàng lọc cho thấy nguy cơ nhất định khi mang thai em bé

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Định nghĩa

Xét nghiệm sàng lọc là một xét nghiệm trước khi sinh để đo mức của bốn loại chất có trong máu của một người phụ nữ mang thai:

Alpha-fetoprotein (AFP), một loại protein do gan của bé.

Human chorionic gonadotropin (HCG), một hormone được sản xuất bởi nhau thai.

Estriol, một nội tiết tố nhau thai và gan của bé.

Inhibin A, một hormone khác được sản xuất bởi nhau thai.

Thông thường, xét nghiệm sàng lọc được thực hiện giữa tuần 15 và tuần 20 của thai kỳ. Kết quả của xét nghiệm sàng lọc cho thấy nguy cơ nhất định khi mang thai em bé, phát triển hoặc nhiễm sắc thể, chẳng hạn như tật nứt đốt sống hay hội chứng Down.

Nếu mức độ rủi ro là thấp, xét nghiệm sàng lọc có thể cung cấp sự bảo đảm một thai kỳ khỏe mạnh. Nếu mức độ rủi ro là trung bình hoặc cao, có thể chọn thực hiện xét nghiệm sàng lọc theo với xét nghiệm chẩn đoán xâm lấn hơn - chẳng hạn như chọc ối để xác định xem em bé thực sự có hội chứng Down hoặc các vấn đề phát triển hoặc nhiễm sắc thể khác.

Xét nghiệm sàng lọc còn được gọi bằng tên khác nhau.

Tại sao nó được thực hiện

Xét nghiệm sàng lọc được thực hiện để đánh giá nguy cơ mang thai em bé có vấn đề nhất định, phát triển hoặc nhiễm sắc thể, bao gồm:

Tật nứt đốt sống. Tật nứt đốt sống là một dị tật bẩm sinh nghiêm trọng xảy ra khi các mô xung quanh cột sống phát triển không đúng cách.

Thiếu một phần não. Thiếu một phần não là một bộ não kém phát triển và xương sọ chưa hoàn thành. Một em bé sinh ra với thiếu một phần não có thể chết non hoặc chết trong vòng vài giờ hoặc vài ngày sau khi sinh.

Hội chứng Down (trisomy 21). Hội chứng Down là một vấn đề di truyền gây ra chậm phát triển tâm thần và các vấn đề y tế khác.

Hội chứng Edwards (trisomy 18). Hội chứng Edwards là một vấn đề, là nguyên nhân gây chậm phát triển tâm thần nghiêm trọng. Edwards thường gây tử vong trong vòng 1 tuổi.

Một xét nghiệm tương tự được biết đến chỉ kiểm tra AFP, HCG và estriol. Xét nghiệm sàng lọc nhạy cảm hơn. Một số nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe chọn kết hợp các kết quả kiểm tra đầu tiên - kiểm tra hai bước bao gồm xét nghiệm máu và siêu âm kiểm tra chuyên ngành - xét nghiệm sàng lọc. Mặc dù sàng lọc trong tam cá nguyệt đầu tiên được thực hiện sớm trong thai kỳ hơn là xét nghiệm sàng lọc, sẽ không biết kết quả cuối cùng của xét nghiệm này tuần tự cho đến khi cả hai được hoàn thành và phân tích.

Hãy nhớ rằng, xét nghiệm sàng lọc là tùy chọn và kết quả kiểm tra cho thấy cho dù có tăng nguy cơ có vấn đề nhất định khi mang thai em bé, phát triển hoặc nhiễm sắc thể, không phải là liệu em bé thực sự có vấn đề. Trước khi sàng lọc, suy nghĩ về những gì các kết quả có ý nghĩa. Hãy xem xét việc sàng lọc sẽ có thể gây ra lo lắng, hoặc sẽ xử lý khi mang thai tùy thuộc vào kết quả. Cũng có thể xem xét mức độ rủi ro đủ để lựa chọn kiểm tra theo dõi xâm lấn hơn.

Rủi ro

Xét nghiệm sàng lọc là một xét nghiệm trước khi sinh. Xét nghiệm này không gây ra nguy cơ sẩy thai hoặc các biến chứng thai kỳ khác. Tuy nhiên, nó có thể gây căng thẳng chờ đợi kết quả xét nghiệm hoặc dự đoán nhu cầu kiểm tra xâm lấn.

Chuẩn bị

Không cần phải làm bất cứ điều gì đặc biệt để chuẩn bị xét nghiệm sàng lọc. Có thể ăn uống bình thường trước khi xét nghiệm máu.

Những gì có thể mong đợi

Xét nghiệm sàng lọc, một thành viên của nhóm chăm sóc sức khỏe lấy một mẫu máu bằng cách chèn một cái kim vào tĩnh mạch ở cánh tay. Các mẫu máu được gửi đến phòng xét nghiệm để phân tích. Có thể trở lại hoạt động bình thường ngay lập tức. Kết quả xét nghiệm thường có sẵn trong vòng một tuần.

Kết quả

Nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe sẽ sử dụng độ tuổi và kết quả của xét nghiệm sàng lọc để đánh giá nguy cơ em bé có vấn đề nhất định, phát triển hoặc nhiễm sắc thể. Các yếu tố khác, chẳng hạn như lịch sử sức khỏe cá nhân hoặc gia đình, cũng có thể co nguy cơ ảnh hưởng. Bác sỹ sẽ giúp hiểu nguy cơ này và những gì nó có nghĩa cho việc mang thai.

Kết quả xét nghiệm sàng lọc được đưa ra như là một xác suất, chẳng hạn như là nguy cơ 1 trong 5,000 em bé có hội chứng Down. Nói chung, xét nghiệm được coi là dương tính nếu rủi ro là 1/250 đến 1/300.
Hãy nhớ rằng xét nghiệm sàng lọc dương tính chỉ đơn giản có nghĩa là mức của một số hoặc tất cả các chất được đo trong máu bên ngoài phạm vi bình thường. Điều này có thể xảy ra vì những lý do khác nhau, bao gồm:

Tính toán sai lầm bao lâu đã mang thai.

Nhiều thai.

Thụ tinh trong ống nghiệm.

Sự hiện diện của các vấn đề y tế khác, như bệnh tiểu đường.

Bà mẹ hút thuốc.

Nếu kết quả xét nghiệm là dương tính, nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe có thể đề nghị siêu âm để xác định tuổi thai của em bé và xác nhận số trẻ. Trong siêu âm, nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe cũng sẽ đánh giá sự tăng trưởng của bé, nhau thai và xác định các bất thường có thể.

Xét nghiệm sàng lọc xác định chính xác khoảng 80% phụ nữ đang mang thai em bé có hội chứng Down. Khoảng 5% phụ nữ có kết quả dương tính giả, có nghĩa là các kết quả xét nghiệm là dương tính, nhưng em bé không thực sự có hội chứng Down.

Khi xem xét các kết quả xét nghiệm, hãy nhớ rằng xét nghiệm sàng lọc chỉ cho thấy nguy cơ tổng thể mang thai em bé có vấn đề nhất định, phát triển hoặc nhiễm sắc thể. Kết quả có nguy cơ thấp không bảo đảm rằng em bé sẽ không có một trong những vấn đề này. Tương tự như vậy, kết quả có nguy cơ cao không nhất thiết có nghĩa rằng bé sẽ được sinh ra với một trong những vấn đề này.

Thông thường, kết quả xét nghiệm bất thường là gợi ý để xem xét xét nghiệm chẩn đoán hơn nữa, chẳng hạn như chọc ối. Xét nghiệm này là xâm lấn hơn xét nghiệm sàng lọc và mang một nguy cơ sẩy thai nhỏ, nhưng nó cung cấp thông tin cụ thể hơn về sức khỏe của bé. Mặc dù siêu âm thường có thể được sử dụng để phát hiện tật nứt đốt sống và thiếu não, xét nghiệm xâm lấn là cách duy nhất để chẩn đoán các rối loạn nhiễm sắc thể.

Thảo luận về kết quả kiểm tra với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe. Một cố vấn di truyền cũng có thể giúp hiểu các tùy chọn.

Bài viết cùng chuyên mục

Đông máu cầm máu: đánh giá kết quả bộ xét nghiệm vòng đầu

Việc đánh giá kết quả các xét nghiệm vòng đầu cho phép nhận định tổng quát hệ thống đông cầm máu, đặc biệt trong trường hợp phát hiện tình trạng giảm đông, có nguy cơ chảy máu

Xét nghiệm CA 125

Xét nghiệm CA 125 không đủ chính xác, để sử dụng cho tầm soát ung thư trong tất cả các phụ nữ, đặc biệt là tiền mãn kinh phụ nữ.

C - Peptide: ý nghĩa lâm sàng xét nghiệm cho bệnh tiểu đường

Xét nghiệm C peptide có thể được thực hiện khi không rõ liệu bệnh tiểu đường loại 1 hay tiểu đường loại 2 có mặt

Sinh thiết mụn cóc sinh dục (Human Papillomavirus): ý nghĩa lâm sàng giá trị kết quả

Kiểm tra bằng kính hiển vi trên mô sinh thiết có thể giúp bác sĩ tìm hiểu xem có phải là mụn cóc sinh dục ở người hay không

Xét nghiệm thâm nhập tinh trùng: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Xét nghiệm thâm nhập tinh trùng bình thường, và phân tích tinh dịch bình thường, có nghĩa là tinh trùng có chất lượng tốt để thụ tinh

Điện sinh lý mắt: ý nghĩa lâm sàng giá trị kết quả

Điện sinh lý mắt bao gồm các thủ thuật khác nhau để đo mức độ hoạt động của võng mạc, nó có thể giúp kiểm tra các bệnh về võng mạc

Siêu âm Doppler: ý nghĩa lâm sàng giá trị kết quả

Thông tin từ các sóng âm phản xạ có thể được sử dụng để tạo ra các biểu đồ hoặc hình ảnh cho thấy dòng máu chảy qua các mạch máu

Chụp cắt lớp vi tính (CT) đầu và mặt: ý nghĩa lâm sàng giá trị kết quả

Chụp cắt lớp vi tính đầu có thể cung cấp một số thông tin về mắt, xương mặt, xoang trong xương quanh mũi và tai trong

Phết tế bào âm đạo: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Phết tế bào âm đạo, được thực hiện, để tìm ra nguyên nhân gây ngứa âm đạo, nóng rát, phát ban, mùi hoặc tiết dịch

Xét nghiệm liên cầu nhóm B

Nếu có liên cầu nhóm B, điều trị bằng thuốc kháng sinh trong quá trình sinh sẽ được khuyến khích để tiêu diệt vi khuẩn trong ống sinh và giảm nguy cơ em bé bị nhiễm trùng

Sàng lọc ung thư phổi: CT scan liều thấp

Không cần sàng lọc ung thư phổi thường xuyên, chỉ được khuyến nghị cho những người từ 55 đến 74 tuổi, hoặc có tiền sử hút thuốc ít nhất 30 năm

Truyền máu

Việc truyền máu làm tăng nồng độ trong máu thấp, hoặc vì cơ thể không làm đủ hoặc vì máu đã bị mất trong quá trình phẫu thuật, chấn thương hoặc bệnh.

Xạ hình gan và lá lách: ý nghĩa lâm sàng giá trị kết quả

Chất đánh dấu phóng xạ được sử dụng trong thủ thuật này có thể vào sữa mẹ, không cho con bú trong 2 ngày sau khi xạ hình gan và lá lách

Kiểm tra huyết áp tại nhà: ý nghĩa lâm sàng chỉ số huyết áp

Trước khi đo huyết áp, không ăn, hút thuốc hoặc tập thể dục trong ít nhất 30 phút trước khi bị huyết áp, và không sử dụng bất kỳ loại thuốc nào có thể làm tăng huyết áp

Xạ hình túi mật: ý nghĩa lâm sàng giá trị kết quả

Trong quá trình xạ hình túi mật, chất đánh dấu phóng xạ được đưa vào tĩnh mạch ở cánh tay, gan loại bỏ chất đánh dấu ra khỏi máu và thêm nó vào mật

Chụp đại trực tràng với thuốc xổ Barium: ý nghĩa lâm sàng kết quả

Viêm loét đại tràng và bệnh Crohn, chụp đại trực tràng với thuốc xổ Barium cũng có thể được sử dụng để theo dõi tiến trình của những bệnh này

Sinh thiết xương: ý nghĩa lâm sàng kết quả sinh thiết

Sinh thiết xương có thể được lấy từ bất kỳ xương nào trong cơ thể, dễ dàng nhất để lấy các mẫu sinh thiết từ xương gần bề mặt da, cách xa bất kỳ cơ quan nội tạng hoặc mạch máu lớn

Nội soi đại tràng (ruột già)

Nếu cần thiết, khối u hoặc các loại mô bất thường có thể được loại bỏ thông qua phạm vi trong quá trình nội soi. Mẫu mô (sinh thiết) có thể được thực hiện trong nội soi.

Nội soi buồng tử cung: ý nghĩa lâm sàng giá trị kết quả

Nội soi buồng tử cung có thể được thực hiện để tìm ra nguyên nhân chảy máu bất thường, hoặc chảy máu xảy ra sau khi một phụ nữ đã qua thời kỳ mãn kinh

Tính ngày kinh nguyệt kế hoạch hóa gia đình

Phương pháp nhịp điệu có thể được sử dụng như một cách để thúc đẩy khả năng sinh sản hoặc như là một phương pháp ngừa thai, bằng cách giúp đánh giá những ngày tốt nhất để có

Nội soi trung thất: ý nghĩa lâm sàng giá trị kết quả

Trong nhiều trường hợp, nội soi trung thất đã được thay thế bằng các phương pháp khác, chụp cắt lớp vi tính, siêu âm nội soi, hoặc nội soi phế quản

Chụp cắt lớp vi tính (CT) cơ thể: ý nghĩa lâm sàng giá trị kết quả

Chụp CT có thể được sử dụng để nghiên cứu tất cả các bộ phận của cơ thể, chẳng hạn như ngực, bụng, xương chậu hoặc cánh tay hoặc chân

Nghiên cứu điện sinh lý: ý nghĩa lâm sàng giá trị kết quả

Trong thủ thuật này, bác sĩ sẽ chèn một hoặc nhiều ống thông vào tĩnh mạch, điển hình là ở háng hoặc cổ, sau đó, luồn những ống thông này vào tim

Soi đáy mắt: ý nghĩa lâm sàng giá trị kết quả

Bác sỹ cũng có thể nhìn thấy các cấu trúc khác trong mắt, sử dụng một công cụ phóng đại gọi là kính soi đáy mắt, và nguồn sáng để nhìn vào bên trong mắt

Xạ hình xương: ý nghĩa lâm sàng giá trị kết quả

Xạ hình xương để tìm ung thư xương hoặc xác định liệu ung thư từ một khu vực khác, chẳng hạn như vú, phổi, thận, tuyến giáp hoặc tuyến tiền liệt, đã di căn đến xương