Quy trình kỹ thuật khí dung thuốc

Định nghĩa

Khí dung thuốc nhằm sử dụng thuốc dưới dạng sương mù để điều trị chống viêm tại chỗ cụng như để điều trị co thắt phế quản, tắc nghẽn đường thở.

Khí dung trị liệu có thể được cụng cấp bằng bình phun thể tích nhỏ (SVN Small-Volume-Nebulizer) hoặc ống hít có phân liều (MDI Metered-Dose-Inhaler).

Chỉ định

Sau rút ống nội phế quản: gây co thắt thanh khí quản.

Tiền sử hen phế quản, COPD.

Cơn hen phế quản cấp.

Đợt cấp COPD.

Cần hỗ trợ cho khạc đờm.

Co thắt phế quản do nhiễm khuẩn phổi.

Bệnh lý sau sặc vào phổi: Hội chứng trào ngược

Thở máy.

Chuẩn bị

Phương tiện

Máy khí dung.

Bình khí dung tuỳ theo bệnh lý mà lựa chọn.

VD: Loại khí dung mũi, họng hay mặt nạ.

Thuốc khí dung

Thuốc dãn phế quản.

Thuốc chống viêm, phù nề.

Thuốc làm loãng đờm để giúp cho bệnh nhân tự khạc, long đờm và dễ hút đờm.

Người bệnh

Bệnh nhân tỉnh cần giải thích cho họ ích lợi của quy trình khí dung.

Giám sát các tác dụng phụ của thuốc:

Sự khó chịu trong quá trình khí dung.

Sự thay đổi về lâm sàng: nhịp thở, mạch, huyết áp, SpO2.

Các bước tiến hành

Với bệnh nhân không có hô hấp nhân tạo thì khí dung sẽ đơn giản hơn sau khi cho thuốc vào bình khí dung, bật máy cho bệnh nhân khí dung bằng ống mũi, ống hong hay mặt nạ.

Ngày có thể làm khí dung 2 đến 3 lần.

Với những bệnh nhân TKNT thì vệc dung khí dung phải đưa qua máy thở do đó có một số điểm cần lưu ý:

Bình phun thể tích nhỏ (SVN): Ảnh hưởng đên sự phân bố thuốc trong thông khí cơ học vì đọng ở đường thở dưới. Lưu lượng khí liên tục từ SVN làm tăng Vt trong thông khí thể tích và tăng áp lực trong thông khí áp lực. Mặt khác còn ảnh hưởng đến sự kích hoạt của máy sẽ khó khăn hơn.

Ngoài ra khí dung muốn đạt hiệu quả còn chịu ảnh hưởng của:

Đường kính của ống nội khí quản.

Sự ẩm của đường khí trong thông khí nhân tạo (sẽ làm ngưng đọng từ 40 đến 50% lượng thuốc bình phun vào).

Bình hít có định liều (MDI):

Khắc phục được những nhược điểm của SVN song cần kéo dài điểm lắp MDI đến ống nội khí quản càng xa càng tốt. Liều lượng MDI thấp.

Đánh giá kết quả

Các thuốc dãn phế quản khí dung có hiệu quả:

Giảm áp lực đỉnh đường thở.

Giảm áp lực cao nguyên Plateau.

Giảm PEEP nội sinh.

Giảm áp lực cặn.

Bất lợi và biến chứng.

Chỉ 5% liều thuốc SVN hoặc MDI đưa vào phổi của bệnh nhân có đặt nội khí quản.

Tránh bất lợi của SVN thay bằng MDI.

Khi cần dùng liều cao thì SVN tiện lợi và hiệu quả hơn.

Dễ bị nhiễm trùng, lây chéo trong khí dung nếu việc khử trùng không được thực hiện đầy đủ.

Tăng thông khí phổi trong khí dung bằng SVN.