Insulin nền-Bolus cho bệnh nhân nhập viện với Covid-19: các nguyên tắc cơ bản

2021-09-15 12:10 PM

Insulin thường cung cấp sự bao phủ trong giai đoạn sau ăn (ngoài 4 giờ sau bữa ăn chính), một số mức điều hòa glucose cơ bản, thì tác dụng của insulin tác dụng nhanh chủ yếu giới hạn trong giai đoạn sau ăn (lên đến 4 giờ sau một bữa ăn chính).

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Cơ sở lý thuyết

Chế độ insulin nền-bolus ngụ ý việc sử dụng một hoặc hai liều insulin tác dụng trung gian hoặc kéo dài (nền) và ba, hoặc hiếm khi, bốn liều insulin tác dụng ngắn (bolus hoặc prandial). Insulin nền điều chỉnh sự gia tăng glucose trong máu do sản xuất glucose nội sinh thông qua quá trình phân giải đường phân và tạo gluconeogenesis, và insulin bolus ngăn chặn sự gia tăng nồng độ glucose trong máu liên quan đến bữa ăn.

Dược động học của các chế phẩm insulin khác nhau Insulin nền có thể được phân loại thành: (1) các chế phẩm thông thường, chẳng hạn như insulin protamine hagedorn (NPH) trung tính, có tác dụng trung gian (thời gian tác dụng 12-16 giờ), và (2) các chất tương tự insulin, chẳng hạn như như insulin detemir, insulin glargine và insulin degludec, có tác dụng trung bình hoặc kéo dài (thời gian tác dụng từ 12 đến> 24 giờ). Tương tự, insulin bolus có thể được phân loại thành: (1) các chế phẩm thông thường, chẳng hạn như insulin thông thường, có tác dụng ngắn (khởi phát và thời gian tác dụng tương ứng 30–60 phút và 6–8 giờ); (2) các chất tương tự insulin tác dụng nhanh, chẳng hạn như insulin lispro, insulin aspart và insulin glulisine (khởi phát và thời gian tác dụng tương ứng 5–15 phút và 3–5 giờ); và (3) các chất tương tự insulin tác dụng cực nhanh, chẳng hạn như insulin aspart tác dụng nhanh (thời gian bắt đầu tác dụng nhanh hơn gấp hai lần so với insulin aspart). Do đó, trong khi insulin thường cung cấp sự bao phủ trong giai đoạn sau ăn (ngoài 4 giờ sau bữa ăn chính), ngụ ý một số mức độ điều hòa glucose cơ bản, thì tác dụng của insulin tác dụng nhanh chủ yếu giới hạn trong giai đoạn sau ăn (lên đến 4 giờ sau một bữa ăn chính).

Bảng 1 Các đặc tính dược động học của insulin người và các chất tương tự insulin sau khi tiêm dưới da

Chuẩn bị insulin

Khởi đầu

Đỉnh (h)

Thời gian tác dụng (h)

Thời gian sử dụng

Insulin Prandial

Regular

30–60 phút

2–4

6–8

30 phút trước bữa ăn

 Lispro

10–15 phút

1–1,5

3–5

5–15 phút trước bữa ăn

Aspart

10–15 phút

1–2

3–5

5–15 phút trước bữa ăn

Glulisine

10–15 phút

1–2

3–5

5–15 phút trước bữa ăn

Insulin aspart tác dụng nhanh

3–5 phút

1

3–4

Khi bắt đầu bữa ăn hoặc tối đa 20 phút sau khi bắt đầu bữa ăn

Insulin nền

 NPH

2,5–3 giờ

5–7

12–16

Giờ đi ngủ. Khi dùng hai lần mỗi ngày, liều buổi sáng được dùng vào khoảng 9 giờ sáng

 Detemir

2–3 giờ

6–8

12–24

Giờ đi ngủ. Có thể được yêu cầu hai lần mỗi ngày

 Glargine U-100

2–3 giờ

Không có đỉnh

≈ 24

Dùng mỗi ngày một lần vào một giờ cố định, thường là trước khi đi ngủ. Có thể được yêu cầu hai lần mỗi ngày

 Glargine U-300

4–6 giờ

Không có đỉnh

 > 24 (≈ 36)

Cung cấp một lần một ngày vào một thời điểm cố định

 Degludec

1–4 giờ

Không có đỉnh

 > 24 (≈ 42)

Cung cấp một lần một ngày vào một thời điểm cố định

Điều kiện tiên quyết đối với phác đồ Insulin Basal-Bolus

Cần lưu ý các yếu tố sau trước khi bắt đầu chế độ insulin nền-bolus:

1. Bệnh nhân nên được cung cấp dinh dưỡng qua đường tiêu hóa qua đường uống hoặc qua ống cho ăn. Phương pháp sau có thể phù hợp với bệnh nhân mới xuất hiện hoặc hiện đang được hỗ trợ thở máy. Nên tuân theo một kế hoạch ăn kiêng thường xuyên, với số lượng calo cố định và tỷ lệ carbohydrate cố định cho mỗi bữa ăn chính và phụ (hoặc thức ăn chính và phụ). Trong bối cảnh bệnh viện, đặc biệt là trong kịch bản COVID-19 hiện tại, rất ít hỗ trợ có thể có sẵn để đánh giá mức độ đầy đủ của các chương trình giảng dạy nhằm giáo dục bệnh nhân về cách đếm carbohydrate; do đó, một bữa ăn với một tỷ lệ carbohydrate cố định nên là lựa chọn ưu tiên.

2. Bệnh nhân nên ăn ba bữa chính và ba bữa phụ (hoặc thức ăn) hoặc ba bữa chính và bốn bữa phụ (hoặc thức ăn) (lựa chọn thứ hai được ưu tiên nếu khoảng thời gian giữa bữa trưa và bữa tối [hoặc bữa ăn chính thứ hai và thứ ba] lớn) .

3. Cần có khoảng cách ít nhất 2 giờ giữa bữa ăn chính (hoặc thức ăn) và bữa ăn phụ (hoặc thức ăn). Khoảng trống này đảm bảo rằng việc giải phóng insulin sau bữa ăn là thích hợp để phù hợp với sự gia tăng glucose trong máu sau bữa ăn và không có làn sóng giải phóng glucose không được kiểm soát thứ hai trong giai đoạn này.

4. Thời gian cho bữa ăn (hoặc thức ăn) (cả chính và phụ) phải tương đối cố định.

Mục tiêu về đường huyết

Mục tiêu đường huyết để quản lý bệnh nhân tăng đường huyết nhập viện dựa trên theo dõi đường huyết mao mạch. Mặc dù máy đo đường huyết sử dụng máu toàn phần mao mạch để đo glucose, hầu hết các thiết bị hiện đang sử dụng đều báo giá trị tương đương huyết tương (để dễ so sánh với giá trị phòng thí nghiệm). Cần lưu ý rằng giá trị đường huyết trong mao mạch và tĩnh mạch gần đúng hơn ở trạng thái đói so với sau ăn, với giá trị mao mạch ở trạng thái sau có thể cao hơn 20–25%.

Mục tiêu đường huyết cho bệnh nhân nhập viện với COVID-19 nên được quyết định dựa trên tuổi tác, bệnh đi kèm và sự hiện diện hay không có các biến chứng liên quan đến bệnh tiểu đường. Đối với những người trẻ tuổi, không có bệnh đi kèm hoặc các biến chứng liên quan đến bệnh tiểu đường và có thể kiểm soát chặt chẽ đường huyết mà không gây hạ đường huyết quá mức, đường huyết lúc đói (FBG) ≤ 120 mg / dl (6,7 mmol / L) và 2 giờ sau ăn nên nhắm mục tiêu đường huyết (PPBG) ≤ 160 mg / dl (8,9 mmol / L). Đối với những người lớn tuổi hoặc những người có bệnh đi kèm và các biến chứng liên quan đến bệnh tiểu đường có nguy cơ hạ đường huyết cao hơn, mục tiêu đường huyết nên được nới lỏng thành FBG ≤ 140 mg / dl (7,8 mmol / L) và PPBG ≤ 180 mg / dl (10 mmol / L). Giới hạn trên của PPBG có thể được nới lỏng hơn nữa đến 220 mg / dl (12.2 mmol / L ).

Bảng 2 Mục tiêu đường huyết cho bệnh nhân đang điều trị bằng chế độ insulin nền-bolus

Đặc điểm bệnh nhân

Mục tiêu đường huyết

Đường huyết lúc đói

Đường huyết sau ăn 2 giờ

Trẻ, không mắc bệnh đi kèm hoặc các biến chứng liên quan đến bệnh tiểu đường

 ≤ 120 mg / dl (6,7 mmol / L)

 ≤ 160 mg / dl (8,9 mmol / L)

Bệnh nhân mắc bệnh giai đoạn cuối và / hoặc tuổi thọ hạn chế hoặc có nguy cơ cao bị hạ đường huyết

 ≤ 140 mg / dl (7,8 mmol / L)

 ≤ 180 mg / dl (10,0 mmol / L) a


a Có thể được nới hơn nữa đến 220 mg / dl (12,2 mmol / L) nếu không thể đạt được giá trị mục tiêu mà không gây hạ đường huyết quá mức

Bài viết cùng chuyên mục

Covid-19: diễn biến lâm sàng dựa trên sinh lý bệnh để hướng dẫn liệu pháp điều trị

Chỗ huyết khối dẫn đến mất tưới máu là bệnh lý ban đầu chiếm ưu thế trong tổn thương phổi COVID-19. Những thay đổi X quang ban đầu của hình ảnh kính mờ và đông đặc trong COVID-19 được coi là nhiễm trùng hoặc viêm trong bệnh sinh.

Uống nước: cần uống bao nhiêu mỗi ngày

Mọi hệ thống trong cơ thể đều cần nước để hoạt động. Lượng khuyến nghị dựa trên các yếu tố bao gồm giới tính, tuổi tác, mức độ hoạt động và các yếu tố khác

Mẹo để có giấc ngủ ngon hơn

Những cách khác để tối ưu hóa môi trường xung quanh cho giấc ngủ bao gồm loại bỏ tivi, điện thoại và bất kỳ thiết bị văn phòng nào trong phòng ngủ

Tiểu đường: sự khác biệt giữa các loại 1 và 2

Bệnh tiểu đường có liên quan đến nguy cơ cao hơn về bệnh tim mạch, bệnh thận, mất thị lực, tình trạng thần kinh, và tổn thương các mạch máu và các cơ quan

Mẹo tập thể dục cho thai kỳ

Tập thể dục trong khi mang thai có thể làm giảm nguy cơ tăng cân quá mức, chuẩn bị cơ bắp cho việc sinh con, và có thể giúp bé có một khởi đầu lành mạnh hơn trong cuộc sống

Điều gì xảy ra sau khi bỏ hút thuốc?

Chỉ sau 12 giờ mà không hút điếu thuốc nào, cơ thể sẽ tự tẩy sạch lượng khí carbon monoxit dư thừa ra khỏi cơ thể, mức cacbon monoxide trở lại bình thường, làm tăng mức độ oxy của cơ thể

Cholesterol “tốt” gắn liền với nguy cơ mắc bệnh truyền nhiễm cao hơn

Đáng ngạc nhiên là chúng tôi nhận thấy rằng những người có cholesterol HDL thấp và cao có nguy cơ nhập viện cao với một bệnh truyền nhiễm

Âm đạo có mùi như hành tây: phải làm gì

Mùi hành tây nồng nặc dường như không tự nhiên nhưng có thể xảy ra do mồ hôi, vệ sinh kém, thực phẩm cụ thể trong chế độ ăn uống hoặc nhiễm trùng

Bệnh rỗng tủy sống, Cứng cột sống (Syringomyelia, Tethered Cord)

Tạo ảnh cộng hưởng từ Magnetic resonance imaging - MRI có thể dễ dàng phát hiện ra các u nang trong tủy sống, trừ khi tại đó có các thanh chốt, miếng mỏng hoặc các mảnh đạn.

Vi rút corona mới 2019: hướng dẫn xác định, cách ly, thông báo

Vào ngày 31 tháng 12 năm 2019, WHO đã được cảnh báo về một số trường hợp viêm phổi, virus này không phù hợp với bất kỳ loại virus nào được biết đến

Lọc máu: thận nhân tạo và lọc màng bụng, tất cả mọi thứ cần biết

Lọc máu là một thủ tục để loại bỏ các chất thải và chất dịch dư thừa từ máu khi thận ngừng hoạt động bình thường, nó thường liên quan đến việc chuyển máu đến một máy cần được làm sạch

Chứng mất trí: uống quá nhiều và quá ít rượu có thể làm tăng nguy cơ

Những phát hiện này cho thấy rằng cả việc kiêng rượu ở tuổi trung niên và uống nhiều làm tăng nguy cơ mất trí nhớ khi so sánh với uống từ nhẹ đến vừa

Bộ não và rượu: rượu đã làm teo não

Khi phân tích các bảng câu hỏi, điểm kiểm tra nhận thức và quét MRI, họ nhận thấy số lượng co rút ở vùng đồi thị liên quan đến số lượng uống

Xơ vữa động mạch: có thể loại bỏ và tránh gây tắc mạch

Xơ vữa động mạch, trong đó mảng bám tích tụ trong các động mạch, có thể ngăn máu giàu oxy đi qua các mạch máu để cung cấp cho phần còn lại của cơ thể

Chuẩn độ liều insulin: đường huyết cao ở bệnh nhân Covid-19 và đái tháo đường

Có bốn loại điều chỉnh chính có thể được thực hiện để đạt được sự kiểm soát đường huyết tối ưu; đó là điều chỉnh insulin thực tế; điều chỉnh insulin hiệu chỉnh, điều chỉnh insulin nền; và điều chỉnh bữa ăn chính và đồ ăn nhẹ.

Khó thở khi mang thai: nguyên nhân, tự điều trị và khi nào cần bác sỹ

Bài viết sẽ tìm hiểu điều này và các lý do khác có thể gây khó thở khi mang thai, chúng tôi cũng đề cập đến các chiến lược đối phó và khi nào cần đi khám bác sĩ.

Âm đạo: các loại âm đạo của phụ nữ

Hầu hết các biến thể âm đạo về hình dạng, kích thước, và màu sắc đều khỏe mạnh, tuy nhiên, nếu quan tâm, nên tham khảo ý kiến bác sĩ

Tiền tiểu đường: ngủ muộn có thể dẫn đến tăng cân

Bệnh tiểu đường là một căn bệnh phổ biến với tác động đến chất lượng cuộc sống, xác định các yếu tố lối sống mới có thể giúp chúng tôi tư vấn cho bệnh nhân giai đoạn sớm

Virus corona: ai có thể nhiễm và mắc bệnh nặng

Những người bị bệnh được báo cáo là bị ho, sốt và khó thở, trường hợp nghiêm trọng có thể có suy nội tạng, đây là viêm phổi do virus, thuốc kháng sinh không có tác dụng

Bệnh tiểu đường: nhiệt độ tủ lạnh có thể làm cho insulin kém hiệu quả hơn

Cần phải nghiên cứu thêm để kiểm tra mức độ chênh lệch nhiệt độ trong quá trình lưu trữ ảnh hưởng đến hiệu quả insulin và kết quả của bệnh nhân

Ung thư thứ phát: các yếu tố làm tăng nguy cơ

Quan trọng không kém, hãy thảo luận tần suất cần được sàng lọc, vì vậy có thể sớm phát hiện ra bất kỳ loại ung thư mới nào

Năm cách để ngăn ngừa và làm chậm viêm khớp

Đơn giản hóa và tổ chức các thói quen để giảm thiểu các chuyển động khó hoặc đau đớn, giữ các vật dụng cần để nấu ăn, dọn dẹp hoặc sở thích gần nơi cần thiết

Lọc máu cho bệnh thận: tất cả những gì cần biết

Thận của một người khỏe mạnh lọc khoảng 120 đến 150 lít máu mỗi ngày, nếu thận không hoạt động chính xác, chất thải sẽ tích tụ trong máu. Cuối cùng, điều này có thể dẫn đến hôn mê và tử vong

Viêm nhiễm âm đạo: nguyên nhân và những điều cần biết

Khi có thể, nên mặc đồ lót bằng vải cotton và quần lót có đáy quần bằng cotton, điều này có thể làm giảm nguy cơ phát triển viêm và kích thích âm đạo

Virus corona: là virus gì và có nguy hiểm không?

Virus corona mới là một chủng coronavirus chưa được xác định trước đây ở người. Loại coronavirus mới, hiện được gọi là 2019 nCoV, trước đây chưa được phát hiện