Insulin nền-Bolus cho bệnh nhân nhập viện với Covid-19: các nguyên tắc cơ bản

2021-09-15 12:10 PM

Insulin thường cung cấp sự bao phủ trong giai đoạn sau ăn (ngoài 4 giờ sau bữa ăn chính), một số mức điều hòa glucose cơ bản, thì tác dụng của insulin tác dụng nhanh chủ yếu giới hạn trong giai đoạn sau ăn (lên đến 4 giờ sau một bữa ăn chính).

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Cơ sở lý thuyết

Chế độ insulin nền-bolus ngụ ý việc sử dụng một hoặc hai liều insulin tác dụng trung gian hoặc kéo dài (nền) và ba, hoặc hiếm khi, bốn liều insulin tác dụng ngắn (bolus hoặc prandial). Insulin nền điều chỉnh sự gia tăng glucose trong máu do sản xuất glucose nội sinh thông qua quá trình phân giải đường phân và tạo gluconeogenesis, và insulin bolus ngăn chặn sự gia tăng nồng độ glucose trong máu liên quan đến bữa ăn.

Dược động học của các chế phẩm insulin khác nhau Insulin nền có thể được phân loại thành: (1) các chế phẩm thông thường, chẳng hạn như insulin protamine hagedorn (NPH) trung tính, có tác dụng trung gian (thời gian tác dụng 12-16 giờ), và (2) các chất tương tự insulin, chẳng hạn như như insulin detemir, insulin glargine và insulin degludec, có tác dụng trung bình hoặc kéo dài (thời gian tác dụng từ 12 đến> 24 giờ). Tương tự, insulin bolus có thể được phân loại thành: (1) các chế phẩm thông thường, chẳng hạn như insulin thông thường, có tác dụng ngắn (khởi phát và thời gian tác dụng tương ứng 30–60 phút và 6–8 giờ); (2) các chất tương tự insulin tác dụng nhanh, chẳng hạn như insulin lispro, insulin aspart và insulin glulisine (khởi phát và thời gian tác dụng tương ứng 5–15 phút và 3–5 giờ); và (3) các chất tương tự insulin tác dụng cực nhanh, chẳng hạn như insulin aspart tác dụng nhanh (thời gian bắt đầu tác dụng nhanh hơn gấp hai lần so với insulin aspart). Do đó, trong khi insulin thường cung cấp sự bao phủ trong giai đoạn sau ăn (ngoài 4 giờ sau bữa ăn chính), ngụ ý một số mức độ điều hòa glucose cơ bản, thì tác dụng của insulin tác dụng nhanh chủ yếu giới hạn trong giai đoạn sau ăn (lên đến 4 giờ sau một bữa ăn chính).

Bảng 1 Các đặc tính dược động học của insulin người và các chất tương tự insulin sau khi tiêm dưới da

Chuẩn bị insulin

Khởi đầu

Đỉnh (h)

Thời gian tác dụng (h)

Thời gian sử dụng

Insulin Prandial

Regular

30–60 phút

2–4

6–8

30 phút trước bữa ăn

 Lispro

10–15 phút

1–1,5

3–5

5–15 phút trước bữa ăn

Aspart

10–15 phút

1–2

3–5

5–15 phút trước bữa ăn

Glulisine

10–15 phút

1–2

3–5

5–15 phút trước bữa ăn

Insulin aspart tác dụng nhanh

3–5 phút

1

3–4

Khi bắt đầu bữa ăn hoặc tối đa 20 phút sau khi bắt đầu bữa ăn

Insulin nền

 NPH

2,5–3 giờ

5–7

12–16

Giờ đi ngủ. Khi dùng hai lần mỗi ngày, liều buổi sáng được dùng vào khoảng 9 giờ sáng

 Detemir

2–3 giờ

6–8

12–24

Giờ đi ngủ. Có thể được yêu cầu hai lần mỗi ngày

 Glargine U-100

2–3 giờ

Không có đỉnh

≈ 24

Dùng mỗi ngày một lần vào một giờ cố định, thường là trước khi đi ngủ. Có thể được yêu cầu hai lần mỗi ngày

 Glargine U-300

4–6 giờ

Không có đỉnh

 > 24 (≈ 36)

Cung cấp một lần một ngày vào một thời điểm cố định

 Degludec

1–4 giờ

Không có đỉnh

 > 24 (≈ 42)

Cung cấp một lần một ngày vào một thời điểm cố định

Điều kiện tiên quyết đối với phác đồ Insulin Basal-Bolus

Cần lưu ý các yếu tố sau trước khi bắt đầu chế độ insulin nền-bolus:

1. Bệnh nhân nên được cung cấp dinh dưỡng qua đường tiêu hóa qua đường uống hoặc qua ống cho ăn. Phương pháp sau có thể phù hợp với bệnh nhân mới xuất hiện hoặc hiện đang được hỗ trợ thở máy. Nên tuân theo một kế hoạch ăn kiêng thường xuyên, với số lượng calo cố định và tỷ lệ carbohydrate cố định cho mỗi bữa ăn chính và phụ (hoặc thức ăn chính và phụ). Trong bối cảnh bệnh viện, đặc biệt là trong kịch bản COVID-19 hiện tại, rất ít hỗ trợ có thể có sẵn để đánh giá mức độ đầy đủ của các chương trình giảng dạy nhằm giáo dục bệnh nhân về cách đếm carbohydrate; do đó, một bữa ăn với một tỷ lệ carbohydrate cố định nên là lựa chọn ưu tiên.

2. Bệnh nhân nên ăn ba bữa chính và ba bữa phụ (hoặc thức ăn) hoặc ba bữa chính và bốn bữa phụ (hoặc thức ăn) (lựa chọn thứ hai được ưu tiên nếu khoảng thời gian giữa bữa trưa và bữa tối [hoặc bữa ăn chính thứ hai và thứ ba] lớn) .

3. Cần có khoảng cách ít nhất 2 giờ giữa bữa ăn chính (hoặc thức ăn) và bữa ăn phụ (hoặc thức ăn). Khoảng trống này đảm bảo rằng việc giải phóng insulin sau bữa ăn là thích hợp để phù hợp với sự gia tăng glucose trong máu sau bữa ăn và không có làn sóng giải phóng glucose không được kiểm soát thứ hai trong giai đoạn này.

4. Thời gian cho bữa ăn (hoặc thức ăn) (cả chính và phụ) phải tương đối cố định.

Mục tiêu về đường huyết

Mục tiêu đường huyết để quản lý bệnh nhân tăng đường huyết nhập viện dựa trên theo dõi đường huyết mao mạch. Mặc dù máy đo đường huyết sử dụng máu toàn phần mao mạch để đo glucose, hầu hết các thiết bị hiện đang sử dụng đều báo giá trị tương đương huyết tương (để dễ so sánh với giá trị phòng thí nghiệm). Cần lưu ý rằng giá trị đường huyết trong mao mạch và tĩnh mạch gần đúng hơn ở trạng thái đói so với sau ăn, với giá trị mao mạch ở trạng thái sau có thể cao hơn 20–25%.

Mục tiêu đường huyết cho bệnh nhân nhập viện với COVID-19 nên được quyết định dựa trên tuổi tác, bệnh đi kèm và sự hiện diện hay không có các biến chứng liên quan đến bệnh tiểu đường. Đối với những người trẻ tuổi, không có bệnh đi kèm hoặc các biến chứng liên quan đến bệnh tiểu đường và có thể kiểm soát chặt chẽ đường huyết mà không gây hạ đường huyết quá mức, đường huyết lúc đói (FBG) ≤ 120 mg / dl (6,7 mmol / L) và 2 giờ sau ăn nên nhắm mục tiêu đường huyết (PPBG) ≤ 160 mg / dl (8,9 mmol / L). Đối với những người lớn tuổi hoặc những người có bệnh đi kèm và các biến chứng liên quan đến bệnh tiểu đường có nguy cơ hạ đường huyết cao hơn, mục tiêu đường huyết nên được nới lỏng thành FBG ≤ 140 mg / dl (7,8 mmol / L) và PPBG ≤ 180 mg / dl (10 mmol / L). Giới hạn trên của PPBG có thể được nới lỏng hơn nữa đến 220 mg / dl (12.2 mmol / L ).

Bảng 2 Mục tiêu đường huyết cho bệnh nhân đang điều trị bằng chế độ insulin nền-bolus

Đặc điểm bệnh nhân

Mục tiêu đường huyết

Đường huyết lúc đói

Đường huyết sau ăn 2 giờ

Trẻ, không mắc bệnh đi kèm hoặc các biến chứng liên quan đến bệnh tiểu đường

 ≤ 120 mg / dl (6,7 mmol / L)

 ≤ 160 mg / dl (8,9 mmol / L)

Bệnh nhân mắc bệnh giai đoạn cuối và / hoặc tuổi thọ hạn chế hoặc có nguy cơ cao bị hạ đường huyết

 ≤ 140 mg / dl (7,8 mmol / L)

 ≤ 180 mg / dl (10,0 mmol / L) a


a Có thể được nới hơn nữa đến 220 mg / dl (12,2 mmol / L) nếu không thể đạt được giá trị mục tiêu mà không gây hạ đường huyết quá mức

Bài viết cùng chuyên mục

Thuốc tăng huyết áp: có thể giúp điều trị Covid-19 nghiêm trọng

Một nghiên cứu mới cho thấy metoprolol, thuốc chẹn beta được phê duyệt để điều trị tăng huyết áp, có thể làm giảm viêm phổi và cải thiện kết quả lâm sàng ở bệnh nhân ARDS liên quan đến Covid-19.

Gừng: lợi ích sức khỏe và mẹo để ăn

Hiệu quả và tác dụng phụ của chất bổ sung gừng sẽ khác nhau tùy theo thương hiệu và công thức, nhưng mọi người khuyên không nên uống nhiều hơn 4 g gừng khô mỗi ngày

Vắc xin Covid-19 Sputnik V (Gam-COVID-Vac): tính sinh miễn dịch hiệu quả và an toàn

Theo phân tích tạm thời của một thử nghiệm giai đoạn III, vắc-xin này có 91,6% (95% CI 85,6-95,2) hiệu quả trong việc ngăn ngừa COVID-19 có triệu chứng bắt đầu từ 21 ngày sau liều đầu tiên.

Sử dụng thuốc đông tây y kết hợp: sự việc có thể đáng lo ngại

Điều đáng chú ý là, những loại tương tác thuốc này, có thể ảnh hưởng đến mọi người, ở mọi lứa tuổi, không chỉ những người trên 65 tuổi

Sars CoV-2: Coronavirus sống được bao lâu trên các bề mặt khác nhau?

Có thể nhiễm SARS-CoV2 nếu chạm vào miệng, mũi hoặc mắt sau khi chạm vào bề mặt hoặc vật thể có vi rút trên đó. Tuy nhiên, đây không phải là cách chính mà virus lây lan.

Covid-19: biến thể Delta plus của Sars-CoV-2

Biến thể delta plus là một dòng con của biến thể delta, với sự khác biệt duy nhất được biết đến là một đột biến bổ sung, K417N, trong protein đột biến của virus, loại protein cho phép nó lây nhiễm sang các tế bào khỏe mạnh.

Xét nghiệm chức năng gan

Bilirubin là sản phẩm chuyển hóa của hemoglobin và các enzym có chứa hem. Chín mươi lăm phần trăm bilirubin được tạo ra từ sự thoái biến của hồng cầu.

Lựa chọn thuốc mới điều trị bệnh tiểu đường

Khi bị tiểu đường, cơ thể gặp khó khăn trong việc sử dụng insulin. Insulin là một chất được sản xuất bởi tuyến tụy giúp cơ thể bạn sử dụng glucose (đường) từ thực phẩm ăn.

Sự khác biệt giữa ợ nóng, trào ngược axit và GERD

Ợ nóng là cảm giác nóng rát ở ngực hoặc bụng, và nó không liên quan gì đến tim, mọi người thường cảm thấy ợ nóng sau xương ức và sau khi ăn

Dịch truyền tĩnh mạch: Plasma tươi đông lạnh

Nguy cơ truyền mầm bệnh bằng huyết tương tươi đông lạnh cũng giống như đối với máu toàn phần

Vắc xin Covid-19: lụa chọn ở Hoa Kỳ và liều lượng tiêm chủng

Sự lựa chọn giữa các loại vắc xin COVID-19 này dựa trên tình trạng sẵn có. Chúng chưa được so sánh trực tiếp, vì vậy hiệu quả so sánh vẫn chưa được biết.

Chế độ ăn chay: liên quan đến nguy cơ đột quỵ cao hơn

Nghiên cứu đã chỉ ra, ăn cá hoặc ăn chay có nguy cơ mắc bệnh mạch vành thấp hơn, nhưng ăn chay có nguy cơ đột quỵ cao hơn

Tại sao tôi luôn cảm thấy ốm?

Người luôn cảm thấy ốm yếu, có nhiều khả năng bỏ qua công việc, hoặc có thể ít khả năng thực hiện các hoạt động hàng ngày

Ung thư tái phát: công cụ cơ thể mang lại hy vọng

Sau khi điều trị ung thư, mọi người phải đối mặt với sự không chắc chắn về tiên lượng về sự sống sót, họ có thể vật lộn với các triệu chứng từ bệnh ung thư. Họ phải trải qua các xét nghiệm y tế và giám sát liên tục

Vắc xin Covid-19 Sputnik V: hiệu quả 97,8% chống lại Covid-19 ở UAE, 100% với các trường hợp nghiêm trọng

Đến nay, Sputnik V đã được đăng ký tại 67 quốc gia trên toàn cầu với tổng dân số hơn 3,5 tỷ người. Dữ liệu do các cơ quan quản lý của một số quốc gia thu được trong quá trình tiêm chủng cho người dân.

Tại sao chúng ta mỉm cười?

Sau khi phân tích dữ liệu, các nhà nghiên cứu kết luận rằng tâm trạng dường như được kết hợp với việc cười thường xuyên nhất, đơn giản là sự tham gia

Bệnh tiểu đường tuýp 2 và tuổi thọ

Bệnh tiểu đường tuýp 2 được cho là có ít ảnh hưởng đến tuổi thọ hơn tuýp 1 vì người ta thường phát triển tình trạng này sau này trong cuộc sống

Cảm giác của ruột có thể là giác quan thứ sáu

Một số nhà khoa học tin rằng cách chính trong đó ruột liên lạc với não là thông qua các hormon được giải phóng vào máu

Kiểm soát bàng quang (Bladder management)

Bàng quang co cứng (phản xạ) là khi bàng quang của quý vị chứa đầy nước tiểu và khả năng phản xạ tự động kích hoạt bàng quang để thoát nước tiểu.

Thời gian ngủ mỗi ngày: chúng ta cần ngủ bao nhiêu?

Theo các chuyên gia, hiếm ai cần ngủ ít hơn 6 tiếng. Mặc dù một số người có thể tuyên bố rằng họ cảm thấy ổn với giấc ngủ hạn chế, nhưng các nhà khoa học cho rằng nhiều khả năng họ đã quen với những tác động tiêu cực của việc giảm ngủ.

Bệnh tiểu đường: hướng dẫn tập thể dục an toàn

Nói chung, thời gian tốt nhất để tập thể dục là một đến ba giờ sau khi ăn, khi lượng đường trong máu có khả năng cao hơn

Trẻ em: ăn uống cầu kỳ tăng nguy cơ rối loạn ăn uống và mức tăng cân rất thấp

Đối với việc ăn uống cầu kỳ, nghiên cứu mô tả các bậc cha mẹ, đặt câu hỏi về việc con cái họ kén ăn, từ chối thức ăn hoặc bị rối loạn ăn uống

Âm đạo: các loại âm đạo của phụ nữ

Hầu hết các biến thể âm đạo về hình dạng, kích thước, và màu sắc đều khỏe mạnh, tuy nhiên, nếu quan tâm, nên tham khảo ý kiến bác sĩ

Sars-CoV-2: có thể lây nhiễm sang tinh hoàn

Một số bệnh nhân đã báo cáo đau tinh hoàn và một số báo cáo cho thấy giảm testosterone, một loại hormone quan trọng được sản xuất trong tinh hoàn.

Khóc khi quan hệ tình dục: là hoàn toàn bình thường

Các triệu chứng khóc khi quan hệ tình dục có thể bao gồm nước mắt, buồn bã và khó chịu sau khi quan hệ tình dục đồng thuận, ngay cả khi nó hoàn toàn thỏa mãn.