Ngứa ở vùng hậu môn sinh dục

2016-07-05 09:36 AM

Ở phụ nữ ngứa hậu môn đơn thuần rất hiếm còn ngứa âm hộ không phải lúc nào cũng đi kèm ngứa vùng hậu môn, mặc dù ngứa hậu môn thì thường lan tới âm hộ.

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Những điểm thiết yếu để chẩn đoán

Ngứa ở vùng hậu môn sinh dục chủ yếu về đêm.

Kết quả khám rất thay đổi, có thể là không có phản ứng da đến mức sầy da và rát bỏng ở mọi cấp độ gồm cả liken hóa.

Nhận định chung

Hầu hết các trường hợp đều không có nguyên nhân rõ ràng nhưng có thể xác định được nhiều nguyên nhân đặc trưng. Ngứa ở vùng hậu môn sinh dục có thể có cùng nguyên nhân như viêm kẽ, liken thường mạn tính hoặc tăng tiết nhờn hoặc viêm da tiếp xúc (do xà phòng, nước hoa, nước tắm, phương tiện tránh thai), hoặc có thể có nguyên nhân do các chất tiết kích thích như trong bệnh tiêu chảy, khí hư hoặc bệnh do Trichomonas, hoặc do bệnh tại chỗ (bệnh nấm candida, bệnh nấm da, bệnh nấm Corynebacterium minutissimum). Bệnh vảy nến hoặc bệnh viêm da bã nhờn cũng có thể là nguyên nhân. Thiếu sạch sẽ cũng có thể gây ngứa. Các endopeptidase của các vi khuẩn trong phân cũng có vai trò là nguyên nhân gây ngứa hậu môn.

Có rất nhiều phụ nữ bị ngứa âm hộ. Ở phụ nữ ngứa hậu môn đơn thuần rất hiếm còn ngứa âm hộ không phải lúc nào cũng đi kèm ngứa vùng hậu môn, mặc dù ngứa hậu môn thì thường lan tới âm hộ. Ở đàn ông ngứa dưong vật không phổ biến bằng ngứa hậu môn. Khi đã loại bỏ mọi nguyên nhân, thì có thể chẩn đoán là ngứa tự phát hoặc ngứa bản chất, không hiếm gặp.

Kiểm tra soi trực tràng kết tràng xích ma ít khi có ích. Ở người lớn ít khi nguyên nhân là giun kim. Các bất thường tâm lý thường không rõ ràng. Liken xơ hóa và teo có thể cũng là nguyên nhân nhưng các thay đổi bệnh học lớn thường thấy rõ trong rối loạn này. Có khả năng bệnh này phổ biến hơn so với ta vẫn hình dung đặc biệt là ở các cô gái trẻ. Bệnh nấm Corynebacterium minutissimum dễ dàng chẩn đoán bằng huỳnh quang đỏ đèn Wood, có thể chữa khỏi dê dàng bằng erythromycin uống và bôi.

Dấu hiệu và triệu chứng

Triệu chứng duy nhất là ngứa, chủ yếu là về đêm. Thường không thấy có các dấu hiệu lâm sàng nhưng có thể là ban đỏ, nứt, liken hóa, tróc da hoặc các biến đổi khiến người ta nghĩ tới bệnh nấm candida, bệnh nấm da.

Cận lâm sàng

Xét nghiệm nước tiểu và đường trong máu có thể dẫn tới chẩn đoán bệnh tiểu đường. Kiểm tra dưới kính hiển vi hoặc nuôi cấy mô từ các mảnh nạo da có thể thấy có các nấm men, nấm, hoặc ký sinh trùng. Xét nghiệm phân có thể cho thấy các ký sinh trùng đường ruột.

Chẩn đoán phân biệt

Chẩn đoán phân biệt căn nguyên bao gồm nhiễm nấm candida, ký sinh trùng, kích thích cục bộ do tiếp xúc với thuốc hoặc chất kích thích và các rối loạn tiên phát ở da vùng sinh dục như vảy nến, viêm da bã nhờn; viêm kẽ, hoặc liken xơ hóa và teo.

Phòng tránh

Hướng dẫn bệnh nhân vệ sinh vùng sinh dục thích hợp sau khi điều trị toàn thân hoặc tại chỗ.

Điều trị

Liệu pháp chung

Điều trị táo bón bằng các sản phẩm nhiều xơ (cây mã đề bọ chét Metamucil và các loại khác) có thể hữu ích. Hướng dẫn bệnh nhân dùng các giấy rất mềm và ẩm hoặc khăn bông thấm sau khi đại tiện và làm sạch vùng quanh hậu môn kỹ lưỡng bằng nước sạch. Nếu có thể, phụ nữ nên lau sau khi tiểu tiện. Hướng dẫn bệnh nhân về tác hại của việc gãi.

Liệu pháp tại chỗ

Có thể dùng kem pramoxin hay hydrocortison - pramoxin (Pramosone), kem 1% hoặc 2,5% để giảm ngứa ở vùng hậu môn sinh dục. Nên bôi kem hoặc mỡ trước và sau khi đại tiện. Cũng có thể dùng kem iodochlorhydroxyquin - hydrocortison nhưng thuốc này có thể làm dây bẩn màu ra quần lót. Nếu dùng corticosteroid bôi có fluorinat loại mạnh nhiều hơn một vài ngày có thể dẫn đến chứng teo và rạn. Ngâm rửa một ngày hai lần nitrat bạc, 1: 10000 - 1: 200; permanganat kali 1: 10000; hoặc dung dịch aluminum subacetat 1: 20 rất tốt nếu vùng bị ngứa bỏng rát và rỉ nước.

Cần phải thay đồ lót hàng ngày. Có thể dùng dung dịch Castellani để bôi vào chỗ ngứa. Đối với chứng ngứa hậu môn, dùng nước rửa, ngậm vùng quanh hậu môn hoặc miếng lót làm ẩm, mỡ hoặc kem Tucks (tất cả các chế phẩm Tuck có chứa nước chiết từ lá khô của cây Hamanmelis virginiana) rất tốt.

Tiên lượng

Mặc dù đây là bệnh lành tính nhưng ngứa vùng hậu môn sinh dục có thể kéo dài và tái phát.

Bài viết cùng chuyên mục

Vảy phấn hồng Gibert

Các thương tổn cổ điển của vảy phấn hồng Gibert không có biểu hiện như vậy. Lang ben, phát ban do virus, và dị ứng thuốc có thể giống vảy phấn hồng Gibert.

Viêm quầng: chẩn đoán và điều trị

Thương tổn không bao giờ hóa mủ và hoại tử và khi khỏi không để lại sẹo. Bệnh có thể biến chứng gây rách da tạo cơ hội cho vi khuẩn xâm nhập.

Hạt cơm: chẩn đoán và điều trị

Một số tổn thương giống hạt cơm ở các vùng da tiếp xúc ánh mặt trời thực tế lại là các ung thư tế bào gai và dày sừng quá sản do ánh nắng.

Ban nấm da: dị ứng hoặc nhạy cảm với nấm

Ngứa là triệu chứng duy nhất. Thương tổn cơ bản là từng nhóm mụn nước, thường khu trú ở mô cái và mô út. Đôi khi thương tổn khu trú ở mu bàn tay thậm chí có thể ở toàn thân.

Nấm tóc: chẩn đoán và điều trị

Hầu hết các trường hợp nhiễm nấm đều không có triệu chứng. Các thương tổn giống chốc và kerion có thể nổi bật bằng sự đau đớn. Cần khám tất cả các trương hợp có vảy mà không có viêm.

Nhọt và nhọt độc

Có nổi bật lên cảm giác đau và nhậy cảm, và với nhọt độc thì dữ dội hơn nhọt thường. Áp xe nang lông hoặc là tròn hoặc là hình nón.

Bệnh nấm candida da và niêm mạc

Cần chẩn đoán phân biệt với viêm kẽ, viêm da đầu, nấm kẽ, vảy nến thể đảo ngược và bệnh nấm Corynebacterium minutissimum.

Viêm da do ánh nắng

Phản ứng viêm da cấp tính, nếu đủ nặng thường kèm theo đau, triệu chứng đường ruột, khó chịu và thậm chí kiệt sức, điều này ít xẩy ra.

Trứng cá thường

Bệnh hay gặp hơn và cũng thường nặng hơn ở nam giới. Trái với quan niệm của dân chúng, bệnh không tự khỏi khi trưởng thành. Nếu không được điều trị, bệnh tồn tại đến tuổi 40, 50 hoặc thậm chí tuổi 60.

Ung thư sắc tố

Tử vong do ung thư sắc tố đang tăng với tỉ lệ nhanh hơn so với tỉ lệ tử vong do các loại ung thư khác, trừ ung thư phổi. Tuổi trung bình chết do ung thư sắc tố ít hơn do các loại ung thư da khác.

Nấm kẽ: chẩn đoán và điều trị

Thương tổn nấm kẽ khu trú hạn chế ở bẹn và kẽ mông và thông thường thương tổn tiến triển âm ỉ hơn nấm thân và nấm hình vòng. Bình thường ít thương tổn.

Loét da do tỳ đè

Nếu vết loét lan rộng rất nhanh có thể là loét của viêm da mủ hoại tử kết hợp với bệnh viêm đường ruột.

Viêm da bong vảy: chứng đỏ da tróc vảy

Các triệu chứng có thể gồm ngứa, mệt, ớn lạnh, sốt và sút cân. Rét run có thể nổi bật. Bong vảy da có thể toàn thân hoặc rộng và đôi khi cả rụng lông tóc và móng.

Bệnh nấm móng

Bệnh nấm móng thường khó điều trị vì đòi hỏi thời gian điều trị dài và bệnh hay tái phát. Nấm móng tay đáp ứng điều trị tốt hơn nấm móng chân.

Viêm nang lông

Viêm nang lông do vi khuẩn gram âm, bệnh thường phát triển ở những người đang điều trị trứng cá bằng kháng sinh, có thể bệnh biểu hiện như một đợt bột phát của trứng cá mủ và trứng cá nốt.

U mềm lây: chẩn đoán và điều trị

Các tổn thương có thể lan rộng do tự nhiễm. Trong hoạt động tình dục, chúng có thể giới hạn ở vùng sinh dục như dương vật, mu, và mặt trong đùi.

Viêm da dị ứng tiếp xúc

Giai đoạn cấp tính thương tổn đặc trưng bởi các mụn nước nhỏ li ti, chảy nước và đóng vảy, khi thương tổn xẹp hoặc thương tổn mạn tính sẽ biểu hiện bằng các vảy da, đỏ da và có thể có dày da.

Chẩn đoán các bệnh lý da

Tiền sử cũng rất quan trọng trong việc đánh giá sự thất bại trong điều trị. Đối với chuyên khoa ngoài da, trong phần tiền sử này cần có chi tiết cụ thể về cách bệnh nhân đã sử dụng các thuốc bôi như thế nào.

Viêm kẽ: chẩn đoán và điều trị

Điều trị bằng cách luôn giữ cho vùng kẽ đó sạch, khô, và đắp các dung dịch mang lại hiệu quả cao. Nếu tìm thấy bào tử nấm hoặc vi khuẩn, thì phải bôi imidazol chống nấm dạng dung dịch, hoặc bột.

Viêm da thần kinh: liken thường mạn tính

Cách giải thích cổ điển về viêm da thần kinh là biểu hiện một chu kỳ ngứa gãi tự hết, nhưng không có bằng chứng cho rằng đây là nguyên nhân duy nhất gây nên do thói quen của bệnh nhân.

Nguyên tắc điều trị bệnh ngoài da

Các thuốc bôi kháng sinh, neomycin là loại thuốc có khả năng gây cảm ứng lớn nhất. Dephenhydramin, Benzocain và Ethylenediamin là những chất có trong thành phần của của thuốc bôi cũng dễ gây dị ứng.

Tổ đỉa: chẩn đoán và điều trị

Các mụn nước trong, nhỏ, nằm rải rác ở hai bên của các ngón tay và ở lòng bàn tay, lòng bàn chân. Trông giống như hạt gạo tròn trong bột sắn. Các thương tổn này có thể rất ngứa.

Rôm ban nhiệt

Sử dụng những chế phẩm kháng sinh như chlorhexidin trước khi tiếp xúc với nóng ẩm có thể tránh được rôm. Những người dễ bị rôm nên tránh tiếp xúc với môi trường nóng ẩm.

Bệnh chấy rận

Nhiễm rận ở mu rất ít thấy, đặc biệt dễ gặp ở những người lông rậm; thậm chí có thể tìm thấy rận ở lông mi và ở da đầu.

Tàn nhang và nốt ruồi, dày sừng da mỡ

Những thương tổn này thường tăng số lượng tế bào sắc tố, và chúng không bị nhạt màu đi khi không còn tiếp xúc với ánh nắng, chúng được coi như tất cả các thường tổn sắc tố khác.