Áp lực thẩm thấu huyết thanh: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

2019-11-16 05:35 PM
Khi độ thẩm thấu huyết thanh giảm, cơ thể ngừng giải phóng ADH, làm tăng lượng nước trong nước tiểu

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Nhận định chung

Xét nghiệm áp lực thẩm thấu huyết thanh đo lượng các chất hòa tan trong phần huyết thanh của máu. Các chất ảnh hưởng đến thẩm thấu huyết thanh bao gồm natri, clorua, bicarbonate, protein và đường (glucose).

Xét nghiệm này được thực hiện trên mẫu máu lấy từ tĩnh mạch.

Một chất gọi là hormone chống bài niệu (ADH) kiểm soát một phần thẩm thấu huyết thanh. Nước liên tục rời khỏi cơ thể khi thở, đổ mồ hôi và đi tiểu. Nếu không uống đủ nước, nồng độ chất trong máu (độ thẩm thấu huyết thanh) sẽ tăng lên. Khi độ thẩm thấu huyết thanh tăng, cơ thể giải phóng ADH. Điều này giữ nước không tạo thêm nước trong nước tiểu, và nó làm tăng lượng nước trong máu. ADH giúp khôi phục thẩm thấu huyết thanh về mức bình thường.

Nếu uống quá nhiều nước, nồng độ chất trong máu sẽ giảm. Khi độ thẩm thấu huyết thanh giảm, cơ thể ngừng giải phóng ADH. Điều này làm tăng lượng nước trong nước tiểu. Khi mất quá nhiều nước trong cơ thể, gọi là mất nước.

Chỉ định xét nghiệm áp lực thẩm thấu huyết thanh

Kiểm tra sự cân bằng giữa nước và hóa chất trong máu.

Tìm hiểu mức độ mất nước nghiêm trọng hoặc mất nước.

Kiểm tra xem cơ thể có đủ ADH không.

Tìm nguyên nhân co giật hoặc hôn mê. Trong trường hợp nghiêm trọng, những điều này có thể được gây ra bởi sự mất cân bằng giữa nước và chất điện giải trong cơ thể.

Tìm hiểu co thể đã uống phải chất độc, chẳng hạn như cồn, cồn gỗ hoặc chất chống đông.

Chuẩn bị xét nghiệm áp lực thẩm thấu huyết thanh

Hãy chắc chắn nói với bác sĩ về tất cả các loại thuốc dùng, bao gồm cả những loại thuốc không kê đơn. Nhiều loại thuốc có thể thay đổi kết quả của xét nghiệm này.

Nói chuyện với bác sĩ nếu có bất kỳ mối quan tâm về sự cần thiết của xét nghiệm, rủi ro của nó, làm thế nào nó sẽ được thực hiện, hoặc kết quả sẽ có ý nghĩa gì.

Thực hiện xét nghiệm áp lực thẩm thấu huyết thanh

Quấn một dải thun quanh cánh tay trên để ngăn dòng máu chảy. Điều này làm cho các tĩnh mạch bên dưới dải lớn hơn nên dễ dàng đưa kim vào tĩnh mạch.

Làm sạch vị trí kim bằng cồn.

Đặt kim vào tĩnh mạch. Có thể cần nhiều hơn một thanh kim.

Gắn một ống vào kim để làm đầy máu.

Tháo băng ra khỏi cánh tay khi thu thập đủ máu.

Đặt một miếng gạc hoặc bông gòn lên vị trí kim khi kim được lấy ra.

Tạo áp lực lên nơi lấy máu và sau đó băng lại.

Cảm thấy khi xét nghiệm áp lực thẩm thấu huyết thanh

Mẫu máu được lấy từ tĩnh mạch trên cánh tay. Một dây thun được quấn quanh cánh tay trên. Nó có thể cảm thấy chặt. Có thể không cảm thấy gì cả từ kim, hoặc có thể cảm thấy đau nhói hoặc véo nhanh.

Rủi ro của xét nghiệm áp lực thẩm thấu huyết thanh

Có rất ít khả năng xảy ra vấn đề khi lấy mẫu máu lấy từ tĩnh mạch.

Có thể có một vết bầm nhỏ tại nơi lấy máu. Có thể hạ thấp nguy cơ bầm tím bằng cách giữ áp lực trên nơi lấy máu trong vài phút.

Trong một số ít trường hợp, tĩnh mạch có thể bị sưng sau khi lấy mẫu máu. Vấn đề này được gọi là viêm tĩnh mạch. Có thể điều trị bằng cách sử dụng một miếng gạc ấm nhiều lần trong ngày.

Ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Xét nghiệm thẩm thấu huyết thanh đo lượng chất trong phần huyết thanh của máu.

Kết quả thường có sẵn trong khoảng 4 giờ.

Bình thường

Những con số này chỉ là một hướng dẫn. Phạm vi bình thường thay đổi từ phòng xét nghiệm đến phòng xét nghiệm khác. Phòng xét nghiệm có thể có một phạm vi khác nhau. Báo cáo phòng xét nghiệm sẽ hiển thị phạm vi mà phòng xét nghiệm sử dụng cho là bình thường. Ngoài ra, bác sĩ sẽ đánh giá kết quả dựa trên sức khỏe và các yếu tố khác. Vì vậy, một số nằm ngoài phạm vi bình thường ở đây vẫn có thể là bình thường.

Bình thường:   278 - 300 millios trên mỗi kilôgam (mOsm / kg) nước (278 - 300 mmol / kg nước).

Giá trị cao

Quá ít nước trong cơ thể (mất nước).

Nồng độ muối hoặc đường cao trong máu. Điều này có thể được gây ra bởi các vấn đề như bệnh tiểu đường được kiểm soát kém.

Tổn thương thận. Điều này có thể gây ra sự tích tụ urê trong máu.

Ngộ độc với một số chất. Chúng bao gồm ethanol (rượu trong đồ uống có cồn), cồn xát (isopropanol), rượu gỗ (metanol) và chất chống đông (ethylene glycol).

Một căn bệnh hiếm gặp, chẳng hạn như bệnh tiểu đường insipidus, khiến mất nước và sản xuất một lượng lớn nước tiểu.

Giá trị thấp

Quá nhiều nước trong cơ thể.

Một mức độ thấp của muối trong máu. Điều này có thể được gây ra bởi một số loại thuốc, bao gồm thuốc lợi tiểu và một số loại thuốc huyết áp.

Một tình trạng gọi là hội chứng bài tiết hormone chống bài niệu không phù hợp (SIADH). SIADH đôi khi xảy ra với bệnh phổi, ung thư, bệnh của hệ thống thần kinh trung ương hoặc sử dụng một số loại thuốc.

Yếu tố ảnh hưởng đến xét nghiệm áp lực thẩm thấu huyết thanh

Có thể không thể làm xét nghiệm hoặc kết quả có thể không hữu ích, nếu:

Uống rượu ngay trước khi xét nghiệm.

Gần đây đã được truyền máu.

Điều cần biết thêm

Nồng độ chất trong nước tiểu (độ thẩm thấu nước tiểu) có thể được đo và so sánh với độ thẩm thấu huyết thanh. Điều này có thể giúp bác sĩ thấy thận hoạt động như thế nào và tìm ra nguyên nhân gây mất cân bằng nước và chất điện giải trong cơ thể.

Đôi khi mức hormone chống bài niệu (ADH) tăng lên mặc dù lượng chất trong máu là bình thường. Đây được gọi là hội chứng bài tiết hormone chống bài niệu không phù hợp (SIADH). Thẩm thấu huyết thanh có thể kiểm tra SIADH.

Bài viết cùng chuyên mục

Ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm tổng phân tích nước tiểu

Protein xuất hiện trong nước tiểu khi viêm thận cấp, bệnh thận do đái tháo đường, viêm cầu thận, hội chứng suy tim xung huyết.

Hormon cận giáp (PTH): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Không nên đánh giá đơn độc nồng độ PTH, do PTH có tác động tới cả nồng độ canxi và phospho, vì vậy cũng thường cần được đánh giá nồng độ của cả hai ion này

Xét nghiệm axit folic: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Xét nghiệm đo lượng axit folic trong máu, là một trong nhiều vitamin B, cơ thể cần axit folic để tạo ra các tế bào hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu

Aldolase: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Một số phòng xét nghiệm vẫn yêu cầu bệnh nhân nhịn ăn trước khi lấy máu xét nghiệm để làm tăng tính chính xác của kết quả xét nghiệm

Ý nghĩa chỉ số tinh dịch đồ trong vô sinh nam

< 50% tinh trùng di động về phía trước (loại a và b) và < 20% tinh trùng loại a: suy nhược tinh trùng. < 30% tinh trùng có hình dạng bình thường: dị dạng tinh trùng

Ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm y học

Bình thường glucose huyết tương khi đói < 6,1 mmol/L, nếu mức độ glucose huyết tương khi đói ≥ 7,0 mmol/L trong ít nhất 2 lần xét nghiệm liên tiếp ở các ngày khác nhau thì bị đái tháo đường (diabetes mellitus).

Xét nghiệm Phosphatase kiềm (ALP): ý nghĩa lâm sàng chỉ số kết quả

Số lượng các loại Phosphatase kiềm khác nhau trong máu có thể được đo và sử dụng để xác định xem mức độ cao là từ gan hay xương. Đây được gọi là xét nghiệm isoenzyme kiềm kiềm

Xét nghiệm hormone tuyến giáp: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Xét nghiệm hormone tuyến giáp, là xét nghiệm máu kiểm tra tuyến giáp hoạt động như thế nào, tuyến giáp tạo ra các hormone

Số lượng tế bào CD4 +: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Các giá trị bình thường được liệt kê, được gọi là phạm vi tham chiếu, chỉ là một hướng dẫn, các phạm vi khác nhau từ phòng xét nghiệm đến phòng xét nghiệm khác

Creatinine và thanh thải Creatinine: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Creatine được hình thành khi thức ăn được chuyển thành năng lượng thông qua một quá trình gọi là trao đổi chất, thận lấy creatinine ra khỏi máu và đưa nó ra khỏi cơ thể qua nước tiểu

Xét nghiệm Herpes: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Bệnh nhiễm trùng herpes không thể được chữa khỏi, sau khi bị nhiễm HSV, virus tồn tại trong cơ thể suốt đời, nó ẩn náu trong một loại tế bào thần kinh nhất định

Kháng thể chống tinh trùng: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Nếu một số lượng lớn kháng thể tinh trùng tiếp xúc với tinh trùng của một người đàn ông, thì tinh trùng có thể khó thụ tinh với trứng

Virus suy giảm miễn dịch ở người (HIV): ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Vi rút suy giảm miễn dịch ở người kiểm tra phát hiện kháng thể HIV, hoặc kháng nguyên hoặc DNA hoặc RNA của HIV trong máu hoặc một loại mẫu

Myoglobin: ý nghĩa lâm sàng kết qủa xét nghiệm

Myoglobin, có thể được kiểm tra bằng xét nghiệm máu, hoặc xét nghiệm nước tiểu, nồng độ trong máu sẽ tăng trong khoảng 3 giờ sau khi bị tổn thương

Creatine Kinase: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Creatine Kinase được tạo thành từ ba loại enzyme nhỏ hơn, được gọi là isoenzyme, MM, MB và BB, không chỉ nhìn vào tổng mức CK mà còn ở cấp độ của những bộ phận

Aldosterone máu: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Khi một khối u tạo ra aldosterone, mức aldosterone sẽ cao trong khi mức renin sẽ thấp, thông thường kiểm tra hoạt động renin được thực hiện khi đo mức aldosterone

Gastrin: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Xét nghiệm định lượng nồng độ gastrin cung cấp các thông tin hữu ích để chẩn đoán các bệnh lý gây bài tiết gastrin bất thường

Xét nghiệm bệnh tự miễn: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Các xét nghiệm tự miễn dịch có thể bao gồm chống dsDNA, chống RNP, chống Smith hoặc chống Sm, chống Sjogren SSA và SSB, chống xơ cứng hoặc chống Scl 70, chống Jo 1 và chống CCP

Xét nghiệm Renin: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Xét nghiệm renin, thường được thực hiện cùng lúc với xét nghiệm aldosterone, có thể có nồng độ cao cả renin, và aldosterone trong máu

Axit lactic: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Xét nghiệm axit lactic, thường được thực hiện trên mẫu máu lấy từ tĩnh mạch ở cánh tay, nhưng cũng có thể được thực hiện trên mẫu máu lấy từ động mạch

CPK (creatin phosphokinase và các isoenzym): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Cần tránh gây tan máu do nồng độ cao của hemoglobin có thể làm xét nghiệm định lượng CPK không chính xác, do ức chế hoạt tính của CPK

Glucose máu: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Định lượng nồng độ glucose máu sê cho các kết quả khác biệt khi xét nghiệm được thực hiện trên máu toàn phần hay trên huyết tương do các hồng cầu chứa rất ít glucose

Cortisol trong nước tiểu: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Cortisol có nhiều chức năng, nó giúp cơ thể sử dụng đường và chất béo để tạo năng lượng chuyển hóa, nó giúp cơ thể quản lý căng thẳng

Kali (K) nước tiểu: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Xét nghiệm nước tiểu, để kiểm tra nồng độ kali, được thực hiện để tìm nguyên nhân, dẫn đến kết quả xét nghiệm kali máu thấp, hoặc cao

Xét nghiệm Coombs (gián tiếp và trực tiếp): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Xét nghiệm Coombs trực tiếp tìm thấy các kháng thể gắn vào các tế bào hồng cầu, các kháng thể có thể là cơ thể tạo ra do bệnh hoặc những người truyền máu