- Trang chủ
- Xét nghiệm
- Các chỉ số xét nghiệm và ý nghĩa
- Carbon Monoxide (CO): ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm
Carbon Monoxide (CO): ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm
Biên tập viên: Trần Tiến Phong
Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương
Nhận định chung
Xét nghiệm carbon monoxide máu được sử dụng để phát hiện ngộ độc carbon monoxide. Ngộ độc có thể xảy ra nếu hít phải không khí chứa quá nhiều carbon monoxide (CO). Khí này không có màu, mùi hoặc vị, vì vậy không thể biết khi nào thở phải chúng. Xét nghiệm này đo lượng huyết sắc tố trong máu có liên kết với carbon monoxide.
Carbon monoxide có thể đến từ bất kỳ nguồn nào đốt cháy nhiên liệu nào. Các nguồn phổ biến là ô tô, lò sưởi, bếp củi, lò sưởi dầu hỏa, vỉ nướng than và các thiết bị gas như máy nước nóng và lò nướng. Những điều này thường không gây ra vấn đề. Nhưng nếu chúng không được sử dụng hoặc lắp đặt đúng cách, carbon monoxide có thể tích tụ trong một không gian kín.
Khi hít phải khí carbon monoxide, nó sẽ thay thế oxy thường được mang theo bởi huyết sắc tố trong các tế bào hồng cầu. Kết quả là não và các mô khác nhận được ít oxy hơn. Điều này có thể gây ra các triệu chứng nghiêm trọng hoặc tử vong.
Chỉ định xét nghiệm
Xét nghiệm này có thể được thực hiện nếu đã tiếp xúc với carbon monoxide hoặc nếu có các triệu chứng không giải thích được, chẳng hạn như:
Nhức đầu, chóng mặt, hoặc các vấn đề về thị lực.
Buồn nôn hoặc nôn mửa.
Yếu cơ.
Nhầm lẫn hoặc suy nghĩ khác thường.
Buồn ngủ cực độ.
Chuẩn bị xét nghiệm
Đừng hút thuốc trước khi làm xét nghiệm này. Khói thuốc lá có chứa carbon monoxide.
Nói chuyện với bác sĩ nếu có bất kỳ mối quan tâm nào về sự cần thiết của xét nghiệm, rủi ro của nó, cách thức thực hiện hoặc kết quả có thể có ý nghĩa gì.
Thực hiện xét nghiệm
Chuyên gia y tế lấy mẫu máu sẽ:
Quấn một dải thun quanh cánh tay trên để ngăn dòng máu chảy. Điều này làm cho các tĩnh mạch bên dưới dải lớn hơn nên dễ dàng đưa kim vào tĩnh mạch.
Làm sạch vị trí kim bằng cồn.
Đặt kim vào tĩnh mạch. Có thể cần nhiều hơn một thanh kim.
Gắn một ống vào kim để làm đầy máu.
Tháo băng ra khỏi cánh tay khi thu thập đủ máu.
Đặt một miếng gạc hoặc bông gòn lên vị trí kim khi kim được lấy ra.
Tạo áp lực lên nơi lấy máu và sau đó băng lại.
Cảm thấy khi xét nghiệm
Mẫu máu được lấy từ tĩnh mạch trên cánh tay. Một dây thun được quấn quanh cánh tay trên. Nó có thể cảm thấy chặt. Có thể không cảm thấy gì cả từ kim, hoặc có thể cảm thấy đau nhói hoặc véo nhanh.
Rủi ro của xét nghiệm
Có rất ít khả năng xảy ra vấn đề khi lấy mẫu máu lấy từ tĩnh mạch.
Có thể co một vết bầm nhỏ tại nơi lấy máu. Có thể hạ thấp nguy cơ bầm tím bằng cách giữ áp lực trên nơi lấy máu trong vài phút.
Trong một số ít trường hợp, tĩnh mạch có thể bị sưng sau khi lấy mẫu máu. Vấn đề này được gọi là viêm tĩnh mạch. Có thể điều trị bằng cách sử dụng một miếng gạc ấm nhiều lần trong ngày.
Ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm
Xét nghiệm carbon monoxide máu được sử dụng để phát hiện ngộ độc carbon monoxide. Ngộ độc có thể xảy ra nếu hít phải không khí chứa quá nhiều carbon monoxide. Xét nghiệm này đo lượng huyết sắc tố có liên kết với carbon monoxide. Đây được gọi là mức carboxyhemoglobin.
Các kết quả được báo cáo là tỷ lệ phần trăm. Nó cho thấy lượng carbon monoxide liên kết với hemoglobin chia cho tổng lượng hemoglobin (nhân với 100). Tỷ lệ này càng cao, nguy cơ mắc các triệu chứng ngộ độc carbon monoxide càng cao. Một người có giá trị dưới 10% có thể không có bất kỳ triệu chứng nào.
Những con số này chỉ là một hướng dẫn. Phạm vi "bình thường" thay đổi từ phòng xét nghiệm đến phòng xét nghiệm khác. Phòng xét nghiệm có thể có một phạm vi khác nhau. Kết quả của phòng xét nghiệm sẽ hiển thị phạm vi mà phòng thí nghiệm sử dụng. Ngoài ra, bác sĩ sẽ đánh giá kết quả dựa trên sức khỏe và các yếu tố khác. Vì vậy, một số nằm ngoài phạm vi bình thường ở đây vẫn có thể là bình thường.
Kết quả thường có sẵn ngay lập tức.
Bình thường
Những người không hút thuốc: Ít hơn 2% tổng số huyết sắc tố.
Người hút thuốc: 4% - 8% tổng số huyết sắc tố.
Giá trị cao
Giá trị carbon monoxide trong máu cao là do ngộ độc carbon monoxide. Các triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn khi nồng độ carbon monoxide tăng.
Các triệu chứng liên quan đến giá trị carbon monoxide cao:
20% - 30% huyết sắc tố: Nhức đầu, buồn nôn, nôn và khó đưa ra quyết định.
30% - 40% huyết sắc tố: Chóng mặt, yếu cơ, vấn đề về thị lực, nhầm lẫn, tăng nhịp tim và nhịp thở.
50% - 60% huyết sắc tố: Mất ý thức.
Trên 60% huyết sắc tố: Động kinh, hôn mê, tử vong.
Phụ nữ và trẻ em thường có ít tế bào hồng cầu hơn nam giới. Vì vậy, phụ nữ và trẻ em có thể có các triệu chứng nghiêm trọng hơn ở mức độ thấp hơn.
Yếu tố ảnh hưởng đến xét nghiệm
Nếu hút thuốc, đã có một số carbon monoxide trong máu.
Những người thường xuyên tiếp xúc với khí thải xe hơi, chẳng hạn như tài xế taxi và cảnh sát giao thông, thường có nồng độ carbon monoxide cao (8% đến 12%).
Điều cần biết thêm
Bất cứ ai có thể đã tiếp xúc với carbon monoxide và có các triệu chứng nên được kiểm tra ngộ độc carbon monoxide. Ví dụ, nên được kiểm tra nếu sống trong một ngôi nhà có hệ thống sưởi ấm cũ và bị đau đầu liên tục.
Nếu nghĩ rằng có thể bị ngộ độc carbon monoxide, nên rời khỏi nơi có khả năng tiếp xúc và sử dụng oxy để thở trước khi được kiểm tra.
Cũng có thể có các xét nghiệm khác, chẳng hạn như xét nghiệm khí máu động mạch và công thức máu toàn bộ. Xét nghiệm khí máu có thể được thực hiện để tìm hiểu xem có bị ngộ độc carbon monoxide hay một bệnh khác gây ra các triệu chứng tương tự.
Bài viết cùng chuyên mục
Xét nghiệm di truyền: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm
Thừa hưởng một nửa thông tin di truyền từ mẹ và nửa còn lại từ cha, gen xác định nhóm máu, màu tóc và màu mắt, cũng như nguy cơ mắc một số bệnh
Giardia: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm kháng nguyên với bệnh
Những xét nghiệm này đặc hiệu cho Giardia lamblia và không kiểm tra các bệnh nhiễm trùng đường ruột khác gây ra các triệu chứng tương tự
Xét nghiệm dị ứng: ý nghĩa lâm sàng giá trị kết quả
Các xét nghiệm da thường được thực hiện vì chúng nhanh chóng, đáng tin cậy và thường rẻ hơn so với xét nghiệm máu, nhưng một trong hai loại xét nghiệm có thể được sử dụng
Protein phản ứng C (CRP): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Nồng độ CRP cao là do nhiễm trùng và nhiều bệnh mãn tính, nhưng xét nghiệm CRP không thể chỉ ra vị trí viêm hoặc nguyên nhân gây ra bệnh
Sinh thiết hạch bạch huyết: ý nghĩa lâm sàng kết quả sinh thiết
Một số sinh thiết hạch, có thể được thực hiện bằng các công cụ đặc biệt, trong đó một ống soi nhỏ được sử dụng, để lấy hạch bạch huyết ra
Ý nghĩa xét nghiệm chẩn đoán bệnh khớp
Phương pháp ngưng kết latex cho phép phân biệt viêm đa khớp mạn tiến triển với bệnh thấp khớp (articulation rhematism) hoặc với sốt thấp (rheumatic fever), 2 bệnh này RF không có mặt trong huyết thanh
Khí máu động mạch: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Máu cho xét nghiệm xét nghiệm khí máu động mạch được lấy từ động mạch, hầu hết các xét nghiệm máu khác được thực hiện trên một mẫu máu lấy từ tĩnh mạch
Hormone luteinizing (LH): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Lượng LH trong cơ thể phụ nữ, phụ thuộc vào giai đoạn của chu kỳ kinh nguyệt, hormone này tăng nhanh ngay trước khi trứng rụng
Cholinesterase: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Các thuốc có thể giảm giảm hoạt độ cholinesterase huyết thanh là atropin, caffein, chloroquin hydrochlorid, codein, cyclophosphamid, estrogen, axỉt folic.
Glucagon máu: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Mẫu bệnh phẩm bị vỡ hồng cầu và dùng các chất đồng vị phóng xạ để chụp xạ hình trong vòng 48h trước đó có thể làm thay đổi kết quả xét nghiệm
Xét nghiệm virus viêm gan B: ý nghĩa lâm sàng giá trị kết quả
Kháng thể viêm gan có thể mất vài tuần hoặc vài tháng để phát triển, vì vậy, một người bị nhiễm bệnh có thể có kiểm tra âm tính khi mới nhiễm trùng
Chì: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Phụ nữ mang thai tiếp xúc với chì có thể truyền nó cho em bé, thai nhi, chì cũng có thể được truyền cho em bé qua sữa mẹ
Xét nghiệm gen ung thư vú (BRCA): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Nguy cơ ung thư vú và buồng trứng của phụ nữ cao hơn nếu có thay đổi gen BRCA1 hoặc BRCA2, đàn ông có những thay đổi gen này có nguy cơ mắc ung thư vú cao hơn
Creatine Kinase: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Creatine Kinase được tạo thành từ ba loại enzyme nhỏ hơn, được gọi là isoenzyme, MM, MB và BB, không chỉ nhìn vào tổng mức CK mà còn ở cấp độ của những bộ phận
Số lượng tế bào CD4 +: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Các giá trị bình thường được liệt kê, được gọi là phạm vi tham chiếu, chỉ là một hướng dẫn, các phạm vi khác nhau từ phòng xét nghiệm đến phòng xét nghiệm khác
Đo nồng độ cồn trong máu: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Rượu có tác dụng rõ rệt đối với cơ thể, ngay cả khi sử dụng với số lượng nhỏ, với số lượng lớn, rượu hoạt động như một thuốc an thần và làm suy yếu hệ thống thần kinh trung ương
CPK (creatin phosphokinase và các isoenzym): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Cần tránh gây tan máu do nồng độ cao của hemoglobin có thể làm xét nghiệm định lượng CPK không chính xác, do ức chế hoạt tính của CPK
Hormon cận giáp (PTH): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Không nên đánh giá đơn độc nồng độ PTH, do PTH có tác động tới cả nồng độ canxi và phospho, vì vậy cũng thường cần được đánh giá nồng độ của cả hai ion này
Xét nghiệm Ketone: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm
Ketone có thể được kiểm tra trong phòng xét nghiệm, hoặc bằng cách sử dụng xét nghiệm máu, hoặc nước tiểu tại nhà
Testosterone: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm
Testosterone, ảnh hưởng đến tính năng và phát triển tình dục, ở nam, nó được tạo ra bởi tinh hoàn, ở cả nam và nữ, được tạo ra lượng nhỏ bởi tuyến thượng thận.
Cấy máu: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm
Đối với nuôi cấy máu, một mẫu máu được thêm vào một chất thúc đẩy sự phát triển của vi trùng, loại vi trùng có thể được xác định bằng kính hiển vi hoặc xét nghiệm hóa học
Kháng thể kháng tuyến giáp (antithyroid): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Những xét nghiệm này không phải là xét nghiệm hormone tuyến giáp, nồng độ hormone tuyến giáp cao hay thấp cũng có thể là dấu hiệu của các vấn đề về tuyến giáp
Calcitonin: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Một số bệnh nhân bị ung thư giáp thể tủy song nồng độ calcitonin lúc đói trong giới hạn bình thường, cần cân nhắc tiến hành làm test kích thích
Aspartate Aminotransferase (AST): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm men gan
Lượng AST trong máu liên quan trực tiếp đến mức độ tổn thương mô, sau khi thiệt hại nghiêm trọng, nồng độ AST tăng trong 6 đến 10 giờ và duy trì ở mức cao trong khoảng 4 ngày
Xét nghiệm DHEA S: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Mức độ DHEA S thường cao ở trẻ sơ sinh, nó thấp hơn trong thời thơ ấu và sau đó tăng trở lại ở tuổi dậy thì