Đột quỵ: Thời gian không phải là yếu tố duy nhất trong chăm sóc cấp cứu

2018-08-18 12:06 PM
Có hai loại đột quỵ chính: thiếu máu cục bộ và xuất huyết, đột quỵ thiếu máu cục bộ, do hậu quả của cục máu đông hoặc do mạch máu là phổ biến nhất

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Nhà thần kinh học - Tiến sĩ Camilo R. Gomez phát biểu trong một bài xã luận được công bố trên tạp chí Stroke & Cerebrovascular Diseases năm 1993 rằng "Thời gian là yếu tố cứu bộ não!" "Không nghi ngờ gì nữa," ông viết, "liệu pháp bị trì hoãn dài hơn, càng ít cơ hội thành công."

Tuy nhiên, với sự giúp đỡ của các công cụ mới - các nhà nghiên cứu đã xem xét kỹ hơn những gì xảy ra trong não trong và sau một cơn đột quỵ, đặc biệt là ở các mô hình tuần hoàn máu.

Đột quỵ xảy ra khi nguồn cung cấp máu đến một phần của não dừng lại và các tế bào bắt đầu chết do thiếu oxy và chất dinh dưỡng.

Có hai loại đột quỵ chính: thiếu máu cục bộ và xuất huyết. Đột quỵ thiếu máu cục bộ, do hậu quả của cục máu đông hoặc do mạch máu là phổ biến nhất. Đột quỵ xuất huyết xảy ra khi mạch vỡ.

Năng lực tuần hoàn bàng hệ

Bây giờ, trong bài báo mới được công bố trên tạp chí, Tiến sĩ Gomez - chuyên gia đột quỵ từ Trung tâm Y tế Đại học Loyola ở Maywood, IL - cho rằng thời gian không phải là yếu tố duy nhất quyết định đột quỵ do thiếu máu cục bộ.

Ảnh hưởng của thời gian có thể khác nhau trong các trường hợp khác nhau, tùy thuộc vào cái được gọi là "tuần hoàn bàng hệ" của người đó.

Khi xảy ra đột quỵ thiếu máu cục bộ, các tế bào trong "lõi mô não" bắt đầu chết. Tuy nhiên, các tế bào bao quanh lõi - được gọi là penumbra - vẫn có thể nhận được oxy và chất dinh dưỡng và sống sót nếu có lưu thông bàng hệ tốt. Sự lưu thông bàng hệ càng mạnh, các tế bào sống càng lâu.

Trong bài báo của mình, Tiến sĩ Gomez giải thích cách sử dụng một mô hình tính toán đã giúp xác định bốn loại đột quỵ thiếu máu cục bộ khác nhau theo mô hình lưu thông máu bàng hệ.

Ông lưu ý rằng mô hình hóa các loại cho phép "dự báo số phận của quá trình thiếu máu cục bộ theo thời gian."

Thời gian không phải là yếu tố duy nhất

Một mẫu tối ưu "được dự đoán có liên quan" với tỷ lệ chấn thương chậm hơn ở khu vực bị ảnh hưởng và thời gian dài hơn cho cơ hội điều trị.

"Nó không còn hợp lý để tin rằng ảnh hưởng của thời gian trên quá trình thiếu máu cục bộ đại diện cho một mô hình tuyệt đối", Tiến sĩ Gomez cho biết.

Ông lưu ý rằng có bằng chứng ngày càng tăng về "sự thay đổi đáng kể" trong khối lượng mô bị thương trong một thời gian nhất định sau khi bắt đầu đột quỵ. Ông cũng giải thích rằng đây là "phần lớn là do tác động có lợi của việc lưu thông bàng hệ".

"Rõ ràng là ảnh hưởng của thời gian đến quá trình thiếu máu cục bộ là tương đối."

Ông kết luận rằng, bởi vì bây giờ chúng ta có thể "dễ dàng xác định" các mô hình tuần hoàn bàng hệ khác nhau cho những người khác nhau, có thể dự đoán hậu quả của đột quỵ có thể ảnh hưởng đến não như thế nào.

Điều này cải thiện cơ hội để phân tích quá trình đột quỵ và chọn phương pháp điều trị tốt nhất.

Hành động nhanh cứu mạng sống

Những gợi ý của Tiến sĩ Gomez ảnh hưởng đến các quyết định được đưa ra trong phòng cấp cứu, vì vậy điều quan trọng là phải gọi cấp cứu và được giúp đỡ ngay lập tức nếu nghĩ rằng ai đó bị đột quỵ.

Hành động nhanh có thể cứu mạng sống. Nhanh là một danh sách kiểm tra đơn giản để giúp quyết định xem ai đó có bị đột quỵ hay không, như sau:

Khuôn mặt: Khi yêu cầu người đó cười, một bên mặt của họ có bị xệ xuống không?

Tay chân: Khi yêu cầu giơ cả hai lên, một bên có "rơi xuống không?"

Nói: Họ có nói ra tiếng khi yêu cầu "lặp lại một cụm từ đơn giản không?"

Thời gian: Nếu câu trả lời cho bất kỳ câu nào trong số này là "có", hãy gọi cấp cứu ngay lập tức.

Bài viết cùng chuyên mục

Sống thọ lâu hơn: một số căng thẳng trong cuộc sống có thể giúp ích

Một số căng thẳng ở tuổi trẻ, thực sự có thể dẫn đến sống cuộc sống lâu hơn, nghiên cứu mới cho thấy.

Covid-19: ba lý do có thể gây ra tình trạng thiếu oxy thầm lặng

Nồng độ oxy trong máu giảm xuống mức quan sát được ở bệnh nhân COVID-19, lưu lượng máu thực sự sẽ phải cao hơn nhiều so với bình thường ở các khu vực phổi không còn có thể thu thập oxy - góp phần làm giảm lượng oxy trong toàn bộ cơ thể.

Rối loạn tâm thần sau đột quỵ: chẩn đoán và can thiệp

Rối loạn tâm thần sau đột quỵ, với ảo tưởng, và với ảo giác, có thể khó phân biệt rõ ràng, với chứng trầm cảm sau đột quỵ, và chứng mất trí nhớ sau đột quỵ

Mức cholesterol: những độ tuổi nào nên kiểm tra?

Mọi người, nên kiểm tra cholesterol, trong độ tuổi 20, hoặc 30, để họ có thể cân nhắc thực hiện các bước để hạ thấp nó

Kinh nguyệt quá nhiều hoặc không đều: nguyên nhân và những điều cần biết

Chảy máu quá nhiều có thể gây thiếu máu, hoặc thiếu sắt, và có thể báo hiệu một tình trạng y tế tiềm ẩn, bác sĩ có thể điều trị thành công

Fluoride trong kem đánh răng và nước: tốt hay xấu?

Fluoride là dạng ion hóa của nguyên tố flo, nó được phân phối rộng rãi trong tự nhiên, và hỗ trợ khoáng hóa xương và răng

Tại sao chứng đau nửa đầu phổ biến hơn ở phụ nữ?

Các nhà nghiên cứu đã tiến hành rà soát các nghiên cứu hiện có về kích thích tố giới tính, điều gì làm giảm nhạy cảm đau nửa đầu, và các phản ứng thần kinh

Cách tăng mức độ hoạt động cơ thể

Sự kết hợp của tập thể dục aerobic và đào tạo sức mạnh dường như có lợi ích tổng thể tốt nhất khi nói đến việc giảm sức đề kháng insulin và làm giảm lượng đường trong máu

Vắc xin Covid-19 CanSino Biologics: tính sinh miễn dịch hiệu quả và an toàn

Dữ liệu từ các thử nghiệm hiệu quả chưa được công bố; một thông cáo báo chí cho biết tỷ lệ hiệu quả là 75 phần trăm, nhưng các chi tiết thử nghiệm cần thiết cho việc đánh giá quan trọng các kết quả này vẫn chưa được công khai.

Sars CoV-2: cơ chế gây lên các triệu chứng lâm sàng và cận lâm sàng

Sinh lý bệnh của rối loạn đông máu rất phức tạp do mối quan hệ qua lại giữa các yếu tố tế bào và huyết tương của hệ thống cầm máu và các thành phần của đáp ứng miễn dịch bẩm sinh.

Mức đường huyết bình thường có thể không bình thường sau khi ăn

Xét nghiệm hemoglobin glycated thường được sử dụng để chẩn đoán bệnh tiểu đường, và nó dựa vào mức đường huyết trung bình trong khoảng thời gian 3 tháng

Hậu đậu vụng về: nguyên nhân và những điều cần biết

Thông thường, các vấn đề đột ngột với sự phối hợp kết hợp với một triệu chứng khác, có thể gợi ý tình trạng sức khỏe tiềm ẩn nghiêm trọng

Covid-19: vắc xin khi mang thai hoặc cho con bú

Mặc dù nguy cơ bị bệnh nặng nói chung là thấp, nhưng những người đang mang thai và sắp mang thai có nguy cơ bị bệnh nặng do Covid-19 tăng lên khi so sánh với những người không mang thai.

Sử dụng thuốc đông tây y kết hợp: sự việc có thể đáng lo ngại

Điều đáng chú ý là, những loại tương tác thuốc này, có thể ảnh hưởng đến mọi người, ở mọi lứa tuổi, không chỉ những người trên 65 tuổi

Nồng độ CO2 và O2: khẩu trang có tác động tiêu cực không đáng kể

Khẩu trang đóng một vai trò quan trọng trong việc giảm tiếp xúc với vi rút và hạn chế số lượng vi rút mà một người có thể lây sang người khác. Ngày càng có sự đồng thuận về giá trị của khẩu trang trong việc giảm sự lây lan của SARS-CoV-2.

Covid-19: thông số thở máy ở bệnh nhân bị bệnh nặng

Dữ liệu hiện có cho thấy rằng, ở những bệnh nhân thở máy bằng COVID-19, thông khí cơ học và cài đặt máy thở trong vòng 24 giờ kể từ khi nhập viện ICU là không đồng nhất nhưng tương tự như những gì được báo cáo cho ARDS “cổ điển”.

Nước giải khát: liên quan đến chết sớm

Tất cả nước giải khát, bao gồm đồ uống có ga có đường và ngọt nhân tạo như cola cũng như mật pha loãng

Mẹo để có giấc ngủ ngon hơn

Những cách khác để tối ưu hóa môi trường xung quanh cho giấc ngủ bao gồm loại bỏ tivi, điện thoại và bất kỳ thiết bị văn phòng nào trong phòng ngủ

Mất điều hòa vận động Friedreich (Friedreich's Ataxia)

Mất điều hòa là thuật ngữ chỉ các vấn đề về sự phối hợp động tác và mất thăng bằng, và xảy ra ở nhiều căn bệnh và tình trạng bệnh lý khác nhau

Covid-19 thay đổi mạch máu phổi: kết quả từ chụp phim lồng ngực

Những tổn thương do Covid-19 gây ra đối với các mạch máu nhỏ nhất của phổi đã được ghi lại một cách phức tạp bằng cách sử dụng tia X năng lượng cao phát ra từ một loại máy gia tốc hạt đặc biệt.

ECMO: sử dụng cho bệnh nhân covid 19 nặng

Hiện đang có thiết bị ECMO di động nhỏ hơn, đủ nhẹ để một người mang theo và có thể được vận chuyển trong xe cứu thương hoặc máy bay trực thăng.

Những sai lầm phổ biến khi tập luyện: cần ngừng lại

Có nguy cơ bị chấn thương nếu ngửa lưng trong khi làm ván hoặc chống đẩy, và chấn thương đầu gối nếu cúi người quá sâu hoặc ngồi xổm

Mức đường huyết khỏe mạnh là gì?

Những người mắc bệnh tiểu đường cần phải đặc biệt cẩn thận để duy trì mức đường huyết ổn định, nhưng những người không mắc bệnh tiểu đường cũng nên tuân

Insulin nền-Bolus cho bệnh nhân nhập viện với Covid-19: các nguyên tắc cơ bản

Insulin thường cung cấp sự bao phủ trong giai đoạn sau ăn (ngoài 4 giờ sau bữa ăn chính), một số mức điều hòa glucose cơ bản, thì tác dụng của insulin tác dụng nhanh chủ yếu giới hạn trong giai đoạn sau ăn (lên đến 4 giờ sau một bữa ăn chính).

Quản lý quá mức bệnh tiểu đường: làm thế nào để biết

Trong khi một người có thể dùng thuốc tiểu đường uống, hoặc tiêm insulin để điều trị bệnh tiểu đường, cách thức hoạt động của những loại thuốc này rất khác nhau