Đột quỵ: Thời gian không phải là yếu tố duy nhất trong chăm sóc cấp cứu

2018-08-18 12:06 PM
Có hai loại đột quỵ chính: thiếu máu cục bộ và xuất huyết, đột quỵ thiếu máu cục bộ, do hậu quả của cục máu đông hoặc do mạch máu là phổ biến nhất

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Nhà thần kinh học - Tiến sĩ Camilo R. Gomez phát biểu trong một bài xã luận được công bố trên tạp chí Stroke & Cerebrovascular Diseases năm 1993 rằng "Thời gian là yếu tố cứu bộ não!" "Không nghi ngờ gì nữa," ông viết, "liệu pháp bị trì hoãn dài hơn, càng ít cơ hội thành công."

Tuy nhiên, với sự giúp đỡ của các công cụ mới - các nhà nghiên cứu đã xem xét kỹ hơn những gì xảy ra trong não trong và sau một cơn đột quỵ, đặc biệt là ở các mô hình tuần hoàn máu.

Đột quỵ xảy ra khi nguồn cung cấp máu đến một phần của não dừng lại và các tế bào bắt đầu chết do thiếu oxy và chất dinh dưỡng.

Có hai loại đột quỵ chính: thiếu máu cục bộ và xuất huyết. Đột quỵ thiếu máu cục bộ, do hậu quả của cục máu đông hoặc do mạch máu là phổ biến nhất. Đột quỵ xuất huyết xảy ra khi mạch vỡ.

Năng lực tuần hoàn bàng hệ

Bây giờ, trong bài báo mới được công bố trên tạp chí, Tiến sĩ Gomez - chuyên gia đột quỵ từ Trung tâm Y tế Đại học Loyola ở Maywood, IL - cho rằng thời gian không phải là yếu tố duy nhất quyết định đột quỵ do thiếu máu cục bộ.

Ảnh hưởng của thời gian có thể khác nhau trong các trường hợp khác nhau, tùy thuộc vào cái được gọi là "tuần hoàn bàng hệ" của người đó.

Khi xảy ra đột quỵ thiếu máu cục bộ, các tế bào trong "lõi mô não" bắt đầu chết. Tuy nhiên, các tế bào bao quanh lõi - được gọi là penumbra - vẫn có thể nhận được oxy và chất dinh dưỡng và sống sót nếu có lưu thông bàng hệ tốt. Sự lưu thông bàng hệ càng mạnh, các tế bào sống càng lâu.

Trong bài báo của mình, Tiến sĩ Gomez giải thích cách sử dụng một mô hình tính toán đã giúp xác định bốn loại đột quỵ thiếu máu cục bộ khác nhau theo mô hình lưu thông máu bàng hệ.

Ông lưu ý rằng mô hình hóa các loại cho phép "dự báo số phận của quá trình thiếu máu cục bộ theo thời gian."

Thời gian không phải là yếu tố duy nhất

Một mẫu tối ưu "được dự đoán có liên quan" với tỷ lệ chấn thương chậm hơn ở khu vực bị ảnh hưởng và thời gian dài hơn cho cơ hội điều trị.

"Nó không còn hợp lý để tin rằng ảnh hưởng của thời gian trên quá trình thiếu máu cục bộ đại diện cho một mô hình tuyệt đối", Tiến sĩ Gomez cho biết.

Ông lưu ý rằng có bằng chứng ngày càng tăng về "sự thay đổi đáng kể" trong khối lượng mô bị thương trong một thời gian nhất định sau khi bắt đầu đột quỵ. Ông cũng giải thích rằng đây là "phần lớn là do tác động có lợi của việc lưu thông bàng hệ".

"Rõ ràng là ảnh hưởng của thời gian đến quá trình thiếu máu cục bộ là tương đối."

Ông kết luận rằng, bởi vì bây giờ chúng ta có thể "dễ dàng xác định" các mô hình tuần hoàn bàng hệ khác nhau cho những người khác nhau, có thể dự đoán hậu quả của đột quỵ có thể ảnh hưởng đến não như thế nào.

Điều này cải thiện cơ hội để phân tích quá trình đột quỵ và chọn phương pháp điều trị tốt nhất.

Hành động nhanh cứu mạng sống

Những gợi ý của Tiến sĩ Gomez ảnh hưởng đến các quyết định được đưa ra trong phòng cấp cứu, vì vậy điều quan trọng là phải gọi cấp cứu và được giúp đỡ ngay lập tức nếu nghĩ rằng ai đó bị đột quỵ.

Hành động nhanh có thể cứu mạng sống. Nhanh là một danh sách kiểm tra đơn giản để giúp quyết định xem ai đó có bị đột quỵ hay không, như sau:

Khuôn mặt: Khi yêu cầu người đó cười, một bên mặt của họ có bị xệ xuống không?

Tay chân: Khi yêu cầu giơ cả hai lên, một bên có "rơi xuống không?"

Nói: Họ có nói ra tiếng khi yêu cầu "lặp lại một cụm từ đơn giản không?"

Thời gian: Nếu câu trả lời cho bất kỳ câu nào trong số này là "có", hãy gọi cấp cứu ngay lập tức.

Bài viết cùng chuyên mục

Cố gắng để trở nên hoàn hảo có thể gây ra lo lắng

Không ai có thể là người cầu toàn về mọi thứ, hãy suy nghĩ về các mục tiêu và dự án hiện tại, và chỉ định các ưu tiên của chúng

Nguyên nhân gây ra chảy máu nốt ruồi?

Hầu hết nốt ruồi là vô hại, nhưng mọi người nên kiểm tra chúng khi chúng thay đổi, chẳng hạn như chảy máu, có thể chỉ ra khối u ác tính

Covid 19: ba lý do tại sao gây ra tình trạng thiếu oxy thầm lặng

Mặc dù trải qua mức độ oxy thấp nguy hiểm, nhiều người bị nhiễm COVID-19 thuộc trường hợp nghiêm trọng đôi khi không có triệu chứng thở gấp hoặc khó thở.

Lòng tự trọng: bốn cách để tăng cường

Một số phương pháp đã được đề xuất, và các chương trình đào tạo đang được phát triển, để giúp mọi người khám phá và trau dồi lòng tự từ bi của chính họ

Liệt cứng (Spasticity)

Liệt cứng cũng gây ra một trạng thái trong đó các cơ nhất định co thắt liên tục. Tình trạng cơ cứng hoặc căng cơ này ảnh hưởng tới dáng đi, chuyển động và lời nói.

Cholesterol HDL tăng có tốt không?

Một số thử nghiệm lâm sàng đã thử nghiệm các loại thuốc mới để tăng cholesterol HDL, nhưng cho đến nay kết quả đã thất vọng

Covid-19 trong tương lai: rủi ro thay đổi đối với giới trẻ

Nghiên cứu dự đoán rằng COVID19 có thể chuyển hướng sang ảnh hưởng chủ yếu đến trẻ em khi người lớn đạt được miễn dịch cộng đồng.

Sức khỏe sinh dục cho phụ nữ (Sexuality for Women)

Việc bôi trơn âm đạo cũng có vấn đề của nó. Một số phụ nữ SCI cho biết rằng họ bị phản ứng với chất bôi trơn còn những người khác thì lại không.

Đau vai do thần kinh bị chèn ép: điều gì đang xẩy ra?

Bác sĩ thường sẽ khuyên nên điều trị nội khoa đầu tiên, nếu cơn đau không đáp ứng với những cách điều trị này hoặc trở nên tồi tệ hơn, thì bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật

Uống bao nhiêu rượu là quá nhiều?

Theo hướng dẫn chế độ ăn uống, uống rượu vừa phải liên quan đến tối đa một ly mỗi ngày đối với phụ nữ và tối đa hai ly mỗi ngày đối với nam giới

Khóc khi quan hệ tình dục: là hoàn toàn bình thường

Các triệu chứng khóc khi quan hệ tình dục có thể bao gồm nước mắt, buồn bã và khó chịu sau khi quan hệ tình dục đồng thuận, ngay cả khi nó hoàn toàn thỏa mãn.

Chế độ ăn uống khi mang thai: những điều cần biết

Một chế độ ăn uống lành mạnh cho thai kỳ nên giống như chế độ ăn uống lành mạnh thông thường, chỉ với 340 đến 450 calo bổ sung mỗi ngày

Tim đập nhanh khi mang thai: đánh trống ngực

Đánh trống ngực thường vô hại, tuy nhiên, trong một số trường hợp, chúng có thể chỉ ra một vấn đề trong tim hoặc những nơi khác trong cơ thể

Dịch truyền tĩnh mạch: dung dịch dextrans

Các dung dịch dextran hiện tại, không can thiệp vào sự phản ứng chéo của máu, Dextrans có thể gây ra phản ứng phản vệ nhẹ

Ăn khi no: một trận chiến giữa hai tín hiệu não

Thừa cân hoặc béo phì làm tăng nguy cơ phát triển một số vấn đề lâu dài, chẳng hạn như bệnh tim mạch và bệnh tiểu đường loại 2, cũng như ung thư

Thủy ngân: khi bóng đèn hoặc nhiệt kế hỏng có thể gây ngộ độc?

Nếu phá vỡ nhiệt kế thủy ngân hoặc bóng đèn, một lượng nhỏ thủy ngân lỏng có thể tràn ra ngoài, có thể tách thành các hạt nhỏ, lăn một khoảng cách xa

Virus corona mới (2019-nCoV): công chúng nên làm gì?

Vi rút coronavirus này là bệnh truyền nhiễm có hậu quả cao trong không khí, vì nó rất dễ lây nhiễm, có thể lây lan dễ dàng trong cộng đồng và các cơ sở y tế, rất khó nhận ra

Bộ não và rượu: rượu đã làm teo não

Khi phân tích các bảng câu hỏi, điểm kiểm tra nhận thức và quét MRI, họ nhận thấy số lượng co rút ở vùng đồi thị liên quan đến số lượng uống

Quản lý quá mức bệnh tiểu đường: làm thế nào để biết

Trong khi một người có thể dùng thuốc tiểu đường uống, hoặc tiêm insulin để điều trị bệnh tiểu đường, cách thức hoạt động của những loại thuốc này rất khác nhau

Cua và hải sản khác có an toàn để ăn trong khi mang thai không?

Theo các khuyến nghị của Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ, cua nấu chín là một trong những lựa chọn hải sản tốt nhất để ăn trong khi mang thai

Covid-19 và bệnh đái tháo đường: định liều lượng Insulin khi bắt đầu phác đồ Insulin nền-Bolus

Việc chuyển đổi từ truyền insulin tĩnh mạch sang chế độ insulin nền-bolus lý tưởng nên xảy ra khi bệnh nhân ăn thường xuyên, mức đường huyết được kiểm soát và ổn định và mọi bệnh lý tiềm ẩn đã được cải thiện đáng kể.

Nguyên nhân gây ra mồ hôi vùng háng?

Những người bị ra mồ hôi quá mức, mồ hôi ngay cả khi nhiệt độ bên trong cơ thể là bình thường, nếu không điều trị, ra mồ hôi quá mức có thể gây ra các vấn đề về da

Triệu chứng cai nicotin (thuốc lá) và cách đối phó

Khi một người ngừng sử dụng nicotin một cách nhanh chóng, họ phá vỡ sự cân bằng hóa học trong não và trải nghiệm các tác dụng phụ về thể chất và tâm lý

Mức độ nghiêm trọng của đột quỵ giảm ở những người thường xuyên đi bộ

Có hai loại đột quỵ chính: thiếu máu cục bộ, xảy ra khi cục máu đông hoặc co thắt trong động mạch ngừng lưu lượng máu trong một phần của não và xuất huyết

COVID 19: một số trường hợp nghiêm trọng ở người trẻ tuổi

Có nhiều lý do, để mọi người ở mọi lứa tuổi thận trọng, nhưng không phải vì sự hiểu biết của chúng ta, về người dễ bị nhiễm virus nhất đang thay đổi.