Di truyền của bệnh ung thư

2022-11-17 12:41 PM

Kế thừa sự thay đổi di truyền liên quan đến ung thư không có nghĩa là chắc chắn sẽ bị ung thư, điều đó có nghĩa là nguy cơ mắc bệnh ung thư tăng lên.

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Ung thư là một bệnh di truyền

Ung thư được gây ra bởi những thay đổi trong gen kiểm soát cách tế bào phát triển và nhân lên. Các tế bào là các khối xây dựng của cơ thể. Mỗi tế bào có một bản sao gen, hoạt động giống như một hướng dẫn sử dụng.

Gen là những phần của DNA mang các hướng dẫn để tạo ra một hoặc nhiều protein. Các nhà khoa học đã tìm thấy hàng trăm DNA và những thay đổi di truyền (còn gọi là biến thể, đột biến hoặc thay đổi) giúp ung thư hình thành, phát triển và lan rộng.

Những thay đổi di truyền liên quan đến ung thư có thể xảy ra vì:

- Lỗi ngẫu nhiên trong DNA xảy ra khi các tế bào nhân lên.

- DNA bị thay đổi bởi các chất gây ung thư  trong môi trường, chẳng hạn như hóa chất trong khói thuốc lá, tia UV từ mặt trời và vi rút gây u nhú ở người (HPV).

- Được thừa kế từ một trong những cha mẹ.

Những thay đổi về DNA, cho dù là do nhầm lẫn ngẫu nhiên hay do chất gây ung thư, có thể xảy ra trong suốt cuộc đời và ngay cả khi còn trong bụng mẹ. Mặc dù bản thân hầu hết các thay đổi di truyền không gây hại, nhưng sự tích lũy các thay đổi di truyền trong nhiều năm có thể biến các tế bào khỏe mạnh thành tế bào ung thư. Phần lớn các bệnh ung thư xảy ra một cách tình cờ là kết quả của quá trình này theo thời gian.

Bản thân bệnh ung thư không thể truyền từ cha mẹ sang con cái

Và những thay đổi di truyền trong các tế bào khối u không thể truyền lại. Nhưng một thay đổi di truyền làm tăng nguy cơ ung thư có thể được di truyền nếu nó hiện diện trong tế bào trứng hoặc tinh trùng của cha mẹ.

Ví dụ, nếu cha mẹ truyền gen BRCA1 hoặc BRCA2 đột biến cho con, đứa trẻ sẽ có nguy cơ mắc bệnh ung thư vú và một số bệnh ung thư khác cao hơn nhiều.

Đó là lý do tại sao ung thư đôi khi xuất hiện trong các gia đình. Lên đến 10% của tất cả các bệnh ung thư có thể được gây ra bởi những thay đổi di truyền. 

Kế thừa sự thay đổi di truyền liên quan đến ung thư không có nghĩa là chắc chắn sẽ bị ung thư. Điều đó có nghĩa là nguy cơ mắc bệnh ung thư tăng lên.

Hội chứng ung thư gia đình

Hội chứng ung thư gia đình còn được gọi là  hội chứng ung thư di truyền, là một rối loạn hiếm gặp trong đó các thành viên trong gia đình có nguy cơ phát triển một hoặc nhiều loại ung thư cao hơn mức trung bình. Các hội chứng ung thư gia đình được gây ra bởi các biến thể di truyền trong một số gen liên quan đến ung thư.

Với một số hội chứng ung thư gia đình, mọi người có xu hướng phát triển ung thư khi còn nhỏ hoặc có các tình trạng sức khỏe không phải ung thư khác.

Ví dụ, đa polyp tuyến gia đình (FAP) là một hội chứng ung thư gia đình gây ra bởi những thay đổi di truyền nhất định trong gen APC. Những người bị FAP có nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng rất cao khi còn nhỏ và cũng có nguy cơ mắc các loại ung thư khác.

Nhưng không phải tất cả các bệnh ung thư dường như “di truyền trong gia đình” đều do hội chứng ung thư gia đình gây ra. Môi trường hoặc thói quen chung, chẳng hạn như tiếp xúc với ô nhiễm không khí hoặc sử dụng thuốc lá, có thể gây ra cùng một loại ung thư phát triển giữa các thành viên trong gia đình.

Ngoài ra, nhiều thành viên trong gia đình có thể phát triển các bệnh ung thư phổ biến, chẳng hạn như ung thư tuyến tiền liệt một cách tình cờ. Ung thư cũng có thể di truyền trong gia đình nếu các thành viên trong gia đình có sự kết hợp của nhiều biến thể di truyền mà mỗi người đều có nguy cơ mắc ung thư rất nhỏ.

Bài viết cùng chuyên mục

Dịch truyền tĩnh mạch: Plasma tươi đông lạnh

Nguy cơ truyền mầm bệnh bằng huyết tương tươi đông lạnh cũng giống như đối với máu toàn phần

Vắc xin Covid-19: trả lời cho các câu hỏi thường gặp

Có rất nhiều lý do có thể giải thích tại sao một số người ít quan tâm đến việc xếp hàng tiêm chủng của họ, bao gồm các câu hỏi kéo dài về độ an toàn, tác dụng phụ và mức độ hoạt động của vắc xin đối với các biến thể vi rút mới.

Tại sao statin đôi khi không giúp giảm mức cholesterol

Các nhà nghiên cứu đang khám phá khả năng tạo ra các phương pháp điều trị riêng biệt để giúp mọi người đáp ứng tốt hơn các mục tiêu cholesterol của họ

Virus corona mới (2019-nCoV): cách lan truyền

Mức độ dịch bệnh sẽ phụ thuộc vào một số yếu tố, bao gồm cả khi những người nhiễm bệnh trở nên truyền nhiễm, họ có thể lây bệnh, virus có thể tồn tại bên ngoài con người

Mất trinh tiết: những thay đổi cơ thể

Đối với một số người, quan hệ tình dục lần đầu tiên, là một cột mốc rất quan trọng, tình dục có thể gây ra một số thay đổi tạm thời cho cơ thể

Khóc khi quan hệ tình dục: là hoàn toàn bình thường

Các triệu chứng khóc khi quan hệ tình dục có thể bao gồm nước mắt, buồn bã và khó chịu sau khi quan hệ tình dục đồng thuận, ngay cả khi nó hoàn toàn thỏa mãn.

Hội chứng Guillain Barré (Guillain Barré Syndrome)

Hiện không có phương thức chữa trị hội chứng Guillain Barre, nhưng các liệu pháp điều trị có thể làm nhẹ bớt mức độ trầm trọng của bệnh và làm tăng quá trình hồi phục

Vi khuẩn đang trở nên đề kháng với các chất khử trùng có cồn

Trong những năm gần đây, các nhà nghiên cứu đã ghi nhận sự gia tăng về số lượng các bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng do một loại vi khuẩn kháng thuốc

COVID 19 nặng: điều trị đồng nhiễm

Điều trị bằng kháng sinh, theo kinh nghiệm, nên dựa trên chẩn đoán lâm sàng, như viêm phổi cộng đồng, viêm phổi liên quan đến chăm sóc sức khỏe.

Chất Fluoride trong kem đánh răng và nước: có bằng chứng ảnh hưởng đến IQ

Fluoride là một khoáng chất dễ dàng liên kết với xương và răng, nó thường được sử dụng trong nha khoa, để thúc đẩy tái tạo trong lớp men răng bên ngoài

Lọc máu: thận nhân tạo và lọc màng bụng, cách thức thực hiện

Trước khi chạy thận nhân tạo có thể bắt đầu, thông thường sẽ cần phải có tạo một mạch máu đặc biệt gọi là lỗ thông động tĩnh mạch được tạo ra trong cánh tay

COVID-19: có thể làm giảm khối lượng chất xám trong não

Một nghiên cứu cho thấy những bệnh nhân COVID-19 cần điều trị oxy có thể tích chất xám ở thùy trán của não thấp hơn so với những bệnh nhân không cần oxy bổ sung.

Mức đường huyết bình thường có thể không bình thường sau khi ăn

Xét nghiệm hemoglobin glycated thường được sử dụng để chẩn đoán bệnh tiểu đường, và nó dựa vào mức đường huyết trung bình trong khoảng thời gian 3 tháng

Sức khỏe sinh dục (Sexual Health)

Mặc dù có thể có nhiều cách thức tình dục khác nhau nhưng sự hấp dẫn về thể xác và hoạt động tình dục là những hy vọng thực tế – dù người bệnh có bị tê liệt hoàn toàn hay bị liệt ở mức độ nào đi chăng nữa.

Hành vi bốc đồng: điều gì xảy ra trong não?

Bốc đồng không phải lúc nào cũng là điều xấu, nhưng nó thường có thể dẫn đến những hậu quả không mong muốn, hoặc không lường trước được

Khuôn mặt già nua: tại sao khuôn mặt già đi và những gì có thể làm

Với tuổi tác, chất béo sẽ mất khối lượng, vón cục và dịch chuyển xuống dưới, do đó, làn da mịn màng và căng mọng bị lỏng lẻo và chảy xệ

Sự khác biệt giữa ợ nóng, trào ngược axit và GERD

Ợ nóng là cảm giác nóng rát ở ngực hoặc bụng, và nó không liên quan gì đến tim, mọi người thường cảm thấy ợ nóng sau xương ức và sau khi ăn

Tính cách có thể ảnh hưởng đến tuổi thọ như thế nào

Một số dữ liệu này bao gồm thông tin về nguồn gốc giáo dục của cha mẹ học sinh, cộng với việc làm, thu nhập và quyền sở hữu tài sản của họ

Huyết áp: những lợi ích của việc tự theo dõi

Kiểm tra huyết áp tại nhà có thể giúp cảm thấy gắn bó hơn và do đó có động lực để cải thiện sức khỏe, nhưng điều đó không đúng đối với tất cả mọi người

Dịch corona virus ở Trung Quốc: nguồn gốc bắt nguồn từ rắn

Coronavirus mới, ký hiệu bởi WHO là 2019 nCoV, vì nguyên do trường hợp bệnh viêm phổi gây ra bởi virus ở Vũ Hán, bắt đầu xuất hiện, và lây lan từ cuối năm 2019

Liều tăng cường vắc-xin coronavirus (COVID-19)

Từ 16 tuổi trở lên và sống với người bị suy giảm hệ thống miễn dịch (chẳng hạn như người nhiễm HIV, đã cấy ghép hoặc đang điều trị một số bệnh ung thư, lupus hoặc viêm khớp dạng thấp).

Thuốc đông y bổ xung: FDA đưa ra tuyên bố mới về rủi ro

Trong tuyên bố của mình, FDA giải thích sự cần thiết phải bảo vệ công chúng, khỏi những rủi ro tiềm ẩn, của các thuốc đông y bổ xung

Tắm nước nóng: giảm viêm và cải thiện chuyển hóa đường

Gần đây, các nhà nghiên cứu đã tìm hiểu xem liệu ngâm mình trong bồn tắm nước nóng có ảnh hưởng đến rối loạn chuyển hóa như bệnh tiểu đường hay không

Tại sao tình dục là thú vui?

Một nghiên cứu cho thấy rằng não có thể là cơ quan sinh dục quan trọng nhất, phát hiện ra rằng cực khoái là trạng thái nhận thức cảm giác được nâng cao có thể kích hoạt trạng thái giống như xuất thần trong não.

Thuốc đông y: có thể có tác dụng phụ nguy hiểm

Thuốc đông y có thể gây tổn thương thận, hoặc gan, và đôi khi bị pha trộn với steroid, thuốc trừ sâu, kháng sinh hoặc kim loại có hại