Ngộ độc Cloroquin

Cloroquin, Aralen, Nivaquin, Delagyl là một thuốc chống sốt rét thông dụng, có tên hoá học là amino 4 cloro 7 - quinolein.

Hấp thu chuyển hóa

Cloroquin tăng áp lực nội sọ trong môi trường acid ngay ở dạ dày nhưng hấp thu ở môi trường kiềm trong ruột. Vào máu, thuốc gắn vào protein huyết tương. Còn lại 1/3 ở thể tự do, rồi phân phôi vào tổ chức cơ, thận, gan, tim, phổi.

Đào thải qua nước tiểu nguyên vẹn nhưng chậm, phải 10 ngày mới hết trong điều kiện bình thường không có suy thận. Đào thải chậm nếu pH nước tiểu kiềm.

Tính chất dược lý và độc tính

Cloroquin giống như quinidin tác dụng ở phạm vi tế bào, trên các nucleopotein, đặc biệt trên tế bào cơ và thần kinh tim. Tác dụng ức chế sự chuyển hoá của tế bào. Trên tim: thuốc làm giảm tính kích thích cơ tim, giảm tính dẫn truyền cơ tim, thồi gian trơ kéo dài, QRS giãn rộng. Trên tử cung: làm giảm co bóp cơ, làm rung cơ. Ở phụ nữ phá thai bằng cloroquin, tử cung không co bóp để tống thai ra như người ta thưồng nghĩ, sảy thai ở đây là một tình trạng  nhiễm độc gây đả kích nặng cho cơ thể người mẹ, thường dẫn đến tử vong.

Một số thuốc như diazepam, barbituric có tác dụng điều hoà làm các cơ co bóp tốt hơn.

Liều gây độc tuỳ theo người: 2g cũng có thể gây tử vong ở người có thai.

Triệu chứng

Gần giống như trong ngộ độc quinin, nhưng cần chú ý một số điểm:

Ít gây nôn mửa hơn, trừ trường hợp uống nhiều, nhiễm độc nặng.

Gây rối loạn cảm giác như tổn thương dây VIII, dây II nhưng ít để lại di chứng (theo dõi đáy mắt). Nên điều trị ngay bằng Nicyl, raubasin.

Rối loạn tim mạch nhiều hơn.

Hay gây rối loạn hô hấp: co cứng cơ hơn co giật, kể cả hô hấp, vì vậy ít được người thầy thuốc chú ý đến. Sau đó ngừng thở đột ngột. Rối loạn hô hấp có thể đến trước rối loạn tim mạch, hoặc không kèm theo rối loạn tim mạch.

Tuy nhiên rối loạn hô hấp dễ hồi phục sau khi bóp bóng Ambu, tiêm diazepam, đặt ống nội khí quản, thở máy (chừng 1 - 2 ngày).

Rối loạn tim mạch như trong ngộ độc quinin, có ý nghĩa tiên lượng.

Xử trí

Trường hợp nhẹ, hoặc đến sớm chưa xuất hiện biến chứng tim và hô hấp

Rửa dạ dày ngay bằng nước pha natri bicarbonat 5g/l (một thìa cà phê).

Tiêm diazepam 10mg, 1 ống, tĩnh mạch ngày 2 - 3 lần.

Ghi điện tim và theo dõi điện tim.

Truyền natri lactat, dung dịch phân tử (M) nhỏ giọt tĩnh mạch như trong ngộ độc quinin.

Tiêm lasix 20 - 40mg tĩnh mạch.

Trường hợp nặng, đến muộn đã xuất hiện biến chứng tim hô hấp

Không rửa dạ dày ngay.

Tiêm diazepam 10mg vào tĩnh mạch đồng thời truyền natri lactat.

Đặt ống nội khí quản có bóng chèn, bóp bóng Ambu cho bệnh nhân thở máy. Rửa dạ dày bằng ống thông nhỏ.

Ghi điện tim và theo dõi điện tim.

Tiêm lasix 40mg tĩnh mạch.

Luồn một ống thông điện cực vào buồng tim và đặt máy tạo nhịp chờ.

Bóp tim ngoài lồng ngực nếu ngừng tim.

Sốc điện nếu có rung thất.

Tiếp tục diazepam 10mg tĩnh mạch 6 - 12 giờ một lần, nếu còn co cứng hoặc rung giật cơ (lúc đó nhất thiết phải cho bệnh nhân thở máy). Tiêm Nicyl, raubasin vào tĩnh mạch và sau nhãn cầu.

Tóm lại, theo thứ tự quan trọng, cần phải

Thông khí, thở máy.

Duy trì nhịp tim và tuần hoàn, cấp cứu ngừng tuần hoàn nếu cần.

Diazepam và lasix.