- Trang chủ
- Chẩn đoán & điều trị
- Chẩn đoán và điều trị bệnh tai mũi họng
- Bệnh nấm candida
Bệnh nấm candida
Chẩn đoán thường không khó, những mảng trắng trong miệng gây đau trên nền xung huyết ở những bệnh nhân có nguy cơ nhiễm nấm candida.
Biên tập viên: Trần Tiến Phong
Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương
Nấm candida miệng (tưa) thường gây đau và giống như những mảng kem trắng phủ lên bề mặt niêm mạc xung huyết, vì những vùng trắng này dễ dàng cạo bỏ (như dùng đè lưỡi) nên không giống như hồng sản và mảng địa y phẳng, có thể chỉ thấy đám xung huyết bất thường phía dưới.
Nấm candida miệng thường ở những bệnh nhân đeo răng giả, suy kiệt, đái tháo đường, thiếu máu, những bệnh nhân điều trị hóa chất hoặc tia xạ tại chỗ và những bệnh nhân điều trị corticotd hoặc kháng sinh phổ rộng. Nấm candida thường là có trước các biểu hiện của nhiễm HIV ở những người có nguy cơ cao. Viêm khóe môi cũng là biểu hiện của nấm candida mặc dầu nó thường gặp ở những bệnh nhân thiếu dinh dưỡng.
Chẩn đoán thường không khó - những mảng trắng trong miệng gây đau trên nền xung huyết ở những bệnh nhân có nguy cơ nhiễm nấm candida. Lấy bệnh phẩm ướt ở những chỗ đốm làm phiến đàn với hydroxid kali sẽ xác định được những bào tử và có thể những sợi nấm không có vách ngăn. Sinh thiết sẽ thấy hình ảnh giả sợi nấm trong lớp biểu mô của nấm Candida Albican.
Hiệu quả chống nấm có thể thấy sau điều trị bằng các thuốc như fluconazol (100 mg/ngày trong 7 - 14 ngày), ketoconazol (200 - 400 mg uống khi ăn sáng, thuốc này cần môi trường acid đã hấp thụ, cần dùng 7 - 14 ngày), clotrimazol viên (10 mg ngậm trong miệng 5 lần/ngày) hoặc viên nystatin (100 000 đơn vị ngậm 5 lần/ngày) hoặc nước súc miệng (500 000 đơn vị [5 ml dung dịch có nồng độ 100.000 đơn vị/ml] ngậm trong miệng trước khi nuốt, dùng 3 lần/ngày). Điều trị đợt ngắn cũng cố kết quả trong nhiều trường hợp, chẳng hạn như dùng fluconazol.
Ngoài ra, có thể dùng 0,12% cholorhexidin hoặc nước oxy già súc miệng có tác dụng tại chỗ. Bột nystatin (100 000 đơn vị/g) dùng cho những bệnh nhân đeo hàm giả 3 - 4 lần/ngày trong nhiều tuần có thể có tác dụng tốt.