Kháng nguyên ung thư 125 (CA 125): ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

2019-05-27 12:43 PM
Thông thường, xét nghiệm CA 125 được sử dụng để kiểm tra mức độ hiệu quả điều trị ung thư buồng trứng hoặc để xem liệu ung thư buồng trứng đã quay trở lại

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Nhận định chung

Kháng nguyên ung thư 125 (CA-125) là một loại protein được tìm thấy trên bề mặt của nhiều tế bào ung thư buồng trứng. Nó cũng có thể được tìm thấy trong các bệnh ung thư khác và một lượng nhỏ trong mô bình thường. Xét nghiệm CA-125 đo lượng protein này trong máu.

CA-125 được sử dụng làm chất đánh dấu khối u, có nghĩa là xét nghiệm có thể giúp hiển thị nếu có một số loại ung thư. Thông thường, xét nghiệm CA-125 được sử dụng để kiểm tra mức độ hiệu quả điều trị ung thư buồng trứng hoặc để xem liệu ung thư buồng trứng đã quay trở lại.

Chỉ định xét nghiệm

Xét nghiệm tìm kháng nguyên ung thư 125 (CA-125) được sử dụng để:

Kiểm tra xem điều trị ung thư có hiệu quả không. Nếu mức CA-125 đang đi xuống, điều đó thường có nghĩa là việc điều trị đang hiệu quả.

Kiểm tra xem ung thư buồng trứng có trở lại.

Kiểm tra xem buồng trứng có phải là nơi ung thư chính ở phụ nữ không. Nếu bác sĩ đã tìm thấy một bệnh ung thư đã lan sang một bộ phận khác của cơ thể (ung thư di căn), có thể làm xét nghiệm CA-125 để tìm ra nơi ung thư bắt đầu. Nồng độ CA-125 cao là dấu hiệu mạnh cho thấy ung thư bắt đầu trong buồng trứng. Nhưng các loại ung thư khác cũng có thể làm tăng mức CA-125.

Xét nghiệm CA-125 không được khuyến cáo làm xét nghiệm sàng lọc ung thư buồng trứng tại thời điểm này vì nó thường có kết quả dương tính giả. Nhưng xét nghiệm CA-125 và siêu âm có thể được sử dụng để kiểm tra những phụ nữ có nguy cơ mắc ung thư buồng trứng cao. Phụ nữ có nguy cơ cao bị ung thư buồng trứng nếu họ có tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư buồng trứng hoặc một số thay đổi (đột biến) trong DNA (BRCA1 hoặc BRCA2).

Chuẩn bị xét nghiệm

Không cần phải làm bất cứ điều gì trước khi làm xét nghiệm này.

Thực hiện xét nghiệm

Các chuyên gia sức khỏe rút máu sẽ:

Quấn một dải thun quanh cánh tay trên để ngăn dòng máu chảy. Điều này làm cho các tĩnh mạch bên dưới dải lớn hơn nên dễ dàng đưa kim vào tĩnh mạch.

Làm sạch vị trí kim bằng cồn.

Đặt kim vào tĩnh mạch. Có thể cần nhiều hơn một thanh kim.

Gắn một ống vào kim để làm đầy máu.

Tháo băng ra khỏi cánh tay khi thu thập đủ máu.

Đặt một miếng gạc hoặc bông gòn lên vị trí kim khi kim được lấy ra.

Tạo áp lực cho nơi lấy máu và sau đó băng lại.

Cảm thấy khi xét nghiệm

Dải đàn hồi quanh cánh tay trên có thể cảm thấy chặt. Có thể không cảm thấy gì cả từ kim, hoặc có thể cảm thấy đau nhói hoặc véo nhanh.

Rủi ro của xét nghiệm

Có rất ít khả năng các vấn đề từ việc lấy máu từ tĩnh mạch.

Có thể có một vết bầm nhỏ tại nơi lấy máu. Có thể giảm nguy cơ bầm tím bằng cách gây áp lực lên nơi lấy máu trong vài phút.

Trong một số ít trường hợp, tĩnh mạch có thể bị sưng sau khi lấy mẫu máu. Tình trạng này được gọi là viêm tĩnh mạch. Có thể sử dụng nén ấm nhiều lần trong ngày để điều trị.

Ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Xét nghiệm kháng nguyên ung thư 125 (CA-125) đo lượng protein CA-125 trong máu.

Các giá trị bình thường được liệt kê ở đây, được gọi là phạm vi tham chiếu, chỉ là một hướng dẫn. Các phạm vi này khác nhau từ phòng xét nghiệm đến phòng xét nghiệm khác và phòng xét nghiệm có thể có một phạm vi bình thường khác nhau. Kết quả của phòng xét nghiệm nên trong phạm vi. Ngoài ra, bác sĩ sẽ đánh giá kết quả dựa trên sức khỏe và các yếu tố khác. Điều này có nghĩa là một giá trị nằm ngoài các giá trị bình thường được liệt kê ở đây có thể vẫn bình thường.

Kháng nguyên ung thư 125 - giá trị bình thường

Ít hơn 35 đơn vị mỗi mililit (U / mL)

Dưới 35 kiloUnits mỗi lít (kU / L) (đơn vị SI)

Giá trị cao

Các vấn đề khác ngoài ung thư có thể gây ra giá trị CA-125 cao bao gồm:

Bệnh viêm vùng chậu (PID).

Lạc nội mạc tử cung.

U xơ tử cung.

Bệnh gan (như viêm gan hoặc xơ gan).

Viêm tụy.

Ba tháng đầu của thai kỳ.

Một số lần trong chu kỳ kinh nguyệt.

Lupus.

Các loại ung thư có thể gây ra giá trị CA-125 cao bao gồm:

Ung thư buồng trứng hoặc ung thư ống dẫn trứng hoặc nội mạc tử cung.

Ung thư tuyến tụy, dạ dày, thực quản, gan, vú, đại tràng hoặc phổi.

Ung thư đã lan đến niêm mạc bụng (phúc mạc), bao gồm cả ung thư hạch. Những loại ung thư thường xảy ra cùng với sự tích tụ dịch trong bụng (cổ trướng).

Yếu tố ảnh hưởng đến xét nghiệm

Kết quả xét nghiệm kháng nguyên ung thư 125 có thể bị ảnh hưởng bởi:

Thuốc dùng để điều trị ung thư.

Xạ hình phóng xạ gần đây, chẳng hạn như xạ hình xương.

Phẫu thuật bụng. Xét nghiệm CA-125 nên được thực hiện ít nhất 3 tuần sau khi phẫu thuật.

Điều cần biết thêm

Xét nghiệm kháng nguyên ung thư 125 (CA-125) không thể cho biết sự khác biệt giữa khối u buồng trứng ung thư (ác tính) hoặc không ung thư (lành tính).

Xét nghiệm CA-125 cũng có thể được thực hiện trên chất dịch cơ thể (trừ máu) lấy từ vùng ngực hoặc dạ dày.

Giá trị cao của CA-125 ở một phụ nữ đã được điều trị ung thư buồng trứng có thể có nghĩa là ung thư đã quay trở lại. Thường thì mức CA-125 cao được tìm thấy nhiều tháng trước khi ung thư trở lại.

Các nghiên cứu đang được thực hiện để xem liệu CA-125 có thể được sử dụng làm xét nghiệm sàng lọc ung thư buồng trứng hay không. Cho đến nay, không có đủ bằng chứng cho thấy xét nghiệm này có tác dụng phát hiện sớm ung thư buồng trứng.

Bài viết cùng chuyên mục

Prolactin: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Mức độ prolactin, khác nhau trong suốt cả ngày, cao nhất xảy ra trong khi ngủ, và ngay sau khi thức dậy, cũng tăng cao hơn trong thời gian căng thẳng

Magie (Mg): ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Mức magie thấp, thường được gây ra bởi việc không ăn đủ các loại thực phẩm có chứa magie, hoặc từ các vấn đề cản trở cách thức ăn được ruột hấp thụ

Haptoglobin: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Trong điểu kiện bình thường có rất ít hemoglobin trong dòng tuần hoàn, tuy nhiên khi các hổng cầu bị phá hủy, nó sẽ giải phóng ra hemoglobin

Đường huyết (máu) tại nhà: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Một số loại máy đo glucose có thể lưu trữ hàng trăm chỉ số glucose, điều này cho phép xem lại số đọc glucose thu thập theo thời gian và dự đoán mức glucose vào những thời điểm nhất định trong ngày

Thời gian thromboplastin từng phần (PTT): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

PTT hoặc aPTT dài hơn bình thường, có thể có nghĩa là thiếu, hoặc mức độ thấp của một trong các yếu tố đông máu, hoặc một chất khác cần thiết để đông máu

Áp lực thẩm thấu niệu: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Xét nghiệm giúp để chẩn đoán phân biệt giữa tăng nỉtơ máu nguồn gốc trước thận với hoại tử ống thận cấp do thiếu máu cục bộ gây nên

Calcitonin: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Một số bệnh nhân bị ung thư giáp thể tủy song nồng độ calcitonin lúc đói trong giới hạn bình thường, cần cân nhắc tiến hành làm test kích thích

Catecholamine nước tiểu: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Catecholamine làm giảm lượng máu đi đến da và ruột, làm tăng máu đi đến các cơ quan chính, chẳng hạn như não, tim và thận, điều này giúp cơ thể chuẩn bị cho các phản ứng

Áp lực thẩm thấu huyết thanh: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Khi độ thẩm thấu huyết thanh giảm, cơ thể ngừng giải phóng ADH, làm tăng lượng nước trong nước tiểu

Nồng độ thuốc trong máu: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Bác sĩ kiểm tra nồng độ thuốc, để đảm bảo rằng đang dùng một liều an toàn, và hiệu quả, xét nghiệm này cũng được gọi là theo dõi thuốc điều trị

Cortisol trong máu: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Thông thường, nồng độ cortisol tăng trong những giờ sáng sớm và cao nhất khoảng 7 giờ sáng, nó giảm rất thấp vào buổi tối và trong giai đoạn đầu của giấc ngủ

Ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm tổng phân tích nước tiểu

Protein xuất hiện trong nước tiểu khi viêm thận cấp, bệnh thận do đái tháo đường, viêm cầu thận, hội chứng suy tim xung huyết.

Chụp cộng hưởng từ mạch máu (MRA): ý nghĩa lâm sàng giá trị kết quả

MRA có thể thấy cả lưu lượng máu, và tình trạng của thành mạch máu, thường được sử dụng để xem xét các mạch máu đến não, thận và chân

C - peptid: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Insulin và peptid C được giải phóng với lượng tương đương vào tuần hoàn, vi vậy nồng độ C peptid có mối tương quan với nồng độ insulin nội sinh

Natri (Na) trong nước tiểu: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Xét nghiệm natri trong nước tiểu, để kiểm tra cân bằng nước và điện giải, tìm nguyên nhân của mức natri thấp hoặc cao, kiểm tra các bệnh thận

Virus suy giảm miễn dịch ở người (HIV): ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Vi rút suy giảm miễn dịch ở người kiểm tra phát hiện kháng thể HIV, hoặc kháng nguyên hoặc DNA hoặc RNA của HIV trong máu hoặc một loại mẫu

Canxi (Ca) máu: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Khi nồng độ canxi máu thấp, xương sẽ giải phóng canxi, khi nồng độ canxi máu tăng, lượng canxi dư sẽ được lưu trữ trong xương hoặc đi ra khỏi cơ thể qua nước tiểu và phân

Hemoglobin (Hb): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Hematocrit và nồng độ hemoglobin có thể được làm theo serie để đánh giá tình trạng mất máu cũng như để đánh giá đáp ứng đối với điều trị tình trạng thiếu máu

Aspartate Aminotransferase (AST): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm men gan

Lượng AST trong máu liên quan trực tiếp đến mức độ tổn thương mô, sau khi thiệt hại nghiêm trọng, nồng độ AST tăng trong 6 đến 10 giờ và duy trì ở mức cao trong khoảng 4 ngày

Thời gian prothrombin (PT) và INR: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Một phương pháp tiêu chuẩn hóa, kết quả thời gian prothrombin, được gọi là hệ thống tỷ lệ chuẩn hóa quốc tế, INR

Độc tố Clostridium Difficile: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

C difficile có thể truyền từ người này sang người khác, nhưng nhiễm trùng là phổ biến nhất ở những người dùng thuốc kháng sinh hoặc đã dùng chúng gần đây

Hormon cận giáp (PTH): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Không nên đánh giá đơn độc nồng độ PTH, do PTH có tác động tới cả nồng độ canxi và phospho, vì vậy cũng thường cần được đánh giá nồng độ của cả hai ion này

Cytokin: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Cùng một loại cytokin song nó có thể có các tác động khác biệt nhau trong các tình huống khác nhau, trong khi nhiều loại cytokin khác nhau lại có thể có cùng một tác động

Xét nghiệm gen ung thư vú (BRCA): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Nguy cơ ung thư vú và buồng trứng của phụ nữ cao hơn nếu có thay đổi gen BRCA1 hoặc BRCA2, đàn ông có những thay đổi gen này có nguy cơ mắc ung thư vú cao hơn

Clo: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Xét nghiệm định lượng nồng độ clo máu thường được đánh giá như một phần của xét nghiệm sàng lọc đối với tình trạng rối loạn nước điện giải