- Trang chủ
- Xét nghiệm
- Các chỉ số xét nghiệm và ý nghĩa
- Phốt phát trong nước tiểu: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm
Phốt phát trong nước tiểu: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm
Biên tập viên: Trần Tiến Phong
Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương
Nhận định chung
Xét nghiệm phốt phát nước tiểu đo lượng phốt phát trong mẫu nước tiểu thu được trong 24 giờ (xét nghiệm nước tiểu 24 giờ). Phốt phát là một hạt tích điện (ion) có chứa photpho khoáng. Cơ thể cần phốt pho để xây dựng và sửa chữa xương và răng, giúp các dây thần kinh hoạt động và làm cho cơ bắp co lại. Hầu hết (khoảng 85%) phốt pho có trong phốt phát được tìm thấy trong xương. Phần còn lại của nó được lưu trữ trong các mô trên khắp cơ thể.
Thận giúp kiểm soát lượng phosphate trong cơ thể. Phosphate bổ sung được lọc qua thận và đi ra khỏi cơ thể qua nước tiểu. Nếu không có đủ phốt phát, ít được tìm thấy trong nước tiểu. Các vấn đề về thận có thể gây ra mức độ phosphate cao hoặc thấp trong nước tiểu. Nồng độ phosphate cao trong nước tiểu cũng có thể là do ăn một bữa ăn có nhiều phốt pho, có lượng vitamin D cao trong cơ thể hoặc có tuyến cận giáp hoạt động quá mức. Một số loại khối u cũng có thể gây ra nồng độ phosphate cao trong nước tiểu.
Các xét nghiệm về mức độ canxi và creatinine có thể được thực hiện cùng lúc với xét nghiệm phốt phát nước tiểu.
Chỉ định xét nghiệm phốt phát trong nước tiểu
Xét nghiệm để đo phosphate trong nước tiểu có thể được thực hiện để:
Giúp chẩn đoán các vấn đề về thận ảnh hưởng đến mức độ phosphate.
Giúp tìm ra nguyên nhân gây sỏi thận.
Chuẩn bị xét nghiệm phốt phát trong nước tiểu
Nhiều loại thuốc có thể thay đổi kết quả của xét nghiệm này. Hãy chắc chắn nói với bác sĩ về tất cả các loại thuốc không kê đơn và thuốc theo đơn dùng.
Nói chuyện với bác sĩ về bất kỳ mối quan tâm nào về nhu cầu xét nghiệm, rủi ro của nó, cách thực hiện hoặc kết quả có thể có ý nghĩa gì.
Thực hiện xét nghiệm phốt phát trong nước tiểu
Phosphate nước tiểu thường được đo trong một mẫu lấy từ tất cả nước tiểu được sản xuất trong khoảng thời gian 24 giờ.
Để thu thập nước tiểu trong 24 giờ:
Bắt đầu vào buổi sáng. Khi mới ngủ dậy, làm trống bàng quang. Viết thời gian đi tiểu để đánh dấu sự bắt đầu của thời gian thu thập 24 giờ.
Trong 24 giờ tới, thu thập tất cả nước tiểu. Phòng xét nghiệm thường sẽ cung cấp một thùng chứa lớn chứa khoảng 4 L (1 gal). Các thùng chứa có một lượng nhỏ chất bảo quản trong đó. Đi tiểu vào một hộp nhỏ, sạch và sau đó đổ nước tiểu vào thùng chứa lớn. Không chạm ngón tay vào bên trong thùng.
Giữ hộp lớn trong tủ lạnh trong 24 giờ.
Làm trống bàng quang lần cuối cùng vào lúc, hoặc ngay trước khi kết thúc thời gian 24 giờ. Thêm nước tiểu này vào thùng chứa lớn và ghi lại thời gian.
Không để giấy vệ sinh, lông mu, phân, máu kinh nguyệt hoặc các chất lạ khác trong mẫu nước tiểu.
Cảm thấy khi xét nghiệm phốt phát trong nước tiểu
Không đau trong khi lấy mẫu nước tiểu 24 giờ.
Rủi ro của xét nghiệm phốt phát trong nước tiểu
Không có nguy cơ cho các vấn đề trong khi thu thập mẫu nước tiểu 24 giờ.
Ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm
Xét nghiệm phốt phát nước tiểu đo lượng phốt phát trong mẫu nước tiểu thu được trong 24 giờ (xét nghiệm nước tiểu 24 giờ). Phốt phát là một hạt tích điện (ion) có chứa photpho khoáng.
Bình thường
Các giá trị bình thường được liệt kê ở đây, được gọi là phạm vi tham chiếu, chỉ là hướng dẫn. Các phạm vi này khác nhau từ phòng xét nghiệm đến phòng xét nghiệm khác và phòng xét nghiệm có thể có phạm vi khác nhau cho những gì bình thường. Kết quả của phòng xét nghiệm nên chứa phạm vi sử dụng phòng xét nghiệm. Ngoài ra, bác sĩ sẽ đánh giá kết quả dựa trên sức khỏe và các yếu tố khác. Điều này có nghĩa là một giá trị nằm ngoài các giá trị bình thường được liệt kê ở đây có thể vẫn bình thường.
Kết quả thường có sẵn trong 1 đến 2 ngày.
Người lớn: 0,4 - 1,3 gram (g) mỗi mẫu nước tiểu 24 giờ; 13 - 42 millimoles (mmol) mỗi ngày.
Chế độ ăn hạn chế canxi và phốt phát: Ít hơn 1,0 g mỗi mẫu nước tiểu 24 giờ; Ít hơn 32 mmol mỗi ngày.
Nhiều vấn đề có thể thay đổi mức độ phosphate. Bác sĩ sẽ nói chuyện với về bất kỳ kết quả bất thường nào có thể liên quan đến các triệu chứng và sức khỏe trong quá khứ.
Giá trị cao
Nồng độ phosphate trong nước tiểu cao có thể được gây ra bởi:
Bệnh thận.
Tuyến cận giáp hoạt động quá mức (cường tuyến cận giáp).
Quá nhiều vitamin D trong cơ thể.
Giá trị thấp
Nồng độ phosphate trong nước tiểu thấp có thể được gây ra bởi:
Tuyến cận giáp hoạt động kém (suy tuyến cận giáp).
Bệnh thận hoặc gan.
Suy dinh dưỡng nặng.
Yếu tố ảnh hưởng đến xét nghiệm phốt phát trong nước tiểu
Những lý do có thể không thể làm xét nghiệm hoặc tại sao kết quả có thể không hữu ích bao gồm:
Dùng một số loại thuốc, chẳng hạn như diltiazem (như Cardizem), aspirin, corticosteroid, thuốc lợi tiểu hoặc hormone tuyến cận giáp.
Dùng nhiều thuốc kháng axit.
Không thu thập tất cả nước tiểu trong thời gian thu thập 24 giờ.
Điều cần biết thêm
Phosphate cũng có thể được đo trong máu.
Kết quả xét nghiệm đo phốt phát trong nước tiểu hiếm khi hữu ích. Chúng phải luôn được giải thích cùng với kết quả của các xét nghiệm khác.
Việc mất quá nhiều phosphate qua nước tiểu có thể gây ra các tình trạng làm tổn thương xương, chẳng hạn như còi xương hoặc nhuyễn xương.
Bài viết cùng chuyên mục
AFP: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm Alpha fetoprotein
Đánh giá nồng độ alpha fetoprotein huyết thanh của mẹ là một xét nghiệm sàng lọc hữu hiệu để phát hiện các khuyết tật ống thần kinh của bào thai
Enzyme (men) tim: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Các nghiên cứu về enzyme tim phải luôn được so sánh với các triệu chứng, kết quả khám thực thể và kết quả đo điện tâm đồ
Ý nghĩa xét nghiệm chẩn đoán bệnh khớp
Phương pháp ngưng kết latex cho phép phân biệt viêm đa khớp mạn tiến triển với bệnh thấp khớp (articulation rhematism) hoặc với sốt thấp (rheumatic fever), 2 bệnh này RF không có mặt trong huyết thanh
Huyết thanh học chẩn đoán virus viên gan (A, B, C, D, E): ý nghĩa chỉ số xét nghiệm
Các viêm gan virus là các nhiễm trùng toàn thân với tác động ưu thế đối với tế bào gan gây các tổn thương viêm và các biến đổi thoái hóa của tế bào gan
Hồng cầu máu: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Hồng cầu là các tế bào không nhân có dạng giống như một đĩa hai mặt lõm, được sinh ra trong tủy xương và bị phá hủy trong lách
Canxi: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Khẩu phần canxi trong thức ăn vào khoảng 1g mỗi ngày và được cung cấp chủ yếu bởi sữa, các chế phẩm của sữa và lòng trắng trứng
Xét nghiệm bệnh tự miễn: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Các xét nghiệm tự miễn dịch có thể bao gồm chống dsDNA, chống RNP, chống Smith hoặc chống Sm, chống Sjogren SSA và SSB, chống xơ cứng hoặc chống Scl 70, chống Jo 1 và chống CCP
Carboxyhemoglobin: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm trong ngộ độc CO
Có khoảng chồng chéo giữa giá trị nồng độ carboxyhemoglobin ở người nghiện thuốc lá mạn tính với giá trị nồng độ hemoglobin ở đối tượng bị ngộ độc khí CO
Prolactin: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm
Mức độ prolactin, khác nhau trong suốt cả ngày, cao nhất xảy ra trong khi ngủ, và ngay sau khi thức dậy, cũng tăng cao hơn trong thời gian căng thẳng
Creatine Kinase: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Creatine Kinase được tạo thành từ ba loại enzyme nhỏ hơn, được gọi là isoenzyme, MM, MB và BB, không chỉ nhìn vào tổng mức CK mà còn ở cấp độ của những bộ phận
Ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm tổng phân tích nước tiểu
Protein xuất hiện trong nước tiểu khi viêm thận cấp, bệnh thận do đái tháo đường, viêm cầu thận, hội chứng suy tim xung huyết.
Globulin tủa lạnh: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Khi bệnh nhân mang globulin tủa lạnh trong máu tiếp xúc với lạnh, có thể thấy xuất hiện các biến cố mạch máu tại các phẩn xa của chi
Haptoglobin: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Trong điểu kiện bình thường có rất ít hemoglobin trong dòng tuần hoàn, tuy nhiên khi các hổng cầu bị phá hủy, nó sẽ giải phóng ra hemoglobin
Natri (Na) trong nước tiểu: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Xét nghiệm natri trong nước tiểu, để kiểm tra cân bằng nước và điện giải, tìm nguyên nhân của mức natri thấp hoặc cao, kiểm tra các bệnh thận
Bilirubin máu: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Khi nồng độ bilirubin cao, da và lòng trắng mắt có thể xuất hiện màu vàng, vàng da có thể do bệnh gan, rối loạn máu hoặc tắc nghẽn ống mật, ống cho phép mật đi từ gan đến ruột non
Kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt (PSA): ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm
Xét nghiệm sàng lọc ung thư, kiểm tra xem ung thư có thể xuất hiện khi kết quả từ các xét nghiệm khác, và theo dõi ung thư tuyến tiền liệt
Số lượng tế bào CD4 +: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Các giá trị bình thường được liệt kê, được gọi là phạm vi tham chiếu, chỉ là một hướng dẫn, các phạm vi khác nhau từ phòng xét nghiệm đến phòng xét nghiệm khác
Xét nghiệm Virus: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm
Xét nghiệm Virus, tìm nhiễm virus gây ra các triệu chứng, kiểm tra sau khi tiếp xúc với virus, ví dụ, bác sĩ vô tình bị mắc kim tiêm chứa máu nhiễm
Áp lực thẩm thấu huyết thanh: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Khi độ thẩm thấu huyết thanh giảm, cơ thể ngừng giải phóng ADH, làm tăng lượng nước trong nước tiểu
Giardia: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm kháng nguyên với bệnh
Những xét nghiệm này đặc hiệu cho Giardia lamblia và không kiểm tra các bệnh nhiễm trùng đường ruột khác gây ra các triệu chứng tương tự
Hormon kích thích tuyến giáp (TSH): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Mặc dù có các dao động theo nhịp ngày đêm với một đỉnh bài tiết của TSH xảy ra ngay trước khi ngủ, song các giá trị của TSH thu được vẫn trong giới hạn bình thường
Xét nghiệm DNA bào thai từ tế báo máu mẹ: xác định giới tính và dị tật
Những xét nghiệm này được chỉ định bởi nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe và có thể được thực hiện tại bất kỳ bệnh viện hoặc phòng xét nghiệm
Xét nghiệm Coombs (gián tiếp và trực tiếp): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Xét nghiệm Coombs trực tiếp tìm thấy các kháng thể gắn vào các tế bào hồng cầu, các kháng thể có thể là cơ thể tạo ra do bệnh hoặc những người truyền máu
Gamma glutamyl transferase: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm gamma GT
Gamma glutamyl transferase, gamma GT là một enzym của màng tham gia vào quá trình xúc tác chuyển các nhóm gamma-glutamyl giữa các axit amin qua màng tế bào.
Gastrin: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Xét nghiệm định lượng nồng độ gastrin cung cấp các thông tin hữu ích để chẩn đoán các bệnh lý gây bài tiết gastrin bất thường