Catecholamine trong máu: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

2019-06-07 03:44 PM
Catecholamine làm tăng nhịp tim, huyết áp, nhịp thở, sức mạnh cơ bắp và sự tỉnh táo, nó cũng giảm lượng máu đi đến da và ruột và tăng lượng máu đi đến các cơ quan chính

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Nhận định chung

Xét nghiệm catecholamine đo lượng hormone epinephrine, norepinephrine và dopamine trong máu. Những catecholamine này được tạo ra bởi mô thần kinh, não và tuyến thượng thận. Catecholamine giúp cơ thể phản ứng với căng thẳng hoặc sợ hãi và chuẩn bị cho cơ thể phản ứng.

Các tuyến thượng thận tạo ra một lượng lớn catecholamine như một phản ứng đối với căng thẳng. Các catecholamine chính là epinephrine (adrenaline), norepinephrine (noradrenaline) và dopamine. Chúng phân hủy thành axit vanillylmandelic (VMA), metanephrine và Normetanephrine. Metanephrine và Normetanephrine cũng có thể được đo trong khi xét nghiệm catecholamine.

Catecholamine làm tăng nhịp tim, huyết áp, nhịp thở, sức mạnh cơ bắp và sự tỉnh táo của tinh thần. Nó cũng hạ thấp lượng máu đi đến da và ruột và tăng lượng máu đi đến các cơ quan chính, chẳng hạn như não, tim và thận.

Một số khối u hiếm (như pheochromocytoma) có thể làm tăng lượng catecholamine trong máu. Điều này gây ra huyết áp cao, đổ mồ hôi quá nhiều, đau đầu, tim đập nhanh (đánh trống ngực) và run.

Chỉ định xét nghiệm

Xét nghiệm catecholamine được thực hiện để giúp chẩn đoán khối u ở tuyến thượng thận gọi là pheochromocytoma. Nồng độ catecholamine trong máu có thể thay đổi nhanh chóng, do đó khó có thể tìm thấy giá trị cao trong một mẫu máu. Nhưng một hợp chất đặc biệt, metanephrine, có thể được tìm thấy trong máu, điều này có thể có nghĩa là hiện tượng pheochromocytoma. Các bác sĩ có thể làm xét nghiệm nước tiểu đo nồng độ catecholamine trong vòng 24 giờ.

Chuẩn bị xét nghiệm

Có thể được yêu cầu tránh những điều sau trong 2 đến 3 ngày trước khi làm xét nghiệm này:

Caffeine, chẳng hạn như cà phê, trà, ca cao và sô cô la.

Amin. Chúng được tìm thấy trong chuối, quả óc chó, bơ, đậu fava, phô mai, bia và rượu vang đỏ.

Bất kỳ thực phẩm hoặc chất lỏng với vani.

Cam thảo.

Aspirin.

Có thể được yêu cầu không ăn hoặc uống bất cứ thứ gì trong 10 giờ trước khi xét nghiệm này. Không sử dụng thuốc lá trong 4 giờ trước khi thử máu.

Nhiều loại thuốc có thể thay đổi kết quả của xét nghiệm này. Hãy chắc chắn nói với bác sĩ về tất cả các loại thuốc không kê đơn và thuốc theo toa dùng.

Bác sĩ có thể yêu cầu dừng một số loại thuốc, chẳng hạn như thuốc huyết áp, trước khi xét nghiệm. Không dùng thuốc cảm lạnh hoặc dị ứng, bao gồm aspirin, hoặc thuốc giảm cân không kê đơn trong 2 tuần trước khi xét nghiệm.

Lấy mẫu máu có thể gây căng thẳng. Điều này có thể làm tăng nồng độ catecholamine. Hãy chắc chắn giữ ấm, vì lạnh cũng có thể làm tăng nồng độ catecholamine. Yêu cầu chăn nếu cảm thấy lạnh.

Nói chuyện với bác sĩ về bất kỳ mối quan tâm nào về nhu cầu xét nghiệm, rủi ro của nó, cách thực hiện hoặc kết quả sẽ có ý nghĩa gì.

Thực hiện xét nghiệm

Các chuyên gia y tế rút máu sẽ:

Quấn một dải thun quanh cánh tay trên để ngăn dòng máu chảy. Điều này làm cho các tĩnh mạch bên dưới dải lớn hơn nên dễ dàng đưa kim vào tĩnh mạch.

Làm sạch vị trí kim bằng cồn.

Đặt kim vào tĩnh mạch. Có thể cần nhiều hơn một thanh kim.

Gắn một ống vào kim để làm đầy máu.

Tháo băng ra khỏi cánh tay khi thu thập đủ máu.

Đặt một miếng gạc hoặc bông gòn lên vị trí kim khi kim được lấy ra.

Tạo áp lực lên nơi lấy máu và sau đó băng lại.

Cảm thấy khi xét nghiệm

Mẫu máu được lấy từ tĩnh mạch trên cánh tay. Một dây thun được quấn quanh cánh tay trên. Nó có thể cảm thấy chặt. Có thể không cảm thấy gì cả từ kim, hoặc có thể cảm thấy đau nhói hoặc véo nhanh.

Rủi ro của xét nghiệm

Có rất ít khả năng xảy ra vấn đề khi lấy mẫu máu lấy từ tĩnh mạch.

Có thể có một vết bầm nhỏ tại nơi lấy máu. Có thể hạ thấp nguy cơ bầm tím bằng cách giữ áp lực trên nơi lấy máu trong vài phút.

Trong một số ít trường hợp, tĩnh mạch có thể bị sưng sau khi lấy mẫu máu. Vấn đề này được gọi là viêm tĩnh mạch. Nén ấm có thể được sử dụng nhiều lần trong ngày để điều trị.

Ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Xét nghiệm catecholamine đo lượng epinephrine, norepinephrine và dopamine trong máu. Những catecholamine này được tạo ra bởi mô thần kinh, não và tuyến thượng thận. Xét nghiệm cũng có thể đo lượng metanephrine và Normetanephrine.

Bình thường

Các giá trị bình thường được liệt kê ở đây, được gọi là phạm vi tham chiếu, chỉ là một hướng dẫn. Các phạm vi này khác nhau từ phòng xét nghiệm đến phòng xét nghiệm khác và phòng xét nghiệm có thể có một phạm vi bình thường khác nhau. Kết quả của phòng xét nghiệm nên chứa phạm vi sử dụng. Ngoài ra, bác sĩ sẽ đánh giá kết quả dựa trên sức khỏe và các yếu tố khác. Điều này có nghĩa là một giá trị nằm ngoài các giá trị bình thường được liệt kê ở đây có thể vẫn bình thường.

Catecholamine trong máu

 

Epinephrine:

Nằm:

Ít hơn 110 picogram trên mililit (pg / mL) hoặc ít hơn 599 picomoles mỗi lít (pmol / L)

 

Đứng:

Dưới 140 pg / mL hoặc dưới 762 pmol / L

 

Norepinephrine:

Nằm:

70 - 750 pg / mL hoặc 381 - 4,083 pmol / L

 

Đứng:

200 - 1,700 pg / mL hoặc 1,088 - 9,256 pmol / L

 

Dopamine:

Ngồi hoặc nằm:

Dưới 30 pg / mL hoặc dưới 163 pmol / L

 

Metanephrine:

Ngồi hoặc nằm:

Ít hơn 0,5 nanomoles mỗi lít (nmol / L)

 

Normetanephrine:

Ngồi hoặc nằm:

Dưới 0,90nmol / L

 

Giá trị cao

Nồng độ catecholamine cao, axit vanillylmandelic (VMA) hoặc metanephrine có thể có nghĩa là một khối u tuyến thượng thận (pheochromocytoma) hoặc một loại khối u khác tạo ra catecholamine.

Bất kỳ căng thẳng lớn nào, chẳng hạn như bỏng, nhiễm trùng toàn thân (nhiễm trùng huyết), bệnh tật, phẫu thuật hoặc chấn thương, có thể gây ra mức độ catecholamine cao.

Nhiều loại thuốc huyết áp cũng có thể gây ra mức catecholamine cao.

Giá trị thấp

Mức catecholamine thấp thường không chỉ ra vấn đề.

Yếu tố ảnh hưởng đến xét nghiệm

Những lý do có thể không thể làm xét nghiệm hoặc tại sao kết quả có thể không hữu ích bao gồm:

Tập thể dục.

Có cảm xúc cực kỳ căng thẳng.

Có phẫu thuật, chấn thương, hoặc bệnh tật.

Dùng một số loại thuốc, chẳng hạn như aspirin, nitroglycerin, thuốc chống trầm cảm ba vòng, tetracycline, theophylline hoặc một số loại thuốc huyết áp.

Sử dụng nicotine, rượu (ethanol) hoặc cocaine.

Dùng thuốc ho, cảm lạnh hoặc thuốc xoang không kê đơn.

Ăn hoặc uống thực phẩm có caffeine.

Điều cấn biết thêm

Xét nghiệm này không được thực hiện thường xuyên. Xét nghiệm nước tiểu 24 giờ tốt hơn cho việc tìm thấy nồng độ catecholamine cao, hơn so với xét nghiệm máu.

Bài viết cùng chuyên mục

Hemoglobin bị glycosil hóa (HbA1c): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Khi nồng độ glucose máu tăng cao hơn mức bình thường trong một khoảng thời gian đủ dài, glucose sẽ phản ứng với các protein mà không cần sự xúc tác của enzym

Sinh thiết hạch bạch huyết: ý nghĩa lâm sàng kết quả sinh thiết

Một số sinh thiết hạch, có thể được thực hiện bằng các công cụ đặc biệt, trong đó một ống soi nhỏ được sử dụng, để lấy hạch bạch huyết ra

Áp lực thẩm thấu niệu: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Xét nghiệm giúp để chẩn đoán phân biệt giữa tăng nỉtơ máu nguồn gốc trước thận với hoại tử ống thận cấp do thiếu máu cục bộ gây nên

Creatinine và thanh thải Creatinine: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Creatine được hình thành khi thức ăn được chuyển thành năng lượng thông qua một quá trình gọi là trao đổi chất, thận lấy creatinine ra khỏi máu và đưa nó ra khỏi cơ thể qua nước tiểu

Áp lực thẩm thấu huyết thanh: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Khi độ thẩm thấu huyết thanh giảm, cơ thể ngừng giải phóng ADH, làm tăng lượng nước trong nước tiểu

Xét nghiệm bệnh Phenylketon niệu (PKU): ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Xét nghiệm bệnh phenylketon niệu, được thực hiện để kiểm tra xem em bé sơ sinh, có enzyme cần thiết, để sử dụng phenylalanine, trong cơ thể hay không

Carboxyhemoglobin: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm trong ngộ độc CO

Có khoảng chồng chéo giữa giá trị nồng độ carboxyhemoglobin ở người nghiện thuốc lá mạn tính với giá trị nồng độ hemoglobin ở đối tượng bị ngộ độc khí CO

Phốt phát trong nước tiểu: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Thận giúp kiểm soát lượng phốt phát trong cơ thể, phốt phát bổ sung được lọc qua thận, và đi ra khỏi cơ thể qua nước tiểu

Xét nghiệm Renin: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Xét nghiệm renin, thường được thực hiện cùng lúc với xét nghiệm aldosterone, có thể có nồng độ cao cả renin, và aldosterone trong máu

Nồng độ thuốc trong máu: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Bác sĩ kiểm tra nồng độ thuốc, để đảm bảo rằng đang dùng một liều an toàn, và hiệu quả, xét nghiệm này cũng được gọi là theo dõi thuốc điều trị

Glycohemoglobin (HbA1c, A1c): ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Glycohemoglobin rất hữu ích cho một người mắc bệnh tiểu đường, kết quả xét nghiệm A1c không thay đổi trong chế độ ăn uống, tập thể dục hoặc thuốc

Xét nghiệm virus viêm gan A: ý nghĩa lâm sàng giá trị kết quả

Xét nghiệm tìm kiếm các kháng thể do cơ thể tạo ra để chống lại virus, chúng sẽ ở trong máu nếu hiện tại bị nhiễm viêm gan A, hoặc đã từng bị nhiễm trong quá khứ

Xét nghiệm Hormone vỏ thượng thận (ACTH): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

ACTH được tạo ra trong tuyến yên để đáp ứng với việc giải phóng một loại hormone khác, được gọi là hormone giải phóng corticotropin, bởi vùng dưới đồi

Xét nghiệm DNA bào thai từ tế báo máu mẹ: xác định giới tính và dị tật

Những xét nghiệm này được chỉ định bởi nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe và có thể được thực hiện tại bất kỳ bệnh viện hoặc phòng xét nghiệm

Haptoglobin: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Trong điểu kiện bình thường có rất ít hemoglobin trong dòng tuần hoàn, tuy nhiên khi các hổng cầu bị phá hủy, nó sẽ giải phóng ra hemoglobin

Tế bào hình liềm: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Cách tốt nhất để kiểm tra gen tế bào hình liềm, hoặc bệnh hồng cầu hình liềm, là xem xét máu, bằng phương pháp gọi là sắc ký lỏng hiệu năng cao

Ý nghĩa xét nghiệm viêm gan

HBsAb (hay Anti HBs) là kháng thể chống kháng nguyên bề mặt viêm gan B, thể hiện sự có miễn dịch với viêm gan B, sử dụng trong theo dõi trong tiêm phòng vacxin

Clorua (Cl): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Hầu hết clorua trong cơ thể đến từ muối ăn natri clorua, clorua được hấp thụ bởi ruột khi tiêu hóa thức ăn, clorua dư rời khỏi cơ thể trong nước tiểu

Brain Natriuretic Peptide (BNP): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Nếu tim phải làm việc vất vả hơn bình thường trong một khoảng thời gian dài, chẳng hạn như do suy tim, tim sẽ giải phóng nhiều BNP hơn, làm tăng nồng độ BNP trong máu

Xét nghiệm Coombs (gián tiếp và trực tiếp): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Xét nghiệm Coombs trực tiếp tìm thấy các kháng thể gắn vào các tế bào hồng cầu, các kháng thể có thể là cơ thể tạo ra do bệnh hoặc những người truyền máu

Hormone luteinizing (LH): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Lượng LH trong cơ thể phụ nữ, phụ thuộc vào giai đoạn của chu kỳ kinh nguyệt, hormone này tăng nhanh ngay trước khi trứng rụng

Hồng cầu lưới: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Số lượng hồng cầu lưới, có thể giúp bác sĩ chọn các xét nghiệm khác, cần được thực hiện để chẩn đoán một loại thiếu máu cụ thể, hoặc bệnh khác

D-dimer: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Sự bình thường trở lại các giá trị của D dimer trong thời gian theo dõi chứng tỏ quá trình hình thành fibrin được cân bằng trở lại nhờ áp dụng điều trị

Xét nghiệm mồ hôi: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Xét nghiệm mồ hôi, nên được thực hiện tại các phòng xét nghiệm thực hiện một số lượng lớn các xét nghiệm mồ hôi, và có kỹ năng kiểm tra, và diễn giải kết quả

Creatine Kinase: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Creatine Kinase được tạo thành từ ba loại enzyme nhỏ hơn, được gọi là isoenzyme, MM, MB và BB, không chỉ nhìn vào tổng mức CK mà còn ở cấp độ của những bộ phận