- Trang chủ
- Xét nghiệm
- Các chỉ số xét nghiệm và ý nghĩa
- Xét nghiệm Coombs (gián tiếp và trực tiếp): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Xét nghiệm Coombs (gián tiếp và trực tiếp): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Biên tập viên: Trần Tiến Phong
Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương
Nhận định chung
Xét nghiệm Coombs được thực hiện để tìm ra một số kháng thể tấn công các tế bào hồng cầu. Kháng thể là protein được tạo ra bởi hệ thống miễn dịch. Thông thường, các kháng thể liên kết với các chất lạ, chẳng hạn như vi khuẩn và virus, và khiến chúng bị phá hủy.
Các vấn đề sau đây gây ra kháng thể được thực hiện.
Phản ứng truyền máu
Máu người được gõ bởi các dấu hiệu nhất định (được gọi là kháng nguyên) trên bề mặt tế bào hồng cầu. Nếu được truyền máu, máu được truyền phải phù hợp với loại. Điều đó có nghĩa là máu được truyền phải có cùng kháng nguyên với các tế bào hồng cầu. Nếu được truyền máu với các kháng nguyên khác với máu (máu không tương thích), hệ thống miễn dịch sẽ phá hủy các tế bào máu được truyền. Đây được gọi là phản ứng truyền máu và có thể gây bệnh nghiêm trọng hoặc thậm chí tử vong. Đây là lý do tại sao phù hợp với nhóm máu là rất quan trọng.
Nhạy cảm Rh
Rh là một kháng nguyên. Tên đầy đủ của kháng nguyên này là yếu tố Rhesus.
Nếu một phụ nữ mang thai có máu Rh âm đang mang thai em bé (thai nhi) có máu Rh dương, có thể xảy ra hiện tượng nhạy cảm với Rh. Em bé có thể có máu Rh dương nếu người cha có máu Rh dương. Nhạy cảm Rh xảy ra khi máu của em bé trộn với máu của mẹ khi mang thai hoặc sinh nở. Điều này khiến hệ thống miễn dịch của người mẹ tạo ra các kháng thể chống lại các tế bào hồng cầu của em bé trong các lần mang thai sau này. Phản ứng kháng thể này được gọi là nhạy cảm Rh và tùy thuộc vào thời điểm xảy ra, có thể phá hủy các tế bào hồng cầu của em bé trước hoặc sau khi nó được sinh ra. Nếu nhạy cảm xảy ra, thai nhi hoặc trẻ sơ sinh có thể phát triển các vấn đề từ nhẹ đến nghiêm trọng (được gọi là bệnh Rh hoặc bệnh hồng cầu bào thai). Trong một số ít trường hợp, nếu bệnh Rh không được điều trị, thai nhi hoặc trẻ sơ sinh có thể chết.
Một người phụ nữ có máu Rh âm tính có thể được tiêm một loại immunoglobulin Rh (chẳng hạn như WinRho) mà hầu như luôn luôn ngừng nhạy cảm xảy ra. Các vấn đề từ sự nhạy cảm với Rh đã trở nên rất hiếm kể từ khi immunoglobulin Rh được phát triển.
Thiếu máu tán huyết tự miễn
Một loại thiếu máu tán huyết gọi là thiếu máu tán huyết tự miễn là một bệnh hiếm gặp khiến kháng thể được tạo ra chống lại các tế bào hồng cầu của chính bản thân.
Hai xét nghiệm máu có thể kiểm tra các kháng thể tấn công các tế bào hồng cầu: xét nghiệm Coombs trực tiếp và xét nghiệm Coombs gián tiếp. Xét nghiệm Coombs trực tiếp được thực hiện trên một mẫu tế bào hồng cầu từ cơ thể. Nó phát hiện các kháng thể đã được gắn vào các tế bào hồng cầu. Xét nghiệm Coombs gián tiếp được thực hiện trên một mẫu của phần chất lỏng của máu (huyết thanh). Nó phát hiện các kháng thể có trong máu và có thể liên kết với một số tế bào hồng cầu nhất định, dẫn đến các vấn đề nếu trộn máu xảy ra.
Chỉ định xét nghiệm Coombs
Xét nghiệm Coombs trực tiếp
Xét nghiệm Coombs trực tiếp tìm thấy các kháng thể gắn vào các tế bào hồng cầu. Các kháng thể có thể là cơ thể tạo ra do bệnh hoặc những người truyền máu.
Xét nghiệm Coombs trực tiếp cũng có thể được thực hiện trên một em bé sơ sinh có máu Rh dương có mẹ có máu Rh âm. Xét nghiệm cho thấy người mẹ có tạo ra kháng thể hay không và liệu kháng thể đã di chuyển qua nhau thai cho con.
Xét nghiệm Coombs gián tiếp
Xét nghiệm Coombs gián tiếp tìm thấy một số kháng thể nhất định có trong phần chất lỏng của máu (huyết thanh). Những kháng thể này có thể tấn công các tế bào hồng cầu nhưng không được gắn vào các tế bào hồng cầu. Xét nghiệm Coombs gián tiếp thường được thực hiện để tìm kháng thể trong máu của người nhận hoặc người hiến trước khi truyền máu.
Xét nghiệm để xác định xem một phụ nữ có máu Rh dương hay Rh âm (hiệu giá kháng thể Rh) được thực hiện sớm trong thai kỳ. Nếu mẹ là Rh âm tính, có thể thực hiện các bước để bảo vệ em bé.
Chuẩn bị xét nghiệm Coombs
Không cần phải làm bất cứ điều gì trước khi có xét nghiệm này.
Thực hiện xét nghiệm Coombs
Các chuyên gia sức khỏe rút máu sẽ:
Quấn một dải thun quanh cánh tay trên để ngăn dòng máu chảy. Điều này làm cho các tĩnh mạch bên dưới dải lớn hơn nên dễ dàng đưa kim vào tĩnh mạch.
Làm sạch vị trí kim bằng cồn.
Đặt kim vào tĩnh mạch. Nếu kim không được đặt chính xác hoặc nếu tĩnh mạch bị xẹp, có thể cần nhiều hơn một kim.
Móc một ống vào kim để làm đầy máu.
Tháo băng ra khỏi cánh tay khi thu thập đủ máu.
Đặt một miếng gạc hoặc bông gòn lên vị trí kim khi kim được lấy ra.
Tạo áp lực lên nơi lấy máu và sau đó băng lại.
Cảm thấy khi xét nghiệm Coombs
Mẫu máu được lấy từ tĩnh mạch trên cánh tay. Một dây thun được quấn quanh cánh tay trên. Nó có thể cảm thấy chặt. Có thể không cảm thấy gì cả từ kim, hoặc có thể cảm thấy đau nhói hoặc véo nhanh.
Rủi ro của xét nghiệm Coombs
Có rất ít khả năng xảy ra vấn đề khi lấy mẫu máu lấy từ tĩnh mạch.
Có thể có một vết bầm nhỏ tại nơi lấy máu. Có thể hạ thấp nguy cơ bầm tím bằng cách giữ áp lực trên nơi lấy máu trong vài phút.
Trong một số ít trường hợp, tĩnh mạch có thể bị sưng sau khi lấy mẫu máu. Vấn đề này được gọi là viêm tĩnh mạch. Nén ấm có thể được sử dụng nhiều lần trong ngày để điều trị.
Ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm
Xét nghiệm kháng thể (xét nghiệm Coombs) được thực hiện để tìm kháng thể tấn công các tế bào hồng cầu.
Bình thường
Không có kháng thể được tìm thấy. Đây được gọi là kết quả xét nghiệm âm tính.
Kiểm tra Coombs trực tiếp. Kết quả xét nghiệm âm tính có nghĩa là máu không có kháng thể gắn vào các tế bào hồng cầu.
Xét nghiệm Coombs gián tiếp. Kết quả xét nghiệm âm tính có nghĩa là máu tương thích với máu nhận được bằng cách truyền máu. Xét nghiệm Coombs gián tiếp âm tính cho yếu tố Rh (hiệu giá kháng thể Rh) ở phụ nữ mang thai có nghĩa là người mẹ chưa phát triển kháng thể chống lại máu Rh dương của em bé. Điều này có nghĩa là sự nhạy cảm Rh đã không xảy ra.
Bất thường
Kiểm tra Coombs trực tiếp. Một kết quả dương tính có nghĩa là máu có kháng thể chống lại các tế bào hồng cầu. Điều này có thể được gây ra bởi truyền máu không tương thích hoặc có thể liên quan đến các tình trạng như thiếu máu tán huyết hoặc bệnh tan máu của trẻ sơ sinh (HDN).
Xét nghiệm Coombs gián tiếp. Kết quả xét nghiệm dương tính có nghĩa là máu không tương thích với máu của người hiến và không thể nhận được máu từ người đó. Nếu xét nghiệm hiệu giá kháng thể Rh dương tính ở một phụ nữ đang mang thai hoặc đang có kế hoạch mang thai, điều đó có nghĩa là phụ nữ đó có kháng thể chống lại máu Rh dương tính (Rh nhạy cảm). Người mẹ được xét nghiệm sớm trong thai kỳ để kiểm tra nhóm máu của em bé. Nếu em bé có máu Rh dương, người mẹ sẽ được theo dõi chặt chẽ trong suốt thai kỳ để ngăn ngừa các vấn đề đối với các tế bào hồng cầu của em bé. Nếu sự nhạy cảm không xảy ra, nó có thể được ngăn chặn bằng một mũi tiêm immunoglobulin Rh.
Yếu tố ảnh hưởng đến xét nghiệm Coombs
Những lý do có thể không thể làm xét nghiệm hoặc tại sao kết quả có thể không hữu ích bao gồm:
Có truyền máu trong quá khứ.
Có thai trong vòng 3 tháng qua.
Dùng một số loại thuốc, chẳng hạn như cephalosporin, thuốc sulfa, thuốc trị lao, insulin và tetracycline.
Điều cần biết thêm
Một em bé sơ sinh (có mẹ có máu âm tính Rh) có thể được xét nghiệm Coombs trực tiếp để kiểm tra các kháng thể chống lại các tế bào hồng cầu của em bé. Nếu xét nghiệm dương tính, em bé có thể cần truyền máu với máu tương thích để ngăn ngừa thiếu máu.
Bài viết cùng chuyên mục
Kháng thể chống tinh trùng: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm
Nếu một số lượng lớn kháng thể tinh trùng tiếp xúc với tinh trùng của một người đàn ông, thì tinh trùng có thể khó thụ tinh với trứng
Sinh thiết hạch bạch huyết: ý nghĩa lâm sàng kết quả sinh thiết
Một số sinh thiết hạch, có thể được thực hiện bằng các công cụ đặc biệt, trong đó một ống soi nhỏ được sử dụng, để lấy hạch bạch huyết ra
Gastrin: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Xét nghiệm định lượng nồng độ gastrin cung cấp các thông tin hữu ích để chẩn đoán các bệnh lý gây bài tiết gastrin bất thường
Brain Natriuretic Peptide (BNP): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Nếu tim phải làm việc vất vả hơn bình thường trong một khoảng thời gian dài, chẳng hạn như do suy tim, tim sẽ giải phóng nhiều BNP hơn, làm tăng nồng độ BNP trong máu
Prolactin: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm
Mức độ prolactin, khác nhau trong suốt cả ngày, cao nhất xảy ra trong khi ngủ, và ngay sau khi thức dậy, cũng tăng cao hơn trong thời gian căng thẳng
Globulin tủa lạnh: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Khi bệnh nhân mang globulin tủa lạnh trong máu tiếp xúc với lạnh, có thể thấy xuất hiện các biến cố mạch máu tại các phẩn xa của chi
Chì: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Phụ nữ mang thai tiếp xúc với chì có thể truyền nó cho em bé, thai nhi, chì cũng có thể được truyền cho em bé qua sữa mẹ
Cholesterol và triglyceride máu: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Cholesterol và triglyceride máu để giúp xác định khả năng mắc bệnh tim, đặc biệt là nếu có các yếu tố nguy cơ khác đối với bệnh tim hoặc các triệu chứng gợi ý bệnh tim
Aldolase: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Một số phòng xét nghiệm vẫn yêu cầu bệnh nhân nhịn ăn trước khi lấy máu xét nghiệm để làm tăng tính chính xác của kết quả xét nghiệm
CPK (creatin phosphokinase và các isoenzym): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Cần tránh gây tan máu do nồng độ cao của hemoglobin có thể làm xét nghiệm định lượng CPK không chính xác, do ức chế hoạt tính của CPK
Kháng nguyên ung thư 125 (CA 125): ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm
Thông thường, xét nghiệm CA 125 được sử dụng để kiểm tra mức độ hiệu quả điều trị ung thư buồng trứng hoặc để xem liệu ung thư buồng trứng đã quay trở lại
Cấy máu: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm
Đối với nuôi cấy máu, một mẫu máu được thêm vào một chất thúc đẩy sự phát triển của vi trùng, loại vi trùng có thể được xác định bằng kính hiển vi hoặc xét nghiệm hóa học
Aspartate Aminotransferase (AST): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm men gan
Lượng AST trong máu liên quan trực tiếp đến mức độ tổn thương mô, sau khi thiệt hại nghiêm trọng, nồng độ AST tăng trong 6 đến 10 giờ và duy trì ở mức cao trong khoảng 4 ngày
Ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm tổng phân tích nước tiểu
Protein xuất hiện trong nước tiểu khi viêm thận cấp, bệnh thận do đái tháo đường, viêm cầu thận, hội chứng suy tim xung huyết.
Aldosterone nước tiểu: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Tìm nguyên nhân gây ra huyết áp cao hoặc nồng độ kali thấp, điều này được thực hiện khi nghi ngờ tuyến thượng thận hoạt động quá mức hoặc tăng trưởng tuyến thượng thận bất thường
Axit lactic: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Xét nghiệm axit lactic, thường được thực hiện trên mẫu máu lấy từ tĩnh mạch ở cánh tay, nhưng cũng có thể được thực hiện trên mẫu máu lấy từ động mạch
Xét nghiệm gen ung thư vú (BRCA): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Nguy cơ ung thư vú và buồng trứng của phụ nữ cao hơn nếu có thay đổi gen BRCA1 hoặc BRCA2, đàn ông có những thay đổi gen này có nguy cơ mắc ung thư vú cao hơn
Amylase: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Amylase là một enzym được sản xuất chủ yếu ở tụy và các tuyến nước bọt và với một lượng không đáng kể ở gan và vòi trứng
Hemoglobin bị glycosil hóa (HbA1c): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Khi nồng độ glucose máu tăng cao hơn mức bình thường trong một khoảng thời gian đủ dài, glucose sẽ phản ứng với các protein mà không cần sự xúc tác của enzym
Hemoglobin (Hb): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Hematocrit và nồng độ hemoglobin có thể được làm theo serie để đánh giá tình trạng mất máu cũng như để đánh giá đáp ứng đối với điều trị tình trạng thiếu máu
Axit lactic Dehydrogenase (LDH): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Nồng độ Axit lactic Dehydrogenase giúp chẩn đoán bệnh phổi, ung thư hạch, thiếu máu và bệnh gan, nó cũng giúp xác định hóa trị hoạt động như thế nào
Xét nghiệm DNA bào thai từ tế báo máu mẹ: xác định giới tính và dị tật
Những xét nghiệm này được chỉ định bởi nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe và có thể được thực hiện tại bất kỳ bệnh viện hoặc phòng xét nghiệm
Virus suy giảm miễn dịch ở người (HIV): ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm
Vi rút suy giảm miễn dịch ở người kiểm tra phát hiện kháng thể HIV, hoặc kháng nguyên hoặc DNA hoặc RNA của HIV trong máu hoặc một loại mẫu
Đường huyết (máu) tại nhà: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm
Một số loại máy đo glucose có thể lưu trữ hàng trăm chỉ số glucose, điều này cho phép xem lại số đọc glucose thu thập theo thời gian và dự đoán mức glucose vào những thời điểm nhất định trong ngày
Xét nghiệm Herpes: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm
Bệnh nhiễm trùng herpes không thể được chữa khỏi, sau khi bị nhiễm HSV, virus tồn tại trong cơ thể suốt đời, nó ẩn náu trong một loại tế bào thần kinh nhất định