Erythropoietin: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Chỉ định xét nghiệm erythropoietin

Giúp chẩn đoán đa hồng cầu nguyên phát (polycythemia vera), đa hồng cầu thứ phát và nhiều tình trạng thiếu máu khác.

Để xác định lượng erythropoietin đang được cơ thể sản xuất có tương ứng với mức độ thiếu máu đang có hay không.

Xét nghiệm này cũng có thể được chỉ định khi hemoglobin và hematocrit chỉ dẫn có tình trạng thiếu máu song con số hồng cẩu lưới lại chỉ dẫn không có đáp ứng của tủy xương (tăng sản xuất hồng cẩu).

Cách lấy bệnh phẩm xét nghiệm erythropoietin

Xét nghiệm được thực hiện trên huyết thanh.

Không nhất thiết yêu cầu bệnh nhân nhịn ăn trước khi lấy máu làm xét nghiệm. Lấy mẫu máu buổi sáng sớm thường được các phòng xét nghiệm khuyến cáo áp dụng cho bệnh nhân khi làm xét nghiệm này.

Giá trị erythropoietin bình thường

< 19 mU/mL.

Tăng hoạt độ erythropoietin máu

Các nguyên nhân chính thường gặp

Thiếu máu bất sản.

Khối u sản xuất erythropoietin (erythropoietin-producing tumors).

Thiếu máu tan máu.

Hội chứng loạn sinh tủy (myelodysplastic syndrome).

Có thai.

Đa hồng cẩu thứ phát.

Các thiếu máu không có biến chứng (uncompỉicated anemias).

Giảm hoạt độ erythropoietin máu

Các nguyên nhân chính thường gặp

Hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải (A1DS).

Thiếu máu do các bệnh mạn tính.

Bệnh thận giai đoạn cuối.

Đa hồng cầu nguyên phát.

Viêm khớp dạng thấp.

Nhận định chung và ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm erythropoietin

Nhận định chung

Erythropoietin là một glycoprotein được thận sản xuất khi đáp ứng với tình trạng giảm oxy mô. Sau khi được tiết ra hormon này kích thích quá trình sản xuất hồng câu trong tủy xương. Erythropoietin cho phép các tế bào gốc của tủy xương biệt hóa thành các nguyên hổng cầu (một tế bào tiền thân của hổng cẩu).

Các yếu tố góp phần làm thay đổi kết quả xét nghiệm

Các thuốc có thể Sầm tẳng hoạt độ erythropoietin: các steroid làm tăng chuyển hóa, epoetin alpha, fluoxymesteron, zỉdovudin.

Các thuốc có thể làm giảm hoạt độ erythropoietin: Acetazolamid, amphotericin B, clsplastin, enalapril, epoetin alfa, furosemid.

Ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiêm erythropoietin

Xét nghiệm đặc biệt hữu ích để phân biệt giữa tăng hồng cẩu nguyên phát với tăng hồng cầu thứ phát:

Hoạt độ erythropoỉetin thường tăng rất cao ở các bệnh nhâ bị tăng hồng cầu thứ phát bất kể tình trạng này là hậu quả của giảm oxy mô (Vd: do bệnh phế quản phổi, bệnh lý tim mạch) hay do có bài xuất bất thường erythropoỉetin bởi khối u (Vd: ung thư thận, khối u tiểu não).

Hoạt độ erythropoletln bị hạ thấp thậm chí không đo được trong bệnh đa hồng cẩu nguyên phát (bệnh Vaquez).

Xét nghiệm hữu ích trong việc làm sáng tỏ yếu tố sinh lý bệnh của một số thiếu máu, nhất là trong bệnh cảnh có suy thận và để theo dõi điều trị các thiếu máu bằng erythropoietin tái tổ hợp của người.