Testosterone: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

2019-12-06 11:17 AM

Testosterone, ảnh hưởng đến tính năng và phát triển tình dục, ở nam, nó được tạo ra bởi tinh hoàn, ở cả nam và nữ, được tạo ra lượng nhỏ bởi tuyến thượng thận.

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Nhận định chung

Xét nghiệm testosterone kiểm tra mức độ của hormone nam (androgen) trong máu. Testosterone ảnh hưởng đến các tính năng và sự phát triển tình dục. Ở nam giới, nó được tạo ra với số lượng lớn bởi tinh hoàn. Ở cả nam và nữ, testosterone được tạo ra với số lượng nhỏ bởi tuyến thượng thận; và ở phụ nữ, bởi buồng trứng.

Tuyến yên kiểm soát mức độ testosterone trong cơ thể. Khi nồng độ testosterone thấp, tuyến yên sẽ tiết ra một loại hormone gọi là hormone luteinizing (LH). Hormone này nói với tinh hoàn để tạo ra nhiều testosterone hơn.

Trước tuổi dậy thì, mức testosterone ở bé trai thường thấp. Testosterone tăng trong giai đoạn dậy thì. Điều này khiến các chàng trai phát triển giọng nói trầm hơn, có được cơ bắp lớn hơn, tạo ra tinh trùng và lông mặt và cơ thể. Mức độ testosterone cao nhất khoảng 40 tuổi, sau đó dần dần trở nên ít hơn ở những người đàn ông lớn tuổi.

Ở phụ nữ, buồng trứng chiếm một nửa số testosterone tạo ra trong cơ thể. Phụ nữ có lượng testosterone trong cơ thể nhỏ hơn nhiều so với nam giới. Nhưng testosterone đóng vai trò quan trọng trên toàn cơ thể ở cả nam và nữ. Nó ảnh hưởng đến não, khối lượng xương và cơ, phân phối chất béo, hệ thống mạch máu, mức năng lượng, mô sinh dục và chức năng tình dục.

Hầu hết testosterone trong máu được liên kết với một loại protein gọi là globulin gắn hormone sinh dục (SHBG). Testosterone không bị ràng buộc (testosterone "tự do") có thể được kiểm tra nếu một người đàn ông hoặc một người phụ nữ có vấn đề về tình dục. Testosterone tự do cũng có thể được Xét nghiệm cho một người có tình trạng có thể thay đổi mức SHBG, chẳng hạn như cường giáp hoặc một số loại bệnh thận.

Tổng mức testosterone thay đổi trong suốt cả ngày. Chúng thường cao nhất vào buổi sáng và thấp nhất vào buổi tối.

Chỉ định xét nghiệm Testosterone

Xem lý do tại sao một người đàn ông đang gặp vấn đề trong việc làm cha (vô sinh). Lượng testosterone thấp có thể dẫn đến số lượng tinh trùng thấp.

Kiểm tra các vấn đề tình dục của một người đàn ông. Mức độ testosterone thấp có thể làm giảm ham muốn tình dục của một người đàn ông hoặc không cho phép có sự cương cứng (rối loạn cương dương).

Xem liệu mức độ testosterone cao có khiến một cậu bé nhỏ hơn 10 tuổi có dấu hiệu dậy thì sớm hay không.

Tìm hiểu lý do tại sao một người phụ nữ đang phát triển các đặc điểm của nam giới, chẳng hạn như lông mặt và cơ thể quá mức (hirsutism) và giọng nói trầm.

Tìm hiểu lý do tại sao một người phụ nữ có kinh nguyệt không đều.

Xem liệu thuốc hạ testosterone có hoạt động ở một người đàn ông bị ung thư tuyến tiền liệt tiến triển không.

Tìm nguyên nhân gây loãng xương ở đàn ông.

Chuẩn bị xét nghiệm Testosterone

Không cần phải làm bất cứ điều gì trước khi có xét nghiệm này. Bác sĩ có thể chỉ định làm xét nghiệm máu buổi sáng vì nồng độ testosterone cao nhất trong khoảng từ 7 giờ sáng đến 9 giờ sáng

Thực hiện xét nghiệm Testosterone

Quấn một dải thun quanh cánh tay trên để ngăn dòng máu chảy. Điều này làm cho các tĩnh mạch bên dưới dải lớn hơn nên dễ dàng đưa kim vào tĩnh mạch.

Làm sạch vị trí kim bằng cồn.

Đặt kim vào tĩnh mạch. Có thể cần nhiều hơn một thanh kim.

Gắn một ống vào kim để làm đầy máu.

Tháo băng ra khỏi cánh tay khi thu thập đủ máu.

Đặt một miếng gạc hoặc bông gòn lên vị trí kim khi kim được lấy ra.

Tạo áp lực lên nơi lấy máu và sau đó băng lại.

Cảm thấy khi xét nghiệm Testosterone

Mẫu máu được lấy từ tĩnh mạch trên cánh tay. Một dây thun được quấn quanh cánh tay trên. Nó có thể cảm thấy chặt. Có thể không cảm thấy gì cả từ kim, hoặc có thể cảm thấy đau nhói hoặc véo nhanh.

Rủi ro của xét nghiệm Testosterone

Có rất ít khả năng xảy ra vấn đề khi lấy mẫu máu lấy từ tĩnh mạch.

Có thể có một vết bầm nhỏ tại nơi lấy máu. Có thể hạ thấp cơ hội bầm tím bằng cách giữ áp lực trên nơi lấy máu trong vài phút.

Trong một số ít trường hợp, tĩnh mạch có thể bị sưng sau khi lấy mẫu máu. Vấn đề này được gọi là viêm tĩnh mạch. Nén ấm có thể được sử dụng nhiều lần trong ngày để điều trị.

Ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Xét nghiệm testosterone kiểm tra mức độ của hormone nam (androgen) trong máu.

Bình thường

Các giá trị bình thường được liệt kê ở đây, được gọi là phạm vi tham chiếu, chỉ là một hướng dẫn. Các phạm vi này khác nhau từ phòng xét nghiệm đến phòng xét nghiệm khác và phòng xét nghiệm có thể có một phạm vi bình thường khác nhau cho những gì bình thường. Báo cáo của phòng xét nghiệm nên chứa phạm vi sử dụng xét nghiệm. Ngoài ra, bác sĩ sẽ đánh giá kết quả dựa trên sức khỏe và các yếu tố khác. Điều này có nghĩa là một giá trị nằm ngoài các giá trị bình thường được liệt kê ở đây có thể vẫn bình thường.

Bác sĩ sẽ có kết quả xét nghiệm trong một vài ngày.

Tổng testosterone, kết quả bình thường

Nam giới: 270-1070 ng / dL (9-38 nmol / L).

Nữ giới: 15-70 ng / dL (0,52-2,4 nmol / L).

Trẻ em (phụ thuộc vào giới tính và tuổi ở tuổi dậy thì): 2-20 ng / dL hoặc 0,07-0,7 nmol / L.

Mức testosterone đối với phụ nữ mãn kinh là khoảng một nửa mức bình thường đối với phụ nữ khỏe mạnh, không mang thai. Và một phụ nữ mang thai sẽ có lượng testosterone gấp 3 đến 4 lần so với một phụ nữ khỏe mạnh, không mang thai.

Testosterone tự do, kết quả bình thường

Nam giới: 50-210 pg / mL (174-729 pmol / L).

Nữ giới: 1,0-8,5 pg / mL (3,5-29,5 pmol / L).

Giá trị cao

Ở nam giới, mức độ testosterone cao có thể do ung thư tinh hoàn hoặc tuyến thượng thận gây ra.

Ở những bé trai dưới 10 tuổi, nồng độ testosterone cao có thể có nghĩa là dậy thì sớm, một khối u trong tinh hoàn hoặc tuyến thượng thận bất thường.

Ở phụ nữ, nồng độ testosterone cao có thể do ung thư buồng trứng hoặc tuyến thượng thận hoặc do hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) gây ra. Trong một số ít trường hợp, phần buồng trứng tạo ra testosterone có thể trở nên rất nhạy cảm với hormone luteinizing (LH), gây ra mức testosterone rất cao.

Giá trị thấp

Ở nam giới hoặc trẻ trai đã trải qua tuổi dậy thì, mức độ testosterone thấp có thể là do vấn đề với tinh hoàn, chẳng hạn như chậm phát triển, chấn thương hoặc thiếu tinh hoàn. Nó cũng có thể được gây ra do điều trị bằng nội tiết tố nữ estrogen, một vấn đề với tuyến yên hoặc nhiều bệnh mãn tính.

Nồng độ testosterone thấp ở nam giới cũng có thể được gây ra bởi một số bệnh di truyền (như hội chứng Klinefelter hoặc hội chứng Down), bệnh gan (xơ gan) hoặc điều trị ung thư tuyến tiền liệt.

Sử dụng rượu mãn tính có thể gây ra mức testosterone thấp.

Ở phụ nữ, mức độ testosterone thấp có thể do tuyến yên hoạt động kém, bệnh Addison, mất chức năng buồng trứng do bệnh hoặc phẫu thuật và một số loại thuốc (như corticosteroid hoặc estrogen).

Quá béo, bị đau mãn tính hoặc dùng một số loại thuốc giảm đau có thể làm giảm mức độ globulin liên kết với hormone giới tính (SHBG). Điều này cũng làm giảm tổng lượng testosterone.

Yếu tố ảnh hưởng đến xét nghiệm Testosterone

Những lý do có thể không thể làm xét nghiệm hoặc tại sao kết quả có thể không hữu ích bao gồm:

Dùng các loại thuốc như estrogen (bao gồm cả thuốc tránh thai), testosterone, corticosteroid, digoxin (Lanoxin), spironolactone (Aldactone) hoặc barbiturat.

Có cường giáp. Điều này có thể làm tăng nồng độ globulin liên kết với hormone giới tính (SHBG). Suy giáp có thể làm giảm mức SHBG.

Dùng thuốc để điều trị ung thư tuyến tiền liệt.

Dùng thuốc làm tăng mức độ prolactin, chẳng hạn như một số loại thuốc động kinh.

Điều cần biết thêm

Nếu tổng mức testosterone thấp, có thể thực hiện thêm xét nghiệm để tìm ra nguyên nhân.

Mức hormone khác do tuyến yên tạo ra, chẳng hạn như hormone kích thích nang trứng (FSH) và hormone luteinizing (LH), có thể được kiểm tra để xem liệu mức testosterone thấp có phải do vấn đề với tinh hoàn hoặc buồng trứng hoặc tuyến yên.

Mức LH thực sự cao và mức testosterone thấp thường có nghĩa là tinh hoàn hoặc buồng trứng không hoạt động đúng. Đây là mô hình được thấy ở phụ nữ sau khi mãn kinh khi buồng trứng của họ ngừng hoạt động.

Mức LH thấp và mức testosterone thực sự thấp hoặc cao có thể có nghĩa là một vấn đề với tuyến yên.

Bài viết cùng chuyên mục

Đo nồng độ cồn trong máu: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Rượu có tác dụng rõ rệt đối với cơ thể, ngay cả khi sử dụng với số lượng nhỏ, với số lượng lớn, rượu hoạt động như một thuốc an thần và làm suy yếu hệ thống thần kinh trung ương

Dung nạp glucose đường uống: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Nghiệm pháp dung nạp glucose đường uống, thường được thực hiện để kiểm tra bệnh tiểu đường, xảy ra khi mang thai

Số lượng tế bào CD4 +: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Các giá trị bình thường được liệt kê, được gọi là phạm vi tham chiếu, chỉ là một hướng dẫn, các phạm vi khác nhau từ phòng xét nghiệm đến phòng xét nghiệm khác

Aspartate Aminotransferase (AST): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm men gan

Lượng AST trong máu liên quan trực tiếp đến mức độ tổn thương mô, sau khi thiệt hại nghiêm trọng, nồng độ AST tăng trong 6 đến 10 giờ và duy trì ở mức cao trong khoảng 4 ngày

Aldosterone máu: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Khi một khối u tạo ra aldosterone, mức aldosterone sẽ cao trong khi mức renin sẽ thấp, thông thường kiểm tra hoạt động renin được thực hiện khi đo mức aldosterone

Calcitonin: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Một số bệnh nhân bị ung thư giáp thể tủy song nồng độ calcitonin lúc đói trong giới hạn bình thường, cần cân nhắc tiến hành làm test kích thích

Sinh thiết hạch bạch huyết: ý nghĩa lâm sàng kết quả sinh thiết

Một số sinh thiết hạch, có thể được thực hiện bằng các công cụ đặc biệt, trong đó một ống soi nhỏ được sử dụng, để lấy hạch bạch huyết ra

Glycohemoglobin (HbA1c, A1c): ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Glycohemoglobin rất hữu ích cho một người mắc bệnh tiểu đường, kết quả xét nghiệm A1c không thay đổi trong chế độ ăn uống, tập thể dục hoặc thuốc

Bilirubin: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Hem sẽ được chuyển thành biliverdin nhờ enzym oxygenase của microsom, sau đó thành Bilirubin dưới tác dụng của enzym biliverdin reductase

Xét nghiệm Alanine Aminotransferase (ALT): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Các giá trị bình thường được liệt kê, được gọi là phạm vi tham chiếu, chỉ là một hướng dẫn, các phạm vi này khác nhau từ phòng xét nghiệm đến phòng xét nghiệm khác

Globulin tủa lạnh: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Khi bệnh nhân mang globulin tủa lạnh trong máu tiếp xúc với lạnh, có thể thấy xuất hiện các biến cố mạch máu tại các phẩn xa của chi

Enzyme (men) tim: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Các nghiên cứu về enzyme tim phải luôn được so sánh với các triệu chứng, kết quả khám thực thể và kết quả đo điện tâm đồ

Chì: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Phụ nữ mang thai tiếp xúc với chì có thể truyền nó cho em bé, thai nhi, chì cũng có thể được truyền cho em bé qua sữa mẹ

Alpha Fetoprotein (AFP) máu: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Không có AFP hoặc chỉ ở mức rất thấp thường được tìm thấy trong máu của những người đàn ông khỏe mạnh hoặc phụ nữ khỏe mạnh, không mang thai

Homocystein: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Cho đến hiện tại, vẫn chưa có các nghiên cứu điều trị có nhóm chứng chứng minh việc bổ sung axit folic giúp làm giảm nguy cơ vữa xơ động mạch

Antithrombin III: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Tình trạng cân bằng thích hợp giữa thrombin và antithrombin III cho phép cơ thể bảo đảm quá trình cầm máu bình thường

Natri (Na) trong nước tiểu: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Xét nghiệm natri trong nước tiểu, để kiểm tra cân bằng nước và điện giải, tìm nguyên nhân của mức natri thấp hoặc cao, kiểm tra các bệnh thận

Magie (Mg): ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Mức magie thấp, thường được gây ra bởi việc không ăn đủ các loại thực phẩm có chứa magie, hoặc từ các vấn đề cản trở cách thức ăn được ruột hấp thụ

Xét nghiệm Virus: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Xét nghiệm Virus, tìm nhiễm virus gây ra các triệu chứng, kiểm tra sau khi tiếp xúc với virus, ví dụ, bác sĩ vô tình bị mắc kim tiêm chứa máu nhiễm

Creatinin máu: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Trong một số bệnh lý cơ, lượng creatin trong các sợi cơ bị giảm với tăng song song creatin máu và creatin niệu và giảm phối hợp creatinin máu và creatinin niệu

Carboxyhemoglobin: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm trong ngộ độc CO

Có khoảng chồng chéo giữa giá trị nồng độ carboxyhemoglobin ở người nghiện thuốc lá mạn tính với giá trị nồng độ hemoglobin ở đối tượng bị ngộ độc khí CO

Độ thẩm thấu máu: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Xét nghiệm hữu ích để đánh giá tình trạng cô đặc của nước tiểu: bình thường thận thải trừ nước tiểu được cô đặc hơn gấp 3 lần so với huyết tương

Globulin miễn dịch: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Xét nghiệm Globulin miễn dịch, được thực hiện để đo mức độ của globulin miễn dịch, còn được gọi là kháng thể, trong máu

Xét nghiệm bệnh lậu: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Bệnh lậu là một bệnh lây truyền qua đường tình dục, có nghĩa là nó được lan truyền thông qua quan hệ tình dục, không phải luôn luôn gây ra các triệu chứng

Nồng độ thuốc trong máu: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Bác sĩ kiểm tra nồng độ thuốc, để đảm bảo rằng đang dùng một liều an toàn, và hiệu quả, xét nghiệm này cũng được gọi là theo dõi thuốc điều trị