Testosterone: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

2019-12-06 11:17 AM

Testosterone, ảnh hưởng đến tính năng và phát triển tình dục, ở nam, nó được tạo ra bởi tinh hoàn, ở cả nam và nữ, được tạo ra lượng nhỏ bởi tuyến thượng thận.

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Nhận định chung

Xét nghiệm testosterone kiểm tra mức độ của hormone nam (androgen) trong máu. Testosterone ảnh hưởng đến các tính năng và sự phát triển tình dục. Ở nam giới, nó được tạo ra với số lượng lớn bởi tinh hoàn. Ở cả nam và nữ, testosterone được tạo ra với số lượng nhỏ bởi tuyến thượng thận; và ở phụ nữ, bởi buồng trứng.

Tuyến yên kiểm soát mức độ testosterone trong cơ thể. Khi nồng độ testosterone thấp, tuyến yên sẽ tiết ra một loại hormone gọi là hormone luteinizing (LH). Hormone này nói với tinh hoàn để tạo ra nhiều testosterone hơn.

Trước tuổi dậy thì, mức testosterone ở bé trai thường thấp. Testosterone tăng trong giai đoạn dậy thì. Điều này khiến các chàng trai phát triển giọng nói trầm hơn, có được cơ bắp lớn hơn, tạo ra tinh trùng và lông mặt và cơ thể. Mức độ testosterone cao nhất khoảng 40 tuổi, sau đó dần dần trở nên ít hơn ở những người đàn ông lớn tuổi.

Ở phụ nữ, buồng trứng chiếm một nửa số testosterone tạo ra trong cơ thể. Phụ nữ có lượng testosterone trong cơ thể nhỏ hơn nhiều so với nam giới. Nhưng testosterone đóng vai trò quan trọng trên toàn cơ thể ở cả nam và nữ. Nó ảnh hưởng đến não, khối lượng xương và cơ, phân phối chất béo, hệ thống mạch máu, mức năng lượng, mô sinh dục và chức năng tình dục.

Hầu hết testosterone trong máu được liên kết với một loại protein gọi là globulin gắn hormone sinh dục (SHBG). Testosterone không bị ràng buộc (testosterone "tự do") có thể được kiểm tra nếu một người đàn ông hoặc một người phụ nữ có vấn đề về tình dục. Testosterone tự do cũng có thể được Xét nghiệm cho một người có tình trạng có thể thay đổi mức SHBG, chẳng hạn như cường giáp hoặc một số loại bệnh thận.

Tổng mức testosterone thay đổi trong suốt cả ngày. Chúng thường cao nhất vào buổi sáng và thấp nhất vào buổi tối.

Chỉ định xét nghiệm Testosterone

Xem lý do tại sao một người đàn ông đang gặp vấn đề trong việc làm cha (vô sinh). Lượng testosterone thấp có thể dẫn đến số lượng tinh trùng thấp.

Kiểm tra các vấn đề tình dục của một người đàn ông. Mức độ testosterone thấp có thể làm giảm ham muốn tình dục của một người đàn ông hoặc không cho phép có sự cương cứng (rối loạn cương dương).

Xem liệu mức độ testosterone cao có khiến một cậu bé nhỏ hơn 10 tuổi có dấu hiệu dậy thì sớm hay không.

Tìm hiểu lý do tại sao một người phụ nữ đang phát triển các đặc điểm của nam giới, chẳng hạn như lông mặt và cơ thể quá mức (hirsutism) và giọng nói trầm.

Tìm hiểu lý do tại sao một người phụ nữ có kinh nguyệt không đều.

Xem liệu thuốc hạ testosterone có hoạt động ở một người đàn ông bị ung thư tuyến tiền liệt tiến triển không.

Tìm nguyên nhân gây loãng xương ở đàn ông.

Chuẩn bị xét nghiệm Testosterone

Không cần phải làm bất cứ điều gì trước khi có xét nghiệm này. Bác sĩ có thể chỉ định làm xét nghiệm máu buổi sáng vì nồng độ testosterone cao nhất trong khoảng từ 7 giờ sáng đến 9 giờ sáng

Thực hiện xét nghiệm Testosterone

Quấn một dải thun quanh cánh tay trên để ngăn dòng máu chảy. Điều này làm cho các tĩnh mạch bên dưới dải lớn hơn nên dễ dàng đưa kim vào tĩnh mạch.

Làm sạch vị trí kim bằng cồn.

Đặt kim vào tĩnh mạch. Có thể cần nhiều hơn một thanh kim.

Gắn một ống vào kim để làm đầy máu.

Tháo băng ra khỏi cánh tay khi thu thập đủ máu.

Đặt một miếng gạc hoặc bông gòn lên vị trí kim khi kim được lấy ra.

Tạo áp lực lên nơi lấy máu và sau đó băng lại.

Cảm thấy khi xét nghiệm Testosterone

Mẫu máu được lấy từ tĩnh mạch trên cánh tay. Một dây thun được quấn quanh cánh tay trên. Nó có thể cảm thấy chặt. Có thể không cảm thấy gì cả từ kim, hoặc có thể cảm thấy đau nhói hoặc véo nhanh.

Rủi ro của xét nghiệm Testosterone

Có rất ít khả năng xảy ra vấn đề khi lấy mẫu máu lấy từ tĩnh mạch.

Có thể có một vết bầm nhỏ tại nơi lấy máu. Có thể hạ thấp cơ hội bầm tím bằng cách giữ áp lực trên nơi lấy máu trong vài phút.

Trong một số ít trường hợp, tĩnh mạch có thể bị sưng sau khi lấy mẫu máu. Vấn đề này được gọi là viêm tĩnh mạch. Nén ấm có thể được sử dụng nhiều lần trong ngày để điều trị.

Ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Xét nghiệm testosterone kiểm tra mức độ của hormone nam (androgen) trong máu.

Bình thường

Các giá trị bình thường được liệt kê ở đây, được gọi là phạm vi tham chiếu, chỉ là một hướng dẫn. Các phạm vi này khác nhau từ phòng xét nghiệm đến phòng xét nghiệm khác và phòng xét nghiệm có thể có một phạm vi bình thường khác nhau cho những gì bình thường. Báo cáo của phòng xét nghiệm nên chứa phạm vi sử dụng xét nghiệm. Ngoài ra, bác sĩ sẽ đánh giá kết quả dựa trên sức khỏe và các yếu tố khác. Điều này có nghĩa là một giá trị nằm ngoài các giá trị bình thường được liệt kê ở đây có thể vẫn bình thường.

Bác sĩ sẽ có kết quả xét nghiệm trong một vài ngày.

Tổng testosterone, kết quả bình thường

Nam giới: 270-1070 ng / dL (9-38 nmol / L).

Nữ giới: 15-70 ng / dL (0,52-2,4 nmol / L).

Trẻ em (phụ thuộc vào giới tính và tuổi ở tuổi dậy thì): 2-20 ng / dL hoặc 0,07-0,7 nmol / L.

Mức testosterone đối với phụ nữ mãn kinh là khoảng một nửa mức bình thường đối với phụ nữ khỏe mạnh, không mang thai. Và một phụ nữ mang thai sẽ có lượng testosterone gấp 3 đến 4 lần so với một phụ nữ khỏe mạnh, không mang thai.

Testosterone tự do, kết quả bình thường

Nam giới: 50-210 pg / mL (174-729 pmol / L).

Nữ giới: 1,0-8,5 pg / mL (3,5-29,5 pmol / L).

Giá trị cao

Ở nam giới, mức độ testosterone cao có thể do ung thư tinh hoàn hoặc tuyến thượng thận gây ra.

Ở những bé trai dưới 10 tuổi, nồng độ testosterone cao có thể có nghĩa là dậy thì sớm, một khối u trong tinh hoàn hoặc tuyến thượng thận bất thường.

Ở phụ nữ, nồng độ testosterone cao có thể do ung thư buồng trứng hoặc tuyến thượng thận hoặc do hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) gây ra. Trong một số ít trường hợp, phần buồng trứng tạo ra testosterone có thể trở nên rất nhạy cảm với hormone luteinizing (LH), gây ra mức testosterone rất cao.

Giá trị thấp

Ở nam giới hoặc trẻ trai đã trải qua tuổi dậy thì, mức độ testosterone thấp có thể là do vấn đề với tinh hoàn, chẳng hạn như chậm phát triển, chấn thương hoặc thiếu tinh hoàn. Nó cũng có thể được gây ra do điều trị bằng nội tiết tố nữ estrogen, một vấn đề với tuyến yên hoặc nhiều bệnh mãn tính.

Nồng độ testosterone thấp ở nam giới cũng có thể được gây ra bởi một số bệnh di truyền (như hội chứng Klinefelter hoặc hội chứng Down), bệnh gan (xơ gan) hoặc điều trị ung thư tuyến tiền liệt.

Sử dụng rượu mãn tính có thể gây ra mức testosterone thấp.

Ở phụ nữ, mức độ testosterone thấp có thể do tuyến yên hoạt động kém, bệnh Addison, mất chức năng buồng trứng do bệnh hoặc phẫu thuật và một số loại thuốc (như corticosteroid hoặc estrogen).

Quá béo, bị đau mãn tính hoặc dùng một số loại thuốc giảm đau có thể làm giảm mức độ globulin liên kết với hormone giới tính (SHBG). Điều này cũng làm giảm tổng lượng testosterone.

Yếu tố ảnh hưởng đến xét nghiệm Testosterone

Những lý do có thể không thể làm xét nghiệm hoặc tại sao kết quả có thể không hữu ích bao gồm:

Dùng các loại thuốc như estrogen (bao gồm cả thuốc tránh thai), testosterone, corticosteroid, digoxin (Lanoxin), spironolactone (Aldactone) hoặc barbiturat.

Có cường giáp. Điều này có thể làm tăng nồng độ globulin liên kết với hormone giới tính (SHBG). Suy giáp có thể làm giảm mức SHBG.

Dùng thuốc để điều trị ung thư tuyến tiền liệt.

Dùng thuốc làm tăng mức độ prolactin, chẳng hạn như một số loại thuốc động kinh.

Điều cần biết thêm

Nếu tổng mức testosterone thấp, có thể thực hiện thêm xét nghiệm để tìm ra nguyên nhân.

Mức hormone khác do tuyến yên tạo ra, chẳng hạn như hormone kích thích nang trứng (FSH) và hormone luteinizing (LH), có thể được kiểm tra để xem liệu mức testosterone thấp có phải do vấn đề với tinh hoàn hoặc buồng trứng hoặc tuyến yên.

Mức LH thực sự cao và mức testosterone thấp thường có nghĩa là tinh hoàn hoặc buồng trứng không hoạt động đúng. Đây là mô hình được thấy ở phụ nữ sau khi mãn kinh khi buồng trứng của họ ngừng hoạt động.

Mức LH thấp và mức testosterone thực sự thấp hoặc cao có thể có nghĩa là một vấn đề với tuyến yên.

Bài viết cùng chuyên mục

Chì: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Phụ nữ mang thai tiếp xúc với chì có thể truyền nó cho em bé, thai nhi, chì cũng có thể được truyền cho em bé qua sữa mẹ

Khí máu động mạch: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Máu cho xét nghiệm xét nghiệm khí máu động mạch được lấy từ động mạch, hầu hết các xét nghiệm máu khác được thực hiện trên một mẫu máu lấy từ tĩnh mạch

Hấp thụ D Xyloza: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

D xyloza thường được hấp thụ dễ dàng bởi ruột, khi xảy ra vấn đề hấp thu, D xyloza không được ruột hấp thụ và nồng độ trong máu và nước tiểu thấp

Canxi: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Khẩu phần canxi trong thức ăn vào khoảng 1g mỗi ngày và được cung cấp chủ yếu bởi sữa, các chế phẩm của sữa và lòng trắng trứng

Gastrin: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Xét nghiệm định lượng nồng độ gastrin cung cấp các thông tin hữu ích để chẩn đoán các bệnh lý gây bài tiết gastrin bất thường

Clorua (Cl): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Hầu hết clorua trong cơ thể đến từ muối ăn natri clorua, clorua được hấp thụ bởi ruột khi tiêu hóa thức ăn, clorua dư rời khỏi cơ thể trong nước tiểu

Ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm tổng phân tích nước tiểu

Protein xuất hiện trong nước tiểu khi viêm thận cấp, bệnh thận do đái tháo đường, viêm cầu thận, hội chứng suy tim xung huyết.

Kháng thể kháng nhân (ANA): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Xét nghiệm kháng thể kháng nhân được sử dụng cùng với các triệu chứng, kiểm tra thể chất và các xét nghiệm khác để tìm ra một bệnh tự miễn

Độc tố Clostridium Difficile: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

C difficile có thể truyền từ người này sang người khác, nhưng nhiễm trùng là phổ biến nhất ở những người dùng thuốc kháng sinh hoặc đã dùng chúng gần đây

Xét nghiệm bệnh tự miễn: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Các xét nghiệm tự miễn dịch có thể bao gồm chống dsDNA, chống RNP, chống Smith hoặc chống Sm, chống Sjogren SSA và SSB, chống xơ cứng hoặc chống Scl 70, chống Jo 1 và chống CCP

AFP: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm Alpha fetoprotein

Đánh giá nồng độ alpha fetoprotein huyết thanh của mẹ là một xét nghiệm sàng lọc hữu hiệu để phát hiện các khuyết tật ống thần kinh của bào thai

Ý nghĩa nhuộm hóa học tế bào

Các marker bạch cầu: CD4, CD8, Biết được giảm miễn dịch trong HIV (AIDS), CD4 giảm nặng, tỷ lệ CD4/CD8 giảm nặng

Hormone luteinizing (LH): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Lượng LH trong cơ thể phụ nữ, phụ thuộc vào giai đoạn của chu kỳ kinh nguyệt, hormone này tăng nhanh ngay trước khi trứng rụng

Xét nghiệm Chorionic Gonadotropin (HCG): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Nồng độ HCG cũng được xét nghiệm khi có thể có mô không bình thường trong tử cung, cũng có thể được thực hiện để tìm kiếm mang thai giả hoặc ung thư

Axit lactic: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Xét nghiệm axit lactic, thường được thực hiện trên mẫu máu lấy từ tĩnh mạch ở cánh tay, nhưng cũng có thể được thực hiện trên mẫu máu lấy từ động mạch

Xét nghiệm gen ung thư vú (BRCA): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Nguy cơ ung thư vú và buồng trứng của phụ nữ cao hơn nếu có thay đổi gen BRCA1 hoặc BRCA2, đàn ông có những thay đổi gen này có nguy cơ mắc ung thư vú cao hơn

Phốt phát máu: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Lượng phốt phát trong máu, ảnh hưởng đến mức độ canxi trong máu, canxi và phốt phát trong cơ thể, phản ứng theo những cách ngược lại

Xét nghiệm Ketone: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Ketone có thể được kiểm tra trong phòng xét nghiệm, hoặc bằng cách sử dụng xét nghiệm máu, hoặc nước tiểu tại nhà

Axit lactic Dehydrogenase (LDH): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Nồng độ Axit lactic Dehydrogenase giúp chẩn đoán bệnh phổi, ung thư hạch, thiếu máu và bệnh gan, nó cũng giúp xác định hóa trị hoạt động như thế nào

Ý nghĩa xét nghiệm các emzym chống ô xy hóa

Đánh giá khả năng chống oxy hoá của cơ thể trong nhiều bệnh lý và hội chứng toàn thể: tuổi già, ung thư, nhiễm bột, ngộ độc thuốc, uống rượu nhiều, quá tải sắt, bệnh miễn dịch

Cholesterol máu: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm mỡ máu

Phát hiện và đánh giá các bệnh nhân có nguy cơ bị vữa xơ động mạch, giúp quyết định các lựa chọn điều trị và để theo dõi hiệu quả của điều trị

Xét nghiệm ức chế Dexamethasone qua đêm

Thông thường, khi tuyến yên tạo ra ít hormone tuyến thượng thận (ACTH), tuyến thượng thận tạo ra ít cortisol hơn. Dexamethasone, giống như cortisol, làm giảm lượng ACTH do tuyến yên tiết ra.

Hormon chống bài niệu: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Kết quả xét nghiệm có thể thay đổi khi bệnh nhân bị stress thực thể và tâm thần, đang được thông khí nhân tạo áp lực dương, sử dụng ống thủy tinh để lấy bệnh phẩm

Carbon dioxide (CO2): ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Xét nghiệm này đo mức bicarbonate trong mẫu máu từ tĩnh mạch, Bicarbonate là một hóa chất giữ cho pH của máu không trở nên quá axit hoặc quá kiềm

Natri (Na) trong nước tiểu: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Xét nghiệm natri trong nước tiểu, để kiểm tra cân bằng nước và điện giải, tìm nguyên nhân của mức natri thấp hoặc cao, kiểm tra các bệnh thận