Prolactin: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

2019-10-22 08:49 PM
Mức độ prolactin, khác nhau trong suốt cả ngày, cao nhất xảy ra trong khi ngủ, và ngay sau khi thức dậy, cũng tăng cao hơn trong thời gian căng thẳng

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Nhận định chung

Xét nghiệm prolactin đo mức độ hormone prolactin, được tạo ra bởi tuyến yên, trong máu.

Phụ nữ mang thai có hàm lượng prolactin cao, giúp tạo sữa mẹ. Khi mang thai, nồng độ prolactin tăng từ 10 đến 20 lần. Sau khi em bé được sinh ra, prolactin vẫn ở mức cao nếu đang cho con bú. Ở những phụ nữ không cho con bú, nồng độ prolactin sẽ trở lại bình thường ngay sau khi họ sinh con. Sau nhiều tháng cho con bú, mức độ prolactin cũng có thể trở lại mức bình thường ngay cả khi vẫn cho con bú.

Các tuyến yên của nam giới và phụ nữ không mang thai cũng tạo ra prolactin nhưng không rõ những gì nó làm trong cơ thể tạo ra prolactin.

Mức độ prolactin là khác nhau trong suốt cả ngày. Mức cao nhất xảy ra trong khi ngủ và ngay sau khi thức dậy. Mức độ prolactin cũng tăng cao hơn trong thời gian căng thẳng về thể chất hoặc tinh thần.

Nhiều loại thuốc có thể khiến mức độ prolactin tăng lên. Các khối u của tuyến yên đôi khi có thể gây ra prolactin. Một tuyến yên bị tổn thương có thể không thể tạo ra lượng prolactin bình thường nên mức độ sẽ thấp hơn.

Chỉ định xét nghiệm Prolactin máu

Để tìm ra nguyên nhân của việc núm vú tiết bất thường, hoặc nếu phụ nữ không có kinh nguyệt (vô kinh) hoặc nếu phụ nữ gặp khó khăn khi mang thai (vô sinh).

Ở một người đàn ông khi một vấn đề tuyến yên bị nghi ngờ. Ngoài ra, xét nghiệm prolactin có thể được thực hiện để kiểm tra mức độ nếu một người đàn ông thiếu ham muốn tình dục hoặc nếu anh ta gặp khó khăn khi cương cứng (rối loạn cương dương). Nồng độ prolactin có thể được kiểm tra khi nồng độ testosterone của một người đàn ông thực sự thấp.

Để xem liệu một khối u trong tuyến yên (được gọi là prolactinoma) có tạo ra một lượng lớn prolactin hay không.

Chuẩn bị xét nghiệm Prolactin máu

Không ăn hoặc uống trong một số giờ nhất định theo chỉ dẫn của bác sĩ trước khi làm xét nghiệm prolactin.

Xét nghiệm prolactin máu thường được thực hiện khoảng 3 giờ sau khi thức dậy, đôi khi từ 8 giờ sáng đến 10 giờ sáng

Căng thẳng cảm xúc hoặc tập thể dục gắng sức ngay trước khi xét nghiệm có thể làm tăng mức độ prolactin. Có thể được yêu cầu nghỉ ngơi yên tĩnh trong tối đa 30 phút trước khi rút máu.

Kích thích núm vú có thể làm tăng mức độ prolactin. Tránh kích thích núm vú trong 24 giờ trước khi xét nghiệm prolactin. Một phụ nữ có dịch tiết núm vú bất thường không nên làm bất cứ điều gì để gây ra nhiều dịch tiết hơn trước khi xét nghiệm.

Thực hiện xét nghiệm Prolactin máu

Quấn một dải thun quanh cánh tay trên để ngăn dòng máu chảy. Điều này làm cho các tĩnh mạch bên dưới dải lớn hơn nên dễ dàng đưa kim vào tĩnh mạch.

Làm sạch vị trí kim bằng cồn.

Đặt kim vào tĩnh mạch. Có thể cần nhiều hơn một thanh kim.

Móc một ống vào kim để làm đầy máu.

Tháo băng ra khỏi cánh tay khi thu thập đủ máu.

Đặt một miếng gạc hoặc bông gòn lên vị trí kim khi kim được lấy ra.

Tạo áp lực lên nơi lấy máu và sau đó băng lại.

Cảm thấy khi xét nghiệm Prolactin máu

Mẫu máu được lấy từ tĩnh mạch trên cánh tay. Một dây thun được quấn quanh cánh tay trên. Nó có thể cảm thấy chặt chẽ. Có thể không cảm thấy gì cả từ kim, hoặc có thể cảm thấy đau nhói hoặc véo nhanh.

Rủi ro của xét nghiệm Prolactin máu

Có rất ít khả năng xảy ra vấn đề khi lấy mẫu máu lấy từ tĩnh mạch.

Có thể có một vết bầm nhỏ tại nơi lấy máu. Có thể hạ thấp nguy cơ bầm tím bằng cách giữ áp lực trên nơi lấy máu trong vài phút.

Trong một số ít trường hợp, tĩnh mạch có thể bị sưng sau khi lấy mẫu máu. Vấn đề này được gọi là viêm tĩnh mạch. Nén ấm có thể được sử dụng nhiều lần trong ngày để điều trị.

Ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Xét nghiệm prolactin đo mức độ hormone prolactin, được tạo ra bởi tuyến yên, trong máu. Mức độ prolactin là khác nhau trong suốt cả ngày. Mức cao nhất xảy ra trong khi ngủ và ngay sau khi thức dậy.

Bình thường

Các giá trị bình thường được liệt kê ở đây, được gọi là phạm vi tham chiếu, chỉ là hướng dẫn. Các phạm vi này khác nhau từ phòng xét nghiệm đến phòng xét nghiệm và phòng xét nghiệm có thể có một phạm vi khác nhau cho những gì bình thường. Báo cáo của phòng xét nghiệm nên chứa phạm vi sử dụng phòng xét nghiệm. Ngoài ra, bác sĩ sẽ đánh giá kết quả dựa trên sức khỏe và các yếu tố khác. Điều này có nghĩa là một giá trị nằm ngoài các giá trị bình thường được liệt kê ở đây có thể vẫn bình thường.

Phụ nữ không mang thai: 4 - 23 microgam mỗi lít (mcg / L) hoặc 4 - 23 nanogram trên mililit (ng / mL).

Đàn ông: 3 - 15 mcg / L hoặc 3 - 15 ng / mL.

Phụ nữ mang thai: 34 - 386 mcg / L hoặc 34 - 386 ng / mL.

Trẻ em: 3.2 - 20 mcg / L hoặc 3.2 - 20 ng / mL.

Giá trị cao

Nồng độ prolactin cao (thường cao hơn 200 mcg / mL) có thể có nghĩa là một khối u tuyến yên (prolactinoma) có mặt. Mức độ prolactin càng cao, càng có nhiều khả năng có khối u tuyến yên. Nếu mức độ prolactin trên 200 mcg / mL, xét nghiệm hình ảnh cộng hưởng từ (MRI) có thể được thực hiện để xác nhận có khối u tuyến yên. Mức độ prolactin bình thường hoặc thấp không phải lúc nào cũng có nghĩa là không có khối u tuyến yên. MRI có thể được thực hiện nếu nghi ngờ có khối u tuyến yên.

Nồng độ prolactin cao có thể có nghĩa là tuyến yên đang tạo ra prolactin dư thừa mà không rõ nguyên nhân (tăng prolactin máu vô căn).

Các vấn đề khác có thể gây ra mức độ prolactin cao bao gồm mang thai, bệnh gan (xơ gan), bệnh thận và suy giáp.

Nhiều vấn đề có thể ảnh hưởng đến mức độ prolactin. Bác sĩ sẽ nói chuyện về bất kỳ kết quả bất thường nào liên quan đến các triệu chứng và sức khỏe trong quá khứ.

Yếu tố ảnh hưởng đến xét nghiệm Prolactin máu

Những lý do có thể không thể làm xét nghiệm hoặc tại sao kết quả có thể không hữu ích bao gồm:

Có nhiều căng thẳng cảm xúc hoặc tập thể dục gắng sức trước khi xét nghiệm.

Khó ngủ. Mức độ prolactin cao nhất trong khi ngủ vì vậy nếu không ngủ ngon, mức độ có thể thấp hơn bình thường.

Kích thích núm vú.

Dùng một số loại thuốc, chẳng hạn như thuốc tránh thai, thuốc cao huyết áp, thuốc chống trầm cảm ba vòng hoặc thuốc điều trị bệnh tâm thần, chẳng hạn như phenothiazin.

Sử dụng cocaine.

Có xét nghiệm với chất đánh dấu phóng xạ một tuần trước khi xét nghiệm prolactin.

Điều cần biết thêm

Đàn ông và phụ nữ không mang thai thường có mức độ prolactin thấp. Vấn đề duy nhất được biết do thiếu prolactin là không thể tạo sữa sau khi mang thai. Vì vậy, ngay cả những người có mức độ prolactin thấp bất thường cũng không được điều trị cho tình trạng này.

Đàn ông có thể có xét nghiệm prolactin nếu một người đàn ông thiếu ham muốn tình dục hoặc nếu gặp khó khăn khi cương cứng (rối loạn cương dương). Nồng độ prolactin có thể được kiểm tra khi nồng độ testosterone của một người đàn ông thực sự thấp.

Điều trị khối u tuyến yên sản xuất quá nhiều prolactin bao gồm các loại thuốc (như bromocriptine), loại bỏ tuyến yên hoặc xạ trị vào tuyến. Sự lựa chọn điều trị dựa trên kích thước của khối u và sức khỏe và tuổi của người được điều trị.

Bài viết cùng chuyên mục

Natri (Na) trong máu: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Các chất điện giải khác, chẳng hạn như kali, canxi, clorua, magiê và phốt phát, có thể được kiểm tra cùng lúc với natri

Aldosterone nước tiểu: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Tìm nguyên nhân gây ra huyết áp cao hoặc nồng độ kali thấp, điều này được thực hiện khi nghi ngờ tuyến thượng thận hoạt động quá mức hoặc tăng trưởng tuyến thượng thận bất thường

Xét nghiệm protein nước tiểu (Albumin): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Albumin niệu thường được gây ra bởi tổn thương thận do bệnh tiểu đường, nhưng nhiều vấn đề khác có thể dẫn đến tổn thương thận, chúng bao gồm huyết áp cao, suy tim, xơ gan và lupus

Bilirubin máu: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Khi nồng độ bilirubin cao, da và lòng trắng mắt có thể xuất hiện màu vàng, vàng da có thể do bệnh gan, rối loạn máu hoặc tắc nghẽn ống mật, ống cho phép mật đi từ gan đến ruột non

Agglutinin lạnh: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Bình thường nồng độ agglutinin lạnh trong máu thấp, nhưng ung thư hạch hoặc một số bệnh nhiễm trùng, như viêm phổi do mycoplasma, có thể mức agglutinin lạnh tăng lên

Thời gian thromboplastin từng phần (PTT): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

PTT hoặc aPTT dài hơn bình thường, có thể có nghĩa là thiếu, hoặc mức độ thấp của một trong các yếu tố đông máu, hoặc một chất khác cần thiết để đông máu

Kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt (PSA): ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Xét nghiệm sàng lọc ung thư, kiểm tra xem ung thư có thể xuất hiện khi kết quả từ các xét nghiệm khác, và theo dõi ung thư tuyến tiền liệt

Glycohemoglobin (HbA1c, A1c): ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Glycohemoglobin rất hữu ích cho một người mắc bệnh tiểu đường, kết quả xét nghiệm A1c không thay đổi trong chế độ ăn uống, tập thể dục hoặc thuốc

Điện di protein huyết thanh (SPEP): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Điện di protein huyết thanh, thường được thực hiện, để giúp chẩn đoán, và theo dõi nhiều tình trạng khác nhau

Ý nghĩa chỉ số tinh dịch đồ trong vô sinh nam

< 50% tinh trùng di động về phía trước (loại a và b) và < 20% tinh trùng loại a: suy nhược tinh trùng. < 30% tinh trùng có hình dạng bình thường: dị dạng tinh trùng

Áp lực thẩm thấu niệu: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Xét nghiệm giúp để chẩn đoán phân biệt giữa tăng nỉtơ máu nguồn gốc trước thận với hoại tử ống thận cấp do thiếu máu cục bộ gây nên

Xét nghiệm ức chế Dexamethasone qua đêm

Thông thường, khi tuyến yên tạo ra ít hormone tuyến thượng thận (ACTH), tuyến thượng thận tạo ra ít cortisol hơn. Dexamethasone, giống như cortisol, làm giảm lượng ACTH do tuyến yên tiết ra.

Globulin mang thyroxin (TBG): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Xét nghiệm cung cấp các thông tin giúp chẩn đoán phân biệt giữa các bệnh lý thực sự của tuyến giáp với các bệnh lý không phải tại tuyến giáp gây biến đổi nồng độ TBG

Globulin miễn dịch: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Xét nghiệm Globulin miễn dịch, được thực hiện để đo mức độ của globulin miễn dịch, còn được gọi là kháng thể, trong máu

Cortisol trong máu: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Thông thường, nồng độ cortisol tăng trong những giờ sáng sớm và cao nhất khoảng 7 giờ sáng, nó giảm rất thấp vào buổi tối và trong giai đoạn đầu của giấc ngủ

Globulin tủa lạnh: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Khi bệnh nhân mang globulin tủa lạnh trong máu tiếp xúc với lạnh, có thể thấy xuất hiện các biến cố mạch máu tại các phẩn xa của chi

Axít uríc: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm acid urique, uric acid

Trong trường hợp viêm khớp, định lượng axit uric trong dịch khớp hữu ích trong chẩn đoán phân biệt giữa viêm khớp do tăng axit uric trong máu

Xét nghiệm virus viêm gan C: ý nghĩa lâm sàng giá trị kết quả

Xét nghiệm định lượng vi rút viêm gan C thường được sử dụng trước và trong khi điều trị, để tìm hiểu thời gian điều trị cần được đưa ra và để kiểm tra hiệu quả điều trị

Xét nghiệm mồ hôi: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Xét nghiệm mồ hôi, nên được thực hiện tại các phòng xét nghiệm thực hiện một số lượng lớn các xét nghiệm mồ hôi, và có kỹ năng kiểm tra, và diễn giải kết quả

Xét nghiệm Alanine Aminotransferase (ALT): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Các giá trị bình thường được liệt kê, được gọi là phạm vi tham chiếu, chỉ là một hướng dẫn, các phạm vi này khác nhau từ phòng xét nghiệm đến phòng xét nghiệm khác

Giardia: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm kháng nguyên với bệnh

Những xét nghiệm này đặc hiệu cho Giardia lamblia và không kiểm tra các bệnh nhiễm trùng đường ruột khác gây ra các triệu chứng tương tự

Protein phản ứng C nhạy cảm cao (hs-CRP): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Xét nghiệm Protein phản ứng C nhạy cảm cao khác với xét nghiệm CRP tiêu chuẩn, xét nghiệm tiêu chuẩn đo mức protein cao để tìm ra các bệnh khác nhau gây viêm

Glucose máu: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Định lượng nồng độ glucose máu sê cho các kết quả khác biệt khi xét nghiệm được thực hiện trên máu toàn phần hay trên huyết tương do các hồng cầu chứa rất ít glucose

Xét nghiệm Coombs (gián tiếp và trực tiếp): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Xét nghiệm Coombs trực tiếp tìm thấy các kháng thể gắn vào các tế bào hồng cầu, các kháng thể có thể là cơ thể tạo ra do bệnh hoặc những người truyền máu

Aldolase: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Một số phòng xét nghiệm vẫn yêu cầu bệnh nhân nhịn ăn trước khi lấy máu xét nghiệm để làm tăng tính chính xác của kết quả xét nghiệm