- Trang chủ
- Xét nghiệm
- Các chỉ số xét nghiệm và ý nghĩa
- Catecholamine nước tiểu: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Catecholamine nước tiểu: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Biên tập viên: Trần Tiến Phong
Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương
Nhận định chung
Catecholamine là những hoóc môn được tạo ra chủ yếu bởi tuyến thượng thận như là một phản ứng đối với căng thẳng.
Khi cảm thấy căng thẳng, những hormone này làm tăng nhịp tim, huyết áp, nhịp thở, sức mạnh cơ bắp và sự tỉnh táo của tinh thần. Nó cũng làm giảm lượng máu đi đến da và ruột. Chúng làm tăng máu đi đến các cơ quan chính, chẳng hạn như não, tim và thận. Điều này giúp cơ thể chuẩn bị cho các phản ứng.
Cơ thể phá vỡ các hormone này và chuyển chúng vào nước tiểu. Xét nghiệm này đo lường lượng hormone này có trong nước tiểu trong khoảng thời gian 24 giờ.
Chỉ định xét nghiệm
Xét nghiệm catecholamine được thực hiện để giúp chẩn đoán một khối u hiếm ở tuyến thượng thận gọi là pheochromocytoma.
Các khối u như thế này có thể khiến tuyến thượng thận tiết ra quá nhiều hormone. Và điều đó có thể gây ra huyết áp cao, đổ mồ hôi quá nhiều, đau đầu, nhịp tim nhanh và run.
Chuẩn bị xét nghiệm
Có thể được yêu cầu tránh một số loại thực phẩm và chất lỏng trong 2 đến 3 ngày trước khi thử nghiệm. Chúng bao gồm:
Caffeine, chẳng hạn như cà phê, trà, ca cao và sô cô la.
Amin. Chúng được tìm thấy trong chuối, quả óc chó, bơ, đậu fava, phô mai, bia và rượu vang đỏ.
Bất kỳ thực phẩm hoặc chất lỏng với vani.
Cam thảo.
Không sử dụng thuốc lá trong suốt quá trình thu thập nước tiểu 24 giờ.
Hãy chắc chắn để giữ ấm trong 24 giờ. Bị lạnh có thể làm tăng mức catecholamine.
Uống nhiều nước trong 24 giờ để tránh mất nước.
Nhiều loại thuốc có thể thay đổi kết quả của xét nghiệm này. Hãy chắc chắn nói với bác sĩ về tất cả các loại thuốc không theo toa và thuốc theo toa.
Bác sĩ có thể yêu cầu dừng một số loại thuốc, chẳng hạn như thuốc huyết áp, trước khi xét nghiệm. Không dùng thuốc cảm lạnh hoặc dị ứng, aspirin hoặc thuốc giảm cân trong 2 tuần trước khi xét nghiệm.
Nói chuyện với bác sĩ về bất kỳ mối quan tâm nào về nhu cầu xét nghiệm, rủi ro của nó, cách thức thực hiện hoặc kết quả sẽ có ý nghĩa gì.
Thực hiện xét nghiệm
Xét nghiệm này thường được thực hiện tại nhà. Phải thu thập tất cả nước tiểu sản xuất trong khoảng thời gian 24 giờ.
Bắt đầu thu thập nước tiểu vào buổi sáng. Khi lần đầu tiên thức dậy, làm trống bàng quang. Viết thời gian đi tiểu để đánh dấu sự bắt đầu của thời gian thu thập 24 giờ.
Trong 24 giờ tới, thu thập tất cả nước tiểu. Bác sĩ hoặc phòng xét nghiệm thường sẽ cung cấp cho một thùng chứa lớn chứa khoảng 4 L (1 gal). Các thùng chứa có một lượng nhỏ chất bảo quản trong đó. Đi tiểu vào một hộp nhỏ, sạch. Sau đó đổ nước tiểu vào thùng chứa lớn. Đừng chạm vào bên trong thùng bằng ngón tay.
Giữ hộp lớn trong tủ lạnh khi không sử dụng.
Làm trống bàng quang lần cuối cùng tại hoặc ngay trước khi kết thúc thời gian 24 giờ. Thêm nước tiểu này vào thùng chứa lớn, và ghi lại thời gian.
Không để giấy vệ sinh, lông mu, phân, máu kinh nguyệt hoặc các chất lạ khác trong mẫu nước tiểu.
Cảm thấy khi xét nghiệm
Lấy mẫu nước tiểu 24 giờ không gây đau.
Rủi ro của xét nghiệm
Mẫu nước tiểu 24 giờ không gây ra bất kỳ vấn đề.
Ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm
Xét nghiệm catecholamine đo lượng hormone epinephrine, norepinephrine và dopamine trong nước tiểu. Xét nghiệm cũng thường đo lượng axit vanillylmandelic (VMA), metanephrine và Normetanephrine.
Bình thường
Những con số này chỉ là một hướng dẫn. Phạm vi "bình thường" thay đổi từ phòng xét nghiệm đến phòng xét nghiệm khác. Phòng xét nghiệm có thể có một phạm vi khác nhau. Kết quả của phòng xét nghiệm sẽ hiển thị phạm vi mà phòng xét nghiệm sử dụng. Ngoài ra, bác sĩ sẽ đánh giá kết quả dựa trên sức khỏe và các yếu tố khác. Vì vậy, một số nằm ngoài phạm vi bình thường ở đây vẫn có thể là bình thường.
Catecholamine trong mẫu nước tiểu 24 giờ |
|
Catecholamine tự do |
Ít hơn 100 microgam (mcg) hoặc dưới 591 nanomole (nmol) |
Epinephrine |
Dưới 20 mcg hoặc ít hơn 109 nmol |
Norepinephrine |
15 - 80 mcg hoặc 89 - 473nmol |
Dopamine |
65 - 400 mcg hoặc 420 - 2612 nmol |
Normetanephrine |
105 - 354 mcg hoặc 573 - 1933 nmol |
Metanephrine |
74 - 297 mcg hoặc 375 – 1506 nmol |
Axit Vanillylmandelic (VMA) |
Dưới 9 miligam (mg) hoặc dưới 45 micromol (mcmol) |
Giá trị nước tiểu bình thường khác nhau ở trẻ em tùy thuộc vào độ tuổi của chúng.
Giá trị cao
Nồng độ catecholamines tự do cao, axit vanillylmandelic (VMA) hoặc metanephrine có thể có nghĩa là một khối u tuyến thượng thận hoặc loại khối u khác.
Bất kỳ căng thẳng lớn nào, chẳng hạn như bỏng, nhiễm trùng toàn thân (nhiễm trùng huyết), bệnh tật, phẫu thuật hoặc chấn thương, có thể gây ra mức độ cao.
Nhiều loại thuốc huyết áp cũng có thể gây ra mức độ cao.
Giá trị thấp
Giá trị thấp có thể được gây ra bởi bệnh tiểu đường hoặc một số vấn đề về hệ thống thần kinh.
Yếu tố ảnh hưởng đến xét nghiệm
Có thể không thể làm xét nghiệm hoặc kết quả có thể không hữu ích nếu:
Tập thể dục.
Có căng thẳng cảm xúc cực độ.
Có phẫu thuật, chấn thương, hoặc bệnh tật.
Dùng một số loại thuốc, như aspirin, nitroglycerin, thuốc chống trầm cảm ba vòng, tetracycline, theophylline hoặc một số loại thuốc huyết áp.
Sử dụng nicotine, rượu hoặc cocaine.
Uống thuốc ho, cảm lạnh hoặc xoang.
Ăn hoặc uống thực phẩm có caffeine.
Điều cần biết thêm
Xét nghiệm nước tiểu 24 giờ tốt hơn xét nghiệm máu để tìm nồng độ catecholamine cao.
Bài viết cùng chuyên mục
Lipase: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Các xét nghiệm máu khác, có thể được thực hiện cùng lúc với xét nghiệm lipase, bao gồm canxi, glucose, phốt pho, triglyceride, alanine aminotransferase
Amylase: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Amylase là một enzym được sản xuất chủ yếu ở tụy và các tuyến nước bọt và với một lượng không đáng kể ở gan và vòi trứng
Ý nghĩa xét nghiệm chẩn đoán bệnh khớp
Phương pháp ngưng kết latex cho phép phân biệt viêm đa khớp mạn tiến triển với bệnh thấp khớp (articulation rhematism) hoặc với sốt thấp (rheumatic fever), 2 bệnh này RF không có mặt trong huyết thanh
Canxi (Ca) nước tiểu: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm
Các xét nghiệm khác có thể được thực hiện để tìm ra nguyên nhân gây ra nồng độ canxi trong nước tiểu bất thường bao gồm hormone tuyến cận giáp, clorua, phosphatase kiềm và vitamin D
Sinh thiết hạch bạch huyết: ý nghĩa lâm sàng kết quả sinh thiết
Một số sinh thiết hạch, có thể được thực hiện bằng các công cụ đặc biệt, trong đó một ống soi nhỏ được sử dụng, để lấy hạch bạch huyết ra
Bạch cầu đơn nhân: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Xét nghiệm monospot, trên một mẫu máu nhỏ lấy từ đầu ngón tay, hoặc tĩnh mạch, xét nghiệm kháng thể EBV trên mẫu máu lấy từ tĩnh mạch
Alpha1 antitrypsin: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Dù nguyên nhân là do di truyền hay mắc phải, thiếu hụt Alpha1 antitrypsin khiến cho các enzym tiêu protein có cơ hội gây tổn thương mô phổi
Xét nghiệm Renin: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm
Xét nghiệm renin, thường được thực hiện cùng lúc với xét nghiệm aldosterone, có thể có nồng độ cao cả renin, và aldosterone trong máu
Bilirubin máu: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Khi nồng độ bilirubin cao, da và lòng trắng mắt có thể xuất hiện màu vàng, vàng da có thể do bệnh gan, rối loạn máu hoặc tắc nghẽn ống mật, ống cho phép mật đi từ gan đến ruột non
Chì: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Phụ nữ mang thai tiếp xúc với chì có thể truyền nó cho em bé, thai nhi, chì cũng có thể được truyền cho em bé qua sữa mẹ
Gamma globulin: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm globulin miễn dịch
Các gama globulin có tất cả các đặc tính cơ bản về khả năng phản ửng đối với các kháng nguyên đặc hiệu do đó chúng cũng có các đặc tính miễn dịch
Xét nghiệm protein nước tiểu (Albumin): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Albumin niệu thường được gây ra bởi tổn thương thận do bệnh tiểu đường, nhưng nhiều vấn đề khác có thể dẫn đến tổn thương thận, chúng bao gồm huyết áp cao, suy tim, xơ gan và lupus
Xét nghiệm Chorionic Gonadotropin (HCG): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Nồng độ HCG cũng được xét nghiệm khi có thể có mô không bình thường trong tử cung, cũng có thể được thực hiện để tìm kiếm mang thai giả hoặc ung thư
Xét nghiệm virus viêm gan C: ý nghĩa lâm sàng giá trị kết quả
Xét nghiệm định lượng vi rút viêm gan C thường được sử dụng trước và trong khi điều trị, để tìm hiểu thời gian điều trị cần được đưa ra và để kiểm tra hiệu quả điều trị
Áp lực thẩm thấu niệu: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Xét nghiệm giúp để chẩn đoán phân biệt giữa tăng nỉtơ máu nguồn gốc trước thận với hoại tử ống thận cấp do thiếu máu cục bộ gây nên
Hồng cầu máu: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Hồng cầu là các tế bào không nhân có dạng giống như một đĩa hai mặt lõm, được sinh ra trong tủy xương và bị phá hủy trong lách
Kali (K) nước tiểu: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm
Xét nghiệm nước tiểu, để kiểm tra nồng độ kali, được thực hiện để tìm nguyên nhân, dẫn đến kết quả xét nghiệm kali máu thấp, hoặc cao
Hormon tăng trưởng (GH): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Hormon tăng trưởng GH là một polypeptid, chức năng chính cùa hormon này là kích thích sự phát triển, tổng hợp protein, sử dụng axit béo, huy động insulin và sản xuất RNA
Ý nghĩa xét nghiệm dấu ấn ung thư và bệnh xã hội
Giá trị chính của AFP là theo dõi tiến trình bệnh và hiệu quả điều trị K tế bào gan nguyên phát, K tinh hoàn sau điều trị phẫu thuật, xạ trị hoặc hoá trị liệu
Hormon kích thích tạo nang trứng (FSH): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Trong giai đoạn tạo hoàng thể, FSH kích thích sự sản xuất progesteron và hormon này cùng với estradiol, tạo thụận lợi cho đáp ứng của buồng trứng với LH
Brain Natriuretic Peptide (BNP): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Nếu tim phải làm việc vất vả hơn bình thường trong một khoảng thời gian dài, chẳng hạn như do suy tim, tim sẽ giải phóng nhiều BNP hơn, làm tăng nồng độ BNP trong máu
Xét nghiệm gen ung thư vú (BRCA): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Nguy cơ ung thư vú và buồng trứng của phụ nữ cao hơn nếu có thay đổi gen BRCA1 hoặc BRCA2, đàn ông có những thay đổi gen này có nguy cơ mắc ung thư vú cao hơn
Xét nghiệm virus viêm gan B: ý nghĩa lâm sàng giá trị kết quả
Kháng thể viêm gan có thể mất vài tuần hoặc vài tháng để phát triển, vì vậy, một người bị nhiễm bệnh có thể có kiểm tra âm tính khi mới nhiễm trùng
Hormon cận giáp (PTH): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Không nên đánh giá đơn độc nồng độ PTH, do PTH có tác động tới cả nồng độ canxi và phospho, vì vậy cũng thường cần được đánh giá nồng độ của cả hai ion này
Xét nghiệm bệnh Lyme: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Bệnh Lyme có thể khó chẩn đoán, vì các triệu chứng tương tự như bệnh khác, nếu nghĩ rằng mắc bệnh Lyme, bác sĩ sẽ kiểm tra lâm sàng và xét nghiệm