Catecholamine nước tiểu: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

2019-06-07 04:08 PM
Catecholamine làm giảm lượng máu đi đến da và ruột, làm tăng máu đi đến các cơ quan chính, chẳng hạn như não, tim và thận, điều này giúp cơ thể chuẩn bị cho các phản ứng

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Nhận định chung

Catecholamine là những hoóc môn được tạo ra chủ yếu bởi tuyến thượng thận như là một phản ứng đối với căng thẳng.

Khi cảm thấy căng thẳng, những hormone này làm tăng nhịp tim, huyết áp, nhịp thở, sức mạnh cơ bắp và sự tỉnh táo của tinh thần. Nó cũng làm giảm lượng máu đi đến da và ruột. Chúng làm tăng máu đi đến các cơ quan chính, chẳng hạn như não, tim và thận. Điều này giúp cơ thể chuẩn bị cho các phản ứng.

Cơ thể phá vỡ các hormone này và chuyển chúng vào nước tiểu. Xét nghiệm này đo lường lượng hormone này có trong nước tiểu trong khoảng thời gian 24 giờ.

Chỉ định xét nghiệm

Xét nghiệm catecholamine được thực hiện để giúp chẩn đoán một khối u hiếm ở tuyến thượng thận gọi là pheochromocytoma.

Các khối u như thế này có thể khiến tuyến thượng thận tiết ra quá nhiều hormone. Và điều đó có thể gây ra huyết áp cao, đổ mồ hôi quá nhiều, đau đầu, nhịp tim nhanh và run.

Chuẩn bị xét nghiệm

Có thể được yêu cầu tránh một số loại thực phẩm và chất lỏng trong 2 đến 3 ngày trước khi thử nghiệm. Chúng bao gồm:

Caffeine, chẳng hạn như cà phê, trà, ca cao và sô cô la.

Amin. Chúng được tìm thấy trong chuối, quả óc chó, bơ, đậu fava, phô mai, bia và rượu vang đỏ.

Bất kỳ thực phẩm hoặc chất lỏng với vani.

Cam thảo.

Không sử dụng thuốc lá trong suốt quá trình thu thập nước tiểu 24 giờ.

Hãy chắc chắn để giữ ấm trong 24 giờ. Bị lạnh có thể làm tăng mức catecholamine.

Uống nhiều nước trong 24 giờ để tránh mất nước.

Nhiều loại thuốc có thể thay đổi kết quả của xét nghiệm này. Hãy chắc chắn nói với bác sĩ về tất cả các loại thuốc không theo toa và thuốc theo toa.

Bác sĩ có thể yêu cầu dừng một số loại thuốc, chẳng hạn như thuốc huyết áp, trước khi xét nghiệm. Không dùng thuốc cảm lạnh hoặc dị ứng, aspirin hoặc thuốc giảm cân trong 2 tuần trước khi xét nghiệm.

Nói chuyện với bác sĩ về bất kỳ mối quan tâm nào về nhu cầu xét nghiệm, rủi ro của nó, cách thức thực hiện hoặc kết quả sẽ có ý nghĩa gì.

Thực hiện xét nghiệm

Xét nghiệm này thường được thực hiện tại nhà. Phải thu thập tất cả nước tiểu sản xuất trong khoảng thời gian 24 giờ.

Bắt đầu thu thập nước tiểu vào buổi sáng. Khi lần đầu tiên thức dậy, làm trống bàng quang. Viết thời gian đi tiểu để đánh dấu sự bắt đầu của thời gian thu thập 24 giờ.

Trong 24 giờ tới, thu thập tất cả nước tiểu. Bác sĩ hoặc phòng xét nghiệm thường sẽ cung cấp cho một thùng chứa lớn chứa khoảng 4 L (1 gal). Các thùng chứa có một lượng nhỏ chất bảo quản trong đó. Đi tiểu vào một hộp nhỏ, sạch. Sau đó đổ nước tiểu vào thùng chứa lớn. Đừng chạm vào bên trong thùng bằng ngón tay.

Giữ hộp lớn trong tủ lạnh khi không sử dụng.

Làm trống bàng quang lần cuối cùng tại hoặc ngay trước khi kết thúc thời gian 24 giờ. Thêm nước tiểu này vào thùng chứa lớn, và ghi lại thời gian.

Không để giấy vệ sinh, lông mu, phân, máu kinh nguyệt hoặc các chất lạ khác trong mẫu nước tiểu.

Cảm thấy khi xét nghiệm

Lấy mẫu nước tiểu 24 giờ không gây đau.

Rủi ro của xét nghiệm

Mẫu nước tiểu 24 giờ không gây ra bất kỳ vấn đề.

Ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Xét nghiệm catecholamine đo lượng hormone epinephrine, norepinephrine và dopamine trong nước tiểu. Xét nghiệm cũng thường đo lượng axit vanillylmandelic (VMA), metanephrine và Normetanephrine.

Bình thường

Những con số này chỉ là một hướng dẫn. Phạm vi "bình thường" thay đổi từ phòng xét nghiệm đến phòng xét nghiệm khác. Phòng xét nghiệm có thể có một phạm vi khác nhau. Kết quả của phòng xét nghiệm sẽ hiển thị phạm vi mà phòng xét nghiệm sử dụng. Ngoài ra, bác sĩ sẽ đánh giá kết quả dựa trên sức khỏe và các yếu tố khác. Vì vậy, một số nằm ngoài phạm vi bình thường ở đây vẫn có thể là bình thường.

Catecholamine trong mẫu nước tiểu 24 giờ

Catecholamine tự do

Ít hơn 100 microgam (mcg) hoặc dưới 591 nanomole (nmol)

Epinephrine

Dưới 20 mcg hoặc ít hơn 109 nmol

Norepinephrine

15 - 80 mcg hoặc 89 - 473nmol

Dopamine

65 - 400 mcg hoặc 420 - 2612 nmol

Normetanephrine

105 - 354 mcg hoặc 573 - 1933 nmol

Metanephrine

74 - 297 mcg hoặc 375 – 1506 nmol

Axit Vanillylmandelic (VMA)

Dưới 9 miligam (mg) hoặc dưới 45 micromol (mcmol)

Giá trị nước tiểu bình thường khác nhau ở trẻ em tùy thuộc vào độ tuổi của chúng.

Giá trị cao

Nồng độ catecholamines tự do cao, axit vanillylmandelic (VMA) hoặc metanephrine có thể có nghĩa là một khối u tuyến thượng thận hoặc loại khối u khác.

Bất kỳ căng thẳng lớn nào, chẳng hạn như bỏng, nhiễm trùng toàn thân (nhiễm trùng huyết), bệnh tật, phẫu thuật hoặc chấn thương, có thể gây ra mức độ cao.

Nhiều loại thuốc huyết áp cũng có thể gây ra mức độ cao.

Giá trị thấp

Giá trị thấp có thể được gây ra bởi bệnh tiểu đường hoặc một số vấn đề về hệ thống thần kinh.

Yếu tố ảnh hưởng đến xét nghiệm

Có thể không thể làm xét nghiệm hoặc kết quả có thể không hữu ích nếu:

Tập thể dục.

Có căng thẳng cảm xúc cực độ.

Có phẫu thuật, chấn thương, hoặc bệnh tật.

Dùng một số loại thuốc, như aspirin, nitroglycerin, thuốc chống trầm cảm ba vòng, tetracycline, theophylline hoặc một số loại thuốc huyết áp.

Sử dụng nicotine, rượu hoặc cocaine.

Uống thuốc ho, cảm lạnh hoặc xoang.

Ăn hoặc uống thực phẩm có caffeine.

Điều cần biết thêm

Xét nghiệm nước tiểu 24 giờ tốt hơn xét nghiệm máu để tìm nồng độ catecholamine cao.

Bài viết cùng chuyên mục

Xét nghiệm chức năng gan: đánh giá bệnh gan hoặc tình trạng sản xuất protein

Kết quả xét nghiệm chức năng gan bất thường không phải lúc nào cũng chỉ ra bệnh gan, bác sĩ sẽ giải thích kết quả và ý nghĩa của chúng

Áp lực thẩm thấu niệu: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Xét nghiệm giúp để chẩn đoán phân biệt giữa tăng nỉtơ máu nguồn gốc trước thận với hoại tử ống thận cấp do thiếu máu cục bộ gây nên

Xét nghiệm Hormone vỏ thượng thận (ACTH): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

ACTH được tạo ra trong tuyến yên để đáp ứng với việc giải phóng một loại hormone khác, được gọi là hormone giải phóng corticotropin, bởi vùng dưới đồi

Đường huyết (máu) và HbA1c: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Thông thường, lượng đường trong máu tăng nhẹ sau khi ăn, sự gia tăng này làm cho tuyến tụy giải phóng insulin để mức đường huyết không quá cao

Amoniac máu: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Nồng độ amoniac trong máu tăng lên khi gan không thể chuyển đổi amoniac thành urê, điều này có thể được gây ra bởi xơ gan hoặc viêm gan nặng

Xét nghiệm gen ung thư vú (BRCA): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Nguy cơ ung thư vú và buồng trứng của phụ nữ cao hơn nếu có thay đổi gen BRCA1 hoặc BRCA2, đàn ông có những thay đổi gen này có nguy cơ mắc ung thư vú cao hơn

Androstenedion máu: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Androstenedion được tế bào gan và mô mỡ chuyển thành estron, Estron là một dạng của estrogen với hoạt lực tương đối thấp so với estradiol

Canxi: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Khẩu phần canxi trong thức ăn vào khoảng 1g mỗi ngày và được cung cấp chủ yếu bởi sữa, các chế phẩm của sữa và lòng trắng trứng

AFP: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm Alpha fetoprotein

Đánh giá nồng độ alpha fetoprotein huyết thanh của mẹ là một xét nghiệm sàng lọc hữu hiệu để phát hiện các khuyết tật ống thần kinh của bào thai

Globulin miễn dịch: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Xét nghiệm Globulin miễn dịch, được thực hiện để đo mức độ của globulin miễn dịch, còn được gọi là kháng thể, trong máu

Thời gian thromboplastin từng phần (PTT): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

PTT hoặc aPTT dài hơn bình thường, có thể có nghĩa là thiếu, hoặc mức độ thấp của một trong các yếu tố đông máu, hoặc một chất khác cần thiết để đông máu

Agglutinin lạnh: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Bình thường nồng độ agglutinin lạnh trong máu thấp, nhưng ung thư hạch hoặc một số bệnh nhiễm trùng, như viêm phổi do mycoplasma, có thể mức agglutinin lạnh tăng lên

ACTH: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Nồng độ ACTH máu có các biến đổi theo nhịp ngày đêm, với nồng độ đỉnh xảy ra trong thời gian từ 6 đến 8 giờ sáng và nồng độ đáy

C - peptid: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Insulin và peptid C được giải phóng với lượng tương đương vào tuần hoàn, vi vậy nồng độ C peptid có mối tương quan với nồng độ insulin nội sinh

Khí máu động mạch: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Máu cho xét nghiệm xét nghiệm khí máu động mạch được lấy từ động mạch, hầu hết các xét nghiệm máu khác được thực hiện trên một mẫu máu lấy từ tĩnh mạch

Ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm tổng phân tích nước tiểu

Protein xuất hiện trong nước tiểu khi viêm thận cấp, bệnh thận do đái tháo đường, viêm cầu thận, hội chứng suy tim xung huyết.

Aspartate Aminotransferase (AST): ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm men gan

Lượng AST trong máu liên quan trực tiếp đến mức độ tổn thương mô, sau khi thiệt hại nghiêm trọng, nồng độ AST tăng trong 6 đến 10 giờ và duy trì ở mức cao trong khoảng 4 ngày

Xét nghiệm Ketone: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Ketone có thể được kiểm tra trong phòng xét nghiệm, hoặc bằng cách sử dụng xét nghiệm máu, hoặc nước tiểu tại nhà

Ý nghĩa chỉ số tinh dịch đồ trong vô sinh nam

< 50% tinh trùng di động về phía trước (loại a và b) và < 20% tinh trùng loại a: suy nhược tinh trùng. < 30% tinh trùng có hình dạng bình thường: dị dạng tinh trùng

Độc tố Clostridium Difficile: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

C difficile có thể truyền từ người này sang người khác, nhưng nhiễm trùng là phổ biến nhất ở những người dùng thuốc kháng sinh hoặc đã dùng chúng gần đây

Xét nghiệm Renin: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Xét nghiệm renin, thường được thực hiện cùng lúc với xét nghiệm aldosterone, có thể có nồng độ cao cả renin, và aldosterone trong máu

Creatine Kinase: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Creatine Kinase được tạo thành từ ba loại enzyme nhỏ hơn, được gọi là isoenzyme, MM, MB và BB, không chỉ nhìn vào tổng mức CK mà còn ở cấp độ của những bộ phận

Urê nitơ máu: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Xét nghiệm nitơ urê máu có thể được thực hiện với xét nghiệm creatinine máu, mức creatinine trong máu cũng cho biết thận hoạt động như thế nào

Carboxyhemoglobin: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm trong ngộ độc CO

Có khoảng chồng chéo giữa giá trị nồng độ carboxyhemoglobin ở người nghiện thuốc lá mạn tính với giá trị nồng độ hemoglobin ở đối tượng bị ngộ độc khí CO

Độ thẩm thấu máu: ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm

Xét nghiệm hữu ích để đánh giá tình trạng cô đặc của nước tiểu: bình thường thận thải trừ nước tiểu được cô đặc hơn gấp 3 lần so với huyết tương