Thực hành chẩn đoán và điều trị viêm phổi

Viêm phổi là những trường hợp virus hoặc vi khuẩn gây viêm nhiễm ở phổi, có thể ở một thùy của phổi (viêm phổi thùy) hoặc khởi phát từ phế quản rồi lan sang mô phổi (viêm phế quản – phổi). Viêm phổi thường gặp ở những đối tượng mà cơ thể có sức đề kháng yếu, chẳng hạn như trẻ em, người già, và những người thường dùng những chất có hại cho cơ thể như thuốc lá, rượu bia... Bệnh cũng có tỷ lệ cao hơn ở nam giới so với nữ giới.

Nguyên nhân

Hầu hết các trường hợp viêm phổi là do virus hoặc vi khuẩn.

Một số rất ít có thể do các loại nấm, mốc, động vật đơn bào.

Một số ít trường hợp viêm phổi không do nhiễm trùng, thường là do:

Dị ứng với một số tác nhân như bụi, lông súc vật...

Phản ứng với chất phóng xạ.

Tác dụng phụ của một số loại thuốc như amiodaron, azathioprin...

Chẩn đoán

Chẩn đoán dựa vào các triệu chứng thực thể như:

Ho có đàm, thường có màu nửa vàng nửa xanh.

Sốt (nhưng ở người già và trẻ em đôi khi không có sốt), kèm theo cảm giác ớn lạnh

Khó thở.

Đau ngực kiểu viêm màng phổi, thường xuất hiện khi có tràn dịch màng phổi.

Ho ra máu.

Nôn hoặc tiêu chảy ở trẻ em.

Chóng mặt, dễ té ngã hoặc có dấu hiệu lơ mơ, lú lẫn ở người già.

Tiểu ít, nước tiểu sẫm màu.

Một số biện pháp kiểm tra sau đây có thể hỗ trợ cho kết quả chẩn đoán:

Chụp X quang lồng ngực nếu các triệu chứng không cho phép chẩn đoán chắc chắn. Có thể thấy đám mờ hình tam giác chiếm một thùy hay một phân thùy.

Xét nghiệm đờm và nuôi cấy vi khuẩn để xác định nguyên nhân.

Dùng que thử nước tiểu tìm ceton (ketone) nếu nghi ngờ có mất nước.

Nghe phổi thấy có tiếng ran nổ thô, tiếng thổi ống, rì rào phế nang giảm ở thùy phổi bị viêm.

Điều trị

Những trường hợp có triệu chứng ở mức nghiêm trọng, các đối tượng có sức đề kháng yếu như trẻ em, người già, người bị tổn thương hệ miễn dịch, tiểu đường... nên được chuyển đến điều trị tại bệnh viện để theo dõi và xử trí kịp thời các biến chứng.

Với các bệnh nhân có sức khỏe bình thường và không có các biến chứng phức tạp có thể điều trị bắt đầu với viên amoxycillin 500mg, mỗi ngày uống 3 lần, hoặc erythromycin 500mg mỗi ngày 4 lần.

Có thể cho dùng một loại thuốc kháng viêm không steroid để làm giảm các triệu chứng.

Nếu sốt không thuyên giảm trong vòng 48 giờ hoặc có các dấu hiệu bệnh phát triển toàn thân, cần chuyển ngay bệnh nhân vào điều trị tại bệnh viện.