Thực hành chẩn đoán và điều trị thiếu máu khi mang thai

Hiện tượng thiếu máu nặng trong thời gian mang thai đặc biệt nguy hiểm vì có thể làm tăng nguy cơ tử vong chu sinh. Kèm theo đó, nếu có xuất huyết hậu sản sẽ đe dọa đến tính mạng người mẹ và thai nhi. Do đó, thai phụ thiếu máu cần được phát hiện sớm để có những biện pháp điều trị kịp thời.

Chẩn đoán

Hemoglobin được đo thường xuyên vào những lần khám thai.

Nồng độ hemoglobin giảm xuống trong thời gian mang thai do máu loãng. Mức độ giảm thấp trung bình thường là 10g/dl đến 11g/dl, so với nồng độ bình thường ở nữ giới là 11,5g/dl đến 16g/dl. Do đó, thiếu máu khi mang thai được chẩn đoán xác định khi nồng độ hemoglobin < 10 g/dl.

Điều trị

Hầu hết các trường hợp thiếu máu nhẹ thường là do thiếu sắt (Fe) và được điều trị bằng Pregaday mỗi ngày một viên (chứa 100mg sắt nguyên tố và 350μg folat). Kiểm tra nồng độ hemoglobin sau 2 tuần điều trị. Hiệu quả điều trị được xác định khi nồng độ hemoglobin tăng ít nhất là 0,5g/dl mỗi tuần. Nếu không đạt hiệu quả này, hoặc tình trạng thiếu máu trở nên nghiêm trọng hơn, có thể tăng gấp đôi liều dùng. Sau 2 tuần tăng liều, kiểm tra nồng độ hemoglobin, nếu ở mức <9g/dl, nên chuyển đến bác sĩ chuyên khoa.

Điều trị dự phòng bằng viên sắt: Nên áp dụng đối với các phụ nữ có nguy cơ thiếu sắt cao, chẳng hạn như những người đã sinh con nhiều lần, có tiền sử thiếu máu thiếu sắt, sống trong những gia đình có chế độ ăn uống nghèo dinh dưỡng, người ăn chay...

Điều trị dự phòng với folat: Nên áp dụng đối với tất cả phụ nữ mang thai, với liều 400μg mỗi ngày trong

3 tháng đầu tiên của thai kỳ. Tăng liều đến 500μg đối với các phụ nữ có nguy cơ như:

Trước đây đã sinh con bị nứt đốt sống hoặc có người thân trong gia đình bị nứt đốt sống.

Có tiền sử thiếu folat.

Khả năng hấp thụ kém.

Bệnh hemoglobin.

Đang điều trị bằng thuốc chống co giật, chẳng hạn như phenytoin (Dihydan, Diphedan...).

Dự đoán sinh đôi, sinh ba...

Đã mang thai nhiều lần.