Thống kinh
Thuốc được dùng khi bắt đầu ra máu kinh sẽ tránh được việc dùng thuốc cẩu thả khi mới có thai, Thuốc được dùng tiếp tục trên cơ sở 2, 3 ngày
Biên tập viên: Trần Tiến Phong
Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương
Thống kinh nguyên phát
Thống kinh nguyên phát là hành kinh đau liên quan với vòng kinh có phóng noãn, khám không thấy bệnh lý thực thể nào. Đau thường bắt đâu trong vòng 1 - 2 năm sau kỳ hành kinh đầu tiên và có thể nặng lên theo thời gian. Tỷ lệ gặp tăng lên cho tới tuổi 20 rồi giảm đi theo tuổi và giảm rõ nét sau đẻ. Có 50 - 75% phụ nữ thống kinh từng đợt và 5 - 6% thống kinh làm mất khả năng lao động.
Thống kinh nguyên phát là đau ở bụng dưới, đau đường giữa, đau dội từng đợt, đau co rút trong tiểu khung, thường lan ra phía sau lưng hoặc mặt trong đùi. Những cơn đau quặn có thể kéo dài một ngày hay hơn và có thể kèm theo buồn nôn, ngất xỉu, ỉa chảy, đau đầu và sốt. Đau do co thắt mạch máu tử cung, thiếu oxy và co bóp kéo dài dưới tác dụng của prostaglandin.
Những phát hiện lâm sàng
Khám tiểu khung giữa hai kỳ hành kinh thấy bình thường, khám trong khi hành kinh có thể gây khó chịu nhưng không tìm thấy dấu hiệu bệnh lý.
Điều trị
Thuốc chống viêm không steroid (ibuprofen, ketoprofen, acid mefenamic, naproxen) thường có tác dụng. Thuốc được dùng khi bắt đầu ra máu kinh sẽ tránh được việc dùng thuốc cẩu thả khi mới có thai. Thuốc được dùng tiếp tục trên cơ sở 2 - 3 ngày. Có thể làm mất phóng noãn và phòng ngừa được thống kinh bằng các thuốc tránh thai uống.
Thống kinh thứ phát
Thống kinh thứ phát íà đau khi hành kinh có nguyên nhân thực thể. Thường bắt đầu ngay sau khi mới hành kinh, đôi khi bắt đầu muộn vào độ tuổi 30 - 40.
Những phát hiện lâm sàng
Hỏi bệnh và khám thực thể thường gợi ý về bệnh lạc nội mạc tử cung hay bệnh viêm tiểu khung. Các nguyên nhân khác có thể là u xơ tử cung dưới niêm mạc, dụng cụ tử cung tránh thai, chít hẹp lỗ cổ tử cung hoặc tử cung có sừng tịt (hiếm gặp).
Chẩn đoán
Soi ổ bụng thường là cần thiết để phân biệt lạc nội mạc tử cung hay bệnh viêm tiểu khung, u xơ tử cung dưới niêm mạc có thể phát hiện được một cách đáng tin cậy nhất nhờ phương pháp chụp cộng hưởng từ hạt nhân, ngoài ra có thể bằng chụp buồng tử cung, bằng soi buồng tử cung hoặc bằng đưa một que thăm dò qua lỗ cổ tử cung trong khi làm thủ thuật nong và nạo tử cung. Chít hẹp cổ tử cung có thể do nạo phá thai gây ra, cơn đau co rút xảy ra vào lúc sắp hành kinh mà không thấy máu chảy ra. Có thể điều trị dễ dàng bằng cách đưa một que thăm dò vào buồng tử cung sau khi đã phong bế bên cạnh cổ tử cung.
Điều trị
Các phương pháp đặc trị:
Sử dụng có chu kỳ thuốc giảm đau bao gồm thuốc chống viêm không steroid trong trường hợp thống kinh nguyên phát có thể có ích, thuốc tránh thai uống có thể làm giảm bệnh đặc biệt trong trường hợp lạc nội mạc tử cung. Danazol và các chất tương đồng GnRH có tác dụng trong việc điều trị lạc nội mạc tử cung.
Các phương pháp phẫu thuật:
Nếu bệnh nhân tỏ ra bệnh tật hoặc bệnh kéo dài thì thường có quyền soi ổ bụng hoặc mở bụng thăm dò. Quyết định của phẫu thuật phụ thuộc vào mức độ bệnh tật của người bệnh và các tổn thương thấy khi mổ.
Bài viết cùng chuyên mục
Viêm cổ tử cung
Nếu chất tiết dịch từ ống cổ tử cung là chất nhầy mủ màu vàng và soi dưới kính hiển vi khô phóng đại lớn trên mỗi kính trường có từ 10 bạch cầu đa nhân trở lên thì gợi ý nghĩ đến chlamydia.
Tránh thai dựa trên cơ sở biết các thời kỳ dễ có thai
Cơ sở của phương pháp là tự người phụ nữ quan sát thấy chất nhầy cổ tử cung tăng, trong và tăng đàn hồi, đau bụng khó chịu một thời gian ngắn vào giữa vòng kinh
Hậu quả của tiếp xúc với diethylstilbestron trong tử cung
Hiện nay tất cả các phụ nữ phơi nhiễm đều được khuyên bước đầu soi cổ tử cung kiểm tra, sơ bộ tìm những vùng biểu mô bất thường của âm đạo vậ cổ tử cùng
Chất xốp, bọt, kem, thạch đông và viên đạn tránh thai
Chất bọt, kem và thạch đông, viên đạn cũng có những lợi ích là sử dụng đơn giản và dễ kiếm, Điều bất lợi của chúng ta là có tỉ lệ thất bại cao hơn so với màng ngăn âm đạo
Giao hợp đau
Giao hợp đau có thể do viêm âm hộ, hay âm đạo, gây ra co thít âm đạo, màng trinh không giãn hoàn toàn, âm đạo không được bôi trơn đầy đủ.
Vô sinh
Những lần khám tư vấn cá nhân được hướng dẫn, đề xuất một xử lý tâm lý tình dục nếu không làm phiền hà hoặc đáng phàn nàn
Màng ngăn âm đạo và mũ cổ tử cung
Vì có một chút nguy cơ gây hội chứng sốc do nhiễm độc, mũ cổ tử cung hay màng ngăn âm đạo đều không được để lâu quá 12 - 18 giờ ở trong âm đạo và cũng không được dùng khi hành kinh.
Các khối u buồng trứng
Một đợt ngăn ngừa phóng noãn trong 2 tháng bằng viên thuốc tránh thai làm cho các nang cơ năng biến mất
Hiếp dâm
Về phía kẻ cưỡng dâm, cưỡng dâm diễn ra trong tình cảm giận dữ, hung hãn và kích thích tình dục. Kẻ cưỡng hiếp thường là một gã đàn ông dùng giao hợp để khủng bố và hạ nhục người phụ nữ.
Bệnh viêm tiểu khung
Những phụ nữ có đau bụng dưới, khám thấy nhạy cảm đau ở phần phụ hoặc tử cung khi di động nên được cân nhác là bị PID và nên được điều trị bằng kháng sinh trừ khi có chẩn đoán
Sa tử cung
Đối với những phụ nữ lớn tuổi, không muốn giao hợp, bịt tắc một phần âm đạo là phẫu thuật đơn giản và có hiệu quả, Treo tử cung vào thành bụng
Viêm âm đạo
Có thể kiểm tra pH của âm đạo, pH thường là cao hơn 4,5 khi bị nhiễm Trichomonas và có thể nhiễm vi khuẩn trong âm đạo. Tiếp đó, khám bằng hai tay để xem tiểu khung có bị viêm nhiễm không.
Chảy máu bất thường tiền mãn kinh
Chảy máu tử cung do rối loạn cơ năng thường là do sự phát triển quá mức của niêm mạc tử cung dưới sự kích thích của progesteron: điều này xảy ra trong những vòng kinh không phóng noãn.
Triệt sản: chỉ định và điều trị
Vài nghiên cứu cho thấy có thể liên quan với ung thư tuyến tiền liệt nhưng bằng chứng còn mỏng manh và không chắc chắn
Hội chứng mãn kinh
Tuổi trung bình của mãn kinh ở các xã hội phương Tây là 51 tuổi. Mãn kinh sớm được định nghĩa là suy buồng trứng và mất kinh trước tuổi 40 thường do di truyền hay tự miễn.
U xơ tử cung
Ở phụ nữ có thai, u xơ đôi khi gây thêm các nguy cơ xảy thai, ngôi bất thường, không lọt được, chuyển dạ đẻ non, đau khu trú, đẻ khó.
Ung thư trong biểu mô của cổ tử cung
Chẩn đoán phỏng chừng bằng phương pháp tế bào học sàng lọc ở một quần thể không có triệu chứng và không nhìn thấy có thay đổi gì đại thể ở cổ tử cung
Nang và áp xe tuyến Bartholin
Mủ hay chất tiết dịch lấy ra từ tuyến cần được nuôi cấy để tìm lậu cầu, chlamydia và các mầm bệnh khác và để điều trị cho phù hợp; thường thì ngâm nước ấm có thể có ích
Phá thai: chỉ định và điều trị
Những biến chứng tiếp sau phá thai phạm pháp thường cần được chăm sóc cấp cứu chống ra máu, sốc nhiễm khuẩn hay thủng tử cung
Tránh thai sau giao hợp
Đặt dụng cụ tử cung tránh thai trong vòng 5 ngày sau giao hợp không chuẩn bị vào giữa vòng kinh cũng có thể tránh được thai, các dụng cụ tử cung mang đồng
Chảy máu âm đạo sau mãn kinh
Âm hộ và âm đạo cần được kiểm ra để tìm ra vùng chảy máu, những vết loét hoặc những khối u. Cần làm phiến đồ tế bào học lấy ở cổ tử cung và túi cùng âm đạo. Có thể thấy được tế bào ung thư bị bong ra.
Ung thư cổ tử cung
Những dấu hiệu hay gặp nhất là rong kinh, ra huyết thấm giọt sau giao hợp và loét cổ tử cung. Có thể có máu hoặc mủ, có mùi, không gây ngứa, có thể xuất hiện sau xâm nhiễm.
Ung thư âm hộ
Cũng như những tổn thương tế bào lát của cổ tử cung, sự loạn sản ở các mức nặng nhẹ khác nhau của âm hộ bây giờ đã được nhận biết, Hệ thống phân độ về sự tạo u
Dụng cụ tử cung: tránh thai
Những dụng cụ tử cung toàn bằng chất dẻo không cần phải thay sau một thời điểm đặc trưng cho từng loại và có một số phụ nữ đã dùng trong 10 năm hay hơn
Lạc nội mạc tử cung
Lạc nội mạc tử cung phải được phân biệt với bệnh viêm tiểu khung, u buồng trứng và u xơ tử cung. Viêm vòi trứng và lạc nội mạc tử cung là các triệu chứng trầm trọng thêm bởi kinh nguyệt
