Không phóng noãn liên tục

2016-12-08 07:51 PM

Ở những bệnh nhân béo bệu có buồng trứng đa nang, điều trị bằng cách làm giảm cân thường có hiệu quả, giảm mỡ cơ thể sẽ làm giảm thấp sự chuyển đổi androgen thành estron

Biên tập viên: Trần Tiến Phong

Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương

Những yếu tố cần thiết trong chẩn đoán

Không phóng noãn mạn tính.

Vô sinh.

Testosteron huyết tương và giá trị LH tăng vàtỷ lệ FSH/LH đảo ngược.

Rậm lông (70% bệnh nhân).

Nhận xét chung

Hội chứng buồng trứng đa nang là sự rối loạn nội tiết hay gặp chiếm 2 - 5% phụ nữ ở độ tuổi sinh đẻ. Thương tổn nguyên thủy chưa được biết rõ. Những bệnh nhân này có tình trạng estrogen, androgen và mức LH cao tương đối hằng định hơn là tình trạng dao động thấy được ở những phụ nữ có phóng noãn. Nồng độ estron tăng do béo bệu (chuyển đổi androgen của buồng trứng và thượng thận thành estron trong mỡ của cơ thể) hoặc do sự dư thừa androgen thấy được ở một số phụ nữ có trọng lượng bình thường. Người ta nghĩ rằng nồng độ estron cao làm giảm chế tiết FSH tuyến yên và tăng chế tiết tương đối LH. Sự kích thích LH liên tục của buồng trứng dẫn đến không phóng noãn, nhiều nang và quá sản tế bào nang noãn kèm theo tăng sản sinh androgen. Buồng trứng đa nang có vỏ dầy, màu trắng óng ánh như xà cừ và có thể không to.

Những phụ nữ có hội chứng Cushing, quá sản tuyến thượng thận bẩm sinh và những khối u tuyến thượng thận chế tiết androgen cũng có nồng độ androgen tuần hoàn cao và không phóng noãn kèm theo buồng trứng đa nang.

Phát hiện lâm sàng

Hội chứng buồng trứng đa nang được biểu hiện bằng rậm lông (70% các trường hợp), béo phệ (40%), nam tính hóa (20%). Năm mươi phần trăm bệnh nhân mất kinh, 30% chảy máu tử cung bất thường và 20% kinh nguyệt bình thường. Thêm vào đó, các bệnh nhân có biểu hiện kháng insulin và tăng insulin huyết khi được truyền glucose. Nhìn chung các bệnh nhân thường bị vô sinh, mặc dù đôi khi họ có thể có phóng noãn. Họ bị tăng nguy cơ kéo dài đối với ung thư vú và niêm mạc tử cung do có sự chế tiết estrogen không bị chống kháng (bởi progesteron).

Chẩn đoán phân biệt

Hiện tượng không phóng noãn ở tuổi sinh đẻ cũng có thể do: (1) mãn kinh sớm (nồng độ FSH và LH cao), (2) giảm thể trọng nhanh chóng hoặc cố gắng thể lực quá mức (nồng độ FSH và LH bình thường đối với tuổi), (3) uống thuốc tránh thai không liên tục (không phóng noãn trong 6 tháng hoặc hơn đôi khi xảy ra), (4) u tuyến yên với prolactin cao (tiết sữa có thể hoặc không), (5) cường hoặc thiểu năng giáp trạng. Luôn luôn kiểm tra nồng độ FSH, LH, prolactin, TSH, testosteron và dehydroepiandrosteron sunfat (DHEAS) khi mất kinh kéo dài 6 tháng hoặc hơn mà không chẩn đoán được. Một đợt 10 ngày progestin (ví dụ, medroxyprogesteron acetat 10mg/ngày) sẽ gây chảy máu nếu như nồng độ estrogen cao. Điều này sẽ giúp cho chẩn đoán và ngăn ngừa quá sản niêm mạc tử cung, ở những bệnh nhân trên 35 tuổi không phóng noãn kéo dài nên thận trọng kiểm tra ung thư do kích thích estrogen bằng chụp tuyến vu và hút niêm mạc tử cung.

Điều trị

Ở những bệnh nhân béo bệu có buồng trứng đa nang, điều trị bằng cách làm giảm cân thường có hiệu quả, giảm mỡ cơ thể sẽ làm giảm thấp sự chuyển đổi androgen thành estron và liệu pháp giúp cho phục hồi sự phóng noãn.

Nếu bệnh nhân mong muốn có thai, clomiphen hoặc các thuốc khác có thể được sử dụng để kích thích phóng noãn. Sự phóng noãn cũng có thể được phục hồi ở một bệnh nhân bằng dexamethason 0,5mg mỗi tối.

Cắt góc buồng trứng thường đạt kết quả phục hồi sự phóng noãn và khả năng sinh đẻ, mặc dù hiện nay liệu pháp này ít được sử dụng hơn so với các phương pháp điều trị nội khoa hiện có.

Nếu bệnh nhân không muốn có thai thì cho dùng medroxyprogesteron acetat 10 mg/ngày trong 10 ngày đầu của tháng. Điều đó sẽ đảm bảo bong niêm mạc tử cung đều đặn vài hiện tượng quá sản sẽ không xảy ra. Nếu muốn tránh thai, thì viên thuốc tránh thai phối hợp liều thấp có thể sử dụng được. Điều này cũng có ích khống chế rậm lông, điều trị như thế phải được kéo dài 6 - 12 tháng trong trường hợp chưa thấy kết quả. Chứng rậm lông có thể được xử lý bằng cách nhổ lông và điện phân. Dexamethason 0,5mg mỗi tối là có ích với những phụ nữ tăng tiết androgen thượng thận. Nếu như chứng rậm lông nghiêm trọng, một số bệnh nhân sẽ chọn cắt tử cung và hai phần phụ, sau đấy dùng liệu pháp estrogen thay thế. Spironolacton, một tác nhân đối kháng aldosteron cũng có ích đối với chứng rậm lông với liều 25mg ba đến bốn lần mỗi ngày.

Bài viết cùng chuyên mục

Hội chứng mãn kinh

Tuổi trung bình của mãn kinh ở các xã hội phương Tây là 51 tuổi. Mãn kinh sớm được định nghĩa là suy buồng trứng và mất kinh trước tuổi 40 thường do di truyền hay tự miễn.

Hiếp dâm

Về phía kẻ cưỡng dâm, cưỡng dâm diễn ra trong tình cảm giận dữ, hung hãn và kích thích tình dục. Kẻ cưỡng hiếp thường là một gã đàn ông dùng giao hợp để khủng bố và hạ nhục người phụ nữ.

Triệt sản: chỉ định và điều trị

Vài nghiên cứu cho thấy có thể liên quan với ung thư tuyến tiền liệt nhưng bằng chứng còn mỏng manh và không chắc chắn

Phá thai: chỉ định và điều trị

Những biến chứng tiếp sau phá thai phạm pháp thường cần được chăm sóc cấp cứu chống ra máu, sốc nhiễm khuẩn hay thủng tử cung

Tránh thai sau giao hợp

Đặt dụng cụ tử cung tránh thai trong vòng 5 ngày sau giao hợp không chuẩn bị vào giữa vòng kinh cũng có thể tránh được thai, các dụng cụ tử cung mang đồng

Tránh thai dựa trên cơ sở biết các thời kỳ dễ có thai

Cơ sở của phương pháp là tự người phụ nữ quan sát thấy chất nhầy cổ tử cung tăng, trong và tăng đàn hồi, đau bụng khó chịu một thời gian ngắn vào giữa vòng kinh

Chất xốp, bọt, kem, thạch đông và viên đạn tránh thai

Chất bọt, kem và thạch đông, viên đạn cũng có những lợi ích là sử dụng đơn giản và dễ kiếm, Điều bất lợi của chúng ta là có tỉ lệ thất bại cao hơn so với màng ngăn âm đạo

Màng ngăn âm đạo và mũ cổ tử cung

Vì có một chút nguy cơ gây hội chứng sốc do nhiễm độc, mũ cổ tử cung hay màng ngăn âm đạo đều không được để lâu quá 12 - 18 giờ ở trong âm đạo và cũng không được dùng khi hành kinh.

Dụng cụ tử cung: tránh thai

Những dụng cụ tử cung toàn bằng chất dẻo không cần phải thay sau một thời điểm đặc trưng cho từng loại và có một số phụ nữ đã dùng trong 10 năm hay hơn

Thuốc tránh thai tiêm và cấy: các progestin tác dụng kéo dài

Một bộ gồm 6 nang nhỏ bằng silastic cấy vào dưới da ở mặt trong cánh tay, Chúng giải phóng hàng ngày và tác dụng tránh thai trong 5 năm

Thuốc tránh thai uống

Thuốc tránh thai uống liều thấp không có chống chỉ định dùng kéo dài đối với những phụ nữ 35 - 40 tuổi, không hút thuốc lá và không có chống chỉ định gì

Vô sinh

Những lần khám tư vấn cá nhân được hướng dẫn, đề xuất một xử lý tâm lý tình dục nếu không làm phiền hà hoặc đáng phàn nàn

Giao hợp đau

Giao hợp đau có thể do viêm âm hộ, hay âm đạo, gây ra co thít âm đạo, màng trinh không giãn hoàn toàn, âm đạo không được bôi trơn đầy đủ.

Són đái ở phụ nữ

Sự tăng áp lực đột ngột trong bụng được truyền đến bàng quang hoạt động bình thường mà không đến niệu đạo bị sa và như vậy nước tiểu có khuynh hướng bị rò vào lúc này.

Các khối u buồng trứng

Một đợt ngăn ngừa phóng noãn trong 2 tháng bằng viên thuốc tránh thai làm cho các nang cơ năng biến mất

Bệnh viêm tiểu khung

Những phụ nữ có đau bụng dưới, khám thấy nhạy cảm đau ở phần phụ hoặc tử cung khi di động nên được cân nhác là bị PID và nên được điều trị bằng kháng sinh trừ khi có chẩn đoán

Sa tử cung

Đối với những phụ nữ lớn tuổi, không muốn giao hợp, bịt tắc một phần âm đạo là phẫu thuật đơn giản và có hiệu quả, Treo tử cung vào thành bụng

Sa sinh dục

Sa tiểu tràng cũng có thể kèm theo sa tử cung hoặc có thể tiếp theo cắt tử cung khi mà các phần nâng đỡ vòm ầm đạo bị yếu đi hoặc là túi cùng ở sâu

Lạc nội mạc tử cung

Lạc nội mạc tử cung phải được phân biệt với bệnh viêm tiểu khung, u buồng trứng và u xơ tử cung. Viêm vòi trứng và lạc nội mạc tử cung là các triệu chứng trầm trọng thêm bởi kinh nguyệt

Ung thư âm hộ

Cũng như những tổn thương tế bào lát của cổ tử cung, sự loạn sản ở các mức nặng nhẹ khác nhau của âm hộ bây giờ đã được nhận biết, Hệ thống phân độ về sự tạo u

U xơ tử cung

Ở phụ nữ có thai, u xơ đôi khi gây thêm các nguy cơ xảy thai, ngôi bất thường, không lọt được, chuyển dạ đẻ non, đau khu trú, đẻ khó.

Polip cổ tử cung

Những khối polip có thể nhìn thấy được trong lỗ cổ tử cung qua đặt mỏ vịt, Cần phân biệt các polip cổ tử cung với các bệnh lý tân tạo dạng polip của niêm mạc tử cung

Ung thư niêm mạc tử cung: ung thư thân hoặc đáy tử cung

Những phiến đồ Papanicolaou của cổ tử cung thỉnh thoảng cũng cho thấy được những tế bào niêm mạc tử cung không điển hình nhưng chúng không luôn là công cụ để chẩn đoán.

Ung thư cổ tử cung

Những dấu hiệu hay gặp nhất là rong kinh, ra huyết thấm giọt sau giao hợp và loét cổ tử cung. Có thể có máu hoặc mủ, có mùi, không gây ngứa, có thể xuất hiện sau xâm nhiễm.

Ung thư trong biểu mô của cổ tử cung

Chẩn đoán phỏng chừng bằng phương pháp tế bào học sàng lọc ở một quần thể không có triệu chứng và không nhìn thấy có thay đổi gì đại thể ở cổ tử cung

Hậu quả của tiếp xúc với diethylstilbestron trong tử cung

Hiện nay tất cả các phụ nữ phơi nhiễm đều được khuyên bước đầu soi cổ tử cung kiểm tra, sơ bộ tìm những vùng biểu mô bất thường của âm đạo vậ cổ tử cùng

Nang và áp xe tuyến Bartholin

Mủ hay chất tiết dịch lấy ra từ tuyến cần được nuôi cấy để tìm lậu cầu, chlamydia và các mầm bệnh khác và để điều trị cho phù hợp; thường thì ngâm nước ấm có thể có ích

Viêm cổ tử cung

Nếu chất tiết dịch từ ống cổ tử cung là chất nhầy mủ màu vàng và soi dưới kính hiển vi khô phóng đại lớn trên mỗi kính trường có từ 10 bạch cầu đa nhân trở lên thì gợi ý nghĩ đến chlamydia.

Viêm âm đạo

Có thể kiểm tra pH của âm đạo, pH thường là cao hơn 4,5 khi bị nhiễm Trichomonas và có thể nhiễm vi khuẩn trong âm đạo. Tiếp đó, khám bằng hai tay để xem tiểu khung có bị viêm nhiễm không.

Thống kinh

Thuốc được dùng khi bắt đầu ra máu kinh sẽ tránh được việc dùng thuốc cẩu thả khi mới có thai, Thuốc được dùng tiếp tục trên cơ sở 2, 3 ngày

Hội chứng trước hành kinh

Nhiều loại vitanim và chất khoáng liều tương đối cao được gợi ý dùng trong hội chứng này, nhưng không một loại nào tỏ ra có ích, qua các nghiên cứu mù kép và lại có một số tác dụng phụ không mong muốn.

Chảy máu âm đạo sau mãn kinh

Âm hộ và âm đạo cần được kiểm ra để tìm ra vùng chảy máu, những vết loét hoặc những khối u. Cần làm phiến đồ tế bào học lấy ở cổ tử cung và túi cùng âm đạo. Có thể thấy được tế bào ung thư bị bong ra.

Chảy máu bất thường tiền mãn kinh

Chảy máu tử cung do rối loạn cơ năng thường là do sự phát triển quá mức của niêm mạc tử cung dưới sự kích thích của progesteron: điều này xảy ra trong những vòng kinh không phóng noãn.